2951
2951
System oświetlenia rowerowego
System oświetlenia rowerowego
Do czego to służy? diodę D1 z zestawu baterii/akumulatorków: tworzących "światło przeciwmgielne", wyno-
Jednym z najważniejszych elementów stano- 4x (L)R6, (L)R14 lub (L)R20. szą ok. 16mA, a 1-watowej, białej diody
wiących o bezpieczeństwie użytkowników Napięcie 2,5V z wyjścia stabilizatora U1 LED9  ok.130mA, czyli mniej od wartości
ruchu drogowego jest odpowiednie oświet- służy do zasilania lampki tylnej.
lenie pojazdów. Przedstawiony układ to uni- Przełączniki służą do sterowania Fot 1
wersalny system oświetlenia, składający się oświetleniem bez konieczności
z zasilacza bezprzerwowego ze sterownikiem schodzenia z roweru w celu włą-
oraz dwóch lamp: przedniej oraz tylnej. czenia tylnej lampy. S1 (trzypo-
Lampa przednia ma funkcję lampy głównej zycyjny) pozwala wybrać światła
(biała dioda LED 1W) oraz namiastkę świateł długie lub dodatkowe oświetlenie
przeciwmgłowych (pierścień żółtych, super- o barwie żółtej  odpowiednik
jasnych LED-ów). Lampa tylna natomiast samochodowych świateł przeciw-
zawiera kierunkowskazy, funkcjÄ™ STOP oraz mgielnych. WÅ‚Ä…cznik S2 pozwala
standardowe, wymagane przepisami światło uruchomić światło tylne, a dioda
migajÄ…ce (ostrzegawcze). LED1 sygnalizuje stan lampy.
Trzypozycyjny S3, wraz z tranzy-
Jak to działa? storami Q1, Q2, służy do sterowa-
Centralka. Schemat ideowy centralki przed- nia kierunkowskazami. Do złącza
stawia rysunek 1, a zmontowany model X6 można natomiast wpiąć czuj-
pokazuje fotografia 1. Jest to w sumie prosty nik-styk, sprzężony z hamulcem,
zasilacz bezprzerwowy. Napięcie z dynama jeden lub dwa połączone szeregowo.
Rys. 2 Q1 Q2
(6V, 3W) jest prostowane mostkowo (D2 D5) Dzięki temu, po naciśnięciu dz
wigni
A15,2mm
i filtrowane przez C3. Gdy brak odpowied- manetki hamulca/hamulców, świat-
niego napięcia z dynama, prąd płynie przez ło tylne, migające podczas normalnej
S2
pracy, zaświeci światłem ciągłym. R7
Rys. 1
S3
U1
Układ można zmontować na płyt-
VCC
C1
U1 ce drukowanej według rysunku 2.
D1-D5 - 1N5819
D
1
-
D
5
-
1
N
5
8
1
9
LED1
D1 R2
OUT IN
Urządzenie koniecznie musi być
C2 C1
C3 X1-2
GND
Dynamo
D2 C2
umieszczone w szczelnej obudo- C3
R1
LM317
100n 100n
1k 1000u wie, zabezpieczonej przed wpływem
X1-1 S1
D3
Dynamo
środowiska. Całość powinna zostać
VCC
X2-2
zamontowana na kierownicy tak, by
Baterie
R2 D4 X2 X5
1 2 12 12 3 1 2 3
1k wygodne było przełączanie kierunko-
X2-1
D5
S2
GND
wskazów  najlepiej jednym palcem.
Dwufunkcyjna lampa przednia.
R1
X3-3
S1
Schemat ideowy widoczny jest na
Przeciwmgielne
LED1
1k
rysunku 3.
Rys. 3
X3-2 DÅ‚ugie
X
3
-
2
D
Å‚
u
g
i
e
Przeciwmgielne
Tranzystory T1
D1 A
X3-1 GND R1
X
3
-
1
G
N
D
i T2, wraz z
GND
4,7R 1W*
4
,
7
R
1
W
*
D2 B
szeregowo połą-
DÅ‚ugie
X4-2 STOP
X
4
-
2
S
T
O
P
D1...D6 - 1N4148
D
1
.
.
.
D
6
-
1
N
4
1
4
8
czonymi dio-
VCC
D3
X4-1 Kierunk. prawy
X
4
-
1
K
i
e
r
u
n
k
.
p
r
a
w
y
D4
dami D1...D3 i T1
BD680 R3
X5-3 Kierunk. lewy
X
5
-
3
K
i
e
r
u
n
k
.
l
e
w
y
D4...D6, tworzÄ…
1,8R
D5
z
ródła prądowe. 1W*
X5-2 Tylne S
wiatło
X
5
-
2
T
y
l
n
e
S

w
i
a
t
Å‚
o
Na rezystorach
D6
X6-1
R4 R5
X5-1 GND
X
5
-
1
G
N
D
T2
R1 i R3 panuje
1k 1k
BD680
R6 R7
napięcie około
R12
10k 10k
X6-2
0,6V. PrÄ…dy
Q2
1k 1W
BC547 diod żółtych,
Q1
biała
BC547
Wrzesień 2010
W
r
z
e
s
i
e
Å„
2
0
1
0
El ekt roni ka dl a Wszyst ki ch
El ekt roni ka dl a Wszyst ki ch
56
R5
R4
R6
R1
R3
+
D5
D4
D1
1212
X4
X6
D2
D3
X1
X3
LED1
LED1
LED2
LED3
LED4
LED5
LED6
LED7
LED8
R4
R4
4,7R
4,7R
R5
4,7R
R6
4,7R
R7
4,7R
R8
4,7R
4,7R
R9
4,7R
R10
4,7R
R11
4,7R
LED9
dopuszczalnej. Kto chce, może zmienić R1,
LED1
R4 Wykaz elementów
R11
R3, dbając, żeby nie przegrzać diod, zwłasz-
Centralka T1,T2. . . . . . . . . . . . . . . . . BD680
cza LED9.
R1-R5 . . . . . . . . . . . . . . . . . .1k© LED1-LED8 LED czerwona 5mm
PÅ‚ytka drukowana dla lampki (rysunek
R6,R7 . . . . . . . . . . . . . . . . .10k© LED9 . . . . . . . . 1W biaÅ‚a LUMILED
R6
4) została zaprojektowana tak, by możliwe
C1,C2 . . . . . . . . . . . . . . . . 100nF Lampa tylna
było jej umieszczenie w obudowie reflek-
C3 . . . . . . . . . . . . . . 1000µF/25V R1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .10k©
tora przedniego, instalowanego typowo w
C-
A+
U1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . .LM317 R2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4,7k©
wielu rowerach. Elementy trzeba montować
R10
B D1-D5 . . . . . . . . . . . . . . . 1N5819 R3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .36k©
T2
nisko nad powierzchnią płytki. Środkowy,
Q1,Q2 . . . . . . . . . . . . . . . . BC547 R4-R9 . . . . . . . . . . . . . . . . . .36©
duży otwór, połączony z trzema mniejszymi, R12
R9
LED1 . . . . . . . . . . .5mm czerwona R10,R16 . . . . . . . . . . . . . . . .1k©
pozwala połączyć mechanicznie płytkę lamp-
R7
R8
X1,X2,X4,X6. . . . . . . . ARK2 5mm R11,R17 . . . . . . . . . . . . . . .47k©
LED5
ki, diodÄ™ LED (w obudowie typu STAR, czyli
Rys. 4
X3,X5. . . . . . . . . . . . . ARK3 5mm R12-R15 . . . . . . . . . . . . . . . .22©
z małym radiatorem), kolimator dla diody oraz
S1,S3 . . . . . . . . . . . . . przełącznik C1,C4 . . . . . . . . . . . . . . . . 100nF
dodatkowy radiator. Model pokazuje
ego
jednobiegunowy 3-poz. C2,C6,C7. . . . . . . . . . . . . . . 10µF
fotografia 2 i tytułowa. W modelu
S2 . . . . . . . . . . przeÅ‚Ä…cznik 2-poz. C3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1000µF
zastosowano łatwo dostępny w han-
Stycznik monostabilny (czujnik C5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100µF
dlu, popularny kolimator o wiÄ…zce
hamulca) U1 . . . . . . . . . . . . . . . . .74HC14D
15o. Należy pamiętać o stosunkowo
Dwufunkcyjna lampa D1-D3 . . . . . . . . . . . . . . . 1N4148
dużym jak na LED-y wydzielaniu cie-
rowerowa T1, T2 . . . . . . . . . . . . . . . . BC547
pła w diodzie Power LED. Konieczne
R1 . . . . . . . 4,7© 1W (patrz tekst) T3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . BD680
jest także odizolowanie wyprowadzeń
R2,R12 . . . . . . . . . . . . . . . . .1k© LED1-LED6 . . . LED czerwona 5mm
diody LED oraz radiatora od ścieżek
R3 . . . . . . . 1,8© 1W (patrz tekst) LED7-LED10 . . . SuperFLUX Orange
płytki drukowanej.
R4-R11 . . . . . . . . . . . . . . . . 4,7© X1 . . . . . . . . . . . . . . . ARK3 5mm
Lampa tylna. Prezentowany układzik
D1-D6 . . . . . . . . . 1N4148 (0805) X2 . . . . . . . . . . . . . . . ARK2 5mm
oprócz roli migacza, zwracającego
uwagę innych uczestników ruchu
Płytka drukowana jest dostępna
Fot. 2
 umożliwia także sygnalizowanie
w sieci handlowej AVT jako kit szkolny AVT-2951.
hamowania roweru (odpowiednik samocho-
dowego światła STOP) i kierunkowskazów.
U1A
VCC
Schemat ideowy lampki pokazano na
12
13
R2
Rys. 5
rysunku 5, a widok modelu  na fotogra-
fii 3. Inwerter U1F tworzy prosty gene- U1F U1C 4,7k
D1
R1 10k
R
1
1
0
k
STOP
5 6 9 8
rator, który podczas normalnej jazdy klu- X2-1
Kierunk. prawy
K
i
e
r
u
n
k
.
p
r
a
w
y
1N4148
czuje tranzystor Darlingtona T3. Podczas
C1
X2-2 U1B
R3 36k
R
3
3
6
k
100n
10
naciśnięcia manetki hamulca, katoda diody 11
Kierunk. lewy
K
i
e
r
u
n
k
.
l
e
w
y
X1-3
D1 jest zwierana do masy. Powoduje to
C2
Tylne S
wiatło
T
y
l
n
e
S

w
i
a
t
Å‚
o
zablokowanie generatora  diody świecą
X1-2 10u - 74HC14D
U1
U
1
-
7
4
H
C
1
4
D
VCC
GND
światłem ciągłym.
X1-1 VCC
Generatory na bramkach U1D i U1E pod- U1E
D2
VCC VCC
R10
4
3
czas normalnej jazdy sÄ… zablokowane przez
C3 14
C5 C4
1k
cały czas (stan wysoki na anodach diod D2 1N4148 U1P
R11 47k
R
1
1
4
7
k
100n
1000u 100u
i D3). Po naciśnięciu przełącznika kierunko- 7
wskazów jeden z generatorów zostaje odblo-
C6
kowany, przez co zostaje włączone miganie
10u
odpowiednich, pomarańczowych diod LED.
U1D
D3
R16
2
1
Płytkę drukowaną układu przedstawia
T1 T2
1k BC547 BC547
rysunek 6. Całość należy zamontować w
1N4148
R17 47k
R
1
7
4
7
k
obudowie z przezroczystą ścianką czołową
lub  ewentualnie  tak, by diody zostały
C7
wyprowadzone przez otwory, wykonane
10u
na przodzie obudowy. W razie potrze-
by można zastosować obudowę dłuższą
od płytki drukowanej, a diody kierunkowe
zamontować na odcinkach przewodu.
Rys. 6
C5 C7
Przemysław Musz
R4 R5 R6
LED7 LED10
www.przemotronik.pl
T3
Fot 3
LED1 LED2 LED3
2 C6
3 1 C1
C2
T1
T2
C4
R8 R9
R7
LED5 LED6
LED4
X2 X1
R3
1 2 1 2 3
C3
LED8 LED9
W
r
z
e
s
i
e
Å„
2
0
1
0
El ekt roni ka dl a Wszyst ki ch Wrzesień 2010
57
R2
R5
A
LED7
GND
R3
LED3
LED1
LED2
LED3
LED4
LED5
LED6
+
R4
R4
36R
R5
36R
R6
36R
R7
36R
R8
36R
R9
36R
+
+
LED8
LED10
LED7
LED9
+
R12
22R
R13
22R
R14
22R
R15
22R
+
R12
R2
R15
2
31
D3
R13
R14
D2
R1
D8
LE
D2
LE
1
R
D
D1
2
D3
1
T
LE
D6
D4
4
ED
D6
L
D5
R16
U1