PKB, PNB - definicje
PKB to zagregowana wartość dóbr i usług finalnych
wytworzonych na terenie danego kraju w określonej jednostce
czasu
PKB = Ł wartości dodanej ze wszystkich gałęzi gospodarki
narodowej
PKB = konsumpcja + inwestycje + wydatki rządowe + eksport -
import
PNB to wartość wszystkich dóbr i usług wytworzonych przez
obywateli danego państwa oraz przez osoby prawne z
siedzibą na jego terenie w określonej jednostce czasu
PNB = PKB  dochody podmiotów obcych + dochody polskich
podmiotów za granicą
Europa kluczowe wskaz
niki:
PKB
" Ile wynosi PKB UE-27? PKB USA?
~ 100 mld euro
>90% PKB UE
~ 1 000 mld euro PKB Polski?
~10 000 mld euro
244 mld euro (2,5%) 10. miejsce
" Jaki udział w tworzeniu PKB mają kraje UE-15?
55%
75%
95%
" Jaki udział w PKB ma 5 krajów: DE, FR, GB, IT, ES?
25%
50%
75%
22%
Europa kluczowe wskaz
niki: ludność
" Ile wynosi liczba ludności UE-27?
~ 300 mln
USA (60%)
~ 410 mln UE-15 (85%)
~ 490 mln
PKB per capita USA = 150% PKB per capita UE
PKB per capita UE-27 2005 r.
UE-25 = 100
250
200
150
100
50
0
LU IE NL AT DK BE UK SE FI DE FR IT ES CY EL SI CZ PT MT HU EE SK LT PL LV RO BG
Rozwój rynku transportu towarów
" W krajach UE wolumen transportu w latach 1970  2005
podwoił się
Transport towarowy w krajach Unii Europejskiej, 1970-2005 [mln tkm]
10000
7500
5000 UE-10
UE-15
2500
0
1970 1980 1990 2000 2005
y
ródło: European Comission, Panorama of Transport. Statistical overview of transport in the European Union.
Eurostat, 2003; Energy and Transport in Figures 2006, Eurostat, 2007.
Udział grup krajów UE w transporcie lądowym
Udział krajów UE w Udział krajów UE w
transporcie ładunków transporcie pasażerów
[tkm] [pkm]
UE-12
UE-12
10%
18%
UE-15
UE-15
82%
90%
Transport UE-25 (2005)
" Wartość rynku: ok. 1 000 mld euro = 10% PKB
" Wydatki gospodarstw domowych na transport:
848 mld euro = 14% wydatków
" Transport drogowy (TD) 44% [tkm],
bez morskiego: ok. 76% [tkm]
" Najwięcej przewozów TD wykonują [tkm]:
Niemcy (18%), Francja, Włochy, Hiszpania, W. Brytania
(razem: 2/3 sumy pracy przewozowej dla UE-25)
" Niski udział TD w modal split [% tkm]: A
otwa (22%),
Estonia, Litwa, Holandia, Austria i Polska
Modal split w transporcie ładunków  UE-25
UE-27, 2005 r.
śródlądowy;
[%tkm]
3,3%
lotniczy; 0,1%
rurociągowy;
3,4%
kolejowy;
10,0%
drogowy;
44,2%
morski;
39,1%
Modal split w transporcie ładunków  Polska
2007 r. [%tkm]
rurociągowy;
8,8%
śródlądowy;
0,5%
kolejowy;
20,3%
drogowy;
59,7%
morski;
10,7%
Modal split w lądowym transporcie ładunków  UE-25
śródlądowy;
UE-27, 2005 r.
5,9%
[%tkm]
kolejowy;
17,6%
drogowy;
76,5%
Modal split w lądowym transporcie ładunków  Polska
2005 r. [% tkm]
rurociągowy;
13%
śródlądowy;
1,0%
kolejowy;
25,0% drogowy;
61,0%
Modal split w transporcie ładunków  Polska 1990-2005
[% tkm]
100%
1% 1% 1% 1%
10% 10%
13% 13%
75%
29%
38%
Żegluga śródlądowa
50%
61%
Transport rurociągowy
50%
Transport drogowy
Transport kolejowy
60%
51%
25%
36%
25%
0%
1990 1995 2000 2005
y
ródło: GUS
Modal split w lądowym transporcie ładunków  USA
2001 r. [%tkm]
rurociągowy;
17%
drogowy;
śródlądowy;
30,3%
10,0%
kolejowy;
43,1%
Udział transportu drogowego w lądowym
transporcie ładunków
UE-27, [% tkm]
100
90
UE-15
80
UE-27
70
60
50
1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005
Transport samochodowy  Polska
" transport samochodowy jest najszybciej rozwijającym się
segmentem przewozów towarowych w Polsce
" rośnie rola transportu międzynarodowego: 50% pracy
przewozowej wykonanej przez firmy transportowe
" W okresie 2004-2007 roku liczba firm posiadających
uprawnienia do wykonywania przewozów międzynarodowych
wzrosła z ok. 9 tys. do ponad 16 tys. (o 80%), a łączna wielkość
posiadanego przez nie taboru podwoiła się
" rynek transportu samochodowego konsoliduje się, choć wciąż
pozostaje bardzo rozdrobniony - ok. 43 tys. firm, w większości
typu mikro (pon. 9 pracowników)
" oferta większości polskich podmiotów ogranicza się do
najprostszych form obsługi klientów
Transport UE-25  KOLEJ
" Transport kolejowy ładunków UE-25 2002 r. ok. 391 mld tkm,
w tym UE-10 ok. 33%
" Najwięcej [tkm] przewozów TK wykonują koleje: niemieckie
(24%), polskie (13%), francuskie (10%), razem prawie połowa
przewozów w UE-25
" Wysoki udział TK w modal split: Estonia (69%), A
otwa,
Słowenia, Litwa, Szwecja, Polska (33%)
" Najwyższa gęstość linii kolejowych w: Czechach, Belgii,
Niemczech; Polska ok.64 km/1000 km2
Transport kolejowy - Polska
Struktura przewozów kolejowych wg kierunku, 2005
100%
2%
6%
25%
75%
43%
Tranzyt
50%
Eksport/Import
73%
Transport krajowy
51%
25%
0%
[tkm] [t]
y
ródło: GUS
Transport kolejowy  Polska
" od początku lat 90. udział przewozów kolejowych w transporcie
systematycznie maleje
" rola tranzytu w przewozach jest marginalna (2%)
" rośnie znaczenie przewoz
ników prywatnych (~20%)
" licencje posiada ponad 60 prywatnych firm, z których ponad
20. czynnie świadczy usługi
" warunkiem dla rozwoju przewozów międzynarodowych jest
poprawa stanu technicznego infrastruktury, budowa połączeń
pomiędzy portami a magistralami kolejowymi, rozbudowa
terminali przeładunkowych oraz usprawnień na przejściach
granicznych
Transport kolejowy
niewielkie środki na inwestycje + zły staninfrastruktury
=wysokie stawki opłat za dostęp do infrastruktury
Przeciętne stawki opłat za dostęppociągów towarowych do
infrastruktury kolejowej [euro/pociągokilometr]
Transport UE-25  pasażerski
" Całkowity popyt na transport pasażerów ok. 6 061 mld pkm,
w tym samochodami osobowymi ok. 83%
" Poziom mobilności społecznej: średnia odległość dziennej podróży
mieszkańca UE-15 34 km, UE-10 16 km
" Wsk. motoryzacji UE-25 = 476 sam./1000 mieszkańców
" najwyższy: Włochy, Niemcy, Austria, Francja
" najwyższy w UE-10: Słowenia, Czechy, Litwa, Polska: 323 sam/tys.m.
" Wysoki udział przewozów pasażerskich koleją (2004): Węgry (14% Łpkm),
Dania, Austria (Polska 7,9%)
" oraz kraje, przez które przebiega sieć szybkiej kolei pasażerskiej:
Francja, Holandia, Niemcy (po ok. 8% pracy przewozowej)
" sieć szybkiej kolei pasażerskiej: ok. 5 tys. km tras w 5 krajach: Francji (pow.1,5
tys. km), Niemczech, Hiszpanii, Włoszech, Wielkiej Brytanii i Belgii. W budowie: w
Holandii i w Szwecji
" W 2004r. praca przewozowa szybkiej kolei = 76,3 mld pkm =
=22% Ł przewozów pasażerskich koleją
Modal split w lądowym transporcie pasażerów UE-15
2005 r. [paskm]
kolej; 6,5%
autobus;
8,7%
sam.osobowy;
84,8%
Modal split w lądowym transporcie pasażerów Polska
2007 r. [paskm]
kolej; 33,8%
sam.osobowy;
46,6%
lotniczy;
19,2%
UE-szybka kolej pasażerska
Poznań 2020 r.?
A
ódz

Udział sam.osobowych w lądowym transporcie pasażerów
UE-15, [% paskm]
100
90
UE-15
80
70
60
50
1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005
Popyt na transport lotniczy
2003 i 2004 UE-27+2
[mln pasażerów]
y
ródło: Eurostat
Wzrost popytu na transport lotniczy
2004/2003 UE-27+2
[%]
średnia
EOG
y
ródło: Eurostat
Gęstość autostrad UE-25 2004 r.
60
Ł 59 tys. km
50
40
30
20
średnia UE-25
10
0
BE LU NL DE CY DK SI IT PT AT ES FR UK CZ LT SK EL HU SE EE FI IE PL
km/1000 km2
Transport w UE po rozszerzeniach 1995 - 2007
Przedsiębiorstwa transportu samochodowego
w UE-25
liczba zatrudnienie w średnia liczba
przedsiębiorstw przedsiębiorstwach zatrudnionych w
2001r.
[tys.] [tys.] przedsiębiorstwach
tow. pas. tow. pas. tow. pas.
UE-25
515 266 2 545 1 567 4,9 5,9
UE-15
433 204 2 139 1 283 4,9 6,3
Polska
41 13 222 82 5,4 6,6
y
ródło: J. Burnewicz, Sektor samochodowy Unii Europejskiej, WKA
, Warszawa 2005
Zmiany w cechach charakteryzujących
transport samochodowy 1970-2002
średnia wartość udział kosztów
średnia odległość średni koszt 1 tkm
tony ładunku w transportu w cenie
przewozu [km] w euro
euro (2002r) towaru
1970 2002 1970 2002 1970 2002 1970 2002
1200 2150 74 102 0,21 0,14 1,30% 0,70%
79% 38% -33% -46%
y
ródło: Opracowanie własne na podstawie: J. Burnewicz, Sektor samochodowy Unii Europejskiej, WKA
, Warszawa 2005