E. Michlowicz: LP - Logistyka produkcji  Wstęp, literatura
Prof. dr hab. inż. Edward Michlowicz
Katedra Systemów Wytwarzania
e-mail: [e-mail]
WYKA
ADY LP - LOGISTYKA PRODUKCJI
Wykład 1: Wstępny, podstawowe pojęcia, literatura.
Wykład 2: Nowe zadania logistyki produkcji.
Wykład 3: System produkcyjny  struktury.
Wykład 4: Sterowanie przepływami. Elementy pojemnościowe.
Wykład 5: Logistyczne systemy sterowania produkcją (narzędzia).
Wykład 6: Zasady tworzenia koncepcji Lean Manufacturing.
(wykorzystanie metod: 7 Muda, 5S, SMED, Just In Time, Kanban)
Wykład 7: Mapowanie strumienia wartości  metoda VSM (Value Stream
Mapping).
Wykład 8: Kompleksowe utrzymanie produktywności  metoda TPM (Total
Productive Maintenance).
WYKA
AD 1
PODSTAWOWE POJ
CIA LOGISTYKI
1. Podstawowe pojęcia współczesnej logistyki
W ostatnich latach, głównie dzięki intensywnemu rozwojowi informatyki,
logistyka stała się interdyscyplinarną dziedziną nauki obejmującą nauki
techniczne, ekonomię i informatykę. Stąd logistykę przedstawia się najczęściej,
jako triadÄ™ techniki, informatyki i ekonomii (w tym nauk o zarzÄ…dzaniu
przedsiębiorstwem)  rys. 1.
Rys.1 Podstawowe dziedziny nauki wspierajÄ…ce logistykÄ™
L O G I S T Y K A
I
T N E
E F K
C O O
H R N
N M O
I A M
K T I
A Y A
K
A
Rys.1. Triada logistyczna
1
E. Michlowicz: LP - Logistyka produkcji  Wstęp, literatura
Techniczna strona logistyki bazuje przede wszystkim na:
teorii systemów i sterowania (formułowanie systemu i otoczenia, analiza i
synteza, modelowanie),
badaniach operacyjnych (w tym programowanie dynamiczne),
symulacji komputerowej zamodelowanych systemów.
Informatyka dostarcza:
sieci komputerowych,
elektronicznej wymiany danych (EDI),
metod automatycznej identyfikacji (AI).
Z nauk ekonomicznych wykorzystywane sÄ…:
ekonometria i rachunek kosztów,
organizacja i zarzÄ…dzanie systemami gospodarczymi, w tym
przedsiębiorstwami.
W krajach rozwiniętych przemysłowo logistyka stała się powszechnie
stosowanym narzędziem do rozwiązywania wszelkich problemów związanych z
działalnością zakładów produkcyjnych (zaopatrzenie, produkcja, dystrybucja,
utylizacja odpadów).
W potocznym rozumieniu logistyka współczesna zajmuje się planowaniem,
organizowaniem i realizacjÄ… oraz sterowaniem i kontrolÄ… wszelkich
systemów przepływu, w tym głównie przepływu materiałów, informacji i
kapitału.
Procesy przepływu materiałów realizowane są w systemach logistycznych.
W opisach systemów logistycznych wykorzystuje się często zasadę  6R ,
 (6W) tzn., że klient (zamawiający) powinien uzyskać od dostawcy:
W1- właściwy towar, materiał (Right goods ; richtige Gut),
W2- we właściwej ilości (Right quantity; richtige Menge),
W3- o właściwej jakości (Right quality; richtige Qualitate),
W4- na właściwe miejsce (Right place; richtiger Ort),
W5- we właściwym terminie, czasie (Right time; richtiger Zeit),
W6- po optymalnych kosztach (Right cost; richtiger Kost).
Od niedawna w użyciu jest jeszcze jedna zasada:
Øð W7 - wÅ‚aÅ›ciwa informacja (oferta, warunki zakupu, serwis).
Tak szerokie pojmowanie logistyki powoduje, że istnieje wiele koncepcji jej
stosowania. Aktualnie można wyróżnić trzy podstawowe nurty koncepcyjne
logistyki:
1. Logistyka to zintegrowany system przepływu materiałów (surowców,
półproduktów i wyrobów gotowych) oraz sprzężonych z nimi przepływów
informacyjnych, którego celem jest optymalizacja tworzenia i transformacji
dóbr fizycznych
2. Logistyka to pewna koncepcja, filozofia zarzÄ…dzania realnymi procesami
przepływu dóbr fizycznych i informacji, oparta na zintegrowanym,
systemowym ujmowaniu tych procesów.
3. Logistyka to interdyscyplinarna dziedzina wiedzy technicznej,
ekonomicznej i informatycznej, badająca uwarunkowania, prawidłowości i
zjawiska przepływu dóbr fizycznych i informacji w gospodarce, a także w
poszczególnych jej ogniwach.
Podstawowe funkcje logistyki w przedsiębiorstwie przedstawiono na rysunku 2.
2
E. Michlowicz: LP - Logistyka produkcji  Wstęp, literatura
Rys. 2. Podstawowe funkcje logistyki w przedsiębiorstwie
2. Aktualne definicje
klasyczne, np.:
R.Jünemann:
... w ujęciu ogólnym logistyka jest nauką planowania, sterowania i
kontroli w systemach przepływu materiałów, kadr, energii i informacji.
O systemie logistycznym można mówić wtedy, gdy rozwiązywanie zagadnień
planowania, sterowania i kontroli dotyczy co najmniej dwu elementów logistyki.
Elementami logistyki sÄ…: towary i inne dobra materialne, kadry, informacje,
energia, środki niezbędne dla przepływu materiałów (środki transportowe,
opakowania, magazyny), środki niezbędne dla produkcji dóbr, środki informacji,
infrastruktura (budynki, drogi...).
H.-Ch.Pfohl :
...do logistyki należą wszystkie czynności, poprzez które następuje
planowanie, sterowanie, realizacja i kontrola przestrzenno-czasowych
transformacji produktów i związane z nimi transformacje w zakresie ilości i
rodzajów produktów, podatności tych produktów na procesy manipulacyjne.
Poprzez współdziałanie tych czynności następuje uruchomienie przepływu
materiałów, łączącego w sposób możliwie najbardziej efektywny miejsca wysyłki i
odbioru. Sprawą logistyki jest zapewnienie, by odbiorca otrzymał od dostawcy
produkt właściwy pod względem ilości i rodzaju, we właściwym czasie i miejscu
oraz by koszt związany z dostawą był minimalny.
3
E. Michlowicz: LP - Logistyka produkcji  Wstęp, literatura
J.Weber :
..pod pojęciem logistyki rozumie się fizyczne zaopatrywanie
przedsiębiorstwa w zasoby (produkty, usługi, informacje). W ramach systemu
logistycznego powinny być zorganizowane niezbędne działania w zakresie
transportu, magazynowania i przeładunków. Procesy logistyczne
koordynują przepływy materiałów i informacji na całej drodze: od
dostawców poszczególnych czynników produkcji po użytkowników wyrobów
gotowych, a nawet po utylizację wszelkich odpadów, względnie likwidację rzeczy
nieużytecznych.
 Nie jest najważniejsze, kto to robi, lecz - by było zrobione"
R.Jansen :
..celem logistyki jest zapewnienie optymalnego wykonania i
powiązania możliwości zaopatrzenia i zbytu z możliwościami
produkcyjnymi z punktu widzenia efektywności, kosztów, wydajności i
usług serwisowych.
europejska
W roku 1992 Europejski Komitet Normalizacji CEN opublikował
następującą definicję logistyki:
 Przez logistykę należy rozumieć: planowanie, organizację, realizację i
sterowanie przepływu dóbr od ich zakupu, poprzez produkcję i dystrybucję do
ostatecznego klienta, w celu spełnienia wymagań rynkowych przy minimalnych
kosztach i minimalnym zaangażowaniu kapitału .
European Logistics Association  ELA 2005
LOGISTYKA to zarządzanie procesami przemieszczania dóbr i/lub
osób oraz działaniami wspomagającymi te procesy w systemach, w
których one zachodzą.
SYSTEMY, w których zachodzą procesy przemieszczania dóbr i/lub
osób, to zarówno systemy gospodarcze, czyli systemy, których
działanie jest nastawione na osiąganie zysku (przedsiębiorstwa
produkcyjne i handlowe oraz łańcuchy dostaw), jak i systemy, których
działanie nie jest nastawione na osiąganie zysku (publiczna służba
zdrowia, publiczna oświata, miasto, środowisko naturalne).
amerykańska
Alternatywną amerykańską definicję opublikował w roku 1997 The
Council of Logistics Management (USA) - CLM :
 LOGISTYKA jest tą częścią procesu w łańcuchu dostaw, która warunkuje
planowanie, wdrażanie i sterowanie skutecznym i efektywnym przepływem i
przechowywaniem dóbr, usług i towarzyszących informacji od miejsca
wytworzenia do miejsca wykorzystania w celu spełnienia wymagań klientów .
4
E. Michlowicz: LP - Logistyka produkcji  Wstęp, literatura
The Council of Supply Chain Management Professionals
(CSCMP, 2006)
LOGISTICS is the process of planning, implementing, and controlling the
efficient and cost-effective flow and storage of raw materials, work-in-
process inventories, finished products, and related information from the
point of origin to the point of consumption for the purpose of confirming to
customers requirements.
OBJECTS of logistics are physical goods such as raw materials, preliminary
products, unfinished and finished goods, packages, parcels, and containers or
waste and discarded goods.
Schemat struktury systemów logistycznych w przedsiębiorstwie przedstawiono na
rysunku 3.
Rys. 3. Schemat struktury systemów logistycznych w przedsiębiorstwie
Na rysunku 4 przedstawiono typowe powiÄ…zania logistyki z teoriÄ… i
praktyką działania przedsiębiorstw.
5
E. Michlowicz: LP - Logistyka produkcji  Wstęp, literatura
LOGISTYKA TEORIA PRAKTYKA
Modelowanie teoria systemów sieci komputerowe
systemu
teoria automatów przetwarzanie danych
Symulacja modelowanie zapasy, jakość
komputerowa
ekonometria magazyny, transport
Optymalizacja rachunek kosztów efektywność systemu
systemu
badania operacyjne łańcuchy logistyczne
Strategia teoria projektowania projektowanie i wdra-
logistyczna żanie systemów
cybernetyka
A
ańcuchy
teoria organizacji gospodarka zapasami
logistyczne
ekonomika transportu
Marketing
teoria rynku badanie rynku
logistyczny
(kupno - sprzedaż)
reklama
Automatyczna
teoria kodowania kody kreskowe
identyfikacja
kody magnetyczne
Rys.4 Logistyka i jej powiÄ…zania z teoriÄ… i praktykÄ…
6
E. Michlowicz: LP - Logistyka produkcji  Wstęp, literatura
3. Zalecana literatura (wybrana)
Logistyka:
1. Abt S.: Logistyka w teorii i praktyce. Poznań, Wydawnictwo Akademii
Ekonomicznej 2001
2. Blaik P.: Logistyka. Koncepcja zintegrowanego zarzÄ…dzania. Warszawa,
PWE 2010
3. Coyle J.J., Bardi E.J., Langley C.J.: ZarzÄ…dzanie logistyczne. Warszawa,
PWE 2010
4. Fijałkowski J.: Transport wewnętrzny w systemach logistycznych. Wybrane
zagadnienia. Warszawa, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej
2003
5. Harrison A., Hoek R.: ZarzÄ…dzanie logistykÄ…. Warszawa, PWE 2010
6. Kisperska  Moroń D., Krzyżaniak S.: Logistyka. Poznań, ILiM 2009
7. Krawczyk S.: Logistyka  teoria i praktyka. T. 1 i 2. Poznań, PWE 2011
8. Krzyżaniak S., Cyplik P.: Zapasy i magazynowanie. Tom 1. Zapasy.
Poznań, ILiM 2008
9. Majewski J.: Informatyka dla logistyki. Poznań, ILiM 2008
10.Niemczyk A.: Zapasy i magazynowanie. Tom 2. Magazynowanie. Poznań,
ILiM 2008
11.Michlowicz E.: Podstawy logistyki przemysłowej. Kraków, Wydawnictwa
AGH 2002
12.Pfohl H.Ch.: Systemy logistyczne. Poznań, ILiM 2001
13.Pfohl H.Ch.: Zarządzanie logistyką. Poznań, ILiM 1998
14.Skowronek Cz., Sarjusz - Wolski Z. : Logistyka w przedsiębiorstwie.
Warszawa, PWE 2008
15.Szołtysek J.: Logistyka zwrotna. Reverse logistics. ILiM, Poznań 2009
16.Womack J.P., Jones D.T.: Lean Thinking - szczupłe myślenie. Wrocław,
Wydawnictwo ProdPress.com 2009
Logistyka produkcji:
1. Czerska J.: Doskonalenie strumienia wartości. Warszawa, Centrum
Doradztwa i Informacji Difin, 2009
2. Fertsch M. (red.).: Logistyka produkcji. Teoria i praktyka. ILiM, Poznań
2010
3. Fertsch M.: Podstawy zarządzania przepływem materiałów w przykładach.
ILiM, Poznań 2003
4. Kornicki L., Kubik Sz.: OEE dla operatorów. Całkowita efektywność
wyposażenia. Wydawnictwo ProdPress.com, Wrocław 2009
5. Kornicki L., Kubik Sz.: 5S dla operatorów. 5 filarów wizualizacji miejsca
pracy. Wydawnictwo ProdPress.com, Wrocław 2008
6. Kornicki L., Kubik Sz.: Identyfikacja marnotrawstwa na hali produkcyjnej.
Wydawnictwo ProdPress.com, Wrocław 2008
7. Kornicki L., Kubik Sz.: Kanban na hali produkcyjnej. Wydawnictwo
ProdPress.com, Wrocław 2009
8. Kosieradzka A. (red.): Podstawy zarzÄ…dzania produkcjÄ…. Oficyna
Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2008
9. Kosieradzka A., Lis S.: Produktywność. Metody analizy oceny i tworzenia
programów poprawy. Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej,
Warszawa 2000
7
E. Michlowicz: LP - Logistyka produkcji  Wstęp, literatura
10.Michlowicz E.: Podstawy logistyki przemysłowej. Uczelniane Wydawnictwa
Naukowo-Dydaktyczne AGH, Kraków 2002
11.Ohno T.: System produkcyjny Toyoty. Wydawnictwo ProdPress.com,
Wrocław 2009
12.PajÄ…k E.: ZarzÄ…dzanie produkcjÄ…. Wydawnictwo PWN, Warszawa 2007
13.Skołud B.: Zarządzanie operacyjne. Produkcja w małych średnich
przedsiębiorstwach. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice 2006
ponadto dodatkowo:
1. Nyhuis P., Wiendhal H-P.: Fundamentals of Production Logistics.
Theory, Tools and Applications. Berlin Heidelberg, Springer Verlag 2009
2. Gudehus T., Kotzab H.: Comprehensive Logistics. Berlin Heidelberg,
Springer-Verlag 2009
3. Taylor G. D.: Logistics engineering handbook. Boca Raton, CRC Press
Taylor&Francis Group 2008
Czasopisma:
1. Logistyka
2. Eurologistics
3. Gospodarka Materiałowa i Logistyka
4. Logistyka a Jakość
8