Zestaw nr 21
Postępowanie odwoławcze przed organem II instancji w postepowaniu administracyjnym.
Funkcje (funkcja ochronna) prawa o postępowniu sądowoadministracyjnym.
Granice rozporządzalności prawem skargi do sądu administracyjnego.
21) 1) Postępowanie odwoławcze przed organem II instancji można podzielić na trzy stadia: 1. wstępne - w postęp. wstępnym organ odwoławczy bada czy odwołanie jest dopuszczalne i czy został zachowany termin. Wyróżniamy niedopuszczalność przedmiotową i podmiotową. Do przyczyn niedopuszczalności przedm. -w sprawie w ogóle nie zapadła decyzja adm. Przepisy prawa nie przewidują załatwienia sprawy adm. w drodze decyzji. Postęp. jest jednoinstancyjne. Niedopuszczalność podm. to brak przedstawiciela ustawowego w odniesieniu do osoby nieposiadającej zdolności do czynności prawnej, wniesienie odwołania przez podmiot na prawach strony, który nie brał udziału w postęp.przed org. I instancji. Jeżeli organ stwierdzi, że postępowanie odwoławcze jest dopuszczalne to przechodzi do badania terminu. Jeżeli jest niedopuszczalne wydaje ostateczne postanowienie o niedopuszczeniu odwołania. Jeżeli zachowany został termin przechodzi do stadium postępowania rozpoznawczego, jeżeli nie i strona nie wniosła o jego przywrócenie organ odwoławczy wydaje postanowienie o uchybieniu terminu. 2. Stadium postępowania rozpozna. - organ odwoł. w postęp. rozpozna. dokonuje oceny materiału dowodowego zebranego przez organ I instancji. Granice postep. rozpozna. wyznaczają zasady prawdy obiekt.,zasady praworządności,zasada dwuinstancyjności. W zależności od oceny zebranego materiału dowodowego organ odwoławczy może uznać, że: 1. postep. dowodowe było przeprowadzone prawidłowo, 2. organ I instancji w ogóle nie prowadził postępowania dowodowego w całości albo w znacznej części. W takim wypadku przekazuje sprawe do ponownego rozpatrzenia 3. postęp. dowodowe wymaga uzupełnienia. -. 3. Stadium podjęcia decyzji Organ odwoł. co do \zasady orzeka merytorycznie w sprawie tzn. orzeka co do istoty sprawy. Rodzaje decyzji merytor.: 1. Organ odwoł. utrzymuje w mocy decyzje organu I instancji art.138 par.1. Organ wydaje taką decyzje, jeżeli zgadza się merytor. ze stanowiskiem organu I instancji. 2. Organ odwoł. uchyla decyzję organu I instancji w całości lub w części i w tym zakresie orzeka co do istoty sprawy. Organ odwoł. wydaje tego typu decyzję jeżeli nie zgadza się merytorycznie ze stanowiskiem organu I instancji. Poza decyzjami merytorycznymi organ odwoł. posiada również kompetencje kasacyjne.
2. Funkcje prawa o postępowaniu sądowo-administracyjnym Określenie funkcji prawa według teorii prawa: a) Funkcje podstawowe - do których zalicza się funkcje prawa rozumiane jako „następstwa działania prawa rozpatrywane z punktu widzenia realizacji funkcji państwa określonych ze względu na jego stosunek do klas społecznych i społeczeństwa jako całości”. b) funkcje pochodne - rozumiane jako podstawowe kierunki działania prawa służące realizacji funkcji podstawowych c) funkcje techn.. rozumiane jako środki za pomocą których są realizowane funkcje podstawowe i funkcje pochodne. Na niższym szczeblu abstrakcji wyróżnia się 3 funkcje prawa: - funkcja ochronna, polega na zagwarantowaniu przestrzegania prawa przez zastosowanie środków przymusu. Przejawia się ona również w ochronie określonych wartości przez: ochronę interesów ogólnospołecznych, ochronę interesów indywidualnych, zapewnienie dodatkowych uprawnień stronie słabszej, i nałożenie na określone organy obowiązku zabezpieczenia tych uprawnień, - funkcja organizacyjna, polega na tworzeniu pewnych form życia zbiorowego i określeniu ich struktury, na zarządzaniu i organizacji różnych dziedzin życia społecznego, przez co przyczynia się do zapewnienia ładu i porządku w społeczeństwie. Funkcja organizacyjna polega również na zapewnieniu właściwego i sprawnego, a więc skutecznego działania różnych instytucji oraz jednostek (osób fizycznych) w zakresie wykonywania przez nie zadań, - funkcja wychowawcza.- polega na kształtowaniu pozytywnych postaw wobec prawa i to zarówno wobec prawa traktowanego jako wartość samoistna sama w sobie (ład społeczny, legalność, praworządność) jak i wobec poszczególnych norm prawnych, wyznaczających określone postępowanie i stanowiących wyraz preferencji i ochrony takich wartości jak wolność, godność osobista, trwałość rodziny, zdrowie. 3. Granice rozporządzalności prawem skargi przez skarżącego (cofniecie) Ustawa — Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi przyjmuje jako zasadę rozporządzalność prawem skargi przez skarżącego, równocześnie jednak nie przyjmuje pełnej rozporządzalności. W porównaniu z rozwiązaniem przyjętym w ustawie o NSA jest to korzystna zmiana w kierunku zwiększenia roli sądu administracyjnego jako instytucji ochrony praw jednostki. Dopuszczalność cofnięcia skargi jest dostosowana do instytucji zakazu reformationis in peius, który nie obowiązuje w granicach naruszenia prawa skutkującego stwierdzeniem nieważności zaskarżonego aktu lub czynności.
Zestaw 22
Formy zakończenia postępowania odwoławczego w post. Adm.
Legitymacja do złożenia skargo oparta na ochronie interesu publicznego i społecznego.
Unieważnienie prawomocnego orzeczenia.
22) 1. Formy zakończenia postępowania odwoławczego w post. Adm. Formami zakończenia postępowania odwoławczego w I instancji (tzw. samokontroli) są: jeżeli organ ustala, że żądani strony jest uzasadnione w całości lub w części , zmiana lub uchylenie własnej decyzji. Jeżeli organ stwierdzi, że odwołanie jest nieuzasadnione sprawę rozpatruje organ II instancji (organ odwoławczy). Rozstrzygnięcia organu odwoławczego dzielimy na: 1) Rozstrzygnięcie merytoryczne organu odwoławczego, które może być następujące: * zgodne z rozstrzygnięciem organu I instancji, -*niezgodnie z rozstrzygnięciem organu I instancji, Organ odwoławczy uchyla zaskarżoną decyzję w całości albo w części i w tym zakresie orzeka co do istoty sprawy. 2) Decyzje kasacyjne, które z kolei dzielimy na: a) decyzję kasacyjną typowa, czyli kończącą rozpatrzenie sprawy, organ odwoławczy uchyla decyzję organu I instancji, nie rozstrzygając sprawy pod względem merytorycznym (co do jej istoty), dopuszczalność wydania decyzji tego typu przez organ odwoławczy będzie ograniczona do przypadków, gdy brak było podstaw prawnych do merytorycznego rozpoznania danej sprawy; b) decyzje kasacyjna powodująca przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia przez organ I instancji, może być zastosowana wtedy gdy organ odwoławczy stwierdzi istnienie podstaw do merytorycznego rozstrzygnięcia danej sprawy indywidualnej. Należy wyróżnić 2 rodzaje tego typu decyzji kasacyjnych: * decyzja kasacyjna połączona z przekazaniem sprawy indywidualnej do ponownego rozpoznania i rozpatrzenia organowi I instancji, gdy postępowanie w I instancji zostało przeprowadzone z rażącym naruszeniem, norm prawa procesowego; * decyzja kasacyjna wprowadzona ze względu na rozwiązania ustrojowe w celu ochrony kompetencji organów jednostek samorządu terytorialnego, w sprawach należących do właściwości organów jednostek samorządu terytorialnego organ odwoławczy uprawniony jest do wydania decyzji uchylającej i rozstrzygającej sprawę co do istoty jedynie w przypadku, gdy przepisy prawa nie pozostawiają sposobu jej rozstrzygnięcia w uznaniu organu samorządowego. Postępowanie odwoławcze może zakończyć się decyzją o umorzeniu postępowania odwoławczego gdy postępowanie to stało się bezprzedmiotowe, a zatem gdy przedmiotem zaskarżenia nie była decyzja nieostateczna, a inna czynność lub decyzja ostateczna, w razie gdy osoba wnosząca odwołanie nie ma w sprawie interesu prawnego, w razie śmierci strony, gdy sprawa administracyjna ma charakter ściśle związany ze stroną i nie przechodzą prawa na następców prawnych, gdy cofnięcie odwołania przez stronę uznano za skuteczne przez organ odwoławczy, gdy brak właściwości organu odwoławczego do rozpoznania Odwołania. Decyzja o umorzeniu postępowania odwoławczego powoduje że zaskarżona decyzja organu I instancji już jako ostateczne rozstrzygnięcie sprawy pozostaje w obrocie prawnym.
2. Legitymacja do złożenia skargo oparta na ochronie interesu publicznego i społecznego. W oparciu o ochronę interesu publicznego legitymację do złożenia skargi do sądu administracyjnego ma:- prokurator. Prokurator wnosi skargę ze względu na potrzebę ochrony obiektywnego porządku prawnego, z tego względu w skardze powinien wywieść naruszenie prawa; - organ nadzoru: na uchwalę organu województwa, na uchwałę organu powiatu, na uchwalę lub zarządzenie organu gminy, związku, porozumienia międzygminnego. Legitymacja do złożenia skargi przysługuje organowi nadzoru po upływie 30 dni od dnia doręczenia uchwały lub zarządzenia w trybie określonym ustawami samorządowymi; - organ nadzoru nad samorządem zawodowym; - na prawomocne orzeczenie Urzędu Patentowego, kończące postępowanie w sprawie, a rażąco naruszające prawo Prezes Urzędu Patentowego, Prokurator Generalny RP oraz Rzecznik Praw Obywatelskich mogą wnieść skargę do sądu administracyjnego w terminie 6 miesięcy od dnia doręczenia stronie orzeczenia. Legitymację do złożenia skargi wywiedzioną z racji ochrony interesu społecznego mają podmioty, których udział w ochronie interesu społecznego jest określony wprost w przepisach prawa. Podmiotami tymi są: 1)organizacje społeczna. Organizacja społeczna może w postępowaniu sądowym występować, broniąc: * własnego interesu prawnego oraz w zakresie jej statutowej działalności; * w sprawach dotyczących interesów prawnych innych osób, jeżeli brata udział w postępowaniu administracyjnym. Konstrukcja legitymacji organizacji społecznej jest oparta na przesłankach ograniczających tę legitymację. Istnieją dwie przesłanki ograniczające legitymację organizacji społecznej do złożenia skargi jeżeli występuje w obronie nie swojego interesu: ** ograniczenia udziału w postępowaniu administracyjnym. Organizacja społeczna ma legitymację do złożenia skargi na decyzje administracyjne, postanowienia, ponieważ tylko ta akty podejmowane są w postępowaniu administracyjnym w którym ma przyznane prawo do udziału organizacja społeczna; ** udział organizacji społecznej w postępowaniu administracyjnym. leżeli organizacja społeczna została dopuszczona w formie postanowienia do udziału w postępowaniu, ma legitymację do złożenia skargi. 2)podmiot, którego legitymacje można wywieść z ochrony interesu społecznego, którym jest inicjator referendum lokalnego. Obywatel, ich grupa, organizacja polityczna lub społeczna na uchwałę organu stanowiącego samorządu terytorialnego odrzucającego wniosek w sprawie przeprowadzenia referendum, jak i na niedotrzymanie ustawowego terminu oraz na postanowienie wojewódzkiego komisarza wyborczego odrzucające wniosek o przeprowadzenie referendum, jak i niedotrzymanie ustawowego terminu. 3) redaktor naczelny, zgodnie z klasycznymi środkami masowego przekazu (prasa, radio, telewizja) maja sprawować kontrolę społeczną i z tego względu legitymację redaktora naczelnego można zaliczyć do opartej na przesłankach, ochrony interesu społecznego.
3. Unieważnienie prawomocnego orzeczenia. NSA unieważnia prawomocne orzeczenie sądu administracyjnego wydane w sprawie, które ze względu na osobę lub przedmiot nie podlega orzecznictwu sądu administracyjnego w chwili orzekania i odrzuca skargę, jeżeli orzeczenia to nie może być wzruszone w trybie przewidzianym w ustawie. Sąd orzeka na wniosek Prezesa NSA. Do rozpoznania wniosku stosuje się odpowiednio przepisy o rozpoznaniu skargi kasacyjnej. Jest to rozwiązanie przyznające NSA kompetencję do sprawowania nadzoru nad orzecznictwem wojewódzkich sądów administracyjnych. NSA sprawuje nadzór nad działalnością wojewódzkich sądów administracyjnych w zakresie orzekania w trybie określonym ustawami, a w szczególności rozpoznaje środki odwoławcze od orzeczeń tych sądów i podejmuje uchwały wyjaśniające zagadnienia prawne oraz rozpoznaje inne sprawy należące do właściwości NSA na mocy innych ustaw. Przedmiotem wniosku o unieważnienie prawomocnego orzeczenia sądu administracyjnego może być zarówno orzeczenie wojewódzkiego sądu administracyjnego jak i NSA. Dopuszczalność złożenia wniosku o unieważnienie prawomocnego orzeczenia sądu administracyjnego jest ograniczona: - rodzajem naruszenia prawa w orzeczeniu sądu, a mianowicie jeżeli sąd administracyjny orzekł w sprawie która ze względu na osobę lub przedmiot nie podlega orzecznictwu sądu administracyjnego w chwili orzekania, - jeżeli orzeczenie to nie może być wzruszone w trybie przewidzianym ustawą, a zatem gdy złożenie skargi kasacyjnej jest niedopuszczalne.
Zestaw nr 23
1. normatywne i doktrynalne pojecie organ administracji publicznej
2. skarga na decyzje adm
3.prokurator i rpo w postepowania administacyjnym i sadowoadministcyjnym
23) 2.Skargi na decyzje adm..- prawo o post. przed sądami adm. zaskarżenie decyzji może ograniczyć się do zakwestionowania uzasadnienia decyzji. Decyzja administracyjna w postępowaniu adm. i podat. jest formą rozstrzygnięcia sprawy adm.. Zaskarżeniu do sądu administracyjnego podlegają decyzje administracyjne. Dla określenia właściwości sądu administracyjnego nie ma znaczenia prawnego treść rozstrzygnięcia przyjętego w decyzji administracyjnej, a zatem stwierdzenie, czy jest to decyzja nakazująca, kształtująca, ustalająca, czy jest to decyzja konstytutywna, czy deklaratoryjna. Jedyne znaczenie prawne ma podział na akty zewnętrzne i wewnętrzne. Akty wewnętrzne nie podlegają zaskarżeniu. NSA kontroluje treść rozstrzygnięcia pod względem przestrzegania zasad ogólnych k.p.a. i prawidłowego zastosowania przepisów prawa materialnego i procesowego. Zaskarżeniu do sądu administracyjnego podlegają decyzje ostateczne. Przesłanką dopuszczalności zaskarżenia decyzji ostatecznej jest wyczerpanie środków zaskarżenia, jeżeli służyły one skarżącemu w postępowaniu przed organem właściwym w sprawie. Przez wyczerpanie środków zaskarżenia należy rozumieć wykorzystanie w sprawie prawa odwołania, wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy. Niewykorzystanie prawa odwołania (wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy) powoduje niedopuszczalność skargi
3. PROKURATOR I RPO W PSA I PA RPO - Instytucję tę powołano w celu rozbudowania systemu gwarancji prawnych przestrzegania praw i wolności obywatelskich określonych w konstytucji i innych przepisach prawnych. Podobnie jak prokurator może: - żądać wszczęcia postępowania ale tylko wtedy gdy zachodzi konieczność ochrony praw i wolności człowieka i obywatela, - uczestniczyć w postępowaniu adm. na prawach przysługujących prokuratorowi, - wnosić skargi do sądu adm, rzecznika obowiązuje zasada subsydiarności czyli podejmuje on działania, gdy osoba, której prawa zostały naruszone, wykorzystała uprzednio wszystkie dostępne środki ochrony prawnej. Podmioty na prawach strony w post. sądowoadm. Ustawa - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi przyznaje prokuratorowi, RPO, organizacji społ. prawo do udziału w postępowaniu sądowoadm.. Udział prokuratora i RPO w postępowaniu sądowym jest uzasadniony wystąpieniem przesłanek: ochrony praworządności, ochrony praw człowieka i obywatela. Przesłanki te są niezależne, co wynika z przyjętej konstrukcji prawnej tych przesłanek, a mianowicie, „jeżeli według ich oceny wymaga tego ochrona praworządności lub praw człowieka i obywatela" Prokurator oraz RPO w postępowaniu sądowoadm. mają prawo: a)wziąć udział w każdym toczącym się postępowaniu; b)wnieść skargę do wojewódzkiego sądu administracyjnego na działanie lub bezczynność organu wykonującego administrację publiczną; c)wnieść skargę kasacyjną do Naczelnego Sądu Administracyjnego; d)wnieść zażalenie do Naczelnego Sądu Administracyjnego; e)wnieść skargę o wznowienie postępowania sądowoadm. f)Prokuratorowi i Rzecznikowi Praw Obywatelskich przysługują prawa strony w postępowaniu sądowoadm.
Zestaw 24
1.wadliwość decyzji adm.
2. sprawa adm. i sprawa sądowoadm.
3. przedmiot i podstawy skargi kasacyjnej
24) 1. Wadliwość decyzji administracyjnej - Możemy wyróżnić 2 rodzaje wadliwości decyzji adm.: w. materialnoprawna (powoduje sankcję skutkującą nieważnością decyzji) i w. procesowoprawna (wzruszalnością decyzji w trybie wznowienia postępowania decyzja prawidłowa, dwie przesłanki: jest zgodna z normami materialnego prawa admin. oraz została wydana zgodnie z normami procesowego prawa admin. Decyzja, która narusza te normy jest wadliwa. Teoria wadliwości decyzji adm. musi pogodzić ze sobą wymagania interesu ogólnego oraz indywidualnego. Najmniejsza wada decyzji nie może powodować wycofania jej z obrotu prawnego. Gradacja wad decyzji - w zależności od rodzaju wady decyzji, stosuje się określone sankcje w zakresie skutków prawnych decyzji w postaci wzruszalności decyzji, albo sankcji nieważności decyzji. Nieważność decyzji opiera się na założeniu, że decyzje nieważne nie wywołują skutku prawnego od momentu wydania, są aktami pozornymi, nieistniejącymi, nie mają mocy prawnej. Koncepcja wzruszalności decyzji jest inna, bo uznaje się, że decyzje wzruszane wywołują skutki prawne, mają moc obowiązującą do czasu usunięcia ich z obrotu prawnego. Z momentem wejścia do obrotu prawnego decyzja wywołuje skutki prawne. Decyzja adm. korzysta z atrybutu domniemania prawidłowości, co oznacza, że ma ona moc obowiązującą dopóty, dopóki nie zostanie we właściwym trybie wyeliminowana z obrotu prawnego. Dotyczy to wszystkich rodzajów decyzji wadliwych. Istnieje wyjątek, jeżeli ustawodawca wyraźnie to ustanowi w przepisie prawnym. Wyeliminowanie decyzji może nastąpić tylko przez wydanie decyzji, która stwierdzi nieważność innej decyzji. Przesłanki niedopuszczalności stwierdzenia nieważności decyzji - jeżeli nie zostanie wszczęte postęp. w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji z braku stosownego wniosku lub zaniechania wszczęcia postępowania z urzędu to decyzja obarczona wadami pozostanie w obrocie prawnym. Akt pozorny nie wchodzi do obrotu prawnego, a więc nie może wywoływać skutku prawnego. Jeżeli ustawodawca przyjmuje, że jest niedopuszczalne stwierdzenie nieważności decyzji adm. w razie gdy wywoła ona nieodwracalne skutki prawne, oznacza to, że taka decyzja nie jest aktem pozornym. Za podstawę wyróżnienia wśród wadliwych decyzji: nieważnych, czy wzruszanych należy przyjąć jako kryterium zdolność do wywoływania skutków prawnych uznanych przez prawo. Decyzje nieważne to takie których skutki prawne nie są uznane przez prawo. Wzruszane decyzje to takie których skutki prawne są przez prawo uznane, ale są pozbawione zdolności do wywoływania skutków prawnych w przyszłości
2. Sprawa sądowoadministracyjna to rozpoznanie i rozstrzygnięcie przez sąd administracyjny skargi na zgodność z prawem działania lub bezczynności organów wykonujących adm. publ., z wyłączeniem przewidzianym w art. 5 i art. 58 § l pkt. l ustawy — Popsa. Elementem konstytutywnym sprawy sądowoadm. jest kontrola przez sąd adm. działalności administracji publ.Element ten różni sprawę sądowoadm. od sprawy adm.. Cechą właściwą dla sprawy administracyjnej jest jej merytoryczne rozstrzygnięcie przez dokonanie autorytatywnej konkretyzacji normy prawa materialnego w zakresie uprawnień lub obowiązków jednostki. Sąd administracyjny stosuje środki przewidziane ustawą. Istota tych środków sprowadza się jednak, z zastrzeżeniem wyjątków, wyłącznie do zniesienia działania lub bezczynności niezgodnej z prawem, a nie do merytorycznego rozstrzygnięcia w tym zakresie.Sądy adm. sprawują kontrolę działalności administracji publicznej i stosują środki określone w ustawie. Kontrola działalności administracji publicznej przez sądy administracyjne obejmuje orzekanie w sprawie skarg na: 1) decyzje adm., 2) postan. wydane w postępowaniu adm., na które służy zażalenie albo kończące postępowanie, a także na postanowienia rozstrzygające sprawę co do istoty, 3) postanowienia wydane w postępowaniu egzek. i zabezp., na które służy zażalenie, 4) inne niż określone w pkt. 1-3 akty lub czynności z zakresu administracji publicznej dotyczące uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa, 5) akty prawa miejscowego organów jednostek samorządu terytorialnego i terenowych organów administracji rządowej, 6) akty organów jednostek samorządu terytorialnego i ich związków, inne niż określone w pkt. 5, podejmowane w sprawach z zakresu administracji publ., 7) akty nadzoru nad działalnością organów jednostek sam. teryt., 8) bezczynność organów w przypadkach określonych w pkt. 1[§ 2]. Sądy adm. orzekają także w sprawach, w których przepisy ustaw szczególnych przewidują sądową kontrolę i stosują środki określone w tych przepisach [§ 3].Sądy administracyjne nie są właściwe w sprawach: 1) wynikających z nadrzędności i podległości organizacyjnej w stosunkach między organami administracji publicznej, 2) wynikających z podległości służbowej między przełożonymi i podwładnymi, 3) odmowy mianowania a stanowiska lub powołania do pełnienia funkcji w organach administracji publicznej, chyba że obowiązek mianowania lub powołania wynika z przepisów prawa.Przedmiotem postępowania sądowoadm. przed WSA jest sprawa sądowoadm., a zatem rozpoznanie i rozstrzygnięcie skargi na działanie lub bezczynność organu wykonującego administracje
3. Skarga kasacyjna Skarga kasacyjna jest instytucją procesową, która stwarza możliwość prawną legitymowanym podmiotom żądania weryfikacji orzeczenia WSA przez NSA. Z istoty modelu kasacyjnego wynika, że NSA ma wyłącznie kompetencje kasacyjne — uchylenia zaskarżonego orzeczenia. Od tej reguły dopuszczalny jest wyjątek. NSA bowiem, jeżeli stwierdzi, że w postępowaniu przed WSA nie naruszono przepisów postępowania, które mogły mieć istotny wpływ na wynik sprawy, a zachodzi jedynie naruszenie prawa materialnego, może uchylić zaskarżone orzeczenie i rozpoznać skargę. Przedmiot zaskarżenia i podstawy skargi kasacyjnej. Przedmiotem zaskarżenia tym środkiem odwoławczym są wyroki oraz postanowienia kończące postępowanie w sprawie, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Skarga kasacyjna służy od wyroków WSA. Przepisy ustawy — POPSA nie wprowadzają ograniczenia prawa skargi kasacyjnej ze względu na rodzaj wyroku lub jego treść. Skarga kasacyjna służy od postanowień, ale tylko kończących postępowanie w sprawie, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Generalną regułą jest, że od każdego postanowienia kończącego postępowanie w sprawie służy skarga kasacyjna (od postanowienia o odrzuceniu skargi postanowienia o umorzeniu postępowania). Przepisy szczególne mogą stanowić inaczej. Tak np. od postanowienia o odrzuceniu skargi kasacyjnej służy zażalenie .Podstawy skargi kasacyjnej 1) naruszeniu prawa materialnego przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie; 2) naruszeniu przepisów postępowania, jeżeli uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy". Pierwsza podstawa kasacji: naruszenie prawa materialnego przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie związana jest z kontrolą zgodności z prawem zaskarżonego działania lub bezczynności organu wykonującego administrację publiczną. Podstawą skargi kasacyjnej będzie w zakresie decyzji, innych aktów lub czynności z zakresu administracji publicznej zarówno ciężkie kwalifikowane naruszenie przepisów prawa procesowego, jak i naruszenie przepisu prawa materialnego przez wadliwą wykładnię
Zestaw nr 25
Decyzja administracyjna - istota, pojęcie, struktura, skutki, przedmiot, istnienie
Uczestnicy i podmioty postępowania na prawach strony
Sankcja wzruszalności w postępowaniu administracyjnym a w postępowaniu
25) 1. DECYZJA ADMINISTRACYJNA jest to władcze rozstrzygnięcie postępowania administracyjnego Decyzja albo kończy sprawę przez rozstrzygnięcie jej co do istoty, ustalając wynik postępowania, którym będzie określenie konsekwencji prawnych stanu faktycznego, stwierdzenie lub ukształtowanie prawnej pozycji strony albo też kończy sprawę w danej instancji przez umorzenie bezprzedmiotowego postępowania. Postanowienie procesowe może mieć wpływ na poszczególne czynności procesowe albo na stosowanie określonych instytucji procesowych. Niektóre postanowienia wpływają na bieg postępowania hamująco np. odmowa przywrócenia terminu do wniesienia odwołania dla decyzji przepis prawa procesowego będzie tylko elementem dopełniającym podstawę prawną, a głównym będzie przepis prawa materialnego. Decyzja może być kierowana tylko do stron postęp., naruszenie tego wymagania powoduje jej nieważność. Forma decyzji. Decyzja administracyjna może występować pod różnymi nazwami np. zezwolenia, pozwolenia, zgody, koncesji. Niezachowanie wymagań formalnych nie pozbawia rozstrzygnięcia sprawy charakteru decyzji, jeżeli jest w nim co najmniej oznaczenie organu administracji państwowej wydającego akt, wskazanie adresata aktu, rozstrzygnięcie o istocie sprawy oraz podpis osoby reprezentującej organ administracji i chociaż będzie to decyzja wadliwa pod względem formy to może wywołać skutki materialnoprawne i być poddana kontroli sądu administracyjnego. Elementy które powinna zawierać decyzja: oznaczenie organu administracji publicznej, datę wydania, oznaczenie strony lub stron, powołanie podstawy prawnej, rozstrzygnięcie, uzasadnienie faktyczne i prawne, pouczenie, czy i w jakim trybie służy od niej odwołanie, podpis z podaniem imienia i nazwiska oraz stanowiska służbowego osoby upoważnionej do wydania decyzji, a ponadto powinna ona zawierać pouczenie co do formy
2.UCZESTNICY i PODMIOTY POSTEPOWNAIA NA PRAWACH STRONY Działają obok i niezależnie od strony. Posiadają tylko prawa procesowe. KPA wymienia: Organizacja społeczna -, które muszą spełniać dwa warunki: a)musi być to uzasadnione celami statutowymi organizacji i b)musi istnieć potrzeba obiektywna ochrony interesu społecznego. Org społ. ma następujące prawa procesowe: 1.żądania wszczęcia postępowania, 2.dopuszczenia jej do udziału w postępowaniu, jeżeli jest to uzasadnione celami statutowymi i gdy przemawia za tym interes społeczny.. Prokurator stoi na straży praworządności. Przysługuje mu: - prawo zwrócenia się do właściwego urzędu o wszczęcie postępowania w celu usunięcia stanu niezgodnego z prawem, - prawo udziału w każdym stadium postępowania, - prawo do wniesienia nadzwyczajnych środków zaskarżenia, prawo wniesienia sprzeciwu od decyzji ostatecznej, jeżeli przepisy kodeksu lub szczególne przewidują wznowienie postęp., stwierdzenie nieważności decyzji albo jej uchylenie lub zmianę. Realizując te zadania prokurator wykonuje kontrolę, Uczestniczy w postep. adm. ale nie bierze udziału w samym wydawaniu rozstrzygnięć adm. Kontrola prokur.doty badania legalności. RPO- Instytucję tę powołano w celu rozbudowania systemu gwarancji prawnych przestrzegania praw i wolności obywatelskich.Ma Podobne zadania jak prokurator -, Podmioty na prawach strony w post. sądowoadm. POPPSA przyznaje prokuratorowi, RPO, organizacji spolprawo do udziału w postępowaniu sądowoadministracyjnym. Udział prokuratora i RPO w postępowaniu sądowym jest uzasadniony: ochroną raworządności, ochronąpraw człowieka i obywatela. Przesłanki te są niezależne, Prokurator oraz RPO w postępowaniu sądowoadm. mają prawo: a)wziąć udział w każdym toczącym się postępowaniu; b)wnieść skargę do wojewódzkiego sądu administracyjnego na działanie lub bezczynność organu wykonującego administrację publiczną; c)wnieść skargę kasacyjną do NSA o; d)wnieść zażalenie do NSA; e)wnieść skargę o wznowienie postępowania sądowoadm. f)Prokuratorowi i RPOprzysługują, prawa strony w postępowaniu sądowoadm. Organizacja społeczna, w zakresie swojej działalności statutowej, może brać udział w postępowaniu sądowoadm. Org.społ.może być: 1) stroną postępowania sądowoadm. 2) uczestnikiem postępowania. Org.społ.może uczestniczyć w postępowaniu w zakresie jej statutowej działalności w sprawach dotyczących interesów prawnych innych osób. Sąd dopuszcza organizację społeczną w formie postanowienia. W postępowaniu sądowoadm oprócz stron z mocy prawa uczestniczą na prawach strony osoby, które brały udział w postęp.adm anie wniosły skargi, jeżeli wynik postęp.sad dotyczy ich interesu prawnego.
3. W sprawie zakończonej decyzją ostateczną wznawia się postępowanie, jeżeli: 1) dowody, na których podstawie ustalono istotne dla sprawy okoliczności faktyczne, okazały się fałszywe, 2) decyzja wydana została w wyniku przestępstwa, 3) decyzja wydana została przez pracownika lub organ adm. publicznej, który podlega wyłączeniu 4) strona bez własnej winy nie brała udziału w post., 5) wyjdą na jaw istotne dla sprawy nowe okoliczności faktyczne lub nowe dowody istniejące w dniu wydania decyzji, nie znane organowi, który wydał decyzję, 6) decyzja wydana została bez uzyskania wymaganego prawem stanowiska innego organu, 7) zagadnienie wstępne zostało rozstrzygnięte przez właściwy organ lub sąd odmiennie od oceny przyjętej przy wydaniu decyzji 8) decyzja została wydana w oparciu o inną decyzję lub orzeczenie sądu, które zostało następnie uchylone lub zmienione.. Można żądać wznowienia postępowania również w przypadku, gdy TK orzekł o niezgodności aktu normatywnego z Konstytucją, umową międzynarodową lub z ustawą, na podstawie którego została wydana decyzja. ART. 270 POPSA w przypadkach przewidzianych w dziale niniejszym można żądać wznowienia postępowania, które zostało zakończone prawomocnym orzeczeniem.:1) jeżeli w składzie sądu uczestniczyła osoba nieuprawniona albo jeżeli orzekał sędzia wyłączony z mocy ustawy,;2) jeżeli strona nie miała zdolności sądowej lub procesowej albo nie była należycie reprezentowana lub jeżeli wskutek naruszenia przepisów prawa była pozbawiona możności działania;. Można żądać wznowienia postępowania również w przypadku, gdy TK orzekł o niezgodności aktu normatywnego z Konstytucją, umową międzynarodową lub z ustawą, na podstawie którego zostało wydane orzeczenie. Można żądać wznowienia na tej podstawie, że:1) orzeczenie zostało oparte na dokumencie podrobionym lub przerobionym albo na skazującym wyroku karnym, następnie uchylonym;2) orzeczenie zostało uzyskane za pomocą przestępstwa.3) w razie późniejszego wykrycia takich okoliczności faktycznych lub środków dowodowych, które mogłyby mieć wpływ na wynik sprawy, a z których strona nie mogła skorzystać w poprzednim postępowaniu. 4)w razie późniejszego wykrycia prawomocnego orzeczenia dotyczącego tej samej sprawy. W tym przypadku przedmiotem rozpoznania przez sąd jest nie tylko zaskarżone orzeczenie, lecz są również z urzędu inne prawomocne orzeczenia dotyczące tej samej sprawy. Z powodu przestępstwa można żądać wznowienia jedynie wówczas, gdy czyn został ustalony prawomocnym wyrokiem skazującym, chyba że postępowanie karne nie może być wszczęte lub że zostało umorzone z innych przyczyn niż brak dowodów. Do wznowienia postępowania z przyczyn nieważności właściwy jest sąd, który wydał zaskarżone orzeczenie, a jeżeli zaskarżono orzeczenia sądów obu instancji, właściwy jest NSA.
Zestaw nr 26
1. Wznowienie postępowania admin a stwierdzenie nieważności decyzji admin.
2. Zakres rozpoznawalności skargi przez wojewodzki sąd admin.
3. Prawomocność orzeczeń sądu amin
26) 1. Wznowienie postępowania jest instytucją procesową stwarzającą prawną możliwość ponownego rozpatrzenia i rozstrzygnięcia sprawy admin. zakończonej decyzją ostateczną, jeżeli postanowienie w którym ona zapadła było dotknięte kwalifikowaną wadliwością procesową. Wznowienie postępowania następuje z urzędu, czyli w tym wypadku możemy mówić o odwołalności decyzji w znaczeniu wcześniej przyjętym, bo organem właściwym do wznowienia postępowania jest organ, który wydał decyzję w ostatniej instancji, lub też wznowienie to następuje na żądanie strony, czyli będzie to wtedy środek zaskarżenia. Wyjątkowo została dopuszczona dewolucja kompetencji, czyli w takim wypadku, gdy wznowienie postępowania następuje z urzędu i to z inicjatywy organu wyższego stopnia, możemy mówić o wznowieniu postępowania jako o środku nadzoru. K.p.a. i o.p. opierają dopuszczalność wznowienia postępowania na 2 przesłankach: * rozstrzygnięcie sprawy decyzją ostateczną, * wystąpienie jednej z wyliczonych podstaw prawnych wznowienia postepownia. Wznawia się postępowanie jeżeli: a) dowody na podstawie których ustalono istotne dla sprawy okoliczności faktyczne okazały się fałszywe, b) jest wydanie decyzji w wyniku przestępstwa, wydanie decyzji przez pracownika lub organ admin. państwowej podlegających wyłączeniu, c) strona bez własnej winy nie brała udziału w postepownia, d) ujawnienie istotnych dla sprawy okoliczności faktycznych lub nowych dowodów, e) wydanie decyzji bez uzyskania wymaganego prawem stanowiska innego organu, f) zagadnienie wstępne zostało rozstrzygnięte przez właściwy organ lub sąd odmiennie od oceny przy wydaniu decyzji, g) decyzja została wydana w oparciu o inną decyzję lub orzeczenie sądu, które następnie zostało uchylone lub zmienione, h) można żądać wznowienia postepownia w przypadku, gdy TK orzekł o niezgodności aktu normatywnego z konstytucją, umową międzynarodową lub ustawą, na podstawie którego została wydana decyzja. Podstawy stwierdzenia nieważności decyzji: 6 wad wyliczonych w kpa, a w post. podatkowym 7 wad: *decyzja została wydana z naruszeniem przepisów o właściwości, * decyzje wydano bez podstawy prawnej lub z rażącym naruszeniem prawa: -wykraczające poza sferę stosunków adm.-pr., wydane na podstawie przepisów prawnych pozaustawowych, - wydane w sprawach gdzie stan prawny kształtowany jest z mocy samego prawa, - wydane w sprawach w których z mocy przepisów prawa materialnego czynności powinny być dokonane w formie innej niż decyzja, Rażące naruszenie prawa materialnego będzie zachodzić będzie wówczas, gdy organ administracji wbrew brzmieniu przepisu nałoży na stronę obowiązek, przyzna uprawnienie bądź odmówi jej przyznania. * nieważna jest decyzja gdy dotyczy sprawy już poprzednio rozstrzygniętej inna decyzją ostateczną, *decyzja została skierowana do osoby nie będącej stroną w sprawie, *decyzja była niewykonalna w dniu jej wydania i jej niewykonalność ma charakter trwały, *dec. jest wadliwa jeżeli w razie jej wykonania wywołałby czyn zagrożony karą.
2. Rozpoznanie skargi przez WSA na podstawie stanu faktycznego, istniejącego w dniu podjęcia aktu lub czynności, nie oznacza, że nie powinien on brać pod uwagę nowych faktów lub nowych dowodów, które istniały w dniu podjęcia aktu lub czynności, a nie były znane organowi. W zakresie decyzji i postanowienia stanowi to podstawę do uchylenia ich przez sąd (art. 145 § 1 pkt 1 lit. b ustawy — Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi). Wadliwe ustalenie stanu faktycznego stanowi podstawę do oceny niezgodności z prawem pozostałych aktów lub czynności podlegających zaskarżeniu do sądu.Sąd rozpoznaje zatem na podstawie akt sprawy, co oznacza, że sąd rozpoznaje sprawę na podstawie stanu faktycznego istniejącego w dniu podjęcia zaskarżonego działania lub bezczynności. Sąd zatem nie uwzględnia okoliczności faktycznych, które powstały po podjęciu działania. Prowadzi to do ograniczenia postępowania prowadzonego przez sąd. Sąd może jednak z urzędu lub na wniosek strony przeprowadzić dowody uzupełniające z dokumentów, jeżeli jest to niezbędne do wyjaśnienia istotnych wątpliwości i nie spowoduje nadmiernego przedłużenia postępowania w sprawie, fakty powszechnie znane sąd bierze pod uwagę nawet bez powołania się na nie przez strony. Do przeprowadzanego uzupełniającego postępowania dowodowego stosuje się odpowiednio przepisy k.p.c. Przy ustaleniu stanu faktycznego sąd administracyjny jest związany prawomocnym wyrokiem skazującym co do popełnienia przestępstwa. Sąd kontroluje zgodność z prawem działania lub bezczynności, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej (art. 1 § 2 ustawy — Prawo o ustroju sądów administracyjnych). Tak jak przy ustaleniu stanu faktycznego, tak i wymaga rozważenia stan prawny, na którego podstawie sąd dokonuje oceny zgodności z prawem działania lub bezczynności organu wykonującego administrację publiczną. Miarodajny jest stan prawny obowiązujący w dniu podjęcia zaskarżonego działania lub bezczynności. Sąd jednak jest obowiązany uwzględnić wyrok Trybunału Konstytucyjnego o niezgodności ustawy lub innego aktu normatywnego z Konstytucją, ustawą, umową międzynarodową. Istotne wątpliwości wywołuje dopuszczalność odmowy przez Sąd administracyjny zastosowania ustawy ze względu na niezgodność z Konstytucją. Za przyjęciem dopuszczalności przemawia rozwiązanie przyjęte w art. 178 ust. 1 Konstytucji, który stanowi: „Sędziowie w sprawowaniu swojego urzędu są niezawiśli i podlegają tylko Konstytucji oraz ustawom". Przeciwko — zapewnienie jednolitości wykładni
3. W doktrynie wyróżnia się prawomocność formalną i prawomocność materialną. „Prawomocność formalna polega na niemożności zmiany rozstrzygnięcia zawartego w orzeczeniu sądowym za pomocą zwykłych środków odwoławczych, czyli na niezaskarżalności orzeczenia sądowego drogą tych środków. Prawomocność formalną reguluje art. 168 § 1 ustawy — Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Orzeczenie (wyrok, postanowienie) sądu staje się prawomocne, jeżeli nie służy co do niego środek zaskarżenia. Jeżeli zaskarżono tylko część orzeczenia, staje się ono prawomocne w części pozostałej z upływem terminu, chyba że Naczelny Sąd Administracyjny może z urzędu rozpoznać sprawę także w części. Postanowienie, na które nie służy środek zaskarżenia, nie staje się prawomocne, jeżeli podlega rozpoznaniu przez Naczelny Sąd Administracyjny, gdy Sąd ten rozpoznaje sprawę, w której je wydano. Prawomocność materialna ma dotyczyć skutków rozstrzygnięcia ze względu na jego treść, zawartą w orzeczeniu sądowym". Prawomocność materialną reguluje art. 170 ustawy — Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi: „Orzeczenie prawomocne wiąże nie tylko strony i sąd, który je wydał, lecz również inne sądy i inne organy państwowe, a w przypadkach w ustawie przewidzianych także inne osoby". Prawomocność orzeczenia stwierdza na wniosek strony oraz z urzędu, gdy po uprawomocnieniu się orzeczenia sądu pierwszej instancji akta administracyjne sprawy zwraca się organowi administracji publicznej, załączając odpis orzeczenia ze stwierdzeniem jego prawomocności. Prawomocność stwierdza wojewódzki sąd administracyjny na posiedzeniu niejawnym, a dopóki akta sprawy znajdują się w Naczelnym Sądzie Administracyjnym — ten Sąd. Wyrok prawomocny ma powagę rzeczy osądzonej tylko co do tego, co w związku ze skargą stanowiło przedmiot rozstrzygnięcia (art. 171) Zakres powagi rzeczy osądzonej wyznacza moc prawomocności materialnej dla dopuszczalności podjęcia weryfikacji działania lub bezczynności organów wykonujących administrację publiczną na drodze sądowej i na drodze administracyjnej
Zestaw nr 27
Źródła i charakter prawny zasad ogólnych postępowania administracyjnego
Postępowanie wstępne przed wojewódzkim sadem administracyjnym
Środki odwoławcze od orzeczeń wojewódzkich sądów administracyjnych
27) 2. Postępowanie wstępne. Przewodniczący wydziału lub wyznaczony sędzia zarządza skompletowanie akt niezbędnych do rozpoznania sprawy. W pierwszej fazie wstępnej skompletowanie akt jest niezbędne do ustalenia dopuszczalności podjęcia postępowania w sprawie. Po otrzymaniu skargi na akt lub czynność (bezczynność) organu wykonującego administrację publiczną i skompletowaniu akt przewodniczący bada skargę. W razie gdy skarga jest dotknięta brakami, które można usunąć, np. brak podpisu skarżącego, brak pełnomocnictwa, nieuiszczenie wpisu, wzywa stronę skarżącą do ich usunięcia w terminie. Bada zdolność sądową i procesową stron i w razie stwierdzenia braku kieruje sprawę na posiedzenie niejawne. Bada dopuszczalność skargi i w razie ustalenia wstępnego jej niedopuszczalności kiereje sprawę na posiedzenie niejawne.Na posiedzeniu niejawnym sąd bada (po pierwsze) niedopuszczalność skargi. Przyczyny niedopuszczalności skargi możemy podzielić na przyczyny przed-miotowei podmiotowe. Niedopuszczalność skargi z przyczyn przedmiotowych będzie miała miejsce, gdy1) sprawa będąca przedmiotem skargi nie należy do właściwości sądu admini-stacyjnego. Wymiar sprawiedliwości sprawują Sąd Najwyższy, sądy powszechne, sądy administracyjne oraz sądy wojskowe. Według art. 177 Konstytucji RP sądy powszechne sprawują wymiar sprawiedliwości we wszystkich sprawach z wyjąt kiem spraw ustawami zastrzeżonych co do właściwości innych sądów. 2) skarga została złożona w sprawacłi, w których sąd administracyjny nie jest właściwy (np. w sprawie wynikającej z nadrzędności i podległości w stosunkacli między organami administracji publicznej — art. 5 ustawy — Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi);3) skarga została złożona na akt nieistniejący (np. decyzję niedoręczoną lub nieogłoszoną);4) skarga została wniesiona bez wyczerpania środków zaskarżenia lub gdy przedmiotem zaskarżenia jest akt podjęty poza postępowaniem adininistracyjnym, bez wezwania do usunięcia naruszenia prawa;5) gdy skarga dotyczy sprawy pomiędzy tymi samymi stronami, która jest w toku lub już została prawomocnie osądzona.Z przyczyn podmiotowych skarga będzie niedopuszczalna:1) gdy została złożona przez podmiot niemający legitymacji do złożenia skargi, 2) jeżeli jedna ze stron nie ma zdolności sądowej, albo jeżeli skarżący nie ma zdolności procesowej, a nie działa przez przedstawiciela albo jeżeli w składzie organów jednostki organizacyjnej będącej stroną skarżącą zachodzą braki uniemożliwiające jej działanie. Na posiedzeniu niejawnym sąd bada (po dnrgie) zachowanie terminu do wniesienia skargi. Uchybienie terminu, jeżeli nie został przywrócony, powoduje odrzucenie skargi; oraz (po trzecie) czy uzupełniono w wyznaczonym terminie braki formalne skargi
3. Skarga kasacyjna jest instytucją procesową, która stwarza możliwość prawną legitymowanym podmiotom żądania weryfikacji orzeczenia WSAprzez Naczelny Sąd Administracyjny. Z istoty modelu kasacyjnego wynika, że NSA ma wyłącznie kompetencje kasacyjne — uchylenia zaskarżonego orzeczenia. Od tej reguły dopuszczalny jest wyjątek. NSA bowiem, jeżeli stwierdzi, że w postępowaniu przed wojewódzkim sądem administracyjnym nie naruszono przepisów postępowania, które mogły mieć istotny wpływ na wynik sprawy, a zachodzi jedynie naruszenie prawa materialnego, może uchylić zaskarżone orzeczenie i rozpoznać skargę.. Przedmiotem zaskarżenia tym środkiem odwoławczym są wyroki oraz postanowienia kończące postępowanie w sprawie, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Skarga kasacyjna służy od wyroków WSA. Przepisy ustawy — POPPSA nie wprowadzają ograniczenia prawa skargi kasacyjnej ze względu na rodzaj wyroku lub jego treść. Skarga kasacyjna służy od postanowień, ale tylko kończących postępowanie w sprawie, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Generalną regułą jest, że od każdego postanowienia kończącego postępowanie w sprawie służy skarga kasacyjna (od postanowienia o odrzuceniu skargi postanowienia o umorzeniu postępowania). Przepisy szczególne mogą stanowić inaczej. Podstawy skargi kasacyjnej 1) naruszeniu prawa materialnego przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie; 2) naruszeniu przepisów postępowania, jeżeli uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy". Podstawą skargi kasacyjnej będzie w zakresie decyzji, innych aktów lub czynności z zakresu administracji publicznej zarówno ciężkie kwalifikowane naruszenie przepisów prawa materialnego, jak i naruszenie przepisu prawa materialnego przez wadliwą wykładnię. Drugim środkiem odwoławczym jest zażalenie. Nie jest wyłącznym środkiem odwoławczym od postanowień, albowiem jeżeli chodzi o postanowienia kończące postępowanie przed wojewódzkim sądem administracyjnym, to od tych postanowień służy skarga kasacyjna. Prawo zażalenia do NSA służy od postanowień WSAw przypadkach przewidzianych w ustawie — Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi W myśl art. 194 ustawy — POPPSAi zażalenie służy na postanowienia, których przedmiotem jest:1) przekazanie sprawy innemu sądowi administracyjnemu;2) wstrzymanie lub odmowa wstrzymania wykonania decyzji, postanowienia, innego aktu lub czynności, o których stanowi art. 61 ustawy;3) zawieszenie postępowania i odmowa podjęcia zawieszonego postępowania;4) odmowa sporządzenia uzasadnienia wyroku;5) sprostowanie lub wykładnia orzeczenia albo ich odmowa;6)) oddalenie wniosku o wyłączenie sędziego;7) odrzucenie skargi kasacyjnej;8) odrzucenie zażalenia;9) zwrot kosztów postępowania, jeżeli strona nie wnosi skargi kasacyjnej; 10) ukaranie grzywną
Zestaw nr 28
1 - zagadnienie prejudycjalne w post. administracyjnym
2 - skarga do wojewódzkiego sądu administracyjnego na postanowienia
3 - skarga kasacyjna tryb wniesienia i rozpatrywanie przez NSA
28) 2. Skarga na postanowienia. Do sądu administracyjnego służy skarga na postanowienia wydane w postępowaniu administracyjnym, na które służy zażalenie, albo kończące postępowanie, a także na postanowienia rozstrzygające sprawę co do istoty:1. Postanowienia, na które służy zażalenie. Dopuszczalność zaskarżenia do sądu administracyjnego obwarowana jest zatem przesłanką zaskarżalności postanowienia na drodze administracyjnej. KPA nie przyjmuje, tak jak jest to w przypadku decyzji, zasady dwuinstancyjności w zakresie postanowień. Na postanowienie służy zażalenie tylko, gdy k.p.a., tak stanowi Na tej podstawie zaskarżalne są postanowienia kończące postępowanie zażaleniowe.2. Postanowienia kończące postępowanie. Do takich postanowień zaliczymy postanowienie o niedopuszczalności odwołania, o uchybieniu terminu do wniesienia odwołania oraz postanowienie o odmowie przywrócenia terminu do złożenia odwołania Postanowienia te kończą postępowanie odwoławcze.3. Postanowienia rozstrzygające sprawę co do istoty. Do takiego rodzaju postanowień należy postanowienie o zatwierdzeniu lub odmowie zatwierdzenia umowy. Postanowienie to jest jednak zaskarżalne na drodze administracyjnej, służy bowiem od niego zażalenie, a zatem już z tego względu jest zaskarżalne do sądu administracyjnego. Postanowienia, na które nie służy zażalenie, dotyczą głównie kwestii dowodowych, prawidłowość zaś postępowania dowodowego jest jedną z istotnych przesłanek kontroli zgodności z prawem decyzji administracyjnej. Zaskarżeniu do sądu administracyjnego podlegają postanowienia ostateczne, przesłanką dopuszczalności zaskarżenia ostatecznego postanowienia jest wyczerpanie środków zaskarżenia, jeżeli służyły one skarżącemu w postępowaniu przed organem właściwym w sprawie. Przez wyczerpanie środków zaskarżenia należy rozumieć wykorzystanie w sprawie prawa zażalenia.
3. Skarga kasacyjna tryb wniesienia i rozpatrywanie przez NSA. Skarga kasacyjna jest instytucją procesową, która stwarza możliwość prawną legitymowanym podmiotom żądania weryfikacji orzeczenia wojewódzkiego sądu administracyjnego przez NSA. Przedmiot zaskarżenia i podstawy skargi kasacyjnej. Przedmiotem zaskarżenia tym środkiem odwoławczym są wyroki oraz postanowienia kończące postępowanie w sprawie, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Skarga kasacyjna służy od wyroków WSA. Skarga kasacyjna służy od postanowień, ale tylko kończących postępowanie w sprawie, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Przepisy szczególne mogą stanowić inaczej. Podst. skargi kasacyjnej 1) naruszeniu prawa materialnego przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie; 2) naruszeniu przepisów postępowania, jeżeli uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Legity. do złożenia skargi kasacyjnej ma: 1) strona. 2) prokurator — niezależnie od tego, czy brał udział w postępowaniu, jeżeli według jego oceny wymaga tego ochrona praworządności lub praw człowieka i obywatela 3) RPO — niezależnie od tego, czy brał udział w postępowaniu, jeżeli według jego oceny wymaga tego ochrona praworządności lub praw człowieka i obywatela. Tryb wnoszenia skargi. Skargę kasacyjną wnosi się do WSA, który wydał zaskarżone orzeczenie. Postępowanie rozpoznawcze przed NSA Przedmiotem posta rozpozna. jest kontrola stosowania prawa w orzeczeniach WSA. NSA kontroluje wyrok lub postanowienie określone w skardze kasacyjnej. Na wniosek strony NSA rozpoznaje również te postanowienia WSA, które nie podlegają zaskarżeniu w drodze zażalenia, a miały wpływ na rozstrzygnięcie sprawy. Granice rozpoznania- NSA rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej. Art. 183 § 1 ustawy Poppsa przyjmuje zatem zasadę, że o zakresie kontroli orzeczenia wsa przesądza wola wnoszącego skargę kasacyjną, co ma istotne znaczenie dla określenia funkcji skargi kasacyjnej dla ochrony praw jednostki. Według art. 183 § 2 ustawy - Popasa - Nieważność postępowania zachodzi: 1) jeżeli droga sądowa była niedopuszczalna; 2) jeżeli strona nie miała zdolności sądowej lub procesowej, organu powołanego do jej reprezentowania lub przedstawiciela ustawowego, albo gdy pełnomocnik strony nie był należycie umocowany; 3) jeżeli w tej sprawie toczy się postępowanie wcześniej wszczęte przed SA albo jeżeli sprawa taka została już prawomocnie osądzona; 4) jeżeli skład sądu orzekającego był sprzeczny z przepisami prawa albo jeżeli w rozpoznaniu sprawy brał udział sędzia wyłączony z mocy ustawy; 5) jeżeli strona została pozbawiona możliwości obrony swych praw; 6) jeżeli WSA orzekł w sprawie, w której właściwy jest NSA".
Zestaw 29
1. Pojęcie prawdy obiektywnej w postępowaniu administracyjnym i jej realizacja przez organy.
2. Rola sądownictwa administracyjnego i charakter orzecznictwa.
3. Środki odwoławcze od postanowień sądów administracyjnych.
29) 1. Pojęcie prawdy obiektywnej w postępowaniu administracyjnym i jej realizacja przez organy. Z pojęcia prawdy obiektywnej wywodzi się bezpośrednio Zasada prawdy obiektywnej jest to zasada stanowiąca o odcięciu się od poglądu o dopuszczalności orzekania na podstawie prawdy formalnej (sądowej), uzyskanej reglamentowanymi co do ich mocy środkami dowodowymi. Zasadzie tej przyznaje się rolę naczelną w ukształtowaniu czynności postępowania, zakresu środków dowodowych i określeniu obowiązków dowodowych związanych z wyjaśnieniem stanu faktycznego i prawnego sprawy. Organ administracji publicznej ma wiele, wykonywanych z urzędu, obowiązków służących wyjaśnieniu sprawy, a strony są uprawnione do podejmowania takich czynności, lecz nie mają obowiązku dostarczania dowodów — ciężar dowodu co do istotnych okoliczności sprawy w zasadzie spoczywa na organie prowadzącym postępowanie; wyjątki muszą mieć podstawę ustawową. W konsekwencji to organ wyznacza zakres postępowania dowodowego, ocenia legalność dowodów, przeprowadza dowody z urzędu, poucza strony o ich uprawnieniach w toku postępowania dowodowego. Przepisy postępowania nie stanowią o żadnych ograniczeniach dowodowych poza jednym, wynikającym z zasady praworządności — sprzeczności dowodu z prawem, nie przyznają żadnemu z dowodów wyjątkowej mocy prawnej ani też nie wyłączają możliwości przeprowadzania dowodów przeciwnych. Prawda obiektywna, do której wykrycia zmierza się w postępowaniu, ma służyć prawidłowemu załatwieniu sprawy, a wobec tego musi odnosić się do wszystkich faktów i okoliczności o znaczeniu prawnym i nie może prowadzić do wnikania ani w te kwestie, które nie są związane z samą sprawą, ani też w sfery chronionych dóbr osobistych jednostki.
2. Rola sądownictwa administracyjnego i charakter orzecznictwa.
Sąd administracyjny sprawuje kontrolę administracji pub. Sąd administracyjny jest w zasadzie sądem kasacyjnym, orzekającym o zgodności albo niezgodności z prawem aktu lub czynności organu administracyjnego. W razie stwierdzenia niezgodności z prawem zaskarżonego aktu (decyzji, po stanowienia) lub czynności sąd ten albo akt uchyla, albo stwierdza jego nieważność lub niezgodność z prawem. W orzeczeniu swym zawiera ocenę prawną kontrolowanego aktu oraz wytyczne co do stosowania prawa w danej sprawie indywidualnej lub też stwierdza bezskuteczność zaskarżonej czynności. Z tą chwilą rola sądu administracyjnego kończy się, a sprawa powraca do organów administracji publicznej, które albo wykonują akt utrzymany w mocy, albo też po obaleniu aktu podejmują działania zmierzające do ponownego rozstrzygnięcia sprawy. Stosownie do przepisów ustawy o NSA oraz Prawa o ustroju sądów administracyjnych i Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi sąd administracyjny jest właściwy do rozpatrywania skarg na działanie lub bezczynność organu adm. z powodu ich niezgodności z prawem. Sąd ten jest powołany do formułowania w swoich orzeczeniach zwrotów stosunkowych, czyli wypowiedzi kwalifikujących określone zachowania jako zgodne albo jako niezgodne z prawem Do ocen zgodności czy niezgodności tych zachowań z prawem jest konieczna znajomość dwóch norm prawnych, a mianowicie „normy odniesienia” oraz „normy dopełnienia”. Pierwsza z nich wynika z przepisów nakazujących, dozwalających lub zakazujących, odnoszących się do określonego zachowania. Normę drugą tworzy się z treści przepisów, ustanawiających na rzecz organu administracji rozumianą szeroko kompetencję do określonego zachowania urzędowego (są to przepisy ustanawiające m. i. właściwość, prawną formę działania, tryb postępowania, umocowujące konkretne osoby do działania w charakterze organu administracyjnego). Według rozwiązania przyjętego w ustawie POPPSA orzeczenia sądu dzielą się na wyroki oraz na postanowienia.
3. Środki odwoławcze od postanowień sądów administracyjnych. Dwuinstancyjność jest jedną z podstawowych zasad konstytucyjnych kształtujących porządek prawny w państwie. Pierwszym środkiem odwoławczym jest skarga kasacyjna, która jest instytucją procesową , która stwarza możliwość prawną legitymowanym podmiotom żądania weryfikacji zaskarżonego orzeczenia WSA przez NSA. Skarga kasacyjna służy na postanowienia kończące postępowanie w sprawie, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Ustalając zatem przedmiot zaskarżenia w przypadku postanowień, można wskazać, że jest on ograniczony. Generalną regułą jest, że od każdego postanowienia w prawie służy skarga kasacyjna ( od postanowienia o odrzuceniu skargi, postanowienia o umorzeniu postępowania, postanowienia o ukaraniu grzywną). Podstawą skargi kasacyjnej jest 1) naruszeniu prawa materialnego przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie; 2) naruszeniu przepisów postępowania, jeżeli uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Legitymację do złożenia skargi kasacyjnej ma: strona, prokurator, RPO. NSA po rozpoznaniu skargi wydaje: wyrok oddalający skargę kasacyjną; wyrok uwzględniający skargę kasacyjną; wyrok merytoryczno-reformacyjny. Drugim środkiem odwoławczym od postanowień sądów adm. jest zażalenie. Prawo zażalenia do NSA służy od postanowień WSA w przypadkach przewidzianych w ustawie POPPSA Np. na postanowienie o przywróceniu terminu albo o odmowie jego przywrócenia służy zażalenie. Zażalenie służy na postanowienia, których przedmiotem jest: - przekazanie sprawy innemu sądowi administracyjnemu, - wstrzymanie lub odmowa wstrzymania wydania decyzji, postanowienia, innego aktu lub czynności, - zawieszenie postępowania i odmowa podjęcia zawieszonego postępowania, - odmowa sporządzenia uzasadnienia wyroku,- sprostowanie lub wykładnia orzeczenia albo ich odmowa,- oddalenie wniosku o wyłączenie sędziego, - odrzucenie skargi kasacyjnej,- odrzucenie zażalenia,- zwrot kosztów postępowania, jeżeli strona nie wnosi skargi kasacyjnej,- ukaranie grzywną. Zażalenie służy stronom postępowania, uczestnikom postępowania oraz osobom, organizacji społecznej, których sąd nie dopuścił do udziału w postępowaniu, prokuratorowi. Rzecznikowi Praw Obywatelskich. Jeżeli zażalenie zarzuca nieważność postępowania lub jest oczywiście uzasadnione, wojewódzki sąd administracyjny, który wydał zaskarżone postanowienie, może na posiedzeniu niejawnym nie przedstawiając akt NSA uchylić zaskarżone postanowienie i w miarę potrzeby sprawę rozpoznać na nowo. WSA może wstrzymać wykonanie zaskarżonego postanowienia do czasu rozstrzygnięcia zażalenia. Postanowienie może zapaść na posiedzeniu niejawnym. NSA rozpoznaje zażalenie na posiedzeniu niejawnym. Do postępowania toczącego na skutek zażalenia stosuje się odpowiednio przepisy o skardze kasacyjnej.
Zestaw nr 30
Sytuacja prawna strony w post adm
działalność uchwałodawcza NSA
Środki odwoławcze od decyzji ostatecznej
30) 1. Pojęcie strony postęp. adm. - Art. 28 zawiera postanowienia dwóch odrębnych norm prawnych charakteryzujących stronę postępowania. Są od siebie niezależne, lecz zastosowanie każdej z nich prowadzi do tego samego celu, którym jest rozpoznanie i załatwienie sprawy indywidualnej w drodze decyzji. Pierwsza norma mówi, że stroną będzie podmiot, którego „interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie". Druga zaś, że stroną będzie podmiot, który „żąda czynności organu ze względu na swój interes prawny lub obowiązek". W pierwszym przypadku istnieje podstawa prawna do wezwania do udziału w postępowaniu podmiotu będącego w nim stroną, a w przypadku drugim, w dacie żądania wniesionego do organu adm. pub. następuje wszczęcie postępowania. Stosowanie tych dwóch norm prawnych zawartych w art. 28 następuje w sytuacjach, w których wystąpić powinny odmienne przesłanki: a) w przypadku pierwszej normy odnoszącej się do ustalenia kręgu stron postępowania wszczynanego z urzędu: *prawo materialne ustanawia określony organ administracji publicznej jako właściwy w sprawie; * sprawa w której organ ten jest właściwy, może być załatwiona tylko przez wydanie decyzji; * istnieją podmioty, mające w ocenie organu administracji publicznej interes prawny lub obowiązek, którego będzie dotyczyć postępowanie w sprawie indywidualnej. b) w przypadku zaś drugiej normy przesłanki te będą następujące: *istnieje podmiot uznający się za legitymowany do występowania w postępowaniu przed organem adm. pub.; * jest to podmiot mający, zgodnie z własną oceną stanu faktycznego oraz stanu prawnego sprawy interes prawny lub obowiązek o którym można rozstrzygnąć decyzją; * podmiot ten dokonuje czynności procesowej przez wniesienie żądania wszczęcia postępowania w jego indywidualnej sprawie. 3. W pewnych szczególnych okolicznościach istnieje możliwość podważenia decyzji ostatecznej, czyli takiej, od której nie przysługuje odwołanie (bo upłynął już termin do jego złożenia albo gdy jest to decyzja organu II instancji, a strona (podmiot na prawach strony) nie chce składać skargi do NSA. Możliwości podważenia ostatecznych decyzji to w zależności od okoliczności-wznowienie post-art.145kpa,stwierdzenie nieważności decyzji-156kpa,uchylenie lub zmiana decyzji 154,155kpa
2.Postępowanie w sprawie wznowienia postępowania - w.p. jest instytucją procesową stwarzającą prawną możliwość ponownego rozpatrzenia i rozstrzygnięcia sprawy admin. zakończonej decyzją ostateczną, jeżeli postanowienie w którym ona zapadła było dotknięte kwalifikowaną wadliwością procesową. Instytucja wznowienia postępowania ma charakter mieszany, bo występują w niej elementy charakterystyczne dla środka zaskarżenia decyzji, jej odwołalności oraz w ograniczonym zakresie środka nadzoru. Wznowienie postępowania następuje z urzędu, czyli w tym wypadku możemy mówić o odwołalności decyzji w znaczeniu wcześniej przyjętym, bo organem właściwym do wznowienia postępowania jest organ, który wydał decyzję w ostatniej instancji, lub też wznowienie to następuje na żądanie strony, czyli będzie to wtedy środek zaskarżenia. Wyjątkowo została dopuszczona dewolucja kompetencji, czyli w takim wypadku, gdy wznowienie postępowania następuje z urzędu i to z inicjatywy organu wyższego stopnia, możemy mówić o wznowieniu postępowania jako o środku nadzoru. K.p.a. i o.p. opierają dopuszczalność wznowienia postępowania na 2 przesłankach: * rozstrzygnięcie sprawy decyzją ostateczną, * wystąpienie jednej z wyliczonych podstaw prawnych wznowienia postepownia. Wznawia się postępowanie jeżeli: a) dowody na podstawie których ustalono istotne dla sprawy okoliczności faktyczne okazały się fałszywe, b) jest wydanie decyzji w wyniku przestępstwa, wydanie decyzji przez pracownika lub organ admin. państwowej podlegających wyłączeniu, c) strona bez własnej winy nie brała udziału w postepownia, d) ujawnienie istotnych dla sprawy okoliczności faktycznych lub nowych dowodów, e) wydanie decyzji bez uzyskania wymaganego prawem stanowiska innego organu, f) zagadnienie wstępne zostało rozstrzygnięte przez właściwy organ lub sąd odmiennie od oceny przy wydaniu decyzji, g) decyzja została wydana w oparciu o inną decyzję lub orzeczenie sądu, które następnie zostało uchylone lub zmienione, h) można żądać wznowienia postepownia w przypadku, gdy Trybunał Konstytucyjny orzekł o niezgodności aktu normatywnego z konstytucją, umową międzynarodową lub ustawą, na podstawie którego została wydana decyzja.
Zestaw 31
koncepcja legitymacji procesowej
zasada praworządności
skarga na inne akty i czynności
31) 1. Legitymacja do złożenia skargi Według art. 50 ustawy — POPSA „Uprawnionym do wniesienia skargi jest każdy, kto ma w tym interes prawny, prokurator, RPOoraz organizacja społeczna, w zakresie jej statutowej działalności, w sprawach dotyczących interesów prawnych innych osób. jeżeli brała udział w postępowaniu administracyjnym. Uprawnionym do wniesienia skargi jest również inny podmiot, któremu ustawy przyznają prawo do wniesienia skargi. Konstrukcja legitymacji do wniesienia skargi nie jest jednolita co do przesłanek materialnych. Dotyczy to zarówno rozwiązań przyjętych w ustawie — POPPSA, jak i w ustawach szczególnych. Klasyfikację w tym zakresie można oprzeć na rodzaju chronionego interesu. Na podstawie tego kryterium można wyróżnić: 1) legitymację do złożenia skargi na podstawie ochrony interesu prawnego (indywidualnego), 2) legitymację opartą na podstawie ochrony interesu publicznego, 3) legitymację opartą na ochronie interesu społecznego, 4) legitymację do złożenia skargi, której konstrukcja nie jest oparta na ochronie żadnego z wywiedzionych w przepisach prawa interesów indywidualnych, publicznych, społecznych. Legitymacja do złożenia skargi na podstawie ochrony interesu prawnego. O tym, czy jednostka ma w danej sprawie chroniony interes prawny, przesadza przepis prawa. Mogą to być przepisy zawarte w ustawach materialnopraw., procesowych, ale też i ustrojowych. Podstawę do ustalenia interesu prawnego mogą stanowić też ustawy ustrojowe.. Sąd będzie musiał ustalić wystąpienie związku pomiędzy przepisem prawa a zaskarżonym działaniem lub bezczynnością organu wykonującego administrację publiczną. Związek ten musi być bezpośredni w tym znaczeniu, że zaskarżone działanie lub bezczynność kształtuje uprawnienia lub obowiązki wnoszącego skargę. Ustalenie tego związku wymaga zazwyczaj rozpoznania skargi Na konstrukcji ochrony interesu prawnego oparta jest legitymacja wspólnot samorządowych do zaskarżenia rozstrzygnięć nadzorczych. Na podstawie ustaw samorządowych i ustaw odrębnych legitymację do złożenia skargi mają: a) województwo, którego interes prawny, uprawnienie albo kompetencja zostały naruszone,b) powiat lub związek powiatów, którego interes prawny, uprawnienie albo kompetencja zostały naruszone,c) gmina lub związek międzygminny,. Skarżący skutecznie może złożyć skargę, gdy ma zdolność sądową i zdolność procesową.Do szczególnego rozwiązania w zakresie legitymacji do złożenia skargi do sądu należy rozwiązanie przyznające legitymację do złożenia skargi RPO, któremu przysługuje skarga dla ochrony praw i wolności człowieka i obywatela.
2. ZASADA PRAWORZADNOSCI działania organu adm. pub. i dbałości o praworządne działanie stron i uczestników postęp. Działanie na podstawie prawa oznacza obowiązek stosowania w sprawach indywidualnych przepisów prawa materialnego oraz przepisów postęp, prawidłowego ustalania obowiązującego stanu prawnego spraw, poprawnej wykładni przepisów przy rozstrzyganiu o obowiązkach lub uprawnieniach. Obowiązek zapewnienia zgodności z prawem nie odnosi się wyłącznie do organu adm. publ., lecz również, rozciąga się na sytuację istniejąca, w toku postępowania administracyjnego. Racji uczestniczenia w nim stron oraz takich podmiotów, jak działające na prawach strony, świadków, biegłych, innych uczestników czynności procesowych. Organ prowadzący postępowanie ma obowiązek dbania o to, ażeby tylko legalnymi środkami dochodzić do wyjaśnienia sprawy 3.SKARGA NA INNE AKTY I CZYNNOSCI . Skarga na inne niż decyzje i postanowienia akty lub czynności z zakresu administracji publicznej dotyczące przyznania, stwierdzenia albo uznania uprawnienia lub obowiązku wynikających z przepisów prawa Do aktów stwierdzających albo uznających uprawnienia, poza przypadkami, gdy przepis prawa przewiduje wydanie decyzji administracyjnej, należy zaliczyć zaświadczenia. Do czynności natomiast z zakresu administracji publicznej należy zaliczyć czynności materialno -techniczne, np. czynności rejestracji. )Czynność rejestracji polega na „stwierdzeniu przez organ administracji państwowej faktów mających znaczenie prawne, przy czym dokonanie tej czynności pozostaje w związku z ciążącym na określonych podmiotach obowiązkiem Do tego rodzaju czynności materialno - technicznych należy zaliczyć wpis danych cudzoziemca do wykazu cudzoziemców, których pobyt na terytorium RP jest niepożądany Czynnością materi - tech. będzie pokrywanie przez wójta, burmistrza (prezydenta miasta) należności mieszkaniowych żołnierzom uznanym za posiadających na wyłącznym utrzymaniu członków rodziny oraz żołnierzom samotnym w okresie odbywania przez nich czynnej służby wojskowej należności z tytułu np. najmu lokalu mieszkalnego Przesłanką dopuszczalności skargi na inne akty lub czynności z zakresu administracji publicznej jest wezwanie na piśmie właściwego organu _ w terminie czternastu dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o wydaniu aktu lub podjęciu innej czynności — do usunięcia naruszenia prawa Przesłanka dopuszczalności skargi nie obowiązuje, gdy skargę wnosi prokurator lub RPO
Zestaw nr 32
kompetencja szczególna i ogólna organu w postępowaniu administracyjnym
zawieszenie postępowania sądowoadministracyjnego
współuczestnictwo materialne i formalne
32) 1. Kompetencja ogólna- zdolność prawna org. do załatwiania spraw adm. w danym układzie post; - kompetencja ogólna przysługuje organom adm. publ. w należących do ich właściwości indywidualnych sprawach rozstrzyganych w drodze decyzji adm. (art. 5 par. 2 p 3 pojęcie organu adm. publ. - są to ministrowie, centralne organy adm. rządowej, wojewodowie, działające w ich lub we własnym imieniu inne terenowe organy adm. rządowej (zespolonej i nie zespolonej), organy jednostek samorządu teryt. oraz organy i podmioty wymienione w art.1p2) - czyli: 1. innym organom państwowym jeżeli z mocy ustawy lub porozumienia mogą wydawać decyzje adm. np.: KRRiT (wydanie koncesji na rozpowszechnianie fal radiowo telewizyjnych) lub prezydent RP (nadanie obywatelstwa) 2.wydawanie decyzji adm. przysługuje innym podmiotom adm. działających z mocy ustawy- np. rada notarialna, adwokacka, lekarska. Te 1 i 2 są to org. adm. pub. w znaczeniu funkcjonalnym; nie mieszczą się w definicji legalnej z art.5 §2. Kompetencja szczególna- zdolność prawna org. do załatwienia konkretnej sprawy w konkretnym układzie postępowania; na kompetencje tą składają się: instytucja właściwości, która dzieli się na: wł. ustawową i właściwość delegacyjną oraz instytucja wyłączenia. Właściwość ustawowa- składają się na nią: 1.właściwość rzeczowa- zdolność prawna org. do załatwiania pewnej kategorii spraw, ustalana jest według przepisów o zakresie jego działania, który ustala się z norm: prawa materialnego, które reguluje uprawnienia i obowiązki jednostki i norm prawa ustrojowego, które reguluje tryb nadawania tych uprawnień i obowiązków jednostki 2.właściwość miejscowa- zdolność prawna org. do załatwiania spraw na danym obszarze kraju 3.właściwość instancyjna- zdolność prawna org. do przeprowadzenia weryfikacji decyzji; wskazuje org. wyższego stopnia; wynika z art.17 KPA z zastrzeżeniem wyjątków zawartych w przepisach szczególnych; kpa wskazuje: 1.w stosunku do org. jedn. samorządu terytorialnego- samorządowe kolegia odwoławcze; 2.w stosunku do wojewodów- odpowiedni ministrowie; 3.w stosunku do innych organów adm. publ. niż określone w p1i2- odpowiednie org. nadrzędne lub właściwi w sprawie ministrowie; a w razie ich braku - organy pań. sprawujące nadzór nad ich działalnością. Właściwości delegacyjna- jest to zdolność do przekazania całej sprawy lub poszczególnych czynności jednemu org. przez drugi org.
2. Zawieszenie i umorzenie postępowania są-a W toku postępowania mogą powstać przeszkody o charakterze przejściowym lub trwałym, które uniemożliwiają prowadzenie postępowania przed sądem administracyjnym. Przeszkody przejściowe są podstawą do zawieszenia postępowania. Zawieszenie postępowania s-a następuje: 1) z mocy prawa 2) na podstawie orzeczenia sądu. i „Postępowanie ulega zawieszeniu z mocy prawa w razie zaprzestania czynności przez sąd wskutek siły wyższej". Zawieszenie postępowania na mocy orzeczenia podjętego z urzędu przez sąd następuje obligatoryjnie w przypadkach określonych: w razie śmierci strony lub jej przedstawiciela ustawowego, utraty przez nich zdolności procesowej, utraty przez stronę zdolności sądowej lub utraty przez przedstawiciela ustawowego charakteru takiego przedstawiciela. Nie zawiesza się postępowania w razie śmierci strony, jeżeli przedmiot postępowania odnosi sięwyłącznie do praw i obowiązków ściśle związanych z osobą zmarłego. Zawieszenie ma skutek od dnia zdarzenia, które je spowodowało. Nie wstrzymuje to wydania orzeczenia, jeżeli nastąpiło po zamknięciu rozprawy; jeżeli w składzie organów jednostki organizacyjnej będącej stroną zachodzą braki uniemożliwiające jej działanie; jeżeli strona lub jej przedstawiciel ustawowy znajduje się w miejscowościpozbawionej wskutek nadzwyczajnych wydarzeń komunikacji z siedzibą sądu; jeżeli w stosunku do strony zostało wszczęte postępowanie upadłościowe, a sprawa dotyczy przedmiotu wchodzącego w skład masy upadłości. Zawieszenie ma skutek od dnia zdarzenia, które je spowodowało. Nie wstrzymuje to wydania orzeczenia, jeżeli nastąpiło po zamknięciu rozprawy; w razie przedstawienia przez sąd w tym postępowaniu pytania prawnego Trybunałowi Konstytucyjnemu; w razie wniesienia skargi po wszczęciu postępowania administracyjnego w celu zmiany, uchylenia, stwierdzenia nieważności aktu lub wznowienia postępowania. zawieszenie postępowania następuje fakultatywnie na mocy orzeczenia sądu podjętego z urzędu: jeżeli rozstrzygnięcie sprawy zależy od wyniku innego toczącego się. postępowania administracyjnego, s-a, sądowego lub przed Trybunałem Konstytucyjnym; jeżeli ujawni się czyn, którego ustalenie w drodze karnej lub dyscyplinarnej mogłoby wywrzeć wpływ nią rozstrzygnięcie sprawy s-a; jeżeli na skutek braku lub wskazania złego adresu skarżącego lub niewykonania przez skarżącego innych zarządzeń nie można nadać sprawie dalszego biegu;4) w razie śmierci pełnomocnika, chyba że strona działa przed sądem osobiście.
3. Współuczestnictwo formalne i materialne Brak jest przepisów regulujących sytuację wielości stron w postępowaniu administracyjnym. Problem jest inny niż przy postępowaniu cywilnym, gdzie występują tylko dwie strony, w postępowaniu administracyjnym nie występuje zasada sporności, celem postępowania nie jest rozstrzygnięcie sprawy przez niezawisły sąd sporu między równorzędnymi podmiotami a władcze i jednostronne działanie organu administracji. Wyróżniamy dwa rodzaje współuczestnictwa: a) współuczestnictwo materialne - wtedy gdy zachowana jest tożsamość przedmiotowa postępowania, np. postępowanie o wywłaszczenie nieruchomości stanowiącej współwłasność, musi zachodzić jedna podstawa prawna i faktyczna. Organ podejmuje jedną decyzję rozstrzygającą o prawach i obowiązkach wszelkich uczestników. Tak jest na przykład w postępowaniu koncesyjnym, kiedy o koncesję ubiega się kilka podmiotów. Ważnym pojęciem na gruncie tej teorii jest „tożsamość przedmiotowa sprawy” - jedność faktu i prawa. b) współuczestnictwo formalne - wielość spraw administracyjnych połączonych w jednym postępowaniu, łączy je tylko tożsamość formalna wynikająca z jednakowego stanu faktycznego i prawnego, we wszystkich tych sprawach właściwy jest ten sam organ. W wyniku postępowania podejmuje się tyle decyzji ile postępowań zostało połączonych. W praktyce istnieją trudności z rozróżnieniem rodzaju współuczestnictwa
Zestaw nr 33
1. strony i podmioty na prawach strony w postępowaniu administracyjnym
2. Przymus zastępstwa
3. Prawo skargi do sądu administracyjnego a prawo do odwołania w kpa
33) 1. Pojęcie strony postępowania administracyjnego - Pierwsza norma mówi, że stroną będzie podmiot, którego „interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie". Druga zaś, że stroną będzie podmiot, który „żąda czynności organu ze względu na swój interes prawny lub obowiązek". W pierwszym przypadku istnieje podstawa prawna do wezwania do udziału w postępowaniu podmiotu będącego w nim stroną, a w przypadku drugim, w dacie żądania wniesionego do organu adm. pub. następuje wszczęcie postępowania. Reprezentacja stron - organ ma obowiązek dopilnowania, ażeby strona była w postępowaniu należycie reprezentowana. Dbałość o to jest dyktowana na pewno względami społecznym, a czasem humanitarnymi, ale prowadzenie postępowania bez należytej prawnej reprezentacji strony będzie wyczerpywać znamiona przesłanki wznowienia postępowania. Podmioty na prawach strony. Działają obok i niezależnie od strony. Posiadają tylko prawa procesowe. KPA wymienia: A)Org. Społ. - rozumie się przez to organizacje zawodowe, samorządowe, spółdzielcze i inne organizacje społeczne, które muszą spełniać dwa warunki: a)musi być to uzasadnione celami statutowymi organizacji i b)musi istnieć potrzeba obiektywna ochrony interesu społecznego. Organizacja społ. ma następujące prawa procesowe: 1.żądania wszczęcia postępowania, 2.dopuszczenia jej do udziału w postępowaniu, jeżeli jest to uzasadnione celami statutowymi i gdy przemawia za tym interes społeczny. B)Prokurator stoi na straży praworządności. Przysługuje mu: - prawo zwrócenia się do właściwego urzędu o wszczęcie postępowania w celu usunięcia stanu niezgodnego z prawem, - prawo udziału w każdym stadium postępowania w celu zapewnienia, aby postep. i rozstrzygnięcie było zgodne z prawem, - prawo do wniesienia nadzwyczajnych środków zaskarżenia - sprzeciwu na drodze adm, i skargi na drodze sądowej, - prawo wniesienia sprzeciwu od decyzji ostatecznej, jeżeli przepisy kodeksu lub szczególne przewidują wznowienie postęp., stwierdzenie nieważności decyzji albo jej uchylenie lub zmianę. Bada on tylko legalność a nie celowość wydania rozstrzygnięć. C)RPO Instytucję tę powołano w celu rozbudowania systemu gwarancji prawnych przestrzegania praw i wolności obywatelskich określonych w konstytucji i innych przepisach prawnych. Podobnie jak prokurator może: - żądać wszczęcia postępowania ale tylko wtedy gdy zachodzi konieczność ochrony praw i wolności człowieka i obywatela, - uczestniczyć w postępowaniu adm. na prawach przysługujących prokuratorowi, - wnosić skargi do sądu adm,
2. PRZYMUS ZASTĘPSTWA- Obowiązek sporządzenia skargi przez podioty powołane do pomocy prawneh reprezentacji stron. Ustawa - prawo o przed postepowaniu. Wprowadza w zakresie dopuszczalności złozenia skargi kasacyjnej przymus zastępstwa . Skarga kasacyjna powinna być sporżądzona przez adwokata lub radce prawnego oraz doradce podatkowego i rzecznika patentowego. Przymus zastępstwa nei obowiązywuje gdy skarge kasacyjną sporzadza sędzi prokurator notariusz radca Prokuratorii Generalnej Skarbu Panstwa albo profesor lub doktor habilitowany nauk prawnych , bedący stroną , jej przedstawicielem lub pełnomocnikiem , albo gdy skargę kasacyjną wnosi prokurator lub rzecznik praw obywatelskich. Poza wyjątkami przymus zastępstwa obowiązuje bez względnie co oznacza ze jeżeli skarga nie została sporzadzona przez adwokata Radce prawnego doradce podatkowego rzecznika patentowego podlega odrzuceniu. Uzupełnienie skargi kasacyjnej przez jej podpiasanie prze wyzej wymienione podmioty może nastąpić tylko w ustawowym terminie do jej wniesienia . Ustanowienie przymusu zastępstwa ogranicza dostep do skargi kasacyjnej osoba , które nei mają środków do pokrycia zastępstwa to ograniczenie może być zniesine jeżeli stronie zostanie przyznana pomoc prawna , ale w ustawowym terminie do wniesienia skargi
3.PRAWO SKARGI DO do SA A PRAWO DO ODWOŁANIA W kpa Podmioty uprawnione do wniesienia odwołania - 1. Strona w rozumieniu art.28KPA jest uprawniona do wniesienia odwołania. W zakresie wniesienia odwołania obowiązuje koncepcja subiektywna. Jeżeli decyzja została skierowana do osoby niebędącej stroną w sprawie to taka osoba również posiada interes prawny w odniesieniu odwołania. 2. Organizacja społ. może wnieść odwołanie tylko wówczas, jeżeli brała udział w postępowaniu przed organem I instancji. 3. Prokurator i RPO - analogicznie jak organizacja społ. Warunki formalne wniesienia odwołania - 1. forma i treść- kpa nie wymaga szczególnej treści i warunków co do odwołania, wystarczy, że strona napisze, że jest niezadowolona z decyzji. 2. termin - jedyny warunek formalny - 14 dni od daty doręczenia lub ogłoszenia decyzji ale przepisy szczególne mogą przewidywać inne terminy. 3. tryb - kpa w art.129 przewiduje tryb pośredni wniesienia odwołania tzn., że odwołanie wnosi się za pośrednictwem organu I instancji. Uprawnionym do wniesienia skargi jest każdy, kto ma w tym interes prawny, prokurator, Rzecznik Praw Obywatelskich oraz organizacja społeczna, w zakresie jej statutowej działalności, w sprawach dotyczących interesów prawnych innych osób. jeżeli brała udział w postępowaniu administracyjnym. Uprawnionym do wniesienia skargi jest również inny podmiot, któremu ustawy przyznają prawo do wniesienia skargi. Konstrukcja legitymacji do wniesienia skargi nie jest jednolita co do przesłanek materialnych. Dotyczy to zarówno rozwiązań przyjętych w ustawie — Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, jak i w ustawach szczególnych. Klasyfikację w tym zakresie można oprzeć na rodzaju chronionego interesu. Na podstawie tego kryterium można wyróżnić: 1) legitymację do złożenia skargi na podstawie ochrony interesu prawnego (indywidualnego), 2) legitymację opartą na podstawie ochrony interesu publicznego, 3) legitymację opartą na ochronie interesu społecznego, 4) legitymację do złożenia skargi, której konstrukcja nie jest oparta na ochronie żadnego z wywiedzionych w przepisach prawa interesów indywidualnych, publicznych, społecznych.
Zestaw nr 34
zasada dwiunstancyjnosci w post adm i sa
tryby nadzwyczajne a skarga
wymogi formalne pism procesowych
34) 1. Zasada dwuinstancyjności postępowania - zasada utrwalona w art. 78 KRP, jej istotą jest zapewnienie stronom prawa do dwukrotnego rozpatrzenia i rozstrzygnięcia sprawy adm., co jest też ważnym elementem gwarancyjnym w stosunku do konstytucyjnej zasady proporcjonalności. Zgodnie z tą zasadą strony mają prawo złożenia odwołania od każdej nieostatecznej decyzji adm. do organu adm. wyższego stopnia, a wyjątki mogą być ustanowione tylko w ustawie. Organ odwoławczy nie będzie kontrolował wyłącznie czynności postępowania i rozstrzygnięcia sprawy w I instancji, lecz ma obowiązek ponownego wyjaśnienia sprawy na podstawie już zebranego materiału faktycznego i prawnego, ewentualnego uzupełnienia jego braków i usunięcia w nim uchybień oraz załatwienia sprawy co do jej istoty. .2. Pierwszeństwo obrony na drodze administracyjnej jako przesłanka dopuszczalności skargi. Ustawa — Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi nie przyjmuje rozwiązania o niedopuszczalności skargi do sądu administracyjnego z powodu tego, że toczy się postępowanie w celu uchylenia, zmiany lub stwierdzenia nieważności aktu albo innej czynności. Dopuszczalność konkurencji weryfikacji aktu (decyzji, postanowienia) na drodze administracyjnej i na drodze sądowej powoduje, że strona skarżąca (lub strony) może równocześnie uruchomić te drogi, składając żądanie o wszczęcie nadzwyczajnego trybu postępowania administracyjnego i skargę do sądu administracyjnego. Według art. 56 - „W razie wniesienia skargi do sądu po wszczęciu postępowania administracyjnego w celu zmiany, uchylenia, stwierdzenia nieważności aktu lub wznowienia postępowania postępowanie sądowe podlega zawieszeniu". Weryfikacja na drodze administracyjnej ma pierwszeństwo, jeżeli postępowanie administracyjne zostało wszczęte przed złożeniem skargi. Nie powoduje jednak odrzucenia skargi, jedynie zawieszenie postępowania sądowoadm. Jeżeli jako pierwsze zostało wszczęte post. sądowoadm., ma ono pierwszeństwo, a postępowanie administracyjne wówczas podlega umorzeniu, gdy jest to postępowanie w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji lub wznowienia postępowania. Ocena prawna wyrażona w wyroku sądu administracyjnego jest bowiem dla organu administracji publicznej wiążąca. Tryb uchylenia lub zmiany decyzji prawidłowej lub dotkniętej wadą niekwalifikowaną w takim przypadku powinien być zawieszony. Strona skarżąca będzie mogła dokonać wyboru drogi weryfikacji przez cofnięcie skargi lub żądania umorzenia nadzwyczajnego trybu postępowania ze względu na złożenie skargi do sądu adm.
3.WYMOGI FORMALNE PISM PROCESOWYCH Pisma procesowe w postępowaniu sądowym obejmują wnioski i oświadczenia stron oraz wnioski i oświadczenia uczestników postępowania składane w celu wszczęcia postępowania i jego przebiegu. Warunki formalne co do treści i formy pism procesowych. Usuwanie skutków braku pism. Każde pismo procesowe powinno zawierać: 1) oznaczenie sądu, do którego jest skierowane, imię i nazwisko lub nazwę stron, ich przedstawicieli ustawowych i pełnomocników; 2) oznaczenie rodzaju pisma; 3) osnowę wniosku lub oświadczenia; 4) podpis strony albo jej przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika.Za stronę, która nie może się podpisać, podpisuje pismo osoba przez nią upoważniona, 7, wymienieniem przyczyny, ze względu na którą strona sama się nic podpisała; 5) wymienienie załączników. Jeżeli pismo procesowe jest pierwszym pismem w sprawie, powinno ponadto zawierać oznaczenie miejsca zamieszkania, a w razie jego braku — adresu do doręczeń lub siedziby stron, ich przedstawicieli ustawowych i pełnomocników ora?, przedmiotu sprawy, pisma dalsze — sygnaturę akt. Do pisma należy dołączyć pełnomocnictwo, jeżeli pismo wnosi pełnomocnik, który przedtem nie złożył pełnomocnictwa, Strona, która wnosi pismo, powinna do niego dołączyć jego odpisy i odpisy załączników w celu doręczenia ich stronom, a ponadto, jeżeli w sądzie nic złożono załączników w oryginale, po jednym odpisie każdego załącznika do akt sądowych Odpisami mogą być uwierzytelnione fotokopie bądź uwierzytelnione wydruki poczty elektronicznej.
Zestaw nr 35
pozycja prawna swiadka w postepowaniu administracyjnym,
wniosek a skarga w postepowaniu sadowoadministracyjnym,
wlasciwosc sygnalizacyjna sadow administracyjnych
35) 1. Zeznania świadków Każda osoba fizyczna posiadająca wiadomości o określonych faktach mających znaczenie dla ustalenia stanu faktycznego w sprawie. Ma obowiązek złożenia zeznań ale są dwa wyjątki: przyczyny faktyczne - świadkami nie mogą być osoby nie posiadające zdolności postulacyjnej, przyczyny prawne - osoby obowiązane do zachowania tajemnicy państwowej i służbowej oraz duchowni co do faktów objętych tajemnicą spowiedzi. Świadek ma obowiązek zeznawania, ale może być ograniczony poprzez prawo do odmowy zeznań (przysługuje wyłącznie małżonkowi strony, wstępnym, zstępnym, rodzeństwu strony oraz jej powinowatym pierwszego stopnia) oraz prawo do odmowy odpowiedzi na pytanie, które może nastąpić, jeżeli odpowiedź naraziłaby świadka lub jego bliskich na odpowiedzialność karną, hańbę lub bezpośrednią szkodę majątkową albo spowodować naruszenie obowiązku zachowania prawnie chronionej tajemnicy zawodowej. 2. Wniosek a Skarga Dopuszczalność drogi postępowania przed sądem adm. jest obwarowana szeregiem ograniczeń, do których należy właściwość sądu adm. Do tego rodzaju ograniczeń należy zaliczyć konstrukcję legitymacji do złożenia skargi do sądu, która oznacza, że skutecznie dostępu do tej drogi postępowania mogą żądać tylko podmioty, którym jest przyznana ta legitymacja. Do tego też rodzaju ograniczeń należy zaliczyć przesłankę dopuszczalności skargi, a mianowicie przesłankę wyczerpania obrony na drodze post. lub w innej formie obrony podjętej przed organem wykonującym adm. publiczną Tryb wnoszenia skarg. Ustawa Poppsa powraca do trybu pośredniego składania skarg. Zgodnie z art. 54 § l ustawy Poppsa: „Skargę do sądu administracyjnego wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi". Moc skargi do sądu adm. Skarga do sądu adm. nie jest środkiem bezwzględnie suspensywnym. Wniesienie skargi nie wstrzymuje wykonania aktu lub czynności. Skarga ma natomiast moc środka względnie suspensywnego. Ustawa Poppsa szczegółowo reguluje wstrzymanie wykonania aktu lub czynności, przyznając w tym zakresie właściwość organowi, a następnie po przekazaniu skargi sądowi Nie można wnieść skargi do sądu, jeżeli toczy się postępowanie w celu zmiany, uchylenia lub stwierdzenia nieważności aktu albo innej czynności”. Przesłanką dopuszczalności skargi na akty podjęte w post.adm. jest wyczerpanie środków zaskarżenia, ale pod warunkiem, że służyły one w post.. 3. O swojej działalności i sprawach z niej wynikających Prezes Sądu informuje Prezydenta RP i Krajową Radę Sądownictwa. Natomiast o problemach związanych z funkcjonowaniem organów administracji publ. - wiadomych sądowi z rozpatrywanych spraw Prezes Sądu informuje Prezesa RM - art. 14 NSA
Zestaw nr 36
Spory o wlasciwosc organow administracji publicznej
koszty postepowania sadowoadministracyjnego,
wlasciwosc sadow administracyjnych
36) 1. spory o właściwość są wtedy gdy przecinają się zakresy działania dwóch org.. Mamy spory pozytywne- co najmniej 2 org. uważają się za właściwe i negatywne- żaden org. nie podaje się za właściwy. Wyróżnia się spory o właściwość wewn.-spory w obrębie jednego systemu adm. np. spory pomiędzy org. jednostek samorządu terytorialnego; spory kompetencyjne- (pomiędzy różnymi systemami ustrojowymi w obrębie adm.) Sporem o właściwość jest sytuacja prawna w której co do zakresu działania organów państwowych zachodzi rozbierznosc poglądów która powinna być usunięta na skutek podjętych w tym kierunku środków prawnych. Spór o właściwość ma miejsce w tedy gdy rozbieżność poglądów co do zakresu działania organów państwowych występuje w odniesieniu do rozpatrzenia i roztryzgniecia tej samej sprawy czyli mamy do czynienia z tożsamością sprawy którą zajmują się co najmniej 2 organy. Gdy w postępowaniu przed organami chodzi o rozstrzygniecie sprawy miedzy tymi samymi stronami dotyczącej tego samego przedmiotu przy zastosowaniu tej samej podstawy prawnej. podstawową przyczyną sporów o właściwość jest nie doskonałość przepisów prawnych prowadząca do błednej ich wykładni. Spory o własciwoś cmoka wystąpić tylko w zakresie wątpliwości ustawowej . wyłączona jest możliwość sporów w zakresie właściwości delegacyjnej dzielimy je na kilka rodzajów 1. kryterium oceny przez same organy i właściwości do rozpoznania i rozstrzygnięcia sprawy co do której spór powstał wyodrębniamy: spory pozytywne, czyli takie w których conajmnije 2 organy uwazają się za właściwe do rozpoznania i roztrzygniecia danej sprawy a słuza one zapobieżeniu sytuacji w której danej sprawie toczyły by się 2 postępowania i zapadłyby 2 orzeczenia Spory negatywne w których organy nie uwazają się za właściwe do rozpoznania oraz do roztrzygnieca danej sprawy i te spory spełniają role gwarancyjną wobec stron , gdyz pozwalaja im uzyskać ochronę prawną sytuacji w której żaden z organów nie uważa się za właściwy Drugie kryterium rodzaju organów pozostających w sporze wyróżniamy : spory pomiedzy organami administracji publicznej które można określić jako spory wewnętrzne ,organy pozostające w sporze są bowiem w jednym systemie ustrojowym administracji , spory pomiędzy organami samorządu terytorialnego a innymi organami administracji publicznej , spory pomiędzy organami admi. Publicznej a sadami powszechnymi- spory zewnętrzne .
2. Koszty sądowe obejmują opłaty sądowe i zwrot wydatków. Opłaty sądowe. Opłatami sądowymi są wpis i oplata kancelaryjna W związku z ustaleniem wysokości opłat na stronach postępowania ciążą określone obowiązki. Po pierwsze, -w każdym piśmie wszczynającym postępowanie sądowe w danej instancji należy podać wartość przedmiotu zaskarżenia, jeżeli od tej wartości zależy wysokość opłaty.. Po drugie, obowiązkiem jest uiszczenie opłaty sądowej. Opłatę sądową należy uiścić przy wniesieniu pisma do sądu podlegającego opłacie.płatę sądową uiszcza się gotówką do kasy właściwego sądu administracyjnego lub na rachunek banku właściwego sądu. Spełnienie obowiązku uiszczenia opłaty sądowej powoduje negatywne następstwa dla strony składającej pismo. Sąd nie podejmie żadnej czynności na skutek pisma, od którego nie zostanie uiszczona należna opłata". W cełu wykonania przez stronę tego obowiązku, jeżeli nie uiściła ona opłaty sądowej, przewodniczący wzywa wnoszącego pismo, aby pod rygorem pozostawienia pisma bez rozpoznania uiścił opłatę w terminie siedmiu dni od dnia doręczenia wezwania. Stronie zamieszkałej lub mającej siedzibę za granicą, która nie ma w kraju przedstawiciela, przewodniczący wyznaczy termin do uiszczenia opłaty nie krótszy niż dwa miesiące. Nie wzywa się do uiszczenia opłaty stałej, jeżeli pismo jest wniesione przez adwokata lub radcę prawnego. Nie uiszczenie w terminie opłaty sądowej jest podstawą do podjęcia przez przewodniczącego zarządzenia o pozostawieniu pisma bez rozpoznania, a jeżeli nie uiszczono opłaty od skargi, skargi kasacyjnej, zażalenia oraz skargi o wznowienie postępowania, sąd podejmie postanowienie o odrzuceniu skargi.W razie gdy nie została uiszczona należna oplata sądowa, a strona nie została wezwana do jej uiszczenia, sąd w orzeczeniu kończącym postępowanie w danej instancji nakaże ściągnąć tę opłatę od strony, która była obowiązana ją uiścić albo od innej strony, gdy z orzeczenia tego wynika obowiązek poniesienia kosztów postępowania przez tę stronę. Prawo do żądania kosztów sądowych przedawnia się z upływem trzech lat, licząc od dnia, w którym koszty należało uiścić. Istotną kwestią dla prawa do sądu jest dopuszczalność umorzenia, odroczenia, rozłożenia na raty kosztów sądowych.„Należności z tytułu nie uiszczonych kosztów sądowych ,mogą być umorzone lub zaplata tej należności może być odroczona albo rozłożona na raty, jeżeli jej ściągnięcie byłoby połączone z niewspółmiernymi trudnościami lub groziłoby dłużnikowi zbyt ciężkimi skutkami Wpis, Od pism wszczynających postępowanie przed wojewódzkim sądem administracyjnym i Naczelnym Sądem Administracyjnym pobiera się wpis. Pismami wszczynającymi postępowanie są: skarga, skarga kasacyjna oraz. Skarga wznowienie postępowania. Opłatę kancelaryjną pobiera się za stwierdzenie prawomocności oraz wydawanie odpisów, zaświadczeń wyciągów i innych dokumentów na podstawie akt.
3.wlasciwosc sadow administracyjnych-kasacyjny charakter sadu administracyjnego sad ten jest właściwy do orzekania o zgodności albo nei zgodności z prawem aktu lub czynności organu administracyjnego. Właściwość rzeczowa i miejscowa wojewódzkich sądów administracyjnych Właściwość rzeczową i miejscową wojewódzkich sądów administracyjnych reguluje art. 13 ustawy — Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Artykuł 13 § l przyjął zasadę, w myśl której wojewódzkie sądy administracyjne są właściwe we wszystkich sprawach sądowoadministracyjnych — z wyjątkiem spraw, dla których zastrzeżona jest właściwość Naczelnego Sądu Administracyjnego. Wojewódzkie sądy administracyjne są właściwe do rozpoznawania wyżej wymienionych rodzajów skarg. Właściwość miejscową reguluje art. 13 § 2, stanowiąc: „Do rozpoznania sprawy właściwy jest wojewódzki sąd administracyjny, na którego obszarze właściwości ma siedzibę organ administracji publicznej, którego działalność została zaskarżona". Od tej reguły może zostać wprowadzone rozwiązanie szczególne, a mianowicie art. 13 § 3 przyznaje Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej delegację ustawową, do przekazania w drodze rozporządzenia, wojewódzkiemu sądowi administracyjnemu rozpoznania spraw określonego rodzaju należących do właściwości innego wojewódzkiego sądu administracyjnego, jeżeli wymagają tego względy celowości. Właściwość Naczelnego Sądu Administracyjnego. Zgodnie z art. 15 § l ustawy — Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Naczelny Sąd Administracyjny: 1) rozpoznaje środki odwoławcze od orzeczeń wojewódzkich sądów administracyjnych, stosownie do przepisów ustawy; 2) podejmuje uchwały mające na celu wyjaśnienie przepisów prawnych, których stosowanie wywołało rozbieżności w orzecznictwie sądów administracyjnych; 3) podejmuje uchwały zawierające rozstrzygnięcie zagadnień prawnych budzących poważne wątpliwości w konkretnej sprawie sądowoadministracyjnej; 4) rozstrzyga spory o właściwość między organami jednostek samorządu terytorialnego i między samorządowymi kolegiami odwoławczymi, o ile odrębna ustawa nie stanowi inaczej, oraz spory kompetencyjne między organami tych jednostek a organami administracji rządowej; 5) rozpoznaje inne sprawy należące do właściwości Naczelnego Sądu Administracyjnego na mocy odrębnych ustaw .
Zestaw 37
1. zakres stosowania przepisów kpa
2. postepowanie sadowe o przywrocenie terminu
3. zasady postepowania sadowoadministracyjnego
37) 1.zakres stosowania przepisow kpa-ORGANY UPRAWNIONE DO PROWADZENIA POSTĘPOWANIA ADMINISTRACYJNEGO KPA REGULUJE POSTĘPOWANIE PRZED: 1) ORGANAMI ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ - w zakresie ich właściwości do rozpatrywania spraw indywidualnych rozstrzyganych w drodze decyzji administracyjnych, 2) POSTĘPOWANIE ADMINISTRACYJNE MOGĄ TEŻ PROWADZIĆ INNE ORGANY PAŃSTWOWE LUB INNE PODMIOTY - o ile z mocy prawa są powołane i upoważnione do załatwiania spraw indywidualnych i rozstrzygania ich w drodze decyzji administracyjnej (np. samorządy adwokackie, lekarskie), PRZEPISÓW KPA NIE STOSUJE SIĘ DO (ART. 3): a) spraw karnoskarbowych b) spraw uregulowanych w Ordynacji podatkowej, c) spraw z zakresu kodeksu celnego, d) w sprawach nadrzędności i podległości organizacyjnej w stosunkach między organami państwowymi i państwowymi jednostkami organizacyjnymi, e) w sprawach podległości służbowej pracowników organizacji państwowych i państwowych jedn. Organizacyjnych. 2. Przywrócenie terminu Instytucja ta może być stosowana w przypadku uchybienia terminu przez stronę lub innego uczestnika postęp. albo przez osobę zainteresowaną. Przesłanką jej zastosowania jest to, że uchybienie terminu już samo w sobie wywołuje ujemne skutki dla tych osób, pozbawiając je jakiegoś uprawnienia procesowego czy narażając na negatywne tego skutki. Przesłanki przywrócenia terminu muszą wystąpić łącznie: -brak winy zainteresowanego w uchybieniu terminu, -wniesienie przez zainteresowanego wniosku o przywrócenie terminu, dochowanie terminu do wniesienia wniosku o przywrócenie terminu, -dopełnienie wraz z wnioskiem tej czynności dla której był ustanowiony przywracany termin. Osoba zainteresowana ma uprawdopodobnić brak swojej winy, oraz fakt, że przeszkoda była od niej niezależna i istniała ona przez cały czas. Przywrócenie terminu nie może nastąpić z urzędu. Jest do tego potrzebny bezwzględnie wniosek zainteresowanego, który wnosi się w formie podania. Termin do wniesienia tego wniosku zaczyna biec dopiero od dnia ustania przeszkody i licząc od tego dnia wynosi 7 dni. Terminu do złożenia wniosku o przywrócenie terminu już nie można przywrócić. Przywrócenie terminu następuje w drodze postanowienia wydanego przez organ właściwy w sprawie, w której miała być dokonana czynność. Postanowienie odmowne może być zaskarżone w drodze zażalenia.
3. Zasada praworządności działania organu adm. pub. i dbałości o praworządne działanie stron i uczestników postęp. 2) Zasada prawdy obiektywnej to zasada wspólna wszystkim procedurom, stanowiąca o odcięciu się od poglądu o dopuszczalności orzekania na podstawie prawdy formalnej, uzyskanej reglamentowanymi co do ich mocy środkami dowodowymi. Organ adm. publ. ma wiele obowiązków służących wyjaśnieniu sprawy, 3 strony są uprawnione do podejmowania takich czynności, lecz nie mają obowiązku dostarczania dowodów - ciężar dowodu w zasadzie spoczywa na organie prowadzącym postęp3) zasada uwzględniania interesu społecznego i słusznego interesu obywateli - art. 7 nakazuje organom administracji, aby w toku postępowania miały na względzie interes społeczny i słuszny interes obywateli. Zakazano tu stawiania prymatu celowości działania nad interesami zarówno społecznymi jak i indywidualnie oznaczonymi podmiotami. Interes społeczny nie może być samoistną podstawą działania, nie może być przeciwstawny interesom jednostki. 4) Zasada czynnego udziału stron w postępowaniu - stanowi o obowiązku organu adm. publ. zapewnienia stronie możliwości udziału we wszystkich czynnościach poszczególnych stadiów postępowania, a stronie przyznaje takie uprawnienie, z którego może ona korzystać według swojej woli. Zasada pogłębiania zaufania obywateli do organów państwa - wyrażona w art. 18, który nakłada obowiązek na organy administracji publicznej pogłębiania zaufania obywateli do organów publicznych, a także świadomości i kultury prawnej obywateli. Określa stosunki między urzędem a interesantem. 6) Zasada dwuinstancyjności postępowania - zasada utrwalona w art. 78 KRP, jej istotą jest zapewnienie stronom prawa do dwukrotnego rozpatrzenia i rozstrzygnięcia sprawy adm., co jest też ważnym elementem gwarancyjnym w stosunku do konstytucyjnej zasady proporcjonalności. 7. Zasada trwałości decyzji administracyjnej - jest odnoszona do ostatecznych decyzji adm., decyzje od których nie służy odwołanie w administracyjnym toku instancji. 8) Zasada sądowej kontroli decyzji administracyjnych - wyrażona w art. 16 nadaje możliwość zaskarżenia ostatecznych decyzji do sądu administracyjnego . Sąd administracyjny od 1995 r. jest właściwy w sprawach skarg na decyzje ostateczne z wyłączeniem pewnych spraw określonych w art. 19 ustawy o NSA .9 Zasada wpływu wychowawczego na obywateli jest to zasada ogólna związana z kulturą administrowania, a skutki jej obowiązywania są powiązane z. funkcjami prawa o postępowaniu administracyjnym, z kształtowaniem postaw wobec prawa obowiązującego.. 10) Zasada przekonywania 11) Zasada udzielania informacji prawnej stronom 12 Zasada ugodowego załatwiania spraw o spornych interesach stron 13) Zasada szybkości i prostoty 14) Zasada pisemności.
zestaw nr 38
1. nieważność decyzji i postanowień w post. Adm.
2. pełnomocnictwo w post. Sądowo-administracyjnym
3. nadzór NSA nad WSA
38) 1. Postępowanie w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji (postanowienia) - ta instytucja jest instytucją procesową tworzącą możliwość prawną eliminacji z obrotu prawnego decyzji dotkniętych przede wszystkim wadami materialno-prawnymi pod względem podmiotowym i przedmiotowym. Instytucja ma charakter niejednolity, bo występują w niej zarówno elementy charakterystyczne dla środka zaskarżenia, środka nadzoru, w zakresie ograniczonym odwołalności decyzji. Postępowanie w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji wszczyna się na żądanie strony (środek zaskarżenia) lub z urzędu (środek nadzoru), a jeżeli decyzja została wydana przez izbę skarbową, to nieważność decyzji stwierdza ten właśnie organ. W trybie postępowania w sprawie nieważności może być wyeliminowane z obrotu prawnego postanowienie od którego służy zażalenie. Przesłanki stwierdzenia nieważności decyzji - pozytywna, stanowi ją wystąpienie jednej z wyliczonych podstaw, negatywnych, z których jedną stanowi termin a drugą spowodowanie przez decyzję nieodwracalnych skutków prawnych. Stwierdzeni nieważności może dotyczyć zarówno decyzji ostatecznych jak i decyzji nieostatecznych. Gdy strona złoży skargę na decyzję nieostateczną, to kwalifikuje się ją jako odwołanie, a w razie wniesienia przez stronę skargi na decyzję ostateczną uważa się ją w zależności od treści za żądanie wniesienia postępowania, stwierdzenia nieważności decyzji, albo tez jej zmiany lub uchylenia z urzędu. Podstawy stwierdzenia nieważności decyzji - wyróżniamy 6 wad wyliczonych w kpa, a w postępowaniu podatkowym 7 wad wyliczonych w op oraz wady określone w przepisach odrębnych: *decyzja została wydana z naruszeniem przepisów o właściwości, * decyzje wydano bez podstawy prawnej lub z rażącym naruszeniem prawa: -wykraczające poza sferę stosunków administracyjnoprawnych, wydane na podstawie przepisów prawnych pozaustawowych, - wydane w sprawach gdzie stan prawny kształtowany jest z mocy samego prawa, - wydane w sprawach w których z mocy przepisów prawa materialnego czynności powinny być dokonane w formie innej niż decyzja, Rażące naruszenie prawa materialnego będzie zachodzić będzie wówczas, gdy organ administracji wbrew brzmieniu przepisu nałoży na stronę obowiązek, przyzna uprawnienie bądź odmówi jej przyznania. * nieważna jest decyzja gdy dotyczy sprawy już poprzednio rozstrzygniętej inna decyzją ostateczną, *decyzja została skierowana do osoby nie będącej stroną w sprawie, *decyzja była niewykonalna w dniu jej wydania i jej niewykonalność ma charakter trwały, *dec. jest wadliwa jeżeli w razie jej wykonania wywołałby czyn zagrożony karą.
2. Pełnomocnictwo procesowe w post. Sądowo-adm. Strony i ich organy lub przedstawiciele ustawowi mogą działać przed sądem osobiście lub przez pełnomocników. Pełnomocnikiem strony może być adwokat lub radca prawny, a ponadto inny skarżący lub uczestnik postępowania, jak również rodzice, małżonek, rodzeństwa, lub zstępni strony oraz osoby pozostające ze stroną w stosunku przysposobienia, a także inne osoby jeżeli przewidują to przepisy szczególne. Osoba fizyczna może udzielić pełnomocnictwa radcy prawnemu tylko gdy pozostaje z nią w stosunku pracy. Pełnomocnikiem osoby prawnej lub przedsiębiorcy w tym nie posiadającego osobowości prawnej może być również pracownik tej jednostki albo jej organu nadrzędnego. Dotyczy to również państwowych i samorządowych jednostek organizacyjnych nie posiadających osobowości prawnej. Zakres podmiotowy pełnomocnictwa to pełnomocnictwo: -ogólne, do prowadzenia spraw przed sądami administracyjnymi, - do prowadzenia poszczególnych spraw, - do niektórych tylko czynności postępowania, np. wniesienia skargi, reprezentacji na rozprawie.Pełnomocnictwo ogólne lub do prowadzenia poszczególnych spraw obejmuje z mocy prawa umocowanie do:wszystkich łączących się ze sprawą czynności w postępowaniu, nie wyłączając skargi o wznowienie postępowania i postępowania wywołanego jej wniesieniem; udzielenia dalszego pełnomocnictwa na zasadach określonych w odrębnych przepisach; cofnięcie skargi w całości lub w części, jeżeli czynności te nie zostały wyłączone w danym postępowaniu, odbiór kasztów postępowania.Strona udziela pełnomocnictwa w formie pisemnej. Dopuszczalne jest udzielenie pełnomocnictwa w formie ustnej, ale tylko na posiedzeniu sądu przez złożenie przez stronę oświadczenia i wpisanie jego do protokołu. Pełnomocnictwo wymaga podpisu mocodawcy, ale w czasie, gdy strona nie może się podpisać, podpisuje je osoba upoważniona, z wymienieniem przyczyny, ze względu na które strona sama się nie podpisała. Warunkiem dopuszczenia do skutecznego dokonania przez pełnomocnika czynności procesowej jest przedstawienie pełnomocnictwa przy pierwszej czynności procesowej przez dołączenie do akt sprawy pełnomocnictwa z podpisem mocodawcy lub wierzytelny odpis pełnomocnictwa. Sąd wyznaczy równocześnie termin w ciągu którego osoba działająca bez pełnomocnictwa powinna je złożyć albo przedstawić zatwierdzenie swojej czynności przez stronę. Jeżeli termin upłynął bezskutecznie, sąd pominie czynności procesowe tej osoby. Czynności procesowe podjęte przez pełnomocnika wywołują skutki wobec mocodawcy. W razie gdy mocodawca staje jednocześnie z pełnomocnikiem, może niezwłocznie prostować lub odwoływać oświadczenia pełnomocnika. Udzielenie pełnomocnictwa jest skuteczne w postępowaniu do czasu jego wypowiedzenia.
3. Nadzór NSA nad WSA. NSA sprawuje nadzór nad działalnością wojewódzkich sądów administracyjnych w zakresie ich orzekania, a w szczególności rozpoznaje środki odwoławcze od orzeczeń tych sądów. NSA sprawuje nadzór nad WSA podejmując uchwały wyjaśniające przepisy prawne, których stosowanie wywołało rozbieżności w orzecznictwie sądów administracyjnych oraz uchwały zawierające rozstrzygnięcie zagadnień prawnych budzących poważne wątpliwości w konkretnej sprawie sądowo-administracyjnej. Nadzór NSA nad WSA ujawnia się najpełniej w postępowaniu rozpoznawczym NSA. Przedmiotem postępowania rozpoznawczego jest kontrola stosowania prawa w orzeczeniach wojewódzkiego sądu administracyjnego. NSA kontroluje wyrok lub postanowienie (ale tylko kończące postępowanie w sprawie) określone w skardze kasacyjnej. Na wniosek strony NSA rozpoznaje również te postanowienia wojewódzkiego sądu administracyjnego, które nie podlegają zaskarżeniu w drodze zażalenia, a miały wpływ na rozstrzygnięcie sprawy. O zakresie kontroli orzeczenia wojewódzkiego sądu administracyjnego przesądza wola wnoszącego skargę kasacyjną, co ma istotne znaczenie dla określenia funkcji skargi kasacyjnej dla ochrony praw jednostki. Od tej jednak zasady wprowadza ustawa wyjątek, stanowią, że NSA z urzędu bierze pod rozwagę nieważność postępowania.
Zestaw nr 39
wywłaszczenie decyzji adm
pojęcie wyroku i rodzaje wyroków
wyłączenie sędziego w sadzie adm
39) 1.wywlaszczenie decyzji administracyjnej- nadzwyczajny tryb uchylenia lub zmiany decyzji zwany trybem wywłaszczenia praw nabytych na podstawie decyzji - 2 przesłanki muszą wystąpić łącznie: a) dalsze utrzymanie decyzji w obrocie prawnym powoduje stan zagrożenia dla życia lub zdrowia ludzkiego albo grozi poważnymi szkodami dla gospodarki narodowej lub dal ważnych interesów państwa. b) jeżeli poza uchyleniem zmianą decyzji w trybie nie ma innego sposobu usunięcia zagrożenia o którym była mowa wcześniej. Właściwym do uchylenia decyzji w tym trybie jest minister, a w wyznaczonym zakresie wojewoda. Uchylenie decyzji następuje poprzez wydanie nowej decyzji, która stanowi rozstrzygnięcie sprawy, będącej przedmiotem weryfikowanej decyzji. Dalsza weryfikacja w tym trybie jest zależna od tego, który organ zmienił decyzje. Jeżeli decyzje wydał minister, to stronie służy wniosek o ponowne rozpoznanie sprawy oraz skarga do sądu adm., a jeżeli wydał ją wojewoda-to właściwe jest tu odwołanie, a następnie skarga do sądu adm. Stronie, która poniosła szkodę wskutek uchylenia decyzji w omawianym trybie, sluzy odszkodowanie za rzeczywiście poniesioną szkodę. Odszkodowanie służy od tego organu, który wzruszył decyzję. Strona może dochodzić odszkodowania trybie adm. 2. Sąd rozstrzyga sprawę wyrokiem wydając go po zamknięciu rozprawy na podstawie akt sprawy, chyba że organ nie wykonał obowiązku, o którym mowa w art. 54 § 2. Wyrok może być wydany na posiedzeniu niejawnym w postępowaniu uproszczonym albo jeżeli ustawa tak stanowi. Sąd może zamkniętą rozprawę otworzyć na nowo. Rozprawa powinna być otwarta na nowo, jeżeli istotne okoliczności ujawniły się dopiero po jej zamknięciu. Sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną. Wyrok może być wydany jedynie przez sędziów, przed którymi odbyła się rozprawa poprzedzająca bezpośrednio wydanie wyroku. Sąd wydaje wyrok po niejawnej naradzie sędziów. Przebieg narady i głosowanie nad orzeczeniem jest tajne. Narada obejmuje dyskusję, głosowanie nad mającym zapaść orzeczeniem i zasadniczymi powodami rozstrzygnięcia oraz spisanie sentencji wyroku.
2.pojecie wyroku i rodzaje wyr POPSA różnicuje je ze względu na rodzaj skarg i zastosowanie zróżnicowanego rodzaju sankcji w zależności od rodzaju skarg. Wyroki w sprawach skarg na decyzje, lub postanowienie. WSA, uwzględniając skargę, może wydać: l) wyrok o uchyleniu decyzji (postanow.) w całości lub części. zgodnie z tymi przepisami sad uchyli zaskarżoną decyzję (postanow.), jeżeli w wyniku rozpoznania sprawy ustalił, że decyzja została wydana: z naruszeniem prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy Sąd zatem będzie mógł uchylić decyzje, jeżeli stwierdzi istnienie związku przyczynowego pomiędzy treścią decyzji a naruszeniem normy prawa materialnego b)z naruszeniem prawa dającym podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego Sąd będzie obowiązany uchylić decyzję (postanowienia), jeżeli stwierdzi istnienie jednej z przesłanek wznowienia — i to niezależnie od tego, czy naruszenie przepisów prawa procesowego miało wpływ na decyzję, jeżeli nie wystąpią przesłanki negatywne określone w art. 146 k.p.a C) z naruszeniem innych przepisów postępowania, jeżeli mogło mieć ono istotny wpływ na wynik sprawy. Wyroki w sprawie skarg na inne niż decyzje i postanowienia akty lub czynności z zakresu administracji publicznej dotyczące uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa. Sąd, uwzględniając tego rodzaju skargę, uchyla zaskarżony akt albo stwierdza bezskuteczność zaskarżonej czynności. Dopuszcza wyjątek od kasacyjnego charakteru kompetencji judykacyjnej sądu administracyjnego, a mianowicie stanowi, że sąd może w wyroku uznać uprawnienie lub obowiązek wynikające z przepisów prawa. Wyroki w sprawach skarg na bezczynność organów wykonujących adm. publ. Sąd, uwzględniając skargę na bezczynność organu wykonującego administrację publiczną, zobowiązuje organ do wydania w określonym terminie aktu lub dokonania czynności lub stwierdzenia albo uznania uprawnienia lub obowiązku wynikających z przepisów prawa. Wyroki w sprawie skarg na uchwałę lub zarządzenie organów jednostek sam. Teryt. albo związku jednostki sam. Teryt. oraz przepisy prawa miejscowego organów administracji rządowej. „Sąd uwzględniając skargę na uchwałę lub akt, stwierdza nieważność tej uchwały lub aktu w całości lub w części albo stwierdza, że zostały wydane z naruszeniem prawa, jeżeli przepis szczególny wyłącza stwierdzenie ich nieważności". Według ustaw samorządowych uchwały lub zarządzenia organu sam teryt sprzeczne z prawem są nieważne Wyroki w sprawie skarg na akty nadzoru. Sąd, uwzględniając skargę jednostki samorządu terytorialnego na akt nadzoru, uchyla ten akt. Nie jest zatem dopuszczalne zastosowanie sankcji nieważności wobec aktu nadzoru nawet w razie podjęcia go z rażącym naruszeniem prawa. Wyroki w sprawie skarg na inne niż wyinienione wyżej akty lub czynności Sąd, uwzględniając skargę, uchyla lub stwierdza bezskuteczność aktu lub czynności.sądu wiąże się istotna dla oceny skargi kwestia związania sądu administracyjnego zakazem reformationis in Peius
3.Wyłączenie sędziego. 1. Przyczyny wyłączenia z mocy ustawy reguluje sędzia jest wyłączony z mocy samej ustawy w sprawach: 1) w którym jest stroną lub pozostaje z jedną z nich w takim stosunku prawnym, że wynik sprawy oddziałuje na jego prawa lub obowiązki, 2) swojego małżonka, krewnych lub powinowatych, 3) osób związanych z nim z tytułu przysposobienia, opieki lub kurateli, 4) w których był lub jest jeszcze pełnomocnikiem jednej ze stron, 5) w których świadczył usługi prawne na rzecz jednej ze stron lub jakiekolwiek inne usługi związane ze sprawą, 6) w których brał udział w wydaniu zaskarżonego orzeczenia, 7) w których brał udział w rozstrzyganiu sprawy w organach administracji publicznej. Powody wyłączenia trwają także po ustaniu uzasadniającego je małżeństwa, przysposobienia lub kurateli. Podlega wyłączeniu sędzia w postępowaniu objętym skargą o wznowienie postępowania, jeżeli brał udział w wydaniu orzeczenia objętego skargą o wznowienie 2. Wyłączenie sędziego na wniosek. sąd niezależnie od przyczyn wyliczonych w art. 18, wyłączy sędziego na jego żądanie lub na wniosek strony jeżeli między nim a jedną ze stron lub jej przedstawicielem zachodzi stosunek osobisty tego rodzaju, że mógłby wywołać wątpliwości co do bezstronności sędziego. Wniosek o wyłączenie sędziego strona zgłasza na piśmie lub ustnie do protokołu posiedzenia w sądzie, w którym sprawa się toczy. We wniosku należ uprawdopodobnić przyczyny wyłączenia. Wyłączenie innych osób biorących udział w postępowaniu
Zestaw nr 40
1. ustrój wsa
2. skutki złożenia skargi do wsa
3. właściwość organów w postepowaniu administracyjnym
40) 1.ustroj wsa tworzy się dla jednego województwa lub dla większej liczby województw. Prezydent RP, na wniosek Prezesa NSA, w drodze rozporządzenia, tworzy i znosi WSA. oraz ustala ich siedziby i obszar właściwości, a także może tworzyć, poza siedzibą sądu, i znosić wydziały zamiejscowe tych sądów. WSA. dzieli się na wydziały, które tworzy i znosi Prezes NSA. Wydziałem w wojewódzkim sądzie adm. kieruje prezes lub wiceprezes sądu albo wyznaczony sędzia. W skład WSAwchodzą: prezes sądu, wiceprezes sądu lub wiceprezesi sądu oraz sędziowie. Liczbę sędziów i wiceprezesów sądu w WSA określa Prezes NSA. Organami WSA. są: prezes sądu, zgromadzenie ogólne, oraz kolegium wojewódzkiego sądu adm. Prezes woj. sądu adm. kieruje sądem i reprezentuje go na zewnątrz, pełni czynności adm. sądowej i inne czynności przewidziane w ustawie. W zakresie adm. sądowej jest organem podległym Prezesowi NSA. Prezesa woj. sądu adm. zastępuje wiceprezes sądu lub wyznaczony sędzia. Prezesa sądu i wiceprezesa sądu w wojewódzkim sądzie adm. powołuje i odwołuje Prezes NSA, po zasięgnięciu opinii zgromadzenia ogólnego tego sądu i Kolegium NSA. Jeżeli opinia nie zostanie wydana w terminie 2 miesięcy od przedstawienia kandydata właściwemu zgromadzeniu ogólnemu, Prezes NSA może powołać prezesa wojewódzkiego sądu adm. bez opinii. W przypadku wydania przez zgromadzenie ogólne negatywnej opinii o kandydacie, Prezes NSA może go powołać po uzyskaniu pozytywnej opinii Kolegium NSA. Negatywna opinia Kolegium NSA jest dla Prezesa NSA wiążąca. Jeżeli Kolegium NSA w terminie 30 dni nie wyda opinii, uważa się, że opinia jest pozytywna. Prezes NSA, prezes wojewódzkiego sądu adm. oraz inne osoby powołane do kierowania i nadzoru nad działalnością administracyjną mają prawo wglądu w czynności wojewódzkiego sądu adm., mogą być obecni na rozprawie toczącej się z wyłączeniem jawności, mogą żądać wyjaśnień oraz usunięcia uchybień. Prezes NSA oraz prezes wojewódzkiego sądu adm. mogą uchylać zarządzenia adm. niezgodne z prawem. Prezydent RP określa w drodze rozporządzenia, szczegółowy tryb wykonywania nadzoru nad działalnością administracyjną woj. sądów adm. przez organy i osoby do tego wyznaczone. Prezydent RP ustala, w drodze rozporządzenia, regulamin określający szczegółowo tryb wewnętrznego urzędowania woj. sądów adm.: 1) wewnętrzną organizację sądów,
2.skutki zlozenia skargi do wsa-Samo wniesienie skargi nie powoduje wstrzymania wykonania aktu, jednakże sad na wniosek strony lub z urzędu może wydać postanowienie wstrzymujące to wykonanie. Jeżeli jednak w terminie 30 dni organ nie przesłał sadowi odpowiedzi na skargę i akt sprawy, wstrzymanie następuje z mocy prawa. Sad nie jest związany granicami skargi, co oznacza, ze może orzec również w kwestiach nie podniesionych przez skarżącego. Nie może on jednak orzec na niekorzyść skarżącego, chyba ze stwierdzi takie naruszenie prawa, które powoduje stwierdzenie nieważności decyzji lub postanowienia. Możliwe orzeczenia sadu: 1. Sad odrzuci skargę, jeżeli wniesiono ja po upływie terminu i nie uległ on przywróceniu lub z innych przyczyn skarga jest niedopuszczalna, np. złożył ja podmiot bez uprawnień; NSA nie jest właściwy w sprawie; nie wyczerpano środków odwoławczych; nie uiszczono wpisu; toczy się postępowanie w celu zmiany, uchylenia lub stwierdzenia nieważności decyzji. 2. Sad oddali skargę, jeżeli była ona bezzasadna. 3. Uwzględnienie skargi następuje, jeżeli sad uzna ja za zasadna. Następuję wtedy uchylenie decyzji lub postanowienia w całości lub części. Jeżeli NSA uchyli zaskarżona decyzje i organ ponownie rozpatrując sprawę umorzy postępowanie lub tez sad stwierdzi nieważność aktu, to stronie, która poniosła szkodę, służy odszkodowanie od organu, który wydal decyzje. Odszkodowanie przysługuje również, jeżeli organ nie wykona orzeczenia NSA
3. Kompetencja szczególna- zdolność prawna org. do rozpoznania i załatwienia konkretnej sprawy w konkretnym układzie postępowania; na kompetencje tą składają się: instytucja właściwości, która dzieli się na: wł. ustawową i właściwość delegacyjną oraz instytucja wyłączenia. Właściwość ustawowa- składają się na nią: 1.właściwość rzeczowa- zdolność prawna org. do rozpoznania i załatwiania pewnej kategorii spraw, ustalana jest wg przepisów ustaw materialnoprawnych. Ustala się z norm: prawa materialnego, które reguluje uprawnienia i obowiązki jednostki oraz norm prawa ustrojowego, które reguluje tryb nadawania tych uprawnień i obowiązków jednostki. Dla określenia właściwości rzeczowej znaczenie mają też zawierane przez jednostki s.t. związki. Właściwość rzeczowa nie może być ustalana wyłącznie na podstawie przepisów prawa materialnego, ale niezbędne jest ustalenie opartej na zawartych porozumieniach, związkach uchwały, która prowadzi do zmiany właściwości rzeczowej. 2.właściwość miejscowa- zdolność prawna org. do załatwiania spraw na danym obszarze określonej jednostki podziału terytorialnego kraju. Właściwość miejscowa ustala się wg miejsca zamieszkania, miejsca położenia, lub miejsca zdarzenia w zależności od sytuacji warunków. 3.właściwość instancyjna- zdolność prawna org. do przeprowadzenia weryfikacji decyzji; wskazuje org. wyższego stopnia; wynika z art.17 KPA z zastrzeżeniem wyjątków zawartych w przepisach szczególnych; kpa wskazuje: 1. w stosunku do org. jedn. samorządu terytorialnego- samorządowe kolegia odwoławcze; 2. w stosunku do wojewodów- odpowiedni ministrowie; 3.w stosunku do innych organów adm. publ. niż określone w p1i2- odpowiednie org. nadrzędne lub właściwi w sprawie ministrowie; a w razie ich braku - organy pań. sprawujące nadzór nad ich działalnością. Właściwości delegacyjna - jest to zdolność do przekazania całej sprawy lub poszczególnych czynności jednemu org. przez 2 org. Możność przekazania i rozstrzygnięcia sprawy będącej przedmiotem postępowania jest przewidziana w przypadku wyłączenia organu adm. publicznej. W razie wyłączenia organu właściwy do rozstrzygnięcia sprawy jest organ wyższego stopnia, który może wyznaczyć podległy jemu organ do rozstrzygnięcia i załatwienia sprawy. W postępowaniu podatkowym organ właściwy wyznaczy w razie wyłączenia uszedł skarbowego - właściwa izba skarbowa. Gdy wyłączeniu podlega wójt, burmistrz, prezydent, starosta, marszałek woj. to organ właściwy wyznaczy samorządowe kolegium odwoławcze
8