Motywacja tytu³u "Przedwioœnie" ¯eromskiego i "Granica" Na³kowskiej.
Tytu³ powieœci S. ¯eromskiego mo¿na interpretowaæ na kilka sposobów. Dos³ownie poniewa¿ pisarz kilkakrotnie wspomina o tej porze roku ( w scenie kiedy Cezary Baryka przekracza granicê Polsk¹, równie¿ w ostatniej scenie, podczas marszu robotników na Belweder. Mo¿na go odbieraæ równie¿ przenoœne. Pierwsza z metafor dotyczy³aby kwestii budzenia siê uczucia miêdzy dwojgiem ludzi ( scena mi³osna, gdy Cezary spêdza noc z Laur¹ Koœcienieck¹). Jednak najistotniejsza jest trzecia interpretacja. Tytu³ powieœci nale¿y interpretowaæ, jako wskazanie na istotny etap w historii najnowszej Polski - budzenie siê w kraju do ¿ycia po oko³o 120 - letnim okresie niewoli. Przedwioœnie to niejako wstêp do zaistnienie na mapach Europy owego pañstwa.
Tytu³ powieœci Z. Na³kowskiej jest wieloznaczny, mo¿na wrêcz mówiæ o symbolicznym znaczeniu s³owa " granica". Wi¹¿e siê to z faktem poruszenia przez pisarkê szeregu wa¿nych problemów natury obyczajowej, moralnej ora etycznej. Do najbardziej popularnych interpretacji tytu³u nale¿¹; nastêpuj¹ce odczytania tego s³owa:
jako granica spo³eczna ( podzia³y istniej¹ce miêdzy ludŸmi nale¿¹cymi do ró¿nych warstw spo³ecznych, mamy tu doczynienia z przedstawicielami zubo¿a³ego i dobrze sytuowanego mieszczañstwa i ziemiañstwa, pomiêdzy tymi warstwami istniej¹ ogromne ró¿nice ).
jako granica moralna ( okreœla pewne normy etyczno- moralne, których przekroczenie powoduje nieszczêœcie innego cz³owieka, tak dzieje siê w przypadku kiedy Zenon Ziembiewicz ¿eni siê z El¿biet¹ Bieck¹ i równoczeœnie romansuje z Justyn¹ - postêpuje niezgodnie z zasadami moralnymi w konsekwencji krzywdzi ¿onê, Justynê oraz samego siebie ).
jako granica odpornoœci psychicznej cz³owieka ( cz³owiek traci zdolnoœæ racjonalnego myœlenia, niszczy w³asn¹ osobowoœæ, przestaje byæ sob¹. Przyk³adem tego jest prowadzenie przez Zenona podwójnego ¿ycia - przyk³adny m¹¿ i kochanek. Niszczy siebie i kobiety. Granicê przekracza tak¿e Justyna, która popada w ob³êd po usuniêciu ci¹¿y ).
jako granica psychologiczna ( porusza problem mo¿liwoœci poznania samego siebie, udowadnia, ¿e dzia³ania jakie w ¿yciu podejmujemy, motywowane s¹ nie tylko psychologicznie, ale równie¿ poprzez czynniki spo³eczno - historyczne, co uniemo¿liwia jednoznaczn¹, subiektywn¹ ich ocenê).
jako granica filozoficzna ( porusza problem mo¿liwoœci¹ poznania przez cz³owieka ostatecznej prawdy o otaczaj¹cym go œwiecie, zrozumienie mechanizmów nim rz¹dz¹cych. Granica filozoficzna to równie¿ kwestia umiejêtnoœci borykania siê z przeciwnoœciami losu - jak to jest, ¿e jedni potrafi¹ stawiæ czo³a niepowodzeniom, inni zaœ rezygnuj¹ z walki i staj¹ siê konformistami ).