Erazm z Rotterdamu

Erazm z Rotterdamu (łac. Desiderius Erasmus Roterodamus, właściwie Gerhard Gerhard urodzony 27 października prawdopodobnie 1466 w Rotterdamie - zmarł 12 lipca 1536 w Bazylei) holenderski filolog, filozof, pedagog, jeden z czołowych humanistów odrodzenia, propagator kultury antycznej.

Erazm był nieślubnym synem katolickiego kapłana Rogera Gerarda i córki lekarza z Zevembergu. Wcześnie osierocony, wstąpił do klasztoru Augustianów, gdzie przebywał pięć lat. Następnie za pozwoleniem władz duchownych opuścił klasztor i został sekretarzem biskupa Henryka von Bergen w Cambrai. W 1495 wyjechał do Paryża, później do Anglii, gdzie zawarł przyjaźń z Tomaszem Morusem oraz interpretatorem Biblii, Johnem Coletem. W 1506 uzyskał doktorat z teologii w Turynie.

W swoich dziełach krytykował przywary społeczne, takie jak przekupstwo, hipokryzja, rozwiązłe obyczaje kleru. Najsławniejsza jego rozprawa Pochwała głupoty jest satyrą na ówczesne społeczeństwo. Był zwolennikiem irenizmu. Przeciwnik scholastyki. W 1516 opracował pierwsze greckie wydanie Nowego Testamentu. Opublikował krytyczne wydania dzieł klasyków: Arystotelesa, Cycerona, Seneki a także Ojców Kościoła: Ambrożego, Orygenesa, Augustyna.

Poglądy pedagogiczne Erazma charakteryzują się ciepłem i serdecznością względem dzieci i młodzieży. Sprzeciwiał się on szkole takiej jaka istniała, zwłaszcza surowemu traktowaniu uczniów przez nauczycieli. Nie podobały mu się również treści i metody nauki szkolnej. Uważał, że nauka w szkole ma być przyjemna dla dziecka, sprawiać radość, pociągać.

Według niego kształcenie powinno opierać się na językach klasycznych - łacinie i grece, a historia, geografia, matematyka stanowić powinny rolę służebną w stosunku do literatury.

Doktryna Polityczna

Republikanizm - swoje poglądy zawarł w Adagiach (zbiorach korespondencji po łacinie), gdzie skrytykował szlachectwo bez cnoty, snobizm i godności duchowe bez pobożności oraz wiedzy, jak również demoralizację kleru. Krytykował instytucje monarchi dziedzicznej.

Pacyfizm - to niechęć do ustrojów monarchii. Uważał, że wojna jest sprzeczna z filozofią świata i występuje przeciwko naturze człowieka, który jest stworzony do życia w pokoju. Wojna niszczy prawa moralne, zasady religijne i wartości kulturalne. Dzielił wojny na sprawiedliwe - obronne i niesprawiedliwe - łupieżcze. Lud jednak miał prawo do wypowiedzenia posłuszeństwa, ale żeby rozpocząć wojnę, potrzebna była zgoda parlamentu i ludu.

W większości jego dzieł można znaleźć wskazówki, czy pouczenia dydaktyczne. Do pedagogicznych prac należy zaliczyć:

* O sposobie studiów - 1512

* Rozmówki dla dzieci - 1518

* O sposobie pisania listów - 1530

* Cyceronianin czyli najlepszy sposób mówienia - 1528

* Mowa o konieczności kształcenia chłopców zaraz od urodzenia w cnocie i naukach - 1529

* O wytworności obyczajów chłopięcych - 1530

Znane dzieła:

* Podręcznik żołnierza chrystusowego - 1503

* Pochwała głupoty - 1509

* O wolnej woli - 1524

---