Ekonomia - nauka o najefektowniejszej lokacji ograniczonych zasobów między nieograniczone potrzeby w celu uzyskania maksimum zadowolenia klienta.

Nauka o procesach gospodarczych oraz prawidłowościach nimi rządzących - czyli prawach ekonomicznych.

Mikroekonomia :

• bada poszczególne elementy tworzące gospodarkę takie jak gospodarstwa domowe, przedsiębiorstwa, sektory i gałęzie gospodarki, rynki określonych produktów i usług

• analizuje sposób działania oraz zachowanie się na rynku poszczególnych producentów i konsumentów, sprzedawców i nabywców

• bada czynniki wpływające na kształtowanie się wielkości produkcji oraz podaży poszczególnych produktów i usług, rozmiarów popytu na nie oraz wielkości ich cen

Makroekonomia :

• zajmuje się analizą gospodarki jako całości

• bada czynniki wpływające na poziom i zmiany takich wielkości ekonomicznych jak globalna podaż produktów i usług, globalny popyt na nie, ogólny poziom cen, globalne zatrudnienie i inwestycje, dochody i wydatki budżetu państwa

• bada wielkości agregatowe

RODZAJE ZASOBÓW GOSPODARCZYCH

FUNKCJE EKONOMII

PRODUKCJA

Działalność ludzka polegająca na wytwarzaniu różnych środków niezbędnych do zaspokojenia tych potrzeb.

Jest możliwa dzięki wykorzystaniu czynników produkcji

GOSPODAROWANIE

Gospodarowanie nie jest działalnością jednorazową. Ze względu na odnawialność i rozwój ludzkich potrzeb jest to działalność ciągła, dlatego mówimy o powtarzających się procesach gospodarczych.

PROCESY GOSPODARCZE

Procesy Procesy Procesy Procesy

produkcji podziału wymiany konsumpcji

PROCES GOSPODAROWANIA

Podmioty występujące w procesie gospodarowania - podmioty gospodarcze

PRZEDŚIĘBIORSTWA GOS. DOMOWE PAŃSTWO

Podmioty gospodarcze w procesie gospodarowanie podejmują - decyzje gospodarcze.

GOSPODARKA I SYSTEMY GOSPODARCZE

Gospodarowanie zawsze odbywa się w określonych warunkach materialnych, instytucjonalnych, społecznych, politycznych itp. Całokształt tych warunków oraz reguł i mechanizmów gospodarczych składa się na pojęcia gospodarka i system gospodarczy (gdyż daną gospodarkę można zawsze potraktować jako pewien dający się wyodrębnić system.

GOSPODARKA

GOSPODARKA :

(ze względu na skalę działalności gospodarczej)

ŚWIATOWA TERENOWA PRZEDSIĘBIORSTW NARODOWA

(ze względu na kryterium własności czynników produkcji)

w ramach danego kraju w skali międzynarodowej

PRYWATNA PUBLICZNA KAPITALISTYCZNA SOCJALISTYCZNA

(w zależności od tego jaki dominuje mechanizm regulowania i koordynacji procesów gospodarczych)

(z względu na podział uprawnień do podejmowania decyzji)

W praktyce dominują systemy mniej lub bardziej „mieszane” .

RACJONALNOŚĆ GOSPODAROWANIA

Jest konieczna z uwagi na to, że zasoby którymi dysponujemy są niestety ograniczone.

JAK RACJONALNIE GOSPODAROWAĆ ?

Posługując się na przykład zasadą racjonalnego gospodarowania, która może być ujmowana dwojako :

Porównywanie uzyskanych z danej działalności gospodarczej efektów (np. dochodów) z ponoszonymi w związku z tą działalnością nakładami (np. wydatków) w celu wybrania możliwie najlepszych, czyli najbardziej efektywnych ekonomicznie wariantów decyzji nazywamy : RACHUNKIEM EKONOMICZNYM

Aby się nim móc poprawnie posługiwać efekty działalności gospodarczej i ponoszone w związku z nią nakłady muszą być :

1.Mierzalne - decyzje są wrażane w określonych jednostkach miary.

2.Stosowane jednostki miary muszą być takie same.

3.Należy dysponować możliwie jednoznacznym kryterium wyboru.

W praktyce nie zawsze powyższe warunki są spełnione, dlatego nie wszystkie decyzje społeczno-gospodarcze są oparte na precyzyjnym rachunku ekonomicznym.

LUDZKIE

• człowiek

• jego kompetencje

• praktyczne umiejętności

BĘDĄCE WYNIKIEM WCZEŚNIEJSZEJ DZIAŁALNOŚCI CZŁOWIEKA

• przetworzone produkty

• narzędzia, maszyny, urządzenia

• budynki, hale fabryczne

• żywność, odzież, mieszkania

• środki transportu

NATURALNE

• bogactwa ziemi

• woda

• powietrze

POZNAWCZE

Dostarcza wiedzy o zjawiskach i procesach gospodarczych.

• informuje o rządzących nimi prawidłowościach

• analizuje ich przyczyny i skutki

• odsłania panujące w dawnej gospodarce mechanizmy podstawowych problemów społeczno-gospodarczych np. typu co i jak produkować?

APLIKACYJNA

• jej ustalenia i wynikające z nich wnioski dostarczają wskazówek przydatnych w działalności gospodarstw domowych, przedsiębiorstw państwa (w tym Rządu), związków zawodowych

• wskazówki te ułatwiają podejmowanie decyzji, a tym samym oddziaływanie na przebieg procesów gospodarczych

PRACA

To zespół świadomych i celowych czynności człowieka dzięki którym oddziaływuje on na otaczającą go przyrodę i przekształca ją. Pracując człowiek zmienia nie tylko otoczenie lecz także siebie.

ZIEMIA

Obejmuje szeroko rozumiane zasoby naturalne czyli ziemię w ścisłym tego słowa znaczeniu (ziemię uprawną, grunty pod zabudowę, tereny rekreacyjne) oraz wszelkie zawarte w niej bogactwa naturalne: lasy, wody itp.

KAPITAŁ

Obejmuje potrzebne do prowadzenia działalności gospodarczej budynki, maszyny, urządzenia, środki transportu, surowce, zapasy produktów - kapitał fizyczny oraz środki pieniężne, papiery wartościowe - kapitał finansowy

TOWAROWO - PIENIĘŻNA

Towary, czyli produkty przeznaczone na sprzedaż są sprzedawane i kupowane za pieniądze.

NATURALNA

Gospodarka nastawiona głównie na bezpośrednie zaspokajanie własnych potrzeb wytwórców.

NAKAZOWA LUB CENTRALNIE PLANOWANA

To gos. w której procesy gos. są regulowane głównie za pomocą różnego typu nakazów, zakazów i dyrektyw wydawanych przez biurokracje państwową

RYNKOWA

To gospodarka w której zasadniczym regulatorem procesów gospodarczych jest samoczynnie działający rynek.

ZDECENTRALIZOWANA

Gdy uprawnienia do podejmowania decyzji gospodarczych należą wyłącznie do centralnej biurokracji państwowej.

SCENTRALIZOWANA

Gdy uprawnienia do podejmowania decyzji gospodarczych należą wyłącznie do poszczególnych konsumentów i producentów

JAKO ZASADA NAJWIĘKSZEGO EFEKTU

Oznacza dążenie do maksymalizacji efektu przy danym nakładzie środków

JAKO ZASADA NAJMNIEJSZEGO NAKŁADU

Oznacza dążenie do osiągnięcia danego efektu przy minimalnym nakładzie środków

---