Ekonomia 11
Inflacja
Inflacja - wzrost ogólnego poziomu cen.
Ma swoje plusy i minusy. Można na niej zarabiać.
Inflacja - procentowy wzrost średniego poziomu cen w danym okresie (zazwyczaj mierzona jest rok do roku).
Ilościowa teoria pieniądza (wg. Fishera):
PQ=MV > /P=Q/V
Gdzie: V to pr obiegu pieniądza w gospodarce. Jeśli założymy stałość prędkości obiegu pieniądza (…)
Rodzaje
- pełzająca - nie przekracza 5% rocznie
- krocząca - 5-10% rocznie
- galopująca - 10-150% rocznie
- hiperinflacja - powyżej 150% rocznie
Miernikiem inflacji jest stopa inflacji, która jest procentową zmianą poziomu cen.
Poziom cen w roku bieżącym - poziom cen w roku poprzednim x100% poziomu cen w roku poprzednim.
Np. rok bieżący 20, rok poprzedni 10:
20-10x10=100 [%]
filmik - te wszystkie filmy są w Internecie, jak co ;]
Deflacja
Poziom cen może również maleć. Mamy wówczas do czynienia z syt odwrotną do inflacji, a określamy ja mianem deflacji.
Przyczyny inflacji - są różne. Mofą tkwić w Polit pieniężnej, kredytowej, budżtoewj i inwestycyjnejw dysproporcjach dosp, w spadku wart waluty krajowej w stos do walut za (…)
- niezrównoważony budżet państwa (wydatki z budżetu przewyżają wpływy)
- przeinwestowanie gospodarki (nadmierne rozw proc inwestycyjnego dfinansowanego przez państwo)
- ingerencję w politykę emisyjną banku centralnego, co prowadzi w rezultacie do nadmiernej ilości pieniądza
- wadliwą strukturę gospodarki
- wzrost cen podstawowych surowców energetycznych (powoduje to wzrost kosztów produkcji i wzrost cen)
- import inflacji (wraz z wzrostem cen artykułów importowanych przez dany kraj następuje wzrost kosztów produkcji, a co za ttym idzie wzrost cen).
- długookresowe dodatnie saldo bilansu handlowego (nadwyżka eksportu nad importem).
- recesją gospodarczą (obniżenie wydajności pracy, a tym samym wzrost kosztów produkcji)
- monopolizację gospodarki (monopoliści wzrost kosztów produkcji mogą przenosić na cenę).
Filmik: zadłużenie zagraniczne
Skutki inflacji ponosi zarówno społeczeństwo, jak i gospodarka narodowa negatywne skutki, zwałaszcza przy inflacji nieprzewidzianej ponoszą:
- osoby oszczędzające - kiedy trzymają pieniądze w kieszeni lub na rachunku oszczędn płatnym na żądanie
- babnki które udzielają pożyczek na długie okresy i w momencie spłaty udzielonych pożyczek pieniądze mają dla bankow mniejszą siłę nabywczą
- ludzie pracujący, którzy w związku z inflacją otrzymują podwyżkę płac nie wyrównującą inflacji (lub popadają w wyższy podatek, czyli w wyższą kategorię stawek podatkowych)
- emeryci, gdyż In (…)
skutki w relacji do gosp narodo
- niechęc przedsięb do podejmowania inwestycji, bo nie można przewidzieć realnych zysków
- spadek innowacji i produkcyjności pw przedsięb bo u przdeed zmniejsza się azainetteresowanie kredytami, na które nakładane są wysokie odsetki
- dewaluacj waluty krajowej -w więcej należy zapłacić np. za jednego dolara
- zakłócanie w syst finansowym na skutek dużych zmian cen papierów wart
- osłabienie wiarygodności państwa u wierzycieli
ograniczenie lub przeciwdziałanie jej wystąpieniu wymaga odpowiedniej polityki państwa w zakresie kształtowania dochodu zspół ograniczania deficytu budżetowego (polityka fiskalna), kontroli emisji pieniądza przez bank centralny i kreacji pieniądza kesytowefo przez banki komercyjne (polityka monetarna)..
inflacja nie jest zjawiskiem korzystnym dla gosp. Nmogą z niej skorzystać tylko ci, którzy tak na prawde wczesniej ją przewidzą.
Zależnośći między inflacją a bezrobociem
WYKRAŻAkrzywa Philipsa
Jest to zależność odwrotna, a wię wyższej ST inflacji towarzyszy niższa ST bezrobodzia i odwrotnie.
Na podstawie tefo typu związkiu rządy w latach sześćdziesiątych decydowały (…)
Wyjaśnienie skomplikowanych zależności między bezrobociem a inflacją wiżąe się zwykle z przystosowaniem się ludności do inflacji.
Przy braku iluzji inflacyjnej konsumenci reagują na zmiany wielkości realnych, a nie nominalnych.
Oczywiste jest, że dostosowana do inflacji mogą dokonać się w długim okresie, natomiast w okresie krótkim może występować substytucja między inflacją a bezrobociem, ale w zasadzie tylko w okresach adaptacji gospodarki do zaburzeń w popycie globanym.
Wykresy: krótko- i długookresowa krzywa Philipsa
W krótkim okresie skutkiem restrykcyjnej polityki pieniężnej jest zmniejszenie się produkcji, wzrost bezrobocia, spadek cen.
Kiedy tempo wzrostu ilości pieniądza Się zwiększa, krótkookresowa krzyw P. przesuwa się w górę, wzdłuż linii, którą nazywamy długookresowa krzywą p.
Wg monetarystów, wzrost globalnego popytu początkowo prowadzi zarówno do wzrostu Cen (…)
Metody walki z inflacją
- restrykcyjna polityka monetarna
-uniezależnienie banku centralnego od rządu.
Nominalna i realna stopa wzrostu
Er = (En-St inf) / 1+St inf
Er - realna stopa wzrostu
En - nominalna st wzrostu
- St inf - stopa inflacji
- policzyć jakie jest Real (…)
ajpopularniejszym sposobem mierrzenia inflacji jest śledzenia wskaźnika cen konsumpcyjnym.
Nie jest to proste. Inflacja jest procesem. Znaczy to, że występuje wtedy dry ogólny poziom cen stale wrosne w jakimś okresie. Nie są nią jednorazowe podwyżki pod wpływem jakiegoś wstrząsu np. wzrosy cen towarów importowanych w następstwie osłabienia waluty krajowej, czy też podniesienia (…)
- dla ychwycenia inflacji aw dłuższym okresie banki centrposługują się dodatnimi miarami inflacji 0 czyli inflacją bazową. Wskaźniki te budowane są tak, by wyeliminować wpływy zjawisk przejściowych, wachań sezonowych, nagłych, jednorazowych zmian w podaży czy popycie (tzw. szokami popytowymi i podażowymi)
- nie zastępują one indeksu cen towarów i usług konsumpcyjnych publikowanego przez GUS stanowiącego oficjalną miarę inflacji. Są jednak użytecznymi (…)
NBP posługuje się 5 miarami infl bazowej
Cztery z nich mają prostą konstrukcję, polegającą n wyłączaniu z koszyka dóve służącego do obliczania indeksu cen konsumpcyjnych niektórych katforii artykułów.
- infl bazowa po wyłączeniu cen kontrolowanych
0 cen o najw zmienności
cen o największej zmienności i paliw
- inflacka „netto”
- 15% średnia obcięta
pomiary inflacji - ZAPAMIĘTAĆ
- wskaźnik cen detalicznych WCD (ang CPI) wskaźnik ok. 1800 cen dóbr konsumpcyjnych
- koszyk dóbr cjest coroc znie aktualizowany
- ceny óbr z koszyka są obserwowane przez kilkaset ankieterów w setkach rejonów statystycznych w całym kraju
- rolę wag przy obliczaniu syntetycznego wskaźnika inflacji odgrywają udziały poszczególnych wydatków w całości wydatków przeciętnej polskiej rodziny. Wys poszcz wydatków ustalano na podst. otatek prowadzonych na zlecenie GUS przez ok. 32 ty polskich rodzin
- drflator opisuje zmiany wszystkich cen wliczanych do PKB
- delator jest miernikiem bardziej ogólnym ale WCD lepiej informuje o zmianach kosztów utrzymania
CPI - indeks cen dóbr konsumpcyjnych (WCD - wskaźnik cen dóbr i usług konsumpcyjnych).
Indeks ten określa koszy utrzymania typowej rodziny miejskiej, ierzy się bowiem przeciętny poziom cen koszyka dóbr i usług nabywanych regularnie i konsumowanych przez typową miejską rodzinę. CPI jest średnią ważoną cen dóbr i usług konsumpcyjnych (…)
Deflator cen PNB (przelicznik cen PNB)
(różnica m. PKB i PNB)
może służyć jako miara wzrostu ogólnego poziomu cen (inflacji) w okresie od roku, z którego pochodzą ceny służące jako podstawa do obliczeń realnego PNB do roku bieżącego „t”.
delator cen PNB = n-PNB / r-PNB x100
iloraz nominalnego I realnego (…)
różnice Mie delatorem cen PNB a CPI
delator cen PNB mierzy ceny szerokiej grupy towarów i usług na CPI opiera się na koszyku dóbr konsumowanych przez miejskich konsumentów
CPI mierz koszt koszyka towarów z roku na rok stym samych: w przypadku delatora cen PNB występująróżniece w zależności od treo, co w danym roku wyprodukuje (wytworzy_ gospodarka.
CPI w przeciwieństwie do delatora cen PNB uwzględnia ceny towarów importowanych
Rysunek: wzrost inflacji na świecie // 1, 2, 3, 4, 5, …
(…)
- inflacja j(wzrost) cen jest zjawiskiem normalnym i (…)
2 przyczyny:
podażowa (szok podażowy - podniesienie koszyów produkcji co przekłada się na wzrost cen konsumpcyjnych; podaki pośrednie - VAT akcyza)
popytowa (ilościowa teoria pieniądza - ceny wzrastają ze wzrostem podaży pieniądza; równiena Fishera MV=PY; inflacja dochodowa (…)
inflacja srednioroczna w Polsce
hiperinflacja
- problemy związane z inflacją najwyraźniejsze w okresach b wys inflacji
- hiperinflacja (…)
hiperinflacja - kilka przykładów
7