Ekonomia 22.11
Zaliczenie: 20.12 przed świętami !!! cz.wykładowa w formie testu
29,11 i 6.11 brak wykładów
Bezrobocie:
Bezrobocie wg.kryterium czasu:
-Krótkotrwałe-do 1 roku
-Długotrwałe-powyżej 1roku może ono przybierać charakter chroniczny
-sezonowe
Bezrobocie ukryte:
Występuje gdy zmniejszenie liczby pracowników w przeds. Nie powoduje zmniejszenia rozmiarów jego produkcji
Sztuczne zatrudnianie pracowników, brak materiałów ale nie zwalanie pracowników
Bezrobocie
Działalność państwa a bezrobocie:
-aktywna –ma na celu redukcję bezrobocia;
-pasywna –celem jest pomoc socjalna dla osob bezrobotnych
Aktywna polityka państwa na rynku pracy:
-makroekenomiczna
Intrumenty fiskalne, instrumenty pieniężne
Mikroekonomiczna
-publiczne prog zatrudnienia
-tworzene miejsc pracy w dziedzinach nieopłacalnych dla sektora prywatnego
-subsydiowanie zatrudnienia
-pozyczki na tworzenie nowych miejsc pracy oraz dla bezrobotnych
-szkolenia zawodowe
-usługi pośrednictwa pracy
Pasywna polityka państwa na rynku pracy:
-zasiłki dla bezrobotnych
-jednorazowe odszkodowania dla osób zwalnianych z pracy
-dodatki związane z wcześniejszym przechodzeniem na emeryturę
Prawo okuna-okun stwierdza , że wzrost bezrobocia o jeden punkt procentowy pociąga za sobą spadek PKB o około trzy punkty procentowe
EKONOMIA –DOCHÓD NARODOWY
Rachunek
Rozwój gospodarczy- jest szerokim pojęciem i obejmuje oprócz zmian ilościowych takkkiich jak zmiany poziomu produkcji , konsumpcji, zatrudnienia, obejmuje również zmiany jakościowe np.zmiany stosunków społecznych
Wzrost gospodarczy- pojęcie to odnosi się do zmian ilościowych, zakładających przy tym, że podstawowe wielkości gosp charakteryzują się długofalowym trendem . [zmiany ilościowe]
Reprodukcja społeczna- to proces odtwarzania produkcji i stosunków społecznych w gosp.
Rodzaje:
-prosta – rozmiary podukcji i jej struktura nie zmieniają się w czasie
-rozszerzona- zwiększenie w kolejnych okresach rozmiarów produkcji
-zawężona –zmniejszenie w kolejnych okresach rozmiarów produkcji
Wartość globalna- jest suma ogółu dóbr i usług materialnych i niematerialnych wytoorzonych w gosp narodowej w ciągu roku
Może być obliczana w jednostkach pieniężnych i naturalnych
Produkt globalny- jest sumą wartości wszystkich dóbr i usług materialnych wytworzonych w ciągu roku w danej gosp
Produkt Krajowy Brutto [PKB] wytworzony-
Nazywamy czesc wartości globalnej jaka pozostaje po odliczeniu wartości dóbr materialnych i usług niematerialnych zużytych na jej wytworzenie w gosp narodowej
PKB podzielony- stanowi suma spożycia i akumulacji brutto
-spozycie
Obejmuje dobra materialne i usługi niematerialne finansowane z dochodów osobistych ludności oraz z funduszy społecznych
-akumulacje brutto
Stanowi inwestycje brutto, tj.nowe inwestycje restytucyjne finansowane z funduszu amortyzacji oraz wartość przyrostu środków obcych i zapasów
Dochód narodowy
Produkt Krajowy Netto [PKN]
Otrzymujemy odejmując od PKB wartość amortyzacji
Dochód Narodowy [DN]
To suma wartości dóbr i usług nowo wytworzonych w danym roku w gosp narodowej
Ustala się ja sumując produkcję czysta , czyli wartość dodaną poszczególnych działów gosp narodowej
Dochód narodowy jest mniejszy od PKN o sumę podatków pośrednich
Wartosc dodana
-to suma nowo wytworzonej wartości w przedsiębiorstwie, do której z reguły wlicza się amortyzacje i mówimy wówczas o wartości dodanej brutto
Dochód narodowy
Produkt Narodowy Brutto [PNB]
Jest miarą łącznych dochodów osiąganych przez obywateli danego kraju niezależnie od miejsca świadczenia usług przez czynniki produkcji
PNB jest równy PKB powiększonemu o sochody netto z tytułu własności za granicą
Dochody netto z tytułu własności za granicą [Dw]
Należy rozumieć jako nadwyżkę napływu dochodów z tytułu świadczenia usług czynników produkcji za granicą nad odpływem dochodów powstałych w wyniku świadczenia przez cudzoziemców usług czynników prdukjci w kraju
Produkt Narodowy Netto:
można określić jako PNB pomniejszony o amortyzację
W gosp mogą występować następujące realcje między PKN a PN:
-PNB >PKB koszystne dla gosp
-PNB = PKB kdg
-PNB >_PKB korzystne
-PNB <PKB niekorzystne
PKB lub PNB per capita
To wartość poszczególnych kategorii dochodu narodowego na 1 mieszkańca
Wskaźniki te sa powszechnie wykorzystywane do określania poziomu stopy życiowej ludności kraju
Deflator produktu narodowego:
Jest miarą przeciętnego wzrostu lub spadku cen w kraju na wszystkie dobra i usługi wchodzące w skład produktu narodowego
Jest on równocześnie miernikiem infacji lub deflacji w badnym okresie
Za jego pomocą można przeliczyć dochód nominalny na realny i odwrotnie
Feflator p n:
To stosunek dochodu narodowego w jęciu nominalnum [ceny bieżące] do dochodu narodowego w ujęciu realnym [ceny stałe] pomnożymy przez 100
Rola cen w rachunku DN
Dn oblicza się w cenach bieżących bądź w stałych
-ceny bieżące
Służą do charakterystyki powiązań procesu wytwarzania i podziału DN w danym roku obliczeniowym z systemem finansowym państwa
-ceny stałe
To przyjęte dla dłuższego czasu takie same ceny; służą do analizy dynamiki i struktury, a także rozmiarów DN w dłuższych podziałach czasu
Rodzaje podziały DN:
-pierwotny: dokonuje się w miejscach jego wytwarzania i polega na podziale nowo wytowrzonej wartości na wynagrodzenie pracowników i akumulację finansową przeds
-wtórny : dochody pierwotne pracowników i przeds podlegają dalszemu podziałowi za pośrednictwem rynku i budżetu państwa [ceny i podatki]
-ostateczny = to podział na konsumpcję i akumulację
Metody obliczania pkb:
-sumowania produktów –sumując wartość produktów i usług wytworzonych w kraju
-sumowanie dochodów –sumując dochody powstające przy wytoorzeniu PKB
-sumowanie wydatków- sumując wydatki ponoszone na zakup wytworzonych produktów i usług
Dochód narodowy:
Metoda sumowania produktów
W celu uniknięcia wielokrotnego licznie w tych samych elementów stosuje się w tej metodze\
-sumowania wartości dobr finansowych
-sumowanie wartości dodanej
Metoda sumowania dochodów:
Sumujemy tylko dochody powstające w procesie wytwarzania PKB w danym roku.
-wliczamy np.płace procent, rente gruntowa
-nie wwliczamy np.emerytur, rent, zasiłkoów, stypendiów itp.
Metoda sumowania wydatków
Sumujemy wydatki na dobra finalne wytoworone przez przed krajowe
PKB= Ck+Ik+Gk+Expk
Indeks k oznacza, że bierzemy pod uwagę tylko dobra konsumpycjne
Ck-wydatki dobra konsumpycjne wytwarzane w kraju
Ik-wydatki na krajowe dobra inwestycyjne
-Gk- wydatki rządowe na wytowrzone w kraju produkty i usługi z wyłączeniem płatności transferowych
Expk- wydatki zaranicy na krajów dobra eksportowe
Metoda sumowania wydatków
Taki sam wynik otrzymujemy,po zsumowaniu wydatków na dobra krajowe i impoertowane a następnie odjęciu wielkość łącznego importu
PKB= C+I+G+Exp –Imp
PKB= C+I+G+X
X=EXp-Imp
Dochód narodowy:
Uwzględniając podatki I subsydia wyróżniamy:
PKB w cenach rynkowych- jest miarą produkcji krajowej w kategoriach płaconych przez ostatecznych odbiorców a więc włączając podatki pośrednie
PKB w cenach rynkowych =C+I+G+X= Ck+Ik+Gk+Expk
-PKB w cenach czynników produkcji
-jest miarą produkcji krajowej z pominięciem pośrenich i uwzględnieniem subsydiów
PKB w cenach czynników produkcji = PKB w cenach rynkowych- podatki pośrednie +subsydia = suma dochodów czynników produkcji
Handel międzynarodowy:
Teorie handlu zagranicznego :
1.teoria kosztów absolutnych
Za jej twórcę uważa się A.Smitha
Wymiana produktów między dwoma krajami pojawia się wówczas gdy koszty ich wytwarzania w tych krajac sa zróżnicowane tzn, gdy jeden kraj wytwarza pewne dobra taniej niż drugi a inne drożej, obejmuje to także przypadki w których dany kraj nie jest w stanie wytowrzyc potrzebnych mu produktów
-korzyści z wymiany wynikają z lepszego wykorzystania przez te kraje posiadanych zasobów produkcyjnych oraz rozszerzenia rynku zbytu na produkty będące w nadmiarze u poszczególnych partnerów
2) teoria kosztów względnych [komparatywnych]
Stanowi ona rozwinięcie teorii kosztów absolutych . Za jej twórców uważa się R.Torrensa i D, Ricarda
-wymiana produktów między dwoma krajami następuje wówczas gdy istnieją względnie różnice w kosztach produkcji, tzn, gdy stosunek midzy kosztami wytwarzania różnych produktów w jednycm kraju różni się od tego stosunku w innym kraju
-po rozpoczęciu wymiany każdy kraj eksportuje ten produkt który wytwarza wzgldnie taniej [wydajność zasobu jest wyższa] importuje zas ten produkt który wytwazra względnie drożej