EKONOMIA – wykład
11.10
Czynniki motywacyjne, działalności na rynku:
Ograniczony popyt
Ostre ograniczenie finansowe
Konkurencja
Etapy rozwoju:
Wolnokonkurencyjny (wiek XIX)
Kapitalistyczny – digopolistyczny (koniec XIX, początek XX)
Kapitalizm interwencyjny
Globalizacyjny (obecny)
EWOLUCJA GOSPODARKI RYNKOWEJ
Wolna konkurencja
Powstawanie monopoli
Rynek z interwencją państwa
Rynek zglobalizowany
PRZEMYSŁ
LEKKI (Wielka Brytania) |
CIĘŻKI (Polska) |
|---|
OLIGARCHIA
Powstała w Stanach Zjednoczonych, w wyniku rozwoju infrastruktury i ciężkiego przemysłu
RYNKI KONTESTOWE
Rynek na który może wejść w każdym momencie inny, następny przedsiębiorca, drugim czynnikiem kształtującym go to popyt
KRAJE
| peryferyjne | pół peryferyjne | centrum cywilizacji |
|---|---|---|
TYPY GOSPODAREK
Rynkowo zorientowane [Stany, Austria, Kanada]– Gospodarka liberalna (głównie), mniejszy udział państwa
Kierowane przez państwo [Azjatyckie]– wskazujące kierunki rozwoju dla sektora prywatnego (dużo oszczędzania, niewiele konsumpcji). Zamykanie się na import
Konsensusu – Społeczna gospodarka rynkowa [Austria, Niemcy] – specyficzny liberalizm, z zachowaniem elementów porządku społecznego [Niemcy]. Wzrosła rola związków społecznych
WSPÓŁCZESNE MODELE GOSPODAREK RYNKOWYCH
Anglosaska – USA, Wielka Brytania
Skandynawska – Szwecja, Dania
Nadreńska
Japońska
Aby istniał rynek nie musi istnieć demokracja, ale aby istniała demokracja musi istnieć rynek
WADY GOSPODARKI RYNKOWEJ
Polaryzacja społeczna (nierówności)
Marnotractwo zasobów (konkurencja, reklama)
Wytwarzanie dóbr szkodliwych (anty dóbr) – narkotyki
Monopolizacja
Wahania wzrostu i kryzysy
Negatywne efekty zewnętrzne (np. zanieczyszczenia)
Konsumpcjonalizm
Niedobory dóbr publicznych (niedoinwestowanie sektorów)
Pirackie aspekty kapitalizmu
GOSPODARKI DOMOWE I JEGO FUNKCJE
Konsumpcyjna (popyt)
Produkcyjna (np. obiad)
Wychowawcza (wzory postaw)
Reprodukcyjna
KONSUMPCJA I JEJ EWOLUCJA – Problem…
racjonalności gospodarstwa domowego
wolności i suwerenności konsumenta
zadłużenia gospodarstwa domowego
PRZEMIANY W KONSUMPCJI
Konsumpcja staje się podstawowym kryterium struktury społecznej
Konsumpcja powierzchniowa
Konsumpcja przestrzeni
Utowarowanie w kontrolach społecznych
Wielofunkcyjny charakter czasu
Miniaturyzacja
Wirtualizacja konsumpcji
Homogenizacja i heterogenizacja konsumpcji
POPYT
Zapotrzebowanie na dane dobro w określonym czasie i po określonej cenie
|
|
|
|
|---|
Determinanty popytu:
Cena
Dochód
Gusty (moda)
Kultura
Czynniki demograficzne (wiek)
Czynniki geograficzne (położenie, klimat)
Inne
EFEKT FRIEDMONA I MODIGLIANIEGO
Konsumpcja uzależniona jest także od „permanentnego” dochodu oraz cyklu życia – majątku przeszłego i przyszłych spodziewanych dochodów
EFEKT SNOBA – kupujemy przez wzgląd na cenę, unikalność produktu
EFEKT OWCZEGO PĘDU – kupujemy tylko dlatego, że inni tak robią, idziemy za tłumem
EFEKT SPEKULACJI – popyt wzrasta bo wzrasta cena
wpływają na popyt
dobra komplementarne dobra unikatowe (paliwo) |
dobra substytucyjne dobra zastępujące się (masło -> margaryna) |
|---|
XXX
NIERÓWNOWAGA RYNKOWA – nadwyżki podaży nad popytem
CENA spełnia funkcje ekonomiczne
Informacyjna
Równoważąca (cenę z popytem)
Dochodowo twórcza
Redystrybucyjna (państwo ingeruje w ceny, nie określa ich rynek, a państwo – ceny maksymalne lub minimalne
NADWYŻKA KONSUMENTA – Osiągają ją konsumenci, którzy są w stanie zapłacić za produkt wecuj niż oczekują tego producenci
NADWYŻKA PRODUCENTA - Osiągają ją producenci gotowi wytwarzać za niższą cenę niż tę wyznaczoną przez rynek
POPYT SZTYWNY – gdy zmiana ceny nie powoduje zmiany popytu
DOSKONALE ELASTYCZNY – gdy cenowa wartość popytu jest większa niż 1.
NIE ELASTYCZNY – popyt 0>1