Style radzenia sobie ze stresem
Styl radzenia sobie ze stresem to posiadany przez jednostkę, charakterystyczny dla niej repertuar strategii radzenia sobie z sytuacjami stresowymi.
(Heszen-Niejodek 2003)
Różnice między ludźmi dotyczą:
liczby strategii radzenia sobie ze stresem;
rodzaju strategii;
elastyczności zachowania.
Rodzaje stylów radzenia sobie ze stresem:
Suzanne Miller (1987):
koncentrowanie uwagi na stresorze i/lub własnej reakcji
typ poznawczy - poszukiwanie informacji
typ behawioralny - działanie
odwracanie uwagi od stresora i własnych reakcji;
typ poznawczy - dystrakcje
typ behawioralny - angażowanie się w „bezstresowe”
formy aktywności
Style przeciwstawne nie korelują ze sobą!
Endler i Parker (1990):
styl skoncentrowany na zadaniu
styl skoncentrowany na emocjach
styl skoncentrowany na unikaniu
Style reprezentujące różne wymiary stylu indywidualnego, a nie style charakteryzujące różne typy osób.
CISS (The Coping Inventory for Stressful Situations)
pol. Kwestionariusz Radzenia Sobie w Sytuacjach Stresowych
Warunki skuteczności radzenia sobie ze stresem:
bardziej adaptacyjne jest radzenie sobie przez konfrontację niż przez unikanie - Holahan i inni (1996)
wyjątki - m.in. choroby somatyczne
- Lazarus i współpracownicy - ocena skuteczności strategii
w oderwaniu od kontekstu nie ma większego sensu; jednoznacznie złe - myślenie życzeniowe (?)
elastyczność zachowania, dostosowanie do wymagań sytuacji
wybór strategii zgodnej ze stylem preferowanym
eksperyment Millera i Magnana (1983) - pacjentki ginekologiczne przed zabiegiem