Zarzdzanie jako forma kierowania
Sterowanie
STEROWANIE - najbardziej uniwersalne pojcie - …wszelkie celowe oddziaywanie jednego systemu na inny w celu otrzymania takich zmian przebiegu procesu zachodzcego w przedmiocie sterowania lub stanu sterowanego systemu w danej chwil, kt�re uwaa si za podane.
CECHY CHARAKTERYSTYCZNE STEROWANIA:
Zachowanie celowe obiektu sterujcego (gdy obiekt sterujcy obdarzony jest wiadomoci to sterowanie bdzie miao charakter dziaania, w razie sterowania zautomatyzowanego obiekt sterujcy bdzie jedynie zachowywa si mimo celowoci jego funkcjonowania.)
Koordynowanie dziaa przez obiekt sterujcy tak by osign cele sterowania
CELE STEROWANIA:
Zmieni stan obecny na taki, kt�ry bardziej odpowiada sterujcemu
Zachowa dotychczasowy podany stan ukadu
RODZAJE SYSTEM�W STEROWANIA:
Sterowanie w przyrodzie nieoywionej
Sterowanie w systemach biologicznych
Sterowanie w systemach spoecznych
Kierowanie ludmi
KIEROWANIE - proces dobrowolnego lub wymuszonego ograniczania swobody dziaa ludzi, realizowanym dla osignicia powodzenia dziaania zbiorowego. Istot tego jest koordynacja zbiorowych wysik�w na podanym poziomie
KOORDYNACJA DZIAA ZESPOOWYCH
Okrelenie misji lub celu do jakiego zesp� bdzie dy
Uruchomienie systemu kierowania, kt�ry zapewni zgranie czasu, miejsca, sposobu, iloci i jakoci dziaa czstkowych na poziomie niezbdnym do osignicia celu
ZAKRES NIEZBDNEJ KOORDYNACJI WYKONYWANEJ PRZEZ KIEROWNIKA ZALEY OD:
Charakteru procesu dziaania zespoowego - …?????…
Poziomu i struktury motywacji - podnoszenie lub obnianie poziomu motywacji w zakresie dziaa indywidualnych i�zespoowych
Poziomu i struktury kwalifikacji - dowiadczony i wykwalifikowany zesp� potrzebuje mniejszej koordynacji
Zarzdzanie, rzdzenie, administrowanie - jako odmiany kierowania
ZARZDZAJCY - jest kierownikiem o szczeg�lnym zakresie uprawnie i odpowiedzialnoci. Jego zachowania koordynujce odnosz si nie tylko do zachowa ludzi, lecz take do „zachowa” organizacji rozumianej jako tw�r zoony z�ludzi i technicznych rodk�w dziaania.
ZARZDZANIE CHARAKTERYZUJE SI:
Prawem zarzdzajcego do (wsp�)decydowania o misji i celach organizacji dziaania zespoowego
Prawem zarzdzajcego do (wsp�)decydowania o kierunkach i sposobach wykorzystania zasob�w organizacji dziaania zespoowego (materialnych, finansowych, ludzkich)
Tworzeniem materialnych, finansowych, kadrowych i organizacyjnych warunk�w realizacji misji, cel�w i zada
R�WNOWAGA W STOSUNKACH Z OTOCZENIEM - prowadzenie korzystnej wymiany wiadcze i zasile. Pozwala to zachowa organizacji jej odrbno w otoczeniu i integralno oraz zdolno do trwania.
R�WNOWAGA WEWNTRZNA - doprowadzenie do harmonijnego wsp�dziaania element�w skadowych organizacji.
ADMINISTROWANIE - tak uksztatowany system kierowania przez organ zwierzchni, e moe on zapewni sprawne funkcjonowanie podlegego obszaru przez precyzyjne okrelanie standard�w wynik�w i procedur zachowa
RZDZENIE - jest to specyficzna odmiana kierowania. Organ kierujcy jest !!!instancj zewntrzn!!! Organ rzdzony jest niezalenym ekonomicznie, samodzielnym podmiotem prawa, a organ rzdzcy wpywa na jego funkcjonowanie poprzez ksztatowanie warunk�w zewntrznych.
Wadza kierownicza
Kierowanie w organizacjach hierarchicznych
KIEROWANIE ROZUMIANE CZYNNOCIOWO - proces zmierzajcy do wywoania okrelonego, zgodnego z zamiarem kierujcego, dziaania innego czowieka lub innych ludzi
KIEROWANIE W ZNACZENIU REZULTATOWYM - ma miejsce gdy kierujcy spowodowa, i inne osoby lub ludzie zachowali si zgodnie z jego zamiarem
r�da wadzy w organizacjach
Powodowanie by kierowani zachowywali si zgodnie z oczekiwaniami kierownika realizowane jest poprzez:
Ukierunkowywanie zachowa kierowanych
Motywowanie kierowanych do dziaa o podanym poziomie skoordynowania
WADZA - faktyczna mono wywierania wpywu
WADZA ROZUMIANA REZULTATOWO - wywarcie rzeczywistego wpywu
SYTUACJA NCCA - w razie zastosowania si do wytycznych sprawujcego wadz suma pozytywnie odczuwanych skutk�w zachowania si bdzie wiksza od sumy negatywnie odczuwanych skutk�w wykonania zlecenia
SYTUACJA PRZYMUSOWA - sprawujcy wadz grozi, i w razie nie zastosowania si do jego wytycznych suma negatywnie ocenianych skutk�w takiego postpowania bdzie wiksza od sumy negatywnie ocenianych skutk�w podporzdkowania si
WADZA PRZYMUSOWA - akceptowanie tego, e wywierajcy wpyw ma prawo do tworzenia sytuacji dolegliwych
WADZA NAGRADZANIA - akceptowanie prawa sprawujcego wadz do dysponowania rodkami polepszajcymi sytuacj podporzdkowanego
AUTORYTET - zdolno podejmowania decyzji, kt�re s przyjmowane bez kwestionowania. Podwadni s przekonani, e dziaajc pod przyw�dztwem posiadajcego autorytet zrealizuj cele wasne i wsp�lne lepiej ni bez niego
AUTORYTET=CHARYZMA(cechy psychofizyczne + insygnia, ceremoniay) + TRADYCJA(insygnia, ceremoniay) + SKADNIKI RACJONALNE(kwalifikacje eksperta)
RODZAJE WADZY AUTORYTETU AUTORYTET:
Legalna (z mocy prawa lub zwyczaju) - podlegajcy wadzy ma przekonanie, i wywierajcy wpyw ma do tego prawo, a�jego obowizkiem jest si temu podporzdkowa
Odniesienia - ch upodobnienia si do autorytetu
Przedstawicielska - pojedyncze osoby lub grupy podporzdkowuj si wybranej przez siebie osobie gdy sdz, i ona reprezentuje ich interesy w danej organizacji
AFILIACJA - ch zabezpieczenia dodatnich stosunk�w z ludmi
Wymiary wadzy w organizacjach
WYMIARY WADZY:
Waga wadzy - poziom prawdopodobiestwa, e osoba A zachowa si w spos�b podany przez B
Zasig wadzy - liczba jednostek A, kt�rych zachowanie zostao zdeterminowane przez B
Zakres wadzy - liczba tych zachowa B, kt�re zostay zdeterminowane przez A
Wymagania by jednostka podporzdkowaa si orodkom sprawowania wadzy:
Adresat zlece powinien zrozumie zlecenie i dysponowa odpowiednimi kwalifikacjami do jego realizacji
Adresat zlecenia powinien by wyposaony w niezbdne rodki sprawnego dziaania
Adresat zlece powinien chcie podporzdkowa si zleceniodawcy
Poziom motywacji do dziaa zgodnych z oczekiwaniami zlecajcego bdzie zalea od:
Intensywnoci potrzeb, kt�re mog by zaspokojone w wyniku podjtych dziaa
Oceny moliwoci zaspokojenia potrzeby w wyniku podjtych dziaa
Oceny szansy realizacji dziaania
Oceny prawdopodobiestwa, e zleceniodawca po zrealizowaniu zadania udzieli spodziewanej nagrody lub wstrzyma si od wymierzenia kary
Style zarzdzania
Potencjalny i rzeczywisty styl zarzdzania
POTENCJALNY STYL KIEROWANIA - zbi�r metod i technik oddziaywania kierownika na podwadnych, kt�ry jego zdaniem winien by stosowany dla najsprawniejszego wywizania si akceptowanych r�l przeoonego
RZECZYWISTY STYL ZARZDZANIA - system metod i technik oddziaywania kierownika na podwadnych, kt�ry jest faktycznie stosowany ze wzgldu na aktualne cele postawione kierownikowi przez jego zwierzchnik�w, oraz warunki w jakich przyszo je realizowa. Jest to pewnego rodzaju kompromis midzy stylem potencjalnym a zmiennymi interweniujcymi, kt�re kierownik wzi pod uwag, dostosowujc wyjciowy model oddziaywania na podwadnych do rzeczywistych warunk�w kierowania.
Rodzaje styl�w kierowania wg.
Form interwencji przeoonego w prac podwadnych
dyrektywne - dokadne sprecyzowanie etapowych i /lub kocowych efekt�w dziaa. Kryterium oceny sprawnoci dziaa jest ich skuteczno
parametryczne - okrelone zostaj podstawowe zalenoci midzy cechami dziaania i cechami efektu kocowego a nagrod i kar Kryterium oceny sprawnoci dziaa jest stopie zgodnoci z reguami dziaania i efektywno
Zakresu interwencji przeoonego w prac podwadnych
instruktaowe - narzucenie struktury zada i sposobu ich realizacji. Niezbdne jest ograniczenie odpowiedzialnoci wykonawcy jedynie do przypadk�w niezgodnych z instrukcj. Jeeli podwadny otrzyma zadanie poniej jego moliwoci to moe zacz realizowa cele wasne.
zadaniowe - narzucenie im jedynie struktury zadaniowej. Dopuszcza wypracowanie wasnego sposobu realizacji zadania. Jedyn kontrol moe by kontrola rezultatu.
Udziau podwadnych w decydowaniu
autokratyczny - brak wpywu podwadnych na podzia zada i sposoby ich realizacji. Kierujcy uwaa, i jest w�stanie sprawnie kierowa caym zespoem wic w celu przyspieszenia procesu decyzyjnego sam podejmuje decyzje
konsultatywny - przeoony dopuszcza udzia podwadnych w decydowaniu o podziale zada i sposobie ich realizacji. Ostateczn decyzj podejmuje jednak sam. Zdaje sobie spraw, e sam moe zbyt mao wiedzie
demokratyczny - wiadoma rezygnacja zwierzchnika z prawa do jednoosobowego podejmowania decyzji. Podwadni nie tylko uczestnicz w fazie przygotowawczej podejmowania decyzji, lecz take wsp�lnie dokonuj podziau zada i okrelaj spos�b ich wykonania. Kierownik musi poprawnie uwiadomi zespoowi cel jaki przed nimi stoi.
Elastyczno styl�w zarzdzania
!!!Orientacja kierownika na ludzi!!!
GRUPA NIEDOJRZAA |
|
|
GRUPA DOJRZAA |
duy nacisk na zadania |
duy nacisk na zadania |
duy nacisk na stosunki |
may nacisk na stosunki i na zadania |
Przyw�dztwo
PRZYW�DZTWO - polega na tworzeniu stan�w emocjonalnych uczestnik�w organizacji, skaniajcych ich do zaangaowanego realizowania celu wraz z przyw�dc, kt�ry on sformuowa i do osignicia kt�rego ich pociga si swego oddziaywania
WYMIARY PRZYW�DZTWA:
Wspieranie - postpowanie przyw�dcy sprzyjajce powstaniu u podwadnych poczucia wasnej wartoci
Uatwianie wsp�dziaania - klimat wr�d podwadnych i midzy podwadnymi a przyw�dc - wzrost wynik�w
Wzbudzanie entuzjazmu dla realizacji celu - przewodzeni musz by pochonici realizacj celu
Uatwianie dziaa stwarza warunki do emocjonalnego zaangaowania si przewodzonych w prac
TYPY ZACHOWA PRZYW�DCZYCH:
Praca kierownika
Czynnoci na stanowisku kierownika
Czynnoci kierownicze - wszystkie prace kierownika majce na celu wywieranie wpywu na sytuacje lub zachowanie podlegych mu bezporednio lub porednio os�b
Czynnoci niekierownicze
czynnoci wykonawcze uniwersalne - te dziaania kierownika, kt�rych wykonanie nie wie si z wykorzystaniem kwalifikacji. Znaczna cz ma charakter dziaa rutynowych, kt�re jedynie ze wzgld�w techniczno-organizacyjnych nie zostay przydzielone osobom o niszych kwalifikacjach (proste obliczenia, pisanie, itp.)
czynnoci wykonawcze specjalistyczne i nadz�r funkcjonalny - czynnoci specjalistyczne - wymagaj posiadania kwalifikacji o profilu zgodnym z zakresem specjalizacji kierowanej kom�rki (pracujcy brygadzista). Nadz�r funkcjonalny - dziaania o charakterze doradczym lub kontrolnym, kt�re wykonywane s z racji posiadanych kwalifikacji specjalistycznych np. …
Role kierownika jako zarzdzajcego
Intrepersonalne
reprezentant - gocie, obiady - budowanie pozytywnego wizerunku kierowanego odcinka
cznik - kontakty wewntrzne i zewntrzne -umoliwiaj racjonalne wykorzystywanie funkcji kierowniczych (planowanie, organizowanie, motywowanie i kontrola)
przyw�dca - zatrudnianie, motywowanie, szkolenie
Informacyjne
monitor - kierownik poszukuje informacji, kt�re mogyby poprawi sprawno jego dziaania. Czsto najlepiej poinformowana osoba w grupie
rozpowszechniacz - przekazuje te informacje podwadnym, kt�re byy dla nich niedostpne w celu podtrzymania stanu wsp�uczestnictwa podwadnych w tworzeniu warunk�w powodzenia organizacji
rzecznik - rzecznik wadz zwierzchnich wobec podwadnych. Uzasadnia cele, plany, przedsiwzicia, procedury…
Decyzyjne
negocjator - !ya know!
dysponent - kierownik dokonuje rozdziau zada i alokacji zasob�w, przydziela uprawnienia, ustala spos�b i zakres ponoszenia odpowiedzialnoci
regulator - koryguje przebieg proces�w gdy wystpi zak�cenia
przedsibiorca - inicjator dziaa, wdraanie pomys�w w ycie, doskonalenie jednostki
Funkcje zarzdzania
PRZEDMIOT ZARZDZANIA - ludzie lub zasoby materialne, na kt�re zarzdzajcy oddziaowuje.
PODMIOT ZARZDZANIA - osoba lub grupa penica faktyczn rol przyw�dcz
Dziaanie zorganizowane: |
Podzia czynnoci zarzdczych |
preparacja zarzdzania organizacja zarzdzania ocena zarzdzania |
planowanie organizowanie motywowanie kontrolowanie |
Podane umiejtnoci kierownicze
Umiejtnoci og�lnokierownicze:
Umiejtnoci spoeczne - zdolnoci wsp�dziaania z innymi ludmi, rozumienia i motywowania ich
Umiejtnoci koncepcyjne (organizatorskie) - zdolno postrzegania organizacji jako caoci i wsp�zalenoci jej czci, a�take zrozumienia w jaki spos�b zmiana dowolnej czci wpynie na cao
Techniczne - zdolno posugiwania si narzdziami, metodami i technologi w okrelonej specjalnoci
Written by darth@panda.bg.univ.gda.pl �