Zarządzanie jako forma kierowania

Sterowanie

STEROWANIE - najbardziej uniwersalne pojęcie - …wszelkie celowe oddziaływanie jednego systemu na inny w celu otrzymania takich zmian przebiegu procesu zachodzącego w przedmiocie sterowania lub stanu sterowanego systemu w danej chwil, które uważa się za pożądane.

CECHY CHARAKTERYSTYCZNE STEROWANIA:

1.     Zachowanie celowe obiektu sterującego (gdy obiekt sterujący obdarzony jest świadomością to sterowanie będzie miało charakter działania, w razie sterowania zautomatyzowanego obiekt sterujący będzie jedynie zachowywał się mimo celowości jego funkcjonowania.)

2.     Koordynowanie działań przez obiekt sterujący tak by osiągnąć cele sterowania

CELE STEROWANIA:

1.     Zmienić stan obecny na taki, który bardziej odpowiada sterującemu

2.     Zachować dotychczasowy pożądany stan układu

RODZAJE SYSTEMÓW STEROWANIA:

1.     Sterowanie w przyrodzie nieożywionej

2.     Sterowanie w systemach biologicznych

3.     Sterowanie w systemach społecznych

Kierowanie ludźmi

KIEROWANIE - proces dobrowolnego lub wymuszonego ograniczania swobody działań ludzi, realizowanym dla osiągnięcia powodzenia działania zbiorowego. Istotą tego jest koordynacja zbiorowych wysiłków na pożądanym poziomie

KOORDYNACJA DZIAŁAŃ ZESPOŁOWYCH

1.     Określenie misji lub celu do jakiego zespół będzie dążyć

2.     Uruchomienie systemu kierowania, który zapewni zgranie czasu, miejsca, sposobu, ilości i jakości działań cząstkowych na poziomie niezbędnym do osiągnięcia celu

ZAKRES NIEZBĘDNEJ KOORDYNACJI WYKONYWANEJ PRZEZ KIEROWNIKA ZALEŻY OD:

1.     Charakteru procesu działania zespołowego - …?????…

2.     Poziomu i struktury motywacji - podnoszenie lub obniżanie poziomu motywacji w zakresie działań indywidualnych i zespołowych

3.     Poziomu i struktury kwalifikacji - doświadczony i wykwalifikowany zespół potrzebuje mniejszej koordynacji

Zarządzanie, rządzenie, administrowanie - jako odmiany kierowania

ZARZĄDZAJĄCY - jest kierownikiem o szczególnym zakresie uprawnień i odpowiedzialności. Jego zachowania koordynujące odnoszą się nie tylko do zachowań ludzi, lecz także do „zachowań” organizacji rozumianej jako twór złożony z ludzi i technicznych środków działania.

ZARZĄDZANIE CHARAKTERYZUJE SIĘ:

1.     Prawem zarządzającego do (współ)decydowania o misji i celach organizacji działania zespołowego

2.     Prawem zarządzającego do (współ)decydowania o kierunkach i sposobach wykorzystania zasobów organizacji działania zespołowego (materialnych, finansowych, ludzkich)

3.     Tworzeniem materialnych, finansowych, kadrowych i organizacyjnych warunków realizacji misji, celów i zadań

RÓWNOWAGA W STOSUNKACH Z OTOCZENIEM - prowadzenie korzystnej wymiany świadczeń i zasileń. Pozwala to zachować organizacji jej odrębność w otoczeniu i integralność oraz zdolność do trwania.

RÓWNOWAGA WEWNĘTRZNA - doprowadzenie do harmonijnego współdziałania elementów składowych organizacji.

ADMINISTROWANIE - tak ukształtowany system kierowania przez organ zwierzchni, że może on zapewnić sprawne funkcjonowanie podległego obszaru przez precyzyjne określanie standardów wyników i procedur zachowań

RZĄDZENIE - jest to specyficzna odmiana kierowania. Organ kierujący jest !!!instancją zewnętrzną!!! Organ rządzony jest niezależnym ekonomicznie, samodzielnym podmiotem prawa, a organ rządzący wpływa na jego funkcjonowanie poprzez kształtowanie warunków zewnętrznych.

Władza kierownicza

Kierowanie w organizacjach hierarchicznych

KIEROWANIE ROZUMIANE CZYNNOŚCIOWO - proces zmierzający do wywołania określonego, zgodnego z zamiarem kierującego, działania innego człowieka lub innych ludzi

KIEROWANIE W ZNACZENIU REZULTATOWYM - ma miejsce gdy kierujący spowodował, iż inne osoby lub ludzie zachowali się zgodnie z jego zamiarem

Źródła władzy w organizacjach

Powodowanie by kierowani zachowywali się zgodnie z oczekiwaniami kierownika realizowane jest poprzez:

1.     Ukierunkowywanie zachowań kierowanych

2.     Motywowanie kierowanych do działań o pożądanym poziomie skoordynowania

WŁADZA - faktyczna możność wywierania wpływu

WŁADZA ROZUMIANA REZULTATOWO - wywarcie rzeczywistego wpływu

SYTUACJA NĘCĄCA - w razie zastosowania się do wytycznych sprawującego władzę suma pozytywnie odczuwanych skutków zachowania się będzie większa od sumy negatywnie odczuwanych skutków wykonania zlecenia

SYTUACJA PRZYMUSOWA - sprawujący władzę grozi, iż w razie nie zastosowania się do jego wytycznych suma negatywnie ocenianych skutków takiego postępowania będzie większa od sumy negatywnie ocenianych skutków podporządkowania się

WŁADZA PRZYMUSOWA - akceptowanie tego, że wywierający wpływ ma prawo do tworzenia sytuacji dolegliwych

WŁADZA NAGRADZANIA - akceptowanie prawa sprawującego władzę do dysponowania środkami polepszającymi sytuację podporządkowanego

AUTORYTET - zdolność podejmowania decyzji, które są przyjmowane bez kwestionowania. Podwładni są przekonani, że działając pod przywództwem posiadającego autorytet zrealizują cele własne i wspólne lepiej niż bez niego

AUTORYTET=CHARYZMA(cechy psychofizyczne + insygnia, ceremoniały) + TRADYCJA(insygnia, ceremoniały) + SKŁADNIKI RACJONALNE(kwalifikacje eksperta)

RODZAJE WŁADZY AUTORYTETU AUTORYTET:

1.     Legalna (z mocy prawa lub zwyczaju) - podlegający władzy ma przekonanie, iż wywierający wpływ ma do tego prawo, a jego obowiązkiem jest się temu podporządkować

2.     Odniesienia - chęć upodobnienia się do autorytetu

3.     Przedstawicielska - pojedyncze osoby lub grupy podporządkowują się wybranej przez siebie osobie gdyż sądzą, iż ona reprezentuje ich interesy w danej organizacji

AFILIACJA - chęć zabezpieczenia dodatnich stosunków z ludźmi

Wymiary władzy w organizacjach

WYMIARY WŁADZY:

1.     Waga władzy - poziom prawdopodobieństwa, że osoba A zachowa się w sposób pożądany przez B

2.     Zasięg władzy - liczba jednostek A, których zachowanie zostało zdeterminowane przez B

3.     Zakres władzy - liczba tych zachowań B, które zostały zdeterminowane przez A

Wymagania by jednostka podporządkowała się ośrodkom sprawowania władzy:

1.     Adresat zleceń powinien zrozumieć zlecenie i dysponować odpowiednimi kwalifikacjami do jego realizacji

2.     Adresat zlecenia powinien być wyposażony w niezbędne środki sprawnego działania

3.     Adresat zleceń powinien chcieć podporządkować się zleceniodawcy

Poziom motywacji do działań zgodnych z oczekiwaniami zlecającego będzie zależał od:

1.     Intensywności potrzeb, które mogą być zaspokojone w wyniku podjętych działań

2.     Oceny możliwości zaspokojenia potrzeby w wyniku podjętych działań

3.     Oceny szansy realizacji działania

4.     Oceny prawdopodobieństwa, że zleceniodawca po zrealizowaniu zadania udzieli spodziewanej nagrody lub wstrzyma się od wymierzenia kary

Style zarządzania

Potencjalny i rzeczywisty styl zarządzania

POTENCJALNY STYL KIEROWANIA - zbiór metod i technik oddziaływania kierownika na podwładnych, który jego zdaniem winien być stosowany dla najsprawniejszego wywiązania się akceptowanych ról przełożonego

RZECZYWISTY STYL ZARZĄDZANIA - system metod i technik oddziaływania kierownika na podwładnych, który jest faktycznie stosowany ze względu na aktualne cele postawione kierownikowi przez jego zwierzchników, oraz warunki w jakich przyszło je realizować. Jest to pewnego rodzaju kompromis między stylem potencjalnym a zmiennymi interweniującymi, które kierownik wziął pod uwagę, dostosowując wyjściowy model oddziaływania na podwładnych do rzeczywistych warunków kierowania.

Rodzaje stylów kierowania wg.

1.     Form interwencji przełożonego w pracę podwładnych

       dyrektywne - dokładne sprecyzowanie etapowych i /lub końcowych efektów działań. Kryterium oceny sprawności działań jest ich skuteczność

       parametryczne - określone zostają podstawowe zależności między cechami działania i cechami efektu końcowego a nagrodą i karą Kryterium oceny sprawności działań jest stopień zgodności z regułami działania i efektywność

2.     Zakresu interwencji przełożonego w pracę podwładnych

       instruktażowe - narzucenie struktury zadań i sposobu ich realizacji. Niezbędne jest ograniczenie odpowiedzialności wykonawcy jedynie do przypadków niezgodnych z instrukcją. Jeżeli podwładny otrzyma zadanie poniżej jego możliwości to może zacząć realizować cele własne.

       zadaniowe - narzucenie im jedynie struktury zadaniowej. Dopuszcza wypracowanie własnego sposobu realizacji zadania. Jedyną kontrolą może być kontrola rezultatu.

3.     Udziału podwładnych w decydowaniu

       autokratyczny - brak wpływu podwładnych na podział zadań i sposoby ich realizacji. Kierujący uważa, iż jest w stanie sprawnie kierować całym zespołem więc w celu przyspieszenia procesu decyzyjnego sam podejmuje decyzje

       konsultatywny - przełożony dopuszcza udział podwładnych w decydowaniu o podziale zadań i sposobie ich realizacji. Ostateczną decyzję podejmuje jednak sam. Zdaje sobie sprawę, że sam może zbyt mało wiedzieć

       demokratyczny - świadoma rezygnacja zwierzchnika z prawa do jednoosobowego podejmowania decyzji. Podwładni nie tylko uczestniczą w fazie przygotowawczej podejmowania decyzji, lecz także wspólnie dokonują podziału zadań i określają sposób ich wykonania. Kierownik musi poprawnie uświadomić zespołowi cel jaki przed nimi stoi.

Elastyczność stylów zarządzania

!!!Orientacja kierownika na ludzi!!!

GRUPA NIEDOJRZAŁA			GRUPA DOJRZAŁA
duży nacisk na zadania mały na stosunki	duży nacisk na zadania i na stosunki	duży nacisk na stosunki mały na zadania	mały nacisk na stosunki i na zadania

Przywództwo

PRZYWÓDZTWO - polega na tworzeniu stanów emocjonalnych uczestników organizacji, skłaniających ich do zaangażowanego realizowania celu wraz z przywódcą, który on sformułował i do osiągnięcia którego ich pociąga siłą swego oddziaływania

WYMIARY PRZYWÓDZTWA:

1.     Wspieranie - postępowanie przywódcy sprzyjające powstaniu u podwładnych poczucia własnej wartości

2.     Ułatwianie współdziałania - klimat wśród podwładnych i między podwładnymi a przywódcą - wzrost wyników

3.     Wzbudzanie entuzjazmu dla realizacji celu - przewodzeni muszą być pochłonięci realizacją celu

4.     Ułatwianie działań stwarza warunki do emocjonalnego zaangażowania się przewodzonych w pracę

TYPY ZACHOWAŃ PRZYWÓDCZYCH:

1.      

2.      

Praca kierownika

Czynności na stanowisku kierownika

1.     Czynności kierownicze - wszystkie prace kierownika mające na celu wywieranie wpływu na sytuacje lub zachowanie podległych mu bezpośrednio lub pośrednio osób

2.     Czynności niekierownicze

       czynności wykonawcze uniwersalne - te działania kierownika, których wykonanie nie wiąże się z wykorzystaniem kwalifikacji. Znaczna część ma charakter działań rutynowych, które jedynie ze względów techniczno-organizacyjnych nie zostały przydzielone osobom o niższych kwalifikacjach (proste obliczenia, pisanie, itp.)

       czynności wykonawcze specjalistyczne i nadzór funkcjonalny - czynności specjalistyczne - wymagają posiadania kwalifikacji o profilu zgodnym z zakresem specjalizacji kierowanej komórki (pracujący brygadzista). Nadzór funkcjonalny - działania o charakterze doradczym lub kontrolnym, które wykonywane są z racji posiadanych kwalifikacji specjalistycznych np. …

Role kierownika jako zarządzającego

1.     Intrepersonalne

       reprezentant - goście, obiady - budowanie pozytywnego wizerunku kierowanego odcinka

       łącznik - kontakty wewnętrzne i zewnętrzne -umożliwiają racjonalne wykorzystywanie funkcji kierowniczych (planowanie, organizowanie, motywowanie i kontrola)

       przywódca - zatrudnianie, motywowanie, szkolenie

2.     Informacyjne

       monitor - kierownik poszukuje informacji, które mogłyby poprawić sprawność jego działania. Często najlepiej poinformowana osoba w grupie

       rozpowszechniacz - przekazuje te informacje podwładnym, które były dla nich niedostępne w celu podtrzymania stanu współuczestnictwa podwładnych w tworzeniu warunków powodzenia organizacji

       rzecznik - rzecznik władz zwierzchnich wobec podwładnych. Uzasadnia cele, plany, przedsięwzięcia, procedury…

3.     Decyzyjne

       negocjator - !ya know!

       dysponent - kierownik dokonuje rozdziału zadań i alokacji zasobów, przydziela uprawnienia, ustala sposób i zakres ponoszenia odpowiedzialności

       regulator - koryguje przebieg procesów gdy wystąpią zakłócenia

       przedsiębiorca - inicjator działań, wdrażanie pomysłów w życie, doskonalenie jednostki

Funkcje zarządzania

PRZEDMIOT ZARZĄDZANIA - ludzie lub zasoby materialne, na które zarządzający oddziałowuje.

PODMIOT ZARZĄDZANIA - osoba lub grupa pełniąca faktyczną rolę przywódczą

Działanie zorganizowane:	Podział czynności zarządczych
1.     preparacja zarządzania 2.     organizacja zarządzania 3.     ocena zarządzania	1.     planowanie 2.     organizowanie 3.     motywowanie 4.     kontrolowanie

 

Pożądane umiejętności kierownicze

Umiejętności ogólnokierownicze:

1.     Umiejętności społeczne - zdolności współdziałania z innymi ludźmi, rozumienia i motywowania ich

2.     Umiejętności koncepcyjne (organizatorskie) - zdolność postrzegania organizacji jako całości i współzależności jej części, a także zrozumienia w jaki sposób zmiana dowolnej części wpłynie na całość

3.     Techniczne - zdolność posługiwania się narzędziami, metodami i technologią w określonej specjalności

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Sterowanie w znaczeniu ogólnym

Sterowanie automatyczne

Kierowanie w znaczeniu ogólnym

Kierowanie rzeczami i zwierzętami

Kierowanie ludźmi

Bezpośrednie kierowanie ludźmi

Przywództwo

Pośrednie kierowanie ludźmi

Rządzenie

Dowodzenie

Administrowanie

Zarządzanie

---