Farmakologia układy autonomicznego

Włókna afektywne - przewodzą impulsy z tkanek obwodowych do OUN

Włókna efektywne - przewodzą impulsy z OUN do komórek efektorowych na obwodzie

Układ eferentny dzieli się na:

• Somatyczny (przewodzi impulsy do mięśni szkieletowych)

• Autonomiczny - przewodzi impulsy do mięśnia sercowego, mięśni gładkich i gruczołów wydzielniczych. Kieruje czynnościami niezależnymi od woli. Dzieli się na dwie części:

• Sympatyczny (współczulny)

• Parasympatyczny (przywspółczulny)

Przenoszenie impulsów nerwowych odbywa się za pomocą neuroprzekaźników

Styk zakończenia nerwowego z komórką efektora to synapsa.

Synapsa składa się z:

• błony presynaptycznej

• szczeliny synaptycznej

• błony postsynaptycznej

W błonie postsynaptycznej znajdują się receptory wrażliwe na działanie neuroprzekaźnika. Neuroprzekaźnik znajduje się w tzw. Ziarnistościach magazynujących w części presynaptycznej. Pod wpływem impulsu nerwowego zostaje on wydzielony do szczeliny synaptycznej.

W celu przerwania transmisji adrenergicznej następuje:

1. Rozkład neuroprzekaźnika przez COMT w szczelinie synaptycznej

2. Transport neuroprzekaźnika ze szczeliny do ziarnistości magazynujących - zwrotny wychwyt (re uptake)

3. Pobudzenie receptora presynaptycznego (2), który zwalnia uwalnianie neuroprzekaźnika do szczeliny z ziarnistości magazynujących

4. Rozkład neuroprzekaźnika przez MAO w części presynaptycznej

Pobudzenie transmisji adrenergicznej może następować na skutek;

1. pobudzenia receptora postsynaptycznego ( lub )

2. Zahamowanie aktywności COMT

3. Zahamowanie zwrotnego wychwytu

4. Zablokowanie receptora presynaptycznego

5. Zahamowanie aktywności MAO

Przewodzenie impulsów w układzie adrenergicznym odbywa się za pośrednictwem dwóch neuronów:

OUN zwój

Efektor

włókno włókno

Przedzwojowe zazwojowe

Neuroprzekaźnikiem w włóknach zazwojowych w układzie współczulnym jest noradrenalina

W włóknach przedzwojowych acetylocholina

Synteza noradrenaliny z tyrozyny

*- dekarboksylaza aminokwasów aromatycznych

Pobudzenie receptora postsynaptycznego przez adrenalinę aktywuje tzw. Białko G, co prowadzi do wzrostu stężenia wtórnego przekaźnika

Inhibitory fosfodiesterazy podwyższają stężenie cAMP i pozwalają uzyskać niektóre cechy pobudzenia układu przywspółczulnego (kofeina)

Typy receptorów adrenergicznych i ich rozmieszczenie:

₁

• Mięśnie gładkie naczyń krwionośnych

• Oskrzela

• Oko

• Przewód pokarmowy

• Pęcherz moczowy

• Mięsień macicy

₂

• Najczęściej presynaptyczne

₁

• Mięsień sercowy

₂

• Naczynia krwionośne

• Oskrzela

• Przewód pokarmowy

• Mięsień macicy

₃

• Tkanka tłuszczowa

• Mięśnie szkieletowe

Cechy pobudzenia układu współczulnego:

• Rozszerzenie źrenicy i wzrost ciśnienia środgałkowego (₁)

• Skurcz naczyń krwionośnych, wzrost ciśnienia krwi (₁)

• Rozszerzenie naczyń i spadek ciśnienia krwi (₂)

• Serce - tylko ₁. Zwiększa się siła skurczu, częstość skurczu, pobudliwość i przewodnictwo w układzie przewodzącym

• Rozszerzenie oskrzeli (_)

• Zahamowanie perystaltyki przewodu pokarmowego, skurcz zwieraczy w przewodzie pokarmowym i moczowym, pobudzenie lipolizy i hydrolizy glikogenu

• Skurcz mięśnia macicy (₁)

• Rozkurcz mięśnia macicy (₂)

• Działanie inotropowe dodatnie - zwiększenie siły

• Działanie batmotropowe dodatnie - zwiększenie pobudliwości

• Działanie hromotropowe dodatnie - zwiększenie skurczu

• Działanie dronotropowe dodatnie - zwiększenie przewodnictwa

---