Czarniecki Stefan - dowódca armii polskiej, żołnierz odważny i waleczny, wybitny strateg, odniósł wiele zwycięstw nad Szwedami, m.in. pod Warką, Lubomirski - hetman wielki koronny, wspomagał wojska Czarnieckiego, mąż w sile wieku, wódz szczęśliwy i biegły, lecz zazdrosny i pyszny. Opaliński Krzysztof - wojewoda poznański, zdrajca - podpisał pakt ze Szwedami, oddał całą Wielkopolskę Szwedom. Radziejowski Hieronim - były podkanclerzy koronny, przeszedł na stronę Szwedów i zdradzał im polskie słabości i działał przeciw Polakom. Radziwiłł Janusz - hetman wielki litewski, wojewoda wileński ok. 40 lat, olbrzymi i barczysty, poważny i potężny, pyszny, zerwał unię polsko-litewską w Kiejdanach, zawarł układ z Karolem Gustawem Radziwiłł Bogusław - książę koniuszy, brat stryjeczny Radziwiłła, podpisał akt unii ze Szwecją, młody ok. 30 lat, wysoki i silnie zbudowany, drobna głowa z dużym nosem; zuchwały, wyniosły, dumny i pewny siebie, zdążał do Tylż; porwany podstępem przez Kmicica, postrzelił go w twarz i zdołał uciec; Radziwiłł Michał Kazimierz - książę krajczy, pan potężny, różny wiarą od Janusza i Bogusława, gorliwy patriota i stronnik króla, Sapieha Paweł - wojewoda witebski, zacny i cnotliwy człowiek w wieku poważnym, o tuszy średniej i rozumie bystrym; sprawiedliwy i wesoły; prowadził walki na Podlasiu - pokonał Radziwiłła pod Tykocinem. Zamojski Jan - cześnik koronny, pan Zamościa, przystojny, zwany „Sobiepanem”.
MAGNATERIA: Janusz i Bogusław Radziwiłłowie, Hieronim Radziejowski, Opaliński - prowadzą politykę kierując się jedynie dobrem własnego rodu, - wydają cynicznie kraj na łup Szwedom (Ujście, Kiejdany) i przechodzą na stronę wroga dla własnych korzyści materialnych lub na skutek urazy osobistej, - warchołowie, samowolni i pyszni egoiści. Sapieha, Lubomirski, Zamoyski - patrioci stawiający dobro ojczyzny ponad własne interesy, nie są to jednak postacie idealne. SZLACHTA: - poddaje się pokornie obcym najeźdźcom, szybko godzi z nowym położeniem (kiedy Opaliński oznajmił o podpisaniu kapitulacji Wielkopolski, wznosi okrzyki na cześć króla szwedzkiego), płaci im podatki, słucha bez sprzeciwu rozkazów szwedzkich komendantów, - do zdrady ojczyzny skłania ich obietnica przywilejów stanowych (np. stryj Oleńki, mówi: “Pana i pod obcym panowaniem znaleźć można”), - na Kmicicowej kompanii ciążą morderstwa, rozboje i gwałty (każdy z żołnierzy był skazywany przez sądy na utratę czci i życia, grasują bezkarnie, bo prawo i sądownictwo jest za słabe) - butna niekarna, egoistyczna, lekkomyślna, interesowna, zaślepiona, bezmyślna politycznie i krótkowzroczna, uległa wobec magnaterii, często obojętna wobec potrzeb ojczyzny. Wśród szlachty są jednak jednostki prawe, gotowe do poświęceń, np. Skrzetuski, który na wieść o kapitulacji Wielkopolski rwał sobie włosy z głowy.