SPIS TRECI
Wstęp
Wstp
Problematyka bezrobocia i zatrudnienia od dawna przyciga uwag teoretyków i polityków gospodarczych. Wysokie bezrobocie oznacza, e gospodarka nie produkuje tyle, ile mogaby produkowa, gdyby wszyscy wyraajcy ch podjcia pracy mogli j znale. Oznacza ona równie ndz, spoeczne niepokoje i brak nadziei dla bezrobotnych. Bezrobocie rodzi pogorszenie poziomu ycia bezrobotnych i niezadowolenie spoeczne.
Przez 40 lat po okresie Wielkiego Kryzysu dono do uniknicia powtórzenia si sytuacji z lat trzydziestych. W latach siedemdziesitych pogldy na temat bezrobocia zaczy si zmienia. Ludzie zaczli odrzuca keynesowski pesymizm. Uwierzyli w moliwoci dostosowania si gospodarki do wstrzsów i szybkiego powrotu do stanu penego zatrudnienia.
Pene zatrudnienie oznacza, bowiem sytuacj, gdy kady czowiek zdolny do pracy i chccy pracowa, moe znale prac w stosunkowo krótkim okresie i na warunkach ustalonych przez normy prawa pracy. Najczciej pene zatrudnienie definiuje si jako stan gospodarki, w którym bezrobocie nie przekracza 3-5% czynnych zawodowo. Stan penego zatrudnienie nie oznacza, wic zerowej stopy bezrobocia, gdy ludzie cigle zmieniaj prac, pozostajc jaki czas na rynku pracy. Model klasyczny zacz by szerzej akceptowany jako opis sposobu dziaania gospodarki nawet w bardzo krótkim okresie. Poniewa w modelu klasycznym bezrobocie jest wynikiem dobrowolnych decyzji jednostek, nie mona utrzymywa, e oznacza ono wielkie ludzkie cierpienie.
Co wicej, badania ekonomistów zajmujcych si problematyk pracy wykazay, e w latach pidziesitych i szedziesitych bezrobotni najczciej szybko znajdowali zatrudnienie.
Warto wiedzie- podstawowe wiadomoci dotyczce bezrobocia
Bezrobocie jest to zjawisko polegajce na tym, e pewna cz ludzi zdolnych do pracy i poszukujcych jej nie znajduje zatrudnienia. Jego miar jest stopa bezrobocia. Stopa bezrobocia jest to wielko statystyczna opisujca zjawisko bezrobocia. W praktyce stosowane s dwa sposoby jej obliczania. Pierwszy- uywany w wikszoci krajów wiata, okrela stop bezrobocia jako stosunek liczby osób zarejestrowanych jako poszukujce pracy do zasobu siy roboczej, gdzie sia robocza to ogó ludzi pracujcych i poszukujcych pracy (bezrobotnych). W tym znaczeniu sia robocza jest jednym z zasobowych tradycyjnych czynników produkcji. Drugi stosowany rzadziej jest relacj liczby osób zarejestrowanych jako poszukujce pracy do liczby ludnoci w wieku produkcyjnym tj. do liczby osób w granicach wiekowych okrelajcych w danym kraju wiek produkcyjny (w Polsce od 16 do 60 lat dla kobiet, a od 16 do 65 lat dla mczyzn). Stopa bezrobocia obliczana drugim sposobem jest zawsze nisza, bo liczebno ludnoci w wieku produkcyjnym jest zawsze wiksza od liczebnoci zasobu siy roboczej. Stopa bezrobocia nie jest dokadnym miernikiem rozmiarów bezrobocia, poniewa zawsze istnieje grupa bezrobotnych, którzy poszukuj pracy na wasn rk, nie rejestrujc si w urzdzie zatrudnienia, a równoczenie wielu zarejestrowao si tylko po to, by skorzysta z prawa do zasiku nie majc zamiaru podjcia pracy.
Rozrónia si rzeczywist i naturaln stop bezrobocia. Rzeczywista stopa bezrobocia dotyczy wszystkich bezrobotnych, niezalenie od przyczyn, dla których pozostaj bez pracy. Naturalna stopa bezrobocia dotyczy tylko bezrobotnych dobrowolnie, tzn. tych, których pozostawanie z pracy nie wnika za stanu koniunktury. Szacuje si, e naturalna stopa bezrobocia wynosi ok. 3-4%, a bezrobocie tej wielkoci uznaje si za korzystne dla gospodarki.
Z bezrobociem wie si równie takie pojcie jak pene zatrudnienie, czyli stan na rynku pracy, w którym wszyscy akceptujcy ustalon na nim pac mog znale zatrudnienie. Pene zatrudnienie oznacza, e przy okrelonym poziomie pacy wielko poday pacy równa jest wielkoci popytu na ni- rynek pracy jest w równowadze. W gospodarce rynkowej stan penego zatrudnienia i równowagi na rynku pracy oznacza sytuacj, w której wystpuje tylko bezrobocie dobrowolne (bezrobotni s ci, którzy nie akceptuj oferowanej im pacy, oczekuj na lepsze propozycje, nie godz si na zmian kwalifikacji itp.), okrelane na poziomie 3-4% przez naturaln stop bezrobocia .
RYNEK PRACY - miejsce w którym dochodzi do konfrontacji popytu i poday na prac.
SIA ROBOCZA - grupa ludzi którzy znaleli zatrudnienie przy istniejcych stawkach pac. Zalicza si ludzi pracujcych i bezrobotnych.
STOPA BEZROBOCIA - miara bezrobocia, stosunek % liczby ludzi uznawanych za bezrobotnych do wielkoci zasobów siy roboczej pomnoona x 100%
OSOBY ZAWODOWO AKTYWNE - osoby pracujce lub bezrobotne ale poszukujce pracy.
OSOBY ZAWODOWO BIERNE - osoby nie pracujce i nie poszukujce pracy.
BEZROBOTNY - osoba 1) zdolna do pracy i gotowa do jej podjcia w ramach stosunku pracy, 2) pozostajca bez pracy i nie uczca si w szkole za wyjtkiem szkó wieczorowych i zaocznych, 3) zarejestrowana w urzdzie pracy, 4) ukoczyy 18 lat, kobiety nie ukoczyy 60, mczyni 65, nie nabyy prawa do emerytury lub renty i nie prowadz pozarolniczej dziaalnoci gospodarczej.
PENE ZATRUDNIENIE - poziom zatrudnienia w którym wielko poday pracy i popytu na t prac s sobie równe przy okrelonej przez konkurencyjny rynek realnej stawce pacy. Jest ono osigane wtedy, gdy wszyscy poszukujcy pracy mog j znale w normalnym czasie. Nie oznacza to e stopa bezrobocia równa si zero i na rynku pracy nie ma ludzi poszukujcych pracy. O penym zatrudnieniu w gosp. rynkowych moemy mówi gdy stopa bezrobocia mieci si w granicach od 4-6%.
CZYNNIKI WPYWAJCE NA PODA MIEJSC PRACY - 1) postp techniczny, 2) czas pracy, 3) poziom pac, 4) rodzaj miejsc pracy, 5) poziom popytu na produkty przedsibiorstwa.
CZYNNIKI WYZNACZAJCE LICZB MIEJSC PRACY - 1) ogólna liczba czynnoci (struktura wiekowa), 2) wiek emerytalny, 3) dugo trwania studiów, 4) rodzaj studiów i kwalifikacje zawodowe.
RODZAJE BEZROBOCIA :
CYKLICZNE - powstaje na skutek spadku segregowanego popytu, poday i zatrudnienia w okresie recesji. Wywoany jest przez okresowe spadki koniunktury gospod. Zwykle trwa od kilku tygodni do kilku miesicy, do chwili gdy wzrost poziomu dziaalnoci gosp. doprowadzi do wzrostu produkcji i do wzrostu popytu na si robocz.
polityka - antyrecesyjna - zwikszenie globalnego popytu; finansowanie produkcji dóbr publicznych - bezpieczestwo pastwa, ochrona rodowiska, publicznej suby zdrowia.
STRUKTURALNE - powstaje na skutek zmian struktury przemys. gospod. prowadzcej do utraty pracy przez ludzi zatrudnionych w zanikajcych gaziach przemysu. Moe by wywoane przez zmiany w technologii, czynniki geograficzne, zmiany struktury popytu konsumpcyjnego, konkurencje zagraniczne. Moe trwa latami a do chwili gdy robotnicy pozyskaj nowe kwalifikacje odpowiednie do nowych miejsc pracy.
polityka - organizowanie i opacenie przekwalifikowania pracujcych; czasowe zwolnienia od podatków; zaoferowanie gruntów budowlanych; organizowanie robót publicznych.
FRYKCYJNE - zwizane z przerwami w zatrudnieniu z powodu poszukiwania lepszej czy innej pracy lub zmiany miejsca zamieszkania. Wywoane moe by przez wahania popytu i poday na produkty. Jest nieuniknione ale przejciowe. Dotyczy ludzi zmieniajcych prac, wchodzcych na rynek pracy i powracajcych na rynek pracy.
polityka - sprawna informacja n/t miejsc pracy; sprawne porednictwo pracy poprzez organizowanie targów pracy, biura kariery zawodowej.
BEZROBOCIE DOBROWOLNE - pozostawanie bez pracy osób które nie podejmuj pracy bo obowizujce na rynku pracy stawki pacy s ich zdaniem zbyt niskie.
BEZROBOCIE PRZYMUSOWE - pozostawanie bez pracy osób które podjy by prac za obowizujc na rynku pracy stawk, ale nie ma dla nich wolnych miejsc pracy.
BEZROBOCIE UKRYTE - dotyczy ludzi nie ujtych w statystykach dot. bezrobocia, czyli pracujcych w niepenym wymiarze godzin lub pracujcych na stanowiskach nie wymagajcych posiadanych przez nich kwalifikacji. Moe dotyczyc pracowników którzy zostali zniechceni do poszukiwania pracy po dugim okresie bezskutecznych prób podjcia pracy.
SKUTKI BEZROBOCIA -
W SKALI MAKRO - straty produkcji w wyniku niepenego wykorzystania siy roboczej; obcienie budetu pastwa z tytuu finansowania zasików wypacanych bezrobotnym; starty we wpywach podatkowych do budetu.
W SKALI MIKRO - pogorszenie sytuacji materialnej bezrobotnych i ich rodzin mierzone w kategoriach utraconych przez podmioty dochodów w okresie bezczynnoci zawodowej.
Strach przed bezrobociem
Wikszo bezrobotnych w cigu pó roku nie potrafia znale sobie nowej pracy. Dotyczyo to a 65,9 procent badanych.
Na stres czsto reagowali biernoci, naduywaniem alkoholu. Szukali ucieczki od problemów w chorobie albo w nieustannym ogldaniu telewizji. Mieli konflikty z rodzin.
W stan cakowitej bezradnoci popado 29 procent osób pozostajcych dugo bez pracy. Poowa z nich zachorowaa i staraa si o renty lub o wczeniejsze emerytury.
Najbardziej niszczcy okaza si brak wiary w siebie i poczucie winy wyjania. Osoby dugo bezrobotne nie miay gorszych kwalifikacji ni te, które j znalazy. Uwaay jednak, e nie maj wpywu na swoje obecne pooenie, i e nic ju nie da si zrobi.
Nie mona zapomnie o osobach, które charakteryzuje optymizm i aktywno (prawie 30-procentowa grupa). To ludzie, którzy mimo poraek wierz, e na pewno znajd prac. Jest take grupa osób biernych, które straciy ju zapa do poszukiwania pracy, cho cigle nie dopuszczaj myli, e jej nie znajd. Dla tych osób ogromne znaczenie ma pomoc rodziny.
W Polsce nie przeprowadzono bada, które dayby obraz szkód, jakie powoduje bezrobocie wród rodzin. Ta sytuacja jest nie tylko zwizana z pogorszeniem si statusu spoecznego czy realn grob popadnicia w ndz, ale take z czynnikami, które wpywaj na psychik dzieci. Dugie bezrobocie rodziców zmniejsza powanie ich szans na ciekaw prac, a bezrobocie w kolejnym pokoleniu te szans niemal cakowicie przekrela. Dzieci przestaj wierzy w lepsz przyszo, co objawia si agresj, nasileniem przestpczoci i wandalizmu.
Stres zwizany z bezrobociem dotyczy w Polsce szczególnie mczyzn. S oni czsto przekonani, e sami musz zapewni byt rodzinie. Kiedy trac prac, ich presti w oczach bliskich, ale przede wszystkim we wasnej opinii — gwatownie spada.
—Mówi sobie: byem górnikiem, kierowc, piekarzem, a teraz kim jestem? Ziemia usuwa im si spod nóg— komentu-je dr Wilczyska- Kwiatek — A nasze spoeczestwo me pomaga im w odzyskaniu równowagi. Dotd uwaao si raczej, e bezrobotni to obiboki, którym nie zaley na pracy.
Raport Business Centre Club dowodzi, e pracowników w Polsce mona podzieli na dwie kategorie: A i B. Do pierwszej nale ludzie chtnie si uczcy, podejmujcy wyzwania i rywalizacj, ambitni. Kategoria B obejmuje spadkobierców poprzedniej epoki, osoby niesamodzielne, le wyksztacone, nieodporne psychicznie i skonne do naogów. Tych drugich jest niestety wikszo.
Co gorsza, 42 proc. Polaków to tak zwani analfabeci funkcjonalni, którzy nie rozumiej prostych informacji przekazywanych im w ojczystym jzyku. Pracodawców niepokoi jeszcze fakt, e w Polsce wikszo osób woli los bezrobotnego ni przeprowadzk. Dwie trzecie badanych nie wyobraa sobie poszukiwania pracy w innych regionach kraju, a nawet w ssiednim miecie. Jedynie kilka procent dopuszcza moliwo radykalnej zmiany swojego zawodu.
Ubiegoroczne badania CBOS ujawniy, e Polacy postrzegaj samych siebie jako ludzi zalknionych, niepewnych jutra i pozbawionych nadziei na popraw. 7 mln Polaków pije, a 12 min pali papierosy. Co czwartego w ubiegym roku ogarniaa wcieko lub depresja. Co trzecia osoba czua si bezradna, pozbawiona poczucia wpywu na wasny los.
Na szczcie ronie nowe pokolenie, które pokonuje stare nawyki i uczy si odnajdywa na rynku pracy.
Zofia Sroga, kierownik Orodka Bada Doskonalenia Dydaktyki Politechniki lskiej. — Ludzie modzi uwaali, e liczy si przede wszystkim wiedza i dyplom. Tymczasem istniej tak zwane umiejtnoci kluczowe, czyli zespól cech uniwersalnych, które pozwalaj dobrze funkcjonowa w kadym rodowisku. Do tych bezcennych umiejtnoci nale: odporno na stres, yczliwo wobec innych, rozwizywanie problemów bez konfliktów, wiara we wasne siy. Bo bez tych cech trudno odnale si nie tylko na rynku pracy, ale i wyciu.
Oto jak wyglda sytuacja bezrobocia w jednym ze lskich miast.
Stopa bezrobocia w miecie wzrosa do ponad 16 procent. W grudniu 2000r. bez pracy pozostawao ponad 4.200 mieszkaców. Urzd Pracy dysponowa tylko 914 propozycjami, gównie z sektora prywatnego. Na ofert przypadao ok. 190 osób, a prawo do zasiku mia tylko co 8 mieszkaniec gminy.
— Bardzo niepokojca zjawiskiem jest wzrost bezrobocia, szczególnie wród osób które maj spory sta pracy. W tym roku na rynek pracy w Polsce wejdzie blisko milion modych ludzi z rocznika najwikszego wyu demograficznego. Moe to by ogromna recesja na rynku pracy. Wedug szacunków, w kraju potrzeba 1,3 — 1,5 min nowych miejsc pracy, tylko po to, by bezrobocie pozostao na obecnym poziomie. W Bdzinie w tym roku bezrobocie jeszcze nie wzronie drastycznie, kopoty bd w przyszym roku — wyjania wiceprezydent Bdzina.
Przewodniczcy Powiatowej Rady Zatrudnienia, podkrela, e w styczniu bez pracy w powiecie bdziskim pozostawao blisko 10 ty. osób. Pienidze na aktywne formy poszukiwania pracy, opacanie stay absolwenckich i na inne formy pomocy dla bezrobotnych spywaj nieregularnie. Zalegoci ubiegoroczne to ok. 600 ty. z.
— W tym roku jeszcze nie znamy wysokoci dotacji z Gównego Urzdu Pracy, wiemy tylko, e zostan ograniczone. W Polsce na pomoc dla kadej bezrobotnej osoby przeznacza si 20O z rocznie, a np. w krajach Unii Europejskiej ta dotacja wynosi ponad 5 ty. dolarów. W naszym regionie kopoty maj te ci, którzy maj prac. Z informacji, które otrzymujemy np. z supermarketów wiemy, e prawo pracy jest czsto amane, a pracownicy nie mog si broni. Nowych miejsc pracy brakuje. Dlatego powoalimy Powiatowe Centrum Rozwoju Gospodarczego — stwierdza Zdzisaw Bana.
Radni przyjli program aktywizacji gospodarczej gminy Bdzin. Podkrelano jednak, e nie jest on elementem walki z bezrobociem, pozwala oszacowa moliwoci inwestycyjne. Dokument, przygotowany przez pracowników Gównego Instytutu Górniczego w Katowicach, moe zosta wykorzystany równie przy pozyskiwaniu rodków z unijnych funduszy pomocowych. Przedstawia on siedem kierunków aktywizacji. Jednym z waniejszych jest zmiana mentalnoci spoecznej i aktywizacja terenów przemysowych. Program stawia na rozwój maych i rednich przedsibiorstw. Podkrelono te waciwe wydawanie rodków z budetu miasta.
— Z terenu powiatu trzy gminy: Bdzin, Czelad i Wojkowice, zostay wpisane do rejestru zagroonych recesj i degradacj spoeczn. Pocieszajce jest to, e Bdzin uznano za najlepiej promujce si miasto w województwie. Mamy wieloletni plan inwestycyjny. Przygotowujemy si do restrukturyzacji spóek gminnych. Mamy szans na uzyskanie dotacji z funduszy pozarzdowych, choby na modernizacj dróg i budow kanalizacji w osiedlu Rzemielniczym — tumaczy wiceprezydent Bdzina.
Na rynku pracy sytuacja jest tragiczna.
Rzd, samorzdy, pracodawcy i ekonomici szukaj dobrych rozwiza. Bez radykalnych zmian pod koniec roku wskanik bezrobocia moe wynie w naszym kraju 18 %
Duy wpyw na ten stan ma wy demograficzny. Firmy i biura pracy szturmuje armia 400 tysicy bezrobotnych absolwentów. Tymczasem bez pracy pozostaje 2,7 mln ludzi i ta liczba stale ronie. Zdaniem prezesa krajowego Urzdu Pracy, Polska moe sta si liderem bezrobocia w Europie.
W województwie lskim wysoki wskanik pozostajcy bez pracy maj zagbiowskie gminy.
Jest to efekt restrukturyzacji przemysu i obniania kosztów produkcji przez cicia etatów. W powiecie zawierciaskim, zamieszkanym przez 126 tysicy ludzi, stopa bezrobocia w grudniu ubiegego roku osigna 18,2 procent i jest wysza o 5,4 procent od wskanika wojewódzkiego.
— Najwiksz bolczk u nas jest brak inwestycji przemysowych i zmniejszajca si liczba ofert zatrudnienia — mówi kierownik Powiatowego Urzdu Pracy w Zawierciu. — Dwa lata temu mielimy prawie 2 tysice ofert, a w minionym roku 1427. Przybywa osób dugotrwale bezrobotnych, zarejestrowanych w naszym urzdzie powyej dwunastu miesicy. Zmniejszaj si rodki na aktywne formy przeciwdziaania bezrobociu. Ubiegoroczne zalegoci z tego tytuu wynosz 1,5 min z, a ile otrzymamy pienidzy w tym roku — nie wiadomo.
W Sosnowcu stopa bezrobocia osigna 16,6 procent, a prognozy s jeszcze bardziej pesymistyczne. Wedug najnowszych danych w miecie jest 160 tysicy osób w wieku produkcyjnym, w tym. 79 tysicy to kobiety. Liczba bezrobotnych zarejestrowanych na koniec grudnia minionego roku to 14.871 osób.
Wród poszukujcych zatrudnienia w Sosnowcu przewaaj ludzie modzi od 18 do 24 lat. Najduej pozostaj bez pracy kobiety w wieku 25- 44 lata.
Bezrobotni nie posiadajcy stau pracy stanowi 28 procent ogóu zarejestrowanych. W ubiegym roku Powiatowy Urzd Pracy dysponowa 1.883 ofertami zatrudnienia. Najwicej byo dla osób z zasadniczym wyksztaceniem.
Problematyce bezrobocia powicono wiele miejsca na ostatnim posiedzeniu plenarnym Rady Miejskiej w Sosnowcu. Przedstawiciel AWS, Witold lzak, stwierdzi, e w miecie, jak dotd, pojawio si niewiele przedsiwzi produkcyjnych.
— Stajemy si miastem pozbawionym duych zakadów pracy — podkreli radny Witold lzak. — Rozwój miasta zosta zahamowany.
Z kolei radny reprezentujcy Uni Wolnoci, uzna, e przeciwdziaanie bezrobociu powinno i w trzech kierunkach.
Pierwszy z nich to agodzenie skutków tego negatywnego zjawiska. Moliwoci zagbiowskich gmin w tym zakresie s do ograniczone. Drugi kierunek, to tworzenie miejsc pracy. Samorzdy poprzez odpowiedni polityk podatkow mog zachci biznes do inwestowania, a tym samym tworzenia nowych miejsc pracy. Trzecia sprawa to ksztacenie modych ludzi pod potrzeby rynku.
W dyskusji zwrócono uwag, e statystyka nie odzwierciedla rzeczywistych zmian na rynku pracy. W ubiegym roku w Sosnowcu nastpi do znaczny przyrost (5.800) nowych stanowisk, gównie w handlu i administracji.
Prezes Stowarzyszenia Kupców Polskich w Sosnowcu, Wilhelm Zych, przypomnia, e stan bezrobocia to wypadkowa gospodarki. Szans na zwikszenie iloci etatów jest rozwój maego i redniego biznesu. Niestety, wiele si mówi i obiecuje przedsibiorcom, a mao robi, by uatwi im ycie.
— Potrzebne s preferencje podatkowe i nisze kredyty bankowe — powiedzia Wilhelm Zych. — W Sosnowcu chcemy powoa Fundusz Porcze Kredytowych, który zachcaby banki do udzielania poyczek ludziom prowadzcym dziaalno gospodarcz.
Pose na Sejm, Zygmunt Machnik, poinformowa zebranych, e pod koniec pierwszego kwartau tego roku zostanie ogoszony program zrównowaonego rozwoju dla piciu powiatów zagbiowskich.
Niezwykle wan spraw jest ograniczanie i agodzenie skutków bezrobocia — umoliwianie ludziom zdobycia nowych kwalifikacji zawodowych, pomoc w zaoeniu wasnej firmy. Niestety, w ubiegym roku sosnowiecki „po-redniak" udzieli zaledwie 7 poyczek na rozpoczcie tej dziaalnoci. Natomiast z porad oraz informacji zawodowej skorzystao tu prawie 1,5 tysica osób. Ale czy zawsze przynioso to podane rezultaty — trudno rozstrzygn.
Do czego moe doprowadzi bezrobocie- skutki bezrobocia.
Bezrobotni wg wybranych dolegliwoci i okresu poszukiwania pracy.
Rodzaj odczuwalnych dolegliwoci
|
Ogóem |
Okres poszukiwania pracy |
||
|
|
12 m-cy |
13-14 m-cy |
15 m-cy i wicej |
|
w % badanych |
w |
danej |
grupie |
czsty ucisk w klatce piersiowej |
16 |
15,4 |
14,9 |
20,6 |
cierpienie na bezsenno |
16,9 |
14,2 |
20,1 |
26,1 |
czsty ból koci i mini |
28,2 |
27,2 |
27,5 |
37,1 |
czsty ból krzya i pleców |
32 |
30,5 |
32,9 |
39,5 |
czsty ból w okolicach serca |
18,4 |
16,9 |
17,4 |
28,3 |
czste zmczenie |
31,7 |
30,3 |
29,8 |
43,1 |
czsty ból gowy |
26,1 |
25,1 |
26,4 |
32,5 |
czste drtwienie koczyn |
20,5 |
19,2 |
19,8 |
30,5 |
Zobojtnienie |
20,2 |
19,1 |
18,6 |
29,2 |
czste zdenerwowanie |
47,8 |
45,4 |
51,2 |
58,1 |
Czste rozdranienie |
46,1 |
44 |
47,9 |
57 |
MIECZYSAW PAWOW-SKI, wojewódzki penomocnik ós. profilaktyki i rozwizywania
Zaleno midzy bezrobociem a alkoholizmem jest dwustronna. Osoby, które naduywaj alkoholu, w pierwszej kolejnoci trac prac. Stres agodz alkoholem, co utrudnia im znalezienie kolejnego miejsca zatrudnienia. W rezultacie tworz si enklawy pijcych bezrobotnych, majcych mae szans na wyjcie z tego stanu. Dzisiaj due znaczenie w zdobyciu pracy maj wygld, sposób wysawiania si czy ubierania. Alkoholik nie spenia takich wymaga.
MACIEJ ERDZISKI, lekarz psychiatrii w Centrum Psychiatrii w Katowicach
— Bezrobotny yje w staym napiciu, które moe zakoczy si powan chorob. Najpierw jest smutny, potem wpada w przewlekle przygnbienie i stres. Jeli ten stan trwa duej, przeradza si w zespó depresyjny i zaburzenia lkowe. Moe nastpi równie nerwica lkowa. Ludzie z takimi objawami s upoledzeni na rynku pracy. O tym, jak zachowa si czowiek, który straci prac, decyduj wyksztacone mechanizmy obronne. Kady czowiek przeywa stresy i musi sobie z nimi radzi na wasny sposób. Jeli tego nie potrafi, wskazana jest pomoc psychiatry, który moe pomóc w zahamowaniu rozwoju depresji.
PSYCHOLOG:
— Bezrobocie uderza nie tylko w osob pozbawion pracy, ale w ca jej rodzin, gównie w dorastajc modzie. Najgorsz rzecz jest szczerych rozmów na ten temat. Im trudniejszy to moment w yciu rodziców, tym rozmowy z dziemi powinny by bardziej otwarte. Nastolatki, których rodzice s bez pracy, boj si przyszoci, nie wierz we wasne moliwoci, blokuje si w nich ciekawo wiata. Im bardziej rodzina jest zyta, tym atwiej jej przej ten kryzys. Trzeba tylko oszczdzi sobie bolesnych oskare. Wikszo bezrobotnych znajduje przecie w kocu kolejn prac. Jednak straty emocjonalne, które poniosa skócona rodzina, trudno bi.
Dr. Adam Siepiski, seksuolog:
- Bezrobocie, czyli sytuacja stregosenna, ma zdecydowany wpyw na intymne strefy ycia czowieka, na jego ycie seksualne. Wiele zaley take od wieku pacjenta, stanu jego zdrowia, odpornoci psychicznej, jednak w sytuacji kryzysowej, w poczuciu poraki yciowej, nastpuje spadek zainteresowania poyciem seksualnym nawet u modych, zdrowych ludzi. Kiedy ten stan przechodzi w powane zaburzenia, naley podj leczenie.
Dane dotyczce bezrobocia
W kocu grudnia 2000 r. w urzdach pracy zarejestrowanych byo 2702,6 tys. bezrobotnych (0 15 proc. wicej ni rok wczeniej) poda GUS.
Tylko w grudniu ubiegego roku liczba bezrobotnych zwikszya si o 89,5 tys. osób.
Liczba ofert zatrudnienia zgoszonych do urzdów pracy zmniejszya si z 680,7 tys, w 1999 r. do 607,9 tys. na koniec ubiegego roku.
Na jedn aktualn ofert pracy w kocu grudnia ubiegego roku przypaday 473 osoby (rok wczeniej -385).
W ubiegym roku liczba bezrobotnych najbardziej zwikszya si w woj. lskim - 0 23,6 proc.
Szacuje si, e w kocu 2000 r. zarejestrowanych byl0 0 10 proc. bezrobotnych absolwentów szkó wicej ni rok wczeniej.
Przecitne zatrudnienie w przedsibiorstwach zmniejszyo si w ub.r. o 181 ty. osób, czyli o 3,3 %
róda
L. Frckiewicz: Polityka spoeczna, Wydawnictwo Naukowe „lsk”, Katowice 1998.
„Rynek pracy” nr 1/99
Artykuy z „Dziennika Zachodniego” 2001r.
Stefan Marciniak „Makro i mikroekonomia dla inynierów” Warszawa 1999r.
Ewelina Najszewska „Podstawy ekonomii” Warszawa 1999r.
Peter Smith, David Begg „Ekonomia” Tom 3