Formy walki z bezrobociem

Zwalczanie bezrobocia

Zwalczanie bezrobocia musi być oparte na dwóch filarach: na wspieraniu tych, którzy mogą tworzyć miejsca pracy oraz tych, którzy je mogą zapełnić. Podstawą tworzenia efektywnych programów musi być rzetelna wiedza o gospodarce oraz rynku pracy, jak również potrzebach przedsiębiorców i bezrobotnych na określonym obszarze działania. Dlatego systemy zwalczania bezrobocia, powinny oferować, oprócz wiedzy teoretycznej i obiektywnej, aktualnej informacji, dostęp do doświadczenia i praktycznych rozwiązań rzeczywistych problemów. Ponadto powinny one mieć na celu wyrabianie w ludziach odpowiedzialności za siebie oraz współodpowiedzialności za wspólnotę.

Z uwagi na wielką różnorodność potrzeb przedsiębiorców i osób poszukujących pracy organizacja systemu zwalczania bezrobocia powinna mieć charakter sieci integrującej administrację publiczną, organizacje pozarządowe oraz wolontariuszy: osoby fizyczne i prawne, posiadającej i wykorzystującej wspólną infrastrukturę materialną i niematerialną, umiejącą dotrzeć do potrzebujących wsparcia.

1. Wspieranie przedsiębiorców

Skuteczna, tzn. zapobiegająca likwidacji i wspomagająca tworzenie miejsc pracy pomoc dla przedsiębiorców musi uwzględniać ich rzeczywiste potrzeby - w konkretnym sektorze gospodarki oraz konkretnej lokalizacji. Ponadto sposoby pomocy muszą być dopasowane do natury jej odbiorcy, uwzględniać fakt, iż większość z nich to małe firmy o niewielkich aktywach, zmuszone minimalizować swoje koszty, borykające się z problemami finansowymi, walczące o zachowanie płynności, potrzebujące przede wszystkim doradztwa podatkowego, finansowego i prawnego, w zakresie marketingu i handlu.

Widoczny wpływ na niepowodzenia polskich przedsiębiorstw ma brak wiedzy i umiejętności menedżerskich, objawiający się przecenianiem własnych możliwości oraz niedocenianiem znaczenia uczenia się, poznawania otoczenia, zmian i długookresowej perspektywy.
Zgodnie z dokumentem Rządu RP, określającym formy jego pomocy dla małych i średnich przedsiębiorstw (MSP), głównym celem jego polityki wobec MSP do 2002 r. było kształtowanie warunków dla tworzenia i pełnego wykorzystania potencjału rozwojowego tych przedsiębiorstw.

Do podstawowych form pomocy MSP należą: usługi doradcze (bezpłatne i odpłatne), refundacje kosztów szkoleń oraz konferencje informacyjne. Wyniki niektórych badań pokazują jednakże, że tylko część przedsiębiorców (mniej niż 30%) jest zdania, iż potrzebuje łatwo dostępnego doradztwa w takich zagadnieniach jak: kredyty, przygotowywanie planów biznesu, zarządzanie, organizacja i marketing.

Główną troską przedsiębiorstw jest przetrwanie w zmieniających się warunkach. Wzrasta ciągle konkurencja. W sytuacji zwolnionego rozwoju gospodarczego kraju, wzrostu kosztu usług publicznych, wzrastającego bezrobocia i spadku siły nabywczej ludzi, firmy konkurują przede wszystkim obniżaniem cen, co prowadzi do pogarszania ich płynności finansowej i ograniczenia potencjału rozwojowego.

Problemem jest niedostateczna podaż kapitału inwestycyjnego oraz obrotowego dla podmiotów gospodarczych w ich początkowych fazach rozwoju. Kiedy nie mają żadnej historii i wiarygodności kredytowej, na dogodnych dla nich warunkach (koszt kapitału, okres kredytowania, zabezpieczenia pożyczek i wielkość kapitału). Jedną z najczęściej wymienianych barier w działalności przedsiębiorcy jest brak tanich kredytów i systemu poręczeń bankowych.

Dlatego podstawowym zadaniem jest stwarzanie warunków do obniżania kosztów działania przedsiębiorstw, zwłaszcza zaraz po ich powstaniu. Małe firmy potrzebują pomieszczeń wyposażonych w infrastrukturę niezbędną do ich funkcjonowania, dostępnych po umiarkowanych cenach, jak również taniego kapitału.

Zdolność firm do przetrwania na rynku można zwiększyć m.in. poprzez powiększenie umiejętności przedsiębiorców zarządzania finansami, wykorzystywania efektu skali oraz efektu zakresu w dziedzinie zaopatrzenia i sprzedaży dzięki współpracy firm i unikaniu niepotrzebnej, niszczącej je konkurencji. W działalności gospodarczej jest miejsce na współpracę i konkurencję.

Firmy potrzebują pracowników o odpowiednich kwalifikacjach i umiejętnościach, zdolnych do tworzenia wartości dodanej na zmiennym rynku, zarówno w okresach koniunktury, jak i recesji, oraz źródeł taniego kapitału obrotowego i finansowego.

Przedsiębiorstwom potrzebne są niekonwencjonalne, skuteczne rozwiązania ich problemów. Potrzebne są twórcze pomysły działań. Wartość takich pomysłów winna być mierzona liczbą miejsc pracy, uratowanych od zagłady i utworzonych.

2. Wspieranie bezrobotnych

Jak pokazuje doświadczenie, związane np. z realizacją programów pożyczek dla zwalnianych pracowników górnictwa i hutnictwa, tylko bardzo niewielki odsetek pracowników wykazuje zainteresowanie prowadzeniem działalności gospodarczej na własny rachunek. Większość tracących miejsce pracy poszukuje zatrudnienia w charakterze pracowników najemnych.
Nie da się siłą zrobić przedsiębiorców z zawodowych pracowników najemnych. Dlatego główny wysiłek winien być skierowany na wszechstronną pomoc bezrobotnym w aktywnym przetrwaniu okresu pozostawania bez pracy oraz w znalezieniu pracy.

Zakres działań urzędów pracy obejmuje obok biernych form pomocy bezrobotnym, takich jak wypłaty zasiłków, informacja o poszukiwanych pracownikach (oferowanych miejscach pracy), również aktywne formy wsparcia poszukujących pracy. Jednakże, z uwagi na brak pieniędzy, rola urzędów ogranicza się obecnie do biernego przekaźnika pieniędzy i ofert pracy.
Poszukującym pracy potrzebna jest, obok informacji o lokalnych miejscach pracy, łatwo dostępna, aktualna, rzetelna i pełna informacja o rynku pracy, tj. popycie oraz podaży miejsc pracy, bieżącym i prognozowanym zapotrzebowaniu na kwalifikacje i umiejętności w bliskim i dalszym otoczeniu, o możliwościach zdobycia pożądanych kwalifikacji i umiejętności, o formach i źródłach pomocy finansowej temu służącej, jak również wiedza o źródła potrzebnej informacji.

Porównując sytuację bezrobotnych z sytuacją przedsiębiorców należy zauważyć, iż bezrobotni nie są zorganizowani i nie mają własnej reprezentacji na forum publicznym. Ich interesy wobec władz państwowych są reprezentowane przez administrację publiczną i jej agendy.

Bezrobotnym potrzebne jest poczucie, że nie są sami, że ich bezrobocie ma nie tylko wymiar prywatny, ale i publiczny, jak też świadomość, że dzięki swojej aktywności w sferze publicznej, w tym na rzecz przeciwdziałania bezrobociu, mogą zwiększyć swoją szansę na sukces. Osiągnięciu tego celu sprzyjają organizacje, w których bezrobotni byliby stroną aktywną, inicjatorami i twórcami działań, a nie tylko ich adresatami, odbiorcami biernie czekającymi na ofertę innych.

Początek formularza

Dół formularza

Aktywne sposoby zwalczania bezrobocia

Aktywne poszukiwanie pracy

Poszukiwanie pracy jest jednym z ważniejszych kroków podejmowanych przez każdego człowieka. Aby osiągnąć pożądany efekt (sukces) należy się odpowiednio do tego przygotować.

Zanim zajmiemy się poszukiwaniami ofert na rynku, warto zastanowić się nad swoja przyszłą karierą zawodową i rozważyć potencjalne możliwości znalezienia zatrudnienia. Zwiększa to prawdopodobieństwo znalezienia satysfakcjonującej nas pracy. Możemy też skorzystać z porady doradcy zawodowego.

Czyli przede wszystkim należy:
   1. zastanowić się na swoją przyszłą karierą zawodową
   2. scharakteryzować pożądanego pracodawcę i profil stanowiska pracy, który odpowiada

naszym oczekiwaniom, umiejętnościom oraz kwalifikacjom
   3. dokonać oceny swojej osoby i swoich umiejętności
   4. przygotować odpowiednie dokumenty (cv, list motywacyjny)
   5. przejrzeć najbardziej interesujące nas oferty

Sposobów poszukiwania pracy jest wiele. Służą nam do tego:
   1. ogłoszenia w mediach
   2. urzędy pracy
   3. doradztwa personalne
   4. serwisy ogłoszeniowe w internecie
   5. bezpośrednie zgłoszenia do firm

OGŁOSZENIA W MEDIACH

Można korzystać z ogłoszeń zamieszczanych przez firmy poszukujące pracowników z całego kraju ukazujące się w prasie codziennej (np. Gazeta Wyborcza, Rzeczpospolita ), tygodnikach i magazynach branżowych, gazetach telewizyjnych i na antenach wybranych stacji radiowych. Odpowiadając na wybrany anons trzeba dobrze zanalizować potencjale potrzeby pracodawcy i uwypuklić odpowiadające im nasze umiejętności i doświadczenia w  składanych dokumentach. Najlepiej jest aby minimum 70% oczekiwań pracodawcy pokrywało się z naszymi kwalifikacjami. Należy potwierdzić doręczenie aplikacji odpowiedzialnej za rekrutację osobie, później zaś interesować jej dalszymi losami. Można również samemu zamieszczać ogłoszenia w rubrykach "szukam pracy" we wyżej wymienionych mediach.

URZĘDY PRACY

Tu do wyboru mamy rejonowe i wojewódzkie urzędy. Dostępne są one dla każdego bezrobotnego i zlokalizowane są w większych miastach i powiatach. Dla absolwentów rejestrujących się w takich urzędach organizowane są warsztaty prowadzone przez psychologów, które uczą jak pisać CV, list motywacyjny, jak się przygotować i zachować na rozmowie kwalifikacyjnej, prowadzone są testy psychologiczne. Również absolwenci mają szansę ubiegać się o kursy doszkalające organizowane i finansowane przez urzędy pracy.

W urzędach prowadzone są również kluby pracy dla wszystkich zarejestrowanych bezrobotnych. Zajęcia w klubach  pracy mają na celu pomoc w znalezieniu się na rynku pracy i są prowadzone przez doradców zawodowych. Kluby pracy przygotowują do rozmów z pracodawcą poprzez naukę autoprezentacji, pisania dokumentów, składania ofert, sposobów szukania pracy.

Zdecydowanie więcej jest prywatnych biur pośrednictwa pracy które zlokalizowane są głównie w centrach dużych miast i osiedli. Z reguły biura takie prowadzą pośrednictwo w zakresie prac czasowych, ale posiadają również propozycje prac etatowych. Po zgłoszeniu swojej kandydatury do takiego biura, automatycznie jest ona umieszczana w jego bazie danych, a nam przedstawiane są propozycje pracy od firm odpowiadające naszym kwalifikacjom.

DORADZTWA PERSONALNE

Ich klientami są głównie firmy dla których poszukują  pracowników, a nie osoby prywatne. Rozmowy kwalifikacyjne odbywają się początkowo z konsultantem w  siedzibie firmy doradczej i mają na celu dokonanie selekcji i wstępnej rekrutacji. Biura takie zajmują się rekrutacją na wszystkie stanowiska lub ukierunkowane są na konkretną branżę np. biurową, finansowo - księgową lub informatyczną.

Zgłaszając się do takiej firmy mamy do wyboru kilka propozycji pracy zarówno od firm małych, średnich jak i od renomowanych różnego profilu i branży. Rozmowy kwalifikacyjne przeprowadzane są przez konsultantów którzy, udzielają praktycznych porad dotyczących sposobu napisania dobrego cv, sytuacji na rynku pracy, przygotowania do rozmowy kwalifikacyjnej z potencjalnym pracodawcą itp. Mogą zaprosić do napisania testu psychologicznego. Wspólnie z kandydatem analizują jego predyspozycje zawodowe i możliwości skorzystania z ofert pracy.

Usługi takie korzystne są zarówno dla pracodawcy jak i osoby poszukującej pracy. Ci pierwsi oszczędzając czas (który poświęciliby na telefony, analizę otrzymanych aplikacji, spotkania ze wszystkimi kandydatami itd.) zyskują fachową pomoc w znalezieniu odpowiedniego pracownika. Natomiast kandydaci składając swoje dokumenty do bazy danych firmy doradczej zyskują dostęp do większej ilości ofert pracy i poradę doświadczonych konsultantów (jeżeli jej potrzebują :)

SERWISY OGŁOSZENIOWE W INTERNECIE

Udostępniają ogłoszenia pracodawców poszukujący pracowników z całego kraju (niektóre z zagranicy np. jobpilot.pl). Istnieją także   możliwości zamieszczenia ogłoszeń na własną rękę (w rubryce szukam pracy np. onet.pl). Jest to o tyle wygodne, że podczas poszukiwania pracy lub pracownika możemy dokładnie wybrać interesującą nas branżę, stanowisko i charakter pracy oraz preferowane miejsce pracy (miejscowość, województwo). Szczegółowe określenie wymagań   zdecydowanie ułatwia i przyspiesza poszukiwania. Większość serwisów z ofertami pracy to strony komercyjne a zmieszczone tam płatne ogłoszenia są regularnie aktualizowane.

BEZPOŚREDNIE ZGŁOSZENIA DO FIRM

Jest również możliwość wysyłania swoich dokumentów (CV, listu motywacyjnego) pocztą bezpośrednio do firm i instytucji, które aktualnie nie prowadzą naboru. Przesyłkę należy zaadresować na dział personalny firmy lub kierownika takiego działu (gdy posiadamy jego dane personalne), a list motywacyjny lub pismo przewodnie powinno wyjaśniać motyw przesłania aplikacji (należy zamieścić kilka zdań o możliwościach rozwoju zawodowego w firmie do której przesyłamy dokumenty, o odpowiadającym nam profilu firmy i naszym kwalifikacjom itp.). W przypadku późniejszego pojawienia się w firmie potrzeb kadrowych, aplikacje takie brane są pod uwagę jako pierwsze.

Przesyłając swoją aplikację należy zawsze potwierdzić czy otrzymała ją osoba zainteresowana (czy jest czytelna itp.) Dobrze jest później skontaktować się z firmą aby dowiedzieć się o losach swoich dokumentów, przewidywanych terminach spotkań z kandydatami. Firma, posiadając dużo ofert, może którąś z nich pominąć lub czasami niechcący zawieruszyć. Lepiej jest wiec samemu zadbać o zainteresowanie ze strony potencjalnego pracodawcy.

Rynek pracy stanowi bardzo ważny element każdej gospodarki narodowej bowiem zatrudnienie jest czynnikiem przyczyniający się do wzrostu gospodarczego.
Wykorzystując teraz te wiadomości warto podkreślić, że niewykorzystane zasoby siły roboczej nie dość, że nie pomnażają produktu krajowego, to prowadzą do spadku zagregowanego popytu, obniżania stopy konsumpcji społeczeństwa, a nawet do pewnych zachowań patologicznych.

Analiza zagadnień związanych ze zjawiskiem bezrobocia może spełniać zatem nie tylko ważną funkcję dydaktyczną, ale i wychowawczą.

Podkreślenia wymaga płynny charakter zasobów siły roboczej, wynikający zarówno ze zmieniających się relacji między liczbą ludności w wieku produkcyjnym oraz liczbą osób biernych zawodowo, jak też z relacji między strumieniem zatrudniających i bezrobotnych oraz biernych zawodowo.

Należy przy tym podkreślić, że zasoby siły roboczej zmieniają się nie tylko w wyniku aktywizacji biernych zawodowo, ale sukcesywnie każdego roku na rynek pracy wchodzi po raz pierwszy grupa absolwentów szkół ponad podstawowych i wyższych. W ten sposób także pewna liczba osób może zwiększyć liczbę bezrobotnych.

Na wzrost bezrobocia mogą również wpłynąć decyzje pewnej grupy biernych zawodowo, którzy nagle zaczynają szukać pracy i nie mogą jej znaleźć Zawsze też w grupie dotychczas zatrudnionych znajduje się pewna liczba osób, która z różnych przyczyn traci aktualne miejsce pracy i zwiększa grono bezrobotnych.

Nieefektywne sposoby zwalczania bezrobocia

W dobrze wyspecjalizowanych działań i środków polityki zatrudnienia zmierzających do zwalczania bezrobocia oraz równoważenia relacji pomiędzy popytem a podażą siły roboczej wyróżnia się aktywną i pasywna politykę zatrudnienia:

Rządy wielu państw na różne sposoby próbują ograniczyć bezrobocie:

• subwencjonując gospodarkę - państwo może przysyłać dotacje (bezzwrotne środki

finansowe) przedsiębiorstwom i przez to poprawiać ich sytuację ekonomiczną, podnosząc

przy tym poziom zatrudnienia,

- zmniejszając podaż siły roboczej np. poprzez wcześniejsze emerytury i krótszy

tydzień pracy,

- organizując roboty publiczne,

- wspierając przedsiębiorczość.

- zasiłki dla bezrobotnych
- zatrudnienie w niepełnym wymiarze czasu pracy

Wydaję się, że pierwsze trzy sposoby są nieefektywne. Wykorzystanie publicznych pieniędzy (de facto naszych) jest znacznie mniej efektywne niż prywatna inicjatywa, także przy ograniczaniu bezrobocia. Subwencjonowanie zmniejsza efektywność gospodarowania, zwłaszcza na rynku globalnym, i powoduje nawarstwianie się problemów, które będzie trzeba rozwiązać w przyszłości. Z kolei ograniczenie czasu pracy przynosi złudne rezultaty, ponieważ podnosi koszty pracy ponoszone przez podmioty gospodarcze, co powoduje, że przestaje się opłacać zatrudniać nowych pracowników, a zaczyna opłacać się ich zwalniać, i w rezultacie daje to efekty odwrotne od zamierzonych, czyli powoduje wzrost bezrobocia.

Efektywne sposoby zwalczania bezrobocia

Doświadczenia wielu państw wykazały, że jedynym sposobem na ograniczenie bezrobocia, jest z punktu widzenia państwa "nie przeszkadzanie" ! Rząd powinien :

- ograniczyć swoją rolę w gospodarce np. poprzez szeroką prywatyzację (konkurencyjność przynosi wzrost gospodarczy i w konsekwencji wzrost zatrudnienia),
- znosić bariery administracyjne utrudniające rozwój (biurokracja, koncesje, zezwolenia) i przeciwdziałać korupcji,
- utrzymywać niskie obciążenia podatkowe i składkowe (ZUS).

Metody aktywne walki z bezrobociem.
Roboty publiczne.
Aktywizacja zawodowa absolwentów.
Pożyczki z Funduszu Pracy (pożyczki dla bezrobotnych na rozpoczęcie działalności gospodarczej).
Szkolenia bezrobotnych.
Prace interwencyjne.

Ulgi dla pracodawców tworzących nowe miejsca pracy.

Programy zdobywania i doskonalenia klasyfikacji.

Możliwości zwalczania bezrobocia poprzez instrumenty makroekonomiczne państwa. 
Polityka fiskalna.
Polityka monetarna.
Polityka cenowo - dochodowa.
Polityka współpracy gospodarczej z zagranicą.
Polityka edukacyjna.
Polityka strukturalna.

Przykład USA

Niewątpliwie pozytywnym przykładem kraju, które pokazał jak walczyć z bezrobociem są Stany Zjednoczone. Niskie podatki, promowanie konkurencyjności i brak ingerencji państwa przyczyniły się do spadku bezrobocia do 3%-4%, przy niskiej inflacji i wysokim poziomie wzrostu Produktu Krajowego Brutto. Swego rodzaju negatywnym przykładem jest w tej dziedzinie Unia Europejska, w której przesocjoalizowana gospodarka wcale nie przyczynia się do spadku bezrobocia, ale poprzez wysokie obciążenia podatkowe, mniejszą konkurencyjność i biurokrację powoduje jego wzrost. Bezrobocie w Unii utrzymuje się na poziomie kilkunastu procent, podczas gdy w USA, w ostatnich latach powstało więcej nowych miejsc pracy niż jest bezrobotnych w UE.

---