TKANKA ŁĄCZNA (3.2/ STR. 32)

I. FUNKCJE TKANKI ŁĄCZNEJ:

- mechaniczna,

- wypełniająca,

- odżywcza,

- transportowa,

- obronna.

II. Tkanka łączna zawsze składa się z istoty międzykomórkowej (bezpostaciowa, organiczna substancja podstawowa), która może być galaretowatym żelem (tkanki łączne właściwe) lub tworzyć twardą zmineralizowaną substancję (tkanki łączne oporowe) i komórki.

III. Rodzaje włókien białkowych znajdujących się w istocie podstawowej:

a) kolagenowe - zbudowane z nierozpuszczalnego w wodzie kolagenu (białko); odporne na rozerwanie; występują w ścięgnach naczyń krwionośnych, chrząstkach i kościach;

b) sprężyste (elastyczne) - zbudowane z elastyny (białka); tworzą nieregularną , sprężystą sieć, mogą się rozciągać; nieodporna na zerwanie; znajdują się w ścianach naczyń krwionośnych i chrząstce sprężystej;

c) retikulinowe - tworzą subtelne rusztowanie niektórych narządów; są to delikatne włókienka; występują m.in.: w węzłach chłonnych

TKANKI ŁĄCZNE WŁAŚCIWE.

1. Tkanka łączna wiotka - najpowszechniejsza w ludzkim ustroju; zbudowana głównie z włókien retikulinowych; z tkanką tłuszczową współtworzy warstwę podskórną, przytwierdzającą skórę do muskulatury;

2.Tkanka łączna zbita - zawiera włókna kolagenowe; gdy są ułożone regularnie tworzy ścięgna i torebki stawowe; gdy ułożona jest nieregularnie umożliwia silne odkształcenia (np. skóra właściwa)

3.Tkanka łączna tłuszczowa - rezerwa metaboliczna ustroju; pełni role termoizolacyjną

4.Tkanka łączna siateczkowa - bogato unaczyniona o delikatnej budowie; komórki łączą się za pomocą wypustek; przestrzenna sieć a puste miejsca wypełnia gąbczasta substancja podstawowa; znajduję się w węzłach chłonnych, grasicy i szpiku kostnym

5.Tkanka łączna zarodkowa - występuje tylko w okresie zarodkowym; jej substancja podstawowa jest pozbawiona włókien; jej komórki mają charakter totipotencjalny;

TKANKI ŁĄCZNE OPOROWE.

1. Tkanka chrzęstna - nieunaczyniona i nieunerwiona; w jej istocie międzykomórkowej znajdują się włókna białkowe oraz elementy komórkowe, wśród których najwięcej jest chondrocytów. W razie wypadku mechanicznego część komórek chrzestnych zmienia się w komórki chrząstkogubne, a część w chrząstkotwórcze - pozwala to na uzupełnianie ubytków.

a) tkanka chrzęstna szklista - tworzy ludzki szkielet w okresie zarodkowym i płodowym; u dorosłego człowieka buduje powierzchnie stawowe, odporne na ścieranie, i przymostkowe części żeber, występuje w kości chrzestnej nosa, nagłośni i oskrzelach;

b) tkanka chrzęstna sprężysta - znajduje się w niej delikatna siateczka włókien elastycznych; nie ulega mineralizacji; znajduje się małżowinie usznej, krtani, nagłośni

c) tkanka chrzęstna włóknista - w substancji podstawowej znajdują się pęczki włókien kolagenowych; duża wytrzymałość na zerwanie; znajduję się w miejscu przyczepu ścięgien do kości; współtworzy krążki międzykręgowe

2. Tkanka kostna - włókna kolagenowe zanurzone są w substancji podstawowej i tworzy blaszki kostne; ma duże zdolności regeneracyjne;

a) tkanka kostna zbita - blaszki kostne przypominają rynnę; ich zwarty układ otacza koncentrycznie kanał Haversa; jej pojedyncza jednostka budulcowa to osteon; pomiędzy nimi znajduje się istota międzykomórkowa; tworzy ramiona długich dźwigni w szkielecie oraz tworzy kości osłaniające mózgowie

b) tkanka kostna gąbczasta - tworzą ją beleczki kostne; przestrzenie między nimi wypełnia szpik kostny; ażurowe ułożenie beleczek amortyzuje przeciążenia; występuje głównie w końcowych częściach kości długich;

LIMFA

Tkanka łączna płynna; pośredniczy w wymianie substancji między krwią a innymi tkankami; zbudowana z bezpostaciowego osocza i limfocytów; pełni rolę odpornościową.

---