Temat: Produkt Krajowy Brutto- metody obliczania
PKB jest to suma wartości dóbr i usług wytworzonych w gospodarce w danym roku. W definicji tej należy uwzględnić jaki rodzaj dóbr i usług wlicza się do PKB, aby nie wystąpiło zjawisko wielokrotnego liczenia wartości tych samych elementów. Związane jest to z tym, że niektóre dobra wytworzone w danym roku służą do wytowrzenia innych dóbr w tym roku. Np. do produkcji chleba zużywa się pewną ilość mąki, a przy produkcji mąki zużywa się pewną ilość zboża. Jeżeli dodamy wartość produkcji zboża, mąki, chleba to 3 krotnie liczymy wartość produkcji zboża, 2 razy mąki, czyli obliczając PKB należy liczyć wyprodukowane dobra tylko raz. Dlatego stosuje się przy obliczaniu PKB metodę sumowania produkcji. Są 2 sposoby liczenia
Polega na sumowaniu wartości dóbr finalnych wytworzonych w gospodarce w danym roku
Polega na sumowaniu tzw. Wartości dodanej
AD.1
Dobro wytworzone w gospodarce dzieli się na dobra finalne i dobra pośrednie. Dobra finalne są to dobra konsumpcyjne nabywane przez gospodarstwa domowe.
Dobra finalne inwestycyjne nabywane przez producentów. są to dobra trwałe takie jak np. maszyny narzędzia, środki transportowe, czyli dobra finalne nabywane są przez ostatecznych użytkowników i nie podlegają przetworzeniu i właśnie te dobra finalne wliczane są do PKB. Dobra pośrednie są to dobra, które w całości zużywane są przez przedsiębiorstwa przy wytworzeniu innych produktów- materiały, półfabrykaty, surowiec, paliwo, energia. Nie są wliczane do PKB gdyż ich wartość jest zawarta w wartości dóbr finalnych. Niektóre dobra mają charakter dóbr finalnych i dóbr pośrednich np. mąka cukier.
AD.2
Wartość dodana oznacza przyrost wartości dóbr w każdym stadium procesu gospodarowania, czyli jest to nowa wartość powstająca w danym stadium procesu gospodarczego. Wartość dodana oblicza się przez odjęcie od wartości wytworzonych dóbr w danym przedsiębiorstwie sumy rzeczowych kosztów czynników produkcji zużytych przy produkcji tych dóbr.
Metody sumowania dochodów przy obliczaniu PKB
Przy obliczaniu PKB sumuje się tylko dochody czynników produkcji powstałe w gospodarce w danym roku, czyli sumuje się dochody z tytułu wynagrodzeń i zysku. Suma dochodów czynników produkcji jest równa sumie wartości dodanej w gospodarce w danym roku. Do PKB nie wlicza się dochodów w postaci pieniężnych świadczeń społecznych, a także spadków i darowizn.
C+I+G+Ex=PKB
Gdy Ex jest ujemne wartość PKB zmniejsza się
PKB podzielony przez liczbę mieszkańców jest miernikiem dobrobytu społecznego, jakości życia mieszkańców danego kraju.
Metoda sumowania wydatków
Obliczając PKB wlicza się do niego wydatki poniesione na dobra finalne wytworzone w gospodarce w danym roku, czyli wlicza się wydatki które są w danym kraju. Ogół wydatków obejmuje : wydatki konsumpcyjne, inwestycyjne i wydatki rządowe
PNB
Produkt narodowy brutto
PNB oblicza się jako sumę PKB i wratości netto dochodów za granicą i z tytułu pracy i własności. Do PNB wlicza się dochody wszystkich obywateli danego kraju nie zależnie od miejsca ich wytwarzania. Strumienie dochodów przepływają między obcym krajem a zagranicą. Dochody netto oblicza się jako różnicę między dochodami napływającymi do danego kraju od jego obywateli pracujących lub posiadających własności za granicą, a dochodami odpływającymi z danego kraju za granicę, gdyż są to dochody cudzoziemców pracujących bądź posiadających własności w danym kraju.
PNN
Produkt narodowy netto
Inwestycje odtworzeniowe są przeznaczone na odtworzeniowe wartości użytych środków trwałych i ich odzwierciedleniem jest amortyzacja. Inwestycje netto to nowe inwestycje dokonane w danym roku. Zwiększają one wartość aportu wytwórczego w gospodarce wpływające na wzrost PKB. Do PNN wlicza się inwestycje netto.
Podstawy wiedzy o gospodarce- 17.10.2009
PWoG Strona 1