Wspólnota Atlantycka
(nazwał ją Walter Littman) jest pojęciem szerszym od NATO
To ukształtowana w czasach nowożytnych zbiorowość ze swoistymi wartościami i osiągnięciami cywilizacyjnymi obejmująca społeczności europejskie i Ameryki Płn. (wokół płn. Atlantyku) powstała po odkryciach geograficznych XV i XVI wieku. W XVIII wieku
Powstał system polityczny współczesnego świata. Intensyfikacja powiązań europy i ameryki nastąpiła w czasie postępu technologicznego.
Myśl o sojuszu USA i Europy pojawiła się w sytuacji narastania zimnej wojny i wydarzeń z nią związanych (blokada Berlina, most powietrzny, fałszowane wybory, referenda, łamanie postanowień z Jałty).
Rok 1947 powstała myśl o sojuszu.
W połowie marca 1948 podpisano pakt Brukselski
Punkt zwrotny w USA nastąpił po przemówieniu von den Berga zachęcającego do sojuszu.
Pakt Waszyngtoński - sygnatariusze
Belgia, Dania, Holandia, Islandia, Kanada, Luksemburg, Norwegia, Portugalia, Wielka Brytania, Włochy, USA
1952 + Grecja
1955 + RFN ( w odpowiedzi na wstąpienie RFN powstaje układ Warszawski)
1982 + Hiszpania
1999 + Polska, Czechy, Węgry
1999 Szczyt Waszyngtoński na którym powstała nowa strategia i pierwsze działania NATO poza obszarem sojuszu
2004 + Bułgaria, Estonia, Litwa, Łotwa, Rumunia, Słowacja, Słowenia
1966 Francja występuje ze struktur wojskowych NATO
24 sierpnia 1949 Wchodzi w życie traktat Waszyngtoński
Rozpoczyna się on deklaracją wartości
W artykule 1 i 2 znajdują się zapisy zobowiązujące państwa do współpracy gospodarczej i rozwiązywania sporów metodą pokojową i powstrzymywania się od działań niezgodnych z Kartą Narodów Zjednoczonych (art. 51)
Artykuły 3 i 4 nakładają na strony obowiązek rozwijania indywidualnej i zbiorowej samoobrony
Artykuł 5 wyjaśnia pojęcie zbiorowej napaści i terytorium traktatowe sojuszu ( terytorium państw sojuszu, terytorium Turcji i wysp pod ich jurysdykcją, algierskich departamentów)
Artykuł 7 główna odpowiedzialność departamentu za pokój
Artykuł 9 ustala rolę bezpieczeństwa
Artykuł 10 możliwość rozszerzania NATO - jednomyślna zgoda członków
Artykuł 12, 13, 14 Sprawy administracyjne
Ewolucja strategii NATO 1940 - 1991
1.12.1949 - pierwsza strategia
Koncepcja strategiczna dla zintegrowanej obrony obszaru północnoatlantyckiego - jej podstawą była strategia odstraszania: uświadomienie potencjalnemu agresorowi strat niewspółmiernych zyskom.
Wrzesień 1950 przyjęto strategię wysuniętej obrony (MC14) zakładała, że agresja przeciwko NATO powinna być odparta jak najdalej na wschodzie (najdalej na granicy Renu)
Grudzień 1951 utworzono stanowisko naczelnego dowódcy sił sojuszniczych w Europie
W latach 1951/1952 następowały dalsze zmiany min. Rada Północnoatlantycka otrzymała status stałego organu. Utworzono również stanowisko sekretarza naczelnego NATO
W połowie lat 50-tych powstała strategia tzw. zmasowanego odwetu (zakładała odparcie agresora wszelkimi dostępnymi środkami
(tarcza i miecz - siły europy i USA). Złamała się przez postępy jakie związek radziecki osiągnął w ramach broni nuklearnej
1 2967 strategia elastycznego reagowania MC 14/3 koncentruje się w zakresie elastyczności metod prowadzenia działań i środków użytych wobec agresora
Strategia łącznie z raportem Horzela wyodrębniła dwa filary strategii:
dialog i działanie
W 1972 podpisano układ SALT o redukcji broni nuklearnej uruchomiono proces KBWE
W 1983 inicjatywa obrony strategicznej - przed atakami jądrowymi
W 1985 objęcie przez Gorbaczowa funkcji sekretarza KPZR - początek pierwszego etapu negocjacji na temat kontroli zbrojeń
W 1989 przełom symbolem - upadek muru berlińskiego
W 1991 Rozpad ZSRR powstaje WNP
Listopad 1991 pojawiają się kontrasty w pojmowaniu bezpieczeństwa państw. Min. Wzmocnienie systemu europejskiego - mniejsze państwa chciały utrzymania obecności amerykańskiej w niezmienionej formie
Początek 1992 - problem udziału wielonarodowego kontyngentu w Jugosławii
W 1994 partnerstwo dla pokoju - podjęto inicjatywę, zwiększono wagę stosunków NATO - Rosja
Kwiecień 1999 szczyt w Waszyngtonie