teoria wychowania, euhe wykłady różne


1. Teoria w nauce (definicja teorii -poznawcza, naukowa) oraz kryteria teorii we współczesnym naukach humanistycznych.

A)teoria potoczna-zbiór twierdzeń dotyczących określonej dziedziny rzeczywistości.

B) teoria interpretowana jako rezultat działalności badawczej-wynikają z przeprowadzania badań

C) teoria jako system twierdzeń logicznie i merytorycznie uporządkowanych ( udziela odpowiedzi "dlaczego")

KRYTERIA:

a)teoria musi mieć wyraźnie określony przedmiot

b)musi mieć hierarchiczną siatkę pojęć

c) musi zawarte w niej twierdzenia i hipotezy uporządkować pod względem logicznym i merytorycznym( aby tworzyły spójny system)

d)twierdzenia muszą być zweryfikowane i uzasadnione

e)teoria ta powinna umożliwiać wyjaśnianie i przewidywanie zjawisk zachodzących w rzeczywistości

f)wymaga się, aby określiła swoje miejsce wśród innych teorii np. nadrzędnych czy równorzędnych.

2.Rodzaje teorii (ze względu na zasięg) i ich charakterystyka.

a)Filozoficzno-metodologiczna(teorie ogólne)

-teoria o najszerszym zasięgu

-zawiera twierdzenia ontologiczne(dział filozofii zwany teorią bytu,

to tezy i twierdzenia dotyczące rzeczywistości społecznej),poglądy na

świat

-zawiera twierdzenia epistemologiczne (dział filozofii zwany teorią

poznania, sposoby poznawania świata i świata w nauce)

-zawiera twierdzenia metodologiczne(dyrektywy odnoszące się do sposobu

np. badania rzeczywistości edukacyjnej, gromadzenia materiału empirycznego

b)Modele(teorie średniego zasięgu)

-systemy twierdzeń i hipotez ,które wyjaśniają pewien fragment

rzeczywistości, np. rozwój poznawczy jednostki

-na strukturę tych teorii składają się:

-pytania-problemy wyznaczające pole badawcze

-stosowane i hierarchicznie uporządkowane pojęcia

-kryteria klasyfikacji i typologii zjawisk

-twierdzenia i hipotezy tworzące system

c)Teorie prakseologiczne(najwęższy zasięg, empiryczne, szczegółowe)

-teorie empiryczne(przedmiotem tych teorii są zależności między

zmiennymi ,mogą być to cechy, zjawiska; te zależności są potwierdzone

lub obalone w wyniku bezpośrednio prowadzonych badań empirycznych

-są bezpośrednio związane z praktyką wychowawczą ;te teorie sa

podstawą dla projektowania metodyki działań pedagogicznych

-najważniejsze twierdzenia opisujące pojmowanie teorii w naukach

Społecznych

3.Teoria wychowania jako subdyscyplina pedagogiki (jej przedmiot, problematyka badawcza i miejsce w strukturze nauki o wychowaniu).

*teoria od praktyki różni się tym, że teoria zawiera uporządkowaną wiedzę o określonym fragmencie rzeczywistości a praktyka jest zespołem działań przekształcających ten fragment rzeczywistości

*teoria jest wytworem powstającym w wyniku działalności badawczej w której badacz musi stosować określone procedury, zasady i reguły legitymizacji wiedzy zawartej w teorii

*teoria jest systemem twierdzeń uporządkowanych merytorycznie i logicznie. Kryterium uporządkowania merytorycznego wyznacza przedmiot. Logicznie są związane z dwoma formami- dowodzeniem i wyjaśnianiem

Cechami wyróżniającymi teorię naukową są:

a) abstrakcyjność

b) weryfikalność

c) najczęściej dotyczy ogólnych praw i prawidłowości oraz ujmuje prawdy ponadjednostkowe czyli odnoszące się do szerszej klasy zjawisk, cech, procesów niż jeden konkretny przykład

Teoria wychowania-jej miejsce w strukturze ogólnej wiedzy o wychowaniu.

Niema jednoznacznych rozstrzygnięć czy teoria wychowania jest samodzielną dyscypliną naukową czy też subdyscypliną pedagogiki. Dyskusja może odbywać się na dwóch płaszczyznach:

a) formalno-leksykalna

b) teoretyczno-metodologiczna

4. Związek teorii wychowania z innymi naukami oraz jej zadania i funcje.

Zadania teorii wychowania:

a) określenie przedmiotu poznania

b) ustalenie podstawowych ontologicznych, epistemologicznych i metodologicznych w oparciu o które dokonuje się opisu i wyjaśnień przedmiotu poznania

c) zdefiniowanie, sklasyfikowanie podstawowych pojęć aby tworzyły logiczną całość

d) określenie problemów i sformułowanie ich w określonej perspektywie epistemologicznej (w polu poznawczym)

e) ustalenie i przyjęcie określonej strategii oraz instrumentarium badawczego aby można gromadzić materiał empiryczny, opracowywać dane empiryczne oraz formułować sądy i twierdzenia, które wchodzą w skład teorii.

Funkcje teorii wychowania

a) f. poznawcza- wyraża się ona w poszukiwaniu prawdy o świecie, człowieku i związkach człowieka ze światem

b) f. generalizująca- polega na systematyzacji twierdzeń tworzących teorię w pewną logiczną całość

c) f. deskryptywna(opisowa)- rzetelny opis badanej rzeczywistości kryjącej się pod nazwą wychowanie i pochodzenie tej nazwy

d) f. komunikatywna- dzięki niej teoria wychowania dostarcza ważnych informacji o badanym fragmencie rzeczywistości za pomocą języka

e) f. praktyczna- wypracowanie twierdzenia, sady, opinie w ramach teorii wychowania mają społeczna użyteczność

f) f. prognostyczna- w oparciu o zgromadzone twierdzenia, wyniki badań empirycznych, opisy i sądy dotyczące rzeczywistości możemy przewidywać pewne zdarzenia bądź fakty, którymi zajmuje się teoria

g) f. ewaluacyjna- tzn. dzięki poddawaniu ocenie pewnych zjawisk, faktów możemy wprowadzić działania naprawcze, profilaktyczne jak również odnosić je do określonego systemu wartości

Związek teorii wychowania z innymi naukami

Podstawową dyscyplina jest FILOZOFIA. Dostarcza podstawowe twierdzenia dotyczące człowieka(kim jest, jaki jest człowiek, jaki jest świat) i relacji człowieka ze światem. Teoria szczególnie korzysta z antropologii, teologii i aksjologii.

Druga dyscypliną jest SOCJOLOGIA. Powiązania teorii wychowania z socjologią obejmuje wiedze o społecznych mechanizmach, które prowadzą do zmian osobowości człowieka, natomiast SOCJOLOGIA WYCHOWANIA relacje międzyludzkie, analizuje statusy społeczne.

6. Możliwe sposoby (perspektywy) analizy wychowania jako przedmiotu teorii wychowania i krótka ich charakterystyka.

a) antropologiczno-filozoficzna (człowiek!)- kształtuje się świadomość rozumienia jednostki i jej roli w procesie wychowania, ta perspektywa jest źródłem dla teorii pedagogicznej i praktyki edukacyjnej w zakresie wyboru koncepcji człowieka (wizji), czyli udzielamy odpowiedzi na następujące pytania:

*pyt. o uczestników procesu wychowania:

-czym jest wychowanie?

-kim(jaki) jest człowiek?

-kim może stać się człowiek?

*pyt. o istotę wychowania:

-czy i dlaczego wychowywać?

-czym wychowanie nie jest i czym nie powinno być?

b) aksjologiczna (wartość!)- pytania zasadnicze na które poszukujemy i udzielamy odpowiedzi:

*w imię czego wychowujemy, w imię jakich wartości? Dokonujemy wyboru świata wartości, jakie wartości w procesie wychowania mają być urzeczywistniane.

Świat wartości uzasadnia sens relacji wychowawczej można powiedzieć, że perspektywa ta włącznie z pierwszą otwierają drogę do dalszej refleksji, tzn. teleologicznej i prakseologicznej.

c) teologiczna (cel!)-dokonujemy rozważań nad celami wychowania, tzn. istotę, źródłem, rodzajami celów, sposobów formułowania celów wychowania, ideałów, wzorów osobowych ale również klasyfikacji celów, ich hierarchizacji, operacjonalizacji i taksonomii. Ta płaszczyzna udziela odpowiedzi na pytania:

*co?

*po co?

*jak dugo?

d)prakseologiczna(działanie!)- dostarcza nam informacji związanych z racjonalnym, skutecznym i efektywnym działaniu. Tutaj wyraża się praktyczny sens i sprawność relacji wychowawczej. Ta płaszczyzna udziela odpowiedzi na pytania:

*jak?

*w jaki sposób?

*poprzez jakie mechanizmy realizujemy proces wychowania?

Tu rozstrzyga się czy w wychowaniu ważna jest techniczna, instrumentalna sprawność czy też bogata w osobowościowe walory sztuka wychowania. W tej płaszczyźnie koncentrujemy się na wyborze stylów i strategii wychowania metod, środków i technik wychowania, sytuacji wychowawczych oraz wyboru typu relacji w wychowaniu.

e)legitymizacja(prawo!)- pytamy o prawomocność wychowania, ale również o prawo do wychowywania i prawa w wychowywaniu, tu pytamy o typ i zakres odpowiedzialności w wychowaniu oraz pytania o swobodę i przymus w wychowaniu, pytamy o zakres wolności wychowania i wolności w wychowaniu.



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Poradnictwo rodzinne, euhe wykłady różne
antropologia kulturowa (2), euhe wykłady różne
Teoria wychowania - opracowanie, studia różne, Opracowania
antropologia ściąga, euhe wykłady różne
Wyklady Etyka, euhe wykłady różne
Prezetcja-przemoc FINAL, euhe wykłady różne
ped.ogólna 6.12, euhe wykłady różne
test3dydaktyka kamasz, euhe wykłady różne
test2dydaktyka kamasz, euhe wykłady różne
profilaktyka uzależnień mgr Ślesiński wykłady, euhe wykłady różne
logika sciaga2, euhe wykłady różne
Polityka społeczna1, euhe wykłady różne
Poradnictwo ściąga wszystko, euhe wykłady różne
Antropologia, euhe wykłady różne
wiercinska pedagogika specjalna, euhe wykłady różne
Pedagogika społeczna, euhe wykłady różne
Poradnictwo rodzinne, euhe wykłady różne
antropologia kulturowa (2), euhe wykłady różne
Teoria wychowania - opracowanie, studia różne, Opracowania

więcej podobnych podstron