24.02.2008

FINANSE PRZEDSIĘBIORSTWA

Prof. Dr. Hab. Jan Szczepański

Literatura

Finanse Przedsiębiorstwa-(Pr. zbiorowa zespołu)- Szyszko, Szczepański

Wyd. PWE Ekonomiczne W-wa 2007, Wydanie III

Finanse przedsiębiorstwa -to procesy gromadzenia i podziału zasobów pieniężnych, procesy przepływu strumieni pieniężnych i posiadanie pieniędzy.

Finanse to szczególny pieniężny mechanizm podziału podatku i usług(produktu krajowego)

Finanse , nie mogą być w pełni identyfikowane z pieniądzem. Pieniądz jest ekwiwalentem przekazanego towaru.

I. STRUMIENIE PIENIĘŻNE RYNKOWE (EKWIWALENT)

TOWAR

DOSTAWCA ODBIORCA

PIRNIĄDZ

1. Przepływ pieniądza jest konsekwencją przepływu towaru. Jest on ekwiwalentem wartości zakupionego towaru. Występuje przy akcie kupna-sprzedaży.

2. Przychód pieniądza dostawcy równy jest wydatkowi odbiorcy

Pr(e) = Wr(e)

3. Zasoby pieniężne w celu ich wydatkowanie są zgromadzone przez odbiorcę wcześniej(stworzył on „fundusz nabywczy”

4. Środki te są zmniejszane o wartość transakcji i powiększają zasoby pieniężne dostawcy.

5. Strumienie pieniężne ekwiwalentne, występują główni w na rynku i regulowane przez mechanizm rynkowy ( popyt - podaż, ceny, stawki wynagrodzeń itp.)

6. Podstawowym wyznacznikiem zakresu (wartości) tych przepływów są ceny.

II. Strumienie pieniężne redystrybucyjne ( transfer )

Podmiot X PIENIĄDZ Podmiot Y

1. Przepływ pieniądza jest NIEEKWIWALENTNY ( pusty)

2. Dochód osoby Y jest równy wydatkowi osoby X, Dz = Wy

3. Podobnie jak przy strumieniu pieniężnych rynków wydatek wymaga wcześniejszego nagromadzenia środków pieniężnych.

4. Wydatek zmniejsz możliwości nabywcze wydatkującego.

5. Strumienie pieniężne transferowane są regulowane głównie przez przepisy - normy prawne

6. Brak tu odpłatności szczegółowej ( np. przy podatkach, choć niekiedy występuje odpłatność ogólna.

7. Tytuły tych przepływów są zróżnicowane np. darowizna, subwencja, spadek, podatek,

pożyczka prywatna itp.)

III. Strumienie pieniężne kredytowe (dochody kredytowe)

Bank - PIENIĄDZ Kredytobiorca

1. Przepływ pieniądza występuje w wyniku udzielenia kredytu przez bank kredytujący na rzecz kredytobiorcy

2. Dk =/ Wb

Ponieważ dochód kredytobiorcy nie jest wydatkiem banku.

Podstawą udzielania kredytów są zgromadzone oszczędności różnych podmiotów, lecz określają one zakres możliwości kredytowych banku, ale nie są w rzeczywistości przez bank wydatkowane.

IV. Oszczędności pieniężne -

to nie strumień , lecz zasób pieniądza będący efektem wstrzymania się części podmiotów od szeroko pojętej konsumpcji- od wydatkowania pieniądza.

Związek dochodów kredytowych z oszczędnościami

W skali globalnej wielkości dochodów kredytowych odpowiadać powinna teoretycznie oszczędnościom, co wynika stąd, że przy założeniu, iż wielkość produktów wystawionych na sprzedaż odpowiada wielkości masy pieniądza znajdującego się na rynku. Każda oszczędność

Pieniądza oznacza nie możność podziału produktu PKB wartości.

Podaż Produktu PKB Popyt(określony przez masę pieniądza-Pieniądz

Oszczędności rzeczowe Oszczędności pieniężne

Or Dk

Dochody kredytowe

Dk

Wobec tego, że Dk = Op = Or, przy założeniu, że Op to oszczędności spontaniczne(niewymuszone), to gdy Dk > Os wystąpi zjawisko inflacji (rosną ceny).

Występuje inflacyjna nadwyżka kredytu, część dochodów kredytowych może być nie wydatkowana przez kredytobiorcę i zaoszczędzona- np. w sytuacji, gdy nie może on obecnie nabyć pożądanego towaru. W konsekwencji, do równowagi dochodu tu wskutek tego , że Dk + Dk1 = Os + Ow.

Oszczędności wymuszone są zatem efektem odłożenia pieniędzy przez ich posiadaczy, nie tyle z ich własnej woli, co z konieczności, wobec niemożliwości aktualnie ich wydatkowania, podsumowując więc stwierdzamy , że : Pr + Dt + Dk = Wr + Wt +0 ponieważ

Pr = Wl , Dt = Wt to Dr = 0.

Równość taka zachodzi ,jednak Ex Post zanim do niej dojdzie w drodze działanie mechanizmu cenowego lub wystąpienie oszczędności przymusowych, Ex Ante brak jest wskazanej tu równości wyrażających się w istnieniu inflacyjnej nadwyżki dochodów kredytowych .

Nierównowaga może się także przejawiać w zjawiskach odwrotnych - tzn. przewyższania dochodów kredytowych przez oszczędności 0>Dn lub Dx<0.

Mamy wówczas do czynienia z sytuacją deflacyjną. Problem tak może być jednak łatwo rozwiązany przez dostarczenie dodatkowych dochodów kredytowych, które wyrównają wysokość dochodów kredytowych z oszczędnościami.

GRUPY FINANSOWE

1. Finanse ludności lub gospodarstw domowych.

Podstawowymi przychodami i dochodami tej grupy są wynagrodzenia z tytułu pracy najemnej, emerytury, dochody właścicieli kapitałowych itp. Obok tego występować mogą zasilenia pożyczkowe, czy też kredytowe. Głównym nurtem wydatków są tu zakupy dóbr konsumpcyjnych, naturalnie część wydatków stanowią podatki, składki ubezpieczeniowe, spłata kredytów, opłacanie odsetek bankowych itp.

2. Finanse publiczne stanowią przychody , dochody, wydatki Państwa, samorządów terytorialnych. Przychody mają tu przede wszystkim charakter przymusowy i bezzwrotny, a wydatki służą pokryciu zbiorowych potrzeb społecznych.

3. Finanse ubezpieczeń - odnoszą się do zjawisk inicjowanych i realizowanych przez instytucje ubezpieczeniowe. Gromadzą one fundusze ze składek od podmiotów ubezpieczających wartości materialne i osoby od ryzyka powstania różnego rodzaju szkód. Warunki ubezpieczeń ukształtowane są przez konkurencje występujące na rynku ubezpieczeniowym. Wydatek stanowią wypłacone odszkodowania, renty, emerytury itp.

4. Finanse banków i instytucji kredytowych wyodrębnione od innych zjawisk finansowych. Szczególny ich charakter , polegający na zwrotnym gromadzeniu i podziale zasobów pieniężnych, występowanie operacji kredytowych, wiążących się z tworzeniem pieniądza i jego wycofaniem, prowadzeniem działalności rozliczeniowej podmiotów w drodze przyjmowania depozytów i dokonywania przelewów na podstawie zleceń ich właścicieli.

5. Finanse przedsiębiorstw- to całość procesów przepływu pieniężnych, które inicjują przedsiębiorstwa lub biorą w nich czynny udział. Straty finansowe realizowane przez te podmioty maja podstawowe znaczenie do całokształtu zjawisk finansowych w całej gospodarce. Wynika to z tworzenia przez nią podstawowej części PKB. Z jego sprzedaży i tworzonych w związku z tym przychody po ich repartycji tworzą się przychody w znacznej części innych podmiotów.

Jednostka gospodarcza wyodrębniona pod względem techniczno-organizacyjnym i prawnym, charakteryzuje się pewnymi cechami

- posiada jednolite kierownictwo

- działa w określonym miejscu

- dysponuje wyodrębnionym zespołem pracowników (zwykle najemnych) i majątkiem

- samodzielnie podejmuje decyzje ekonomiczne określające zadania i środki ich realizacji

- przy podejmowaniu decyzji kieruje się własnym celem lub celami (nadwyżki finansowe

- posiada samodzielność dochodową, zwaną samofinansowaniem polegającym na bilansowaniu dochodów i wydatków.

---