STRATEGIA W PODATKACH - jest to działanie podatnika zmierzające do obniżenia należnych podatków, uniknięcia płacenia podatków lub zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu
Podział strategii :
długookresowe (raczej dla przedsiębiorstw)
krótkookresowe (osoby fizyczne)
strategia legalna (zgodnie z przepisami)
na pograniczu prawa
świadome omijanie przepisów
nieprzestrzeganie przepisów
9. Strategie kosztowe w podatkach dochodowych
STRATEGIA KOSZTOWA - jest to takie kształtowanie poziomu kosztów uzyskania przychodów, by w zakładanym okresie zminimalizować wysokość podatku do zapłaty
a) strategia polegająca na maksymalizacji kosztów uzyskania przychodów
powody maksymalizacji kosztów : wysokie stawki podatku oraz różne zasady ustalania dochodu dla celów podatkowych i zysku jako wyniku finansowego przedsiębiorstwa
jak podwyższać koszty :
przyspieszona amortyzacja
- dla budynków/budowli używanych w warunkach pogorszonych (współczynnik nie wyższy niż x 1,2) oraz w warunkach złych (współczynnik nie wyższy niż x 1,4)
- dla maszyn, urządzeń i środków transportu używanych bardziej intensywnie niż przeciętnie współczynnik x 1,4
- dla urządzeń i maszyn zaliczanych do grupy 4-6 i 8 Klasyfikacji Środków Trwałych (KŚT) poddanych szybkiemu postępowi technicznemu współczynnik x 2
- ulga dla małych przedsiębiorstw od 1.1.2007 (obrót w skali roku podatkowego < 800 tyś euro) rozpoczynających działalność : zaliczenie jednorazowo w koszty uzyskania przychodów wydatków na zakup środków trwałych w roku podatkowym do równowartości 100 tyś. euro. (422 tyś zł) Przedsiębiorca realizuje na raz strategię kosztową i dochodową ponieważ wlicza równowartość 100 tyś. euro do kosztów uzyskania przychodów, a nie odlicza od dochodu. W zależności od przychodów i innych wydatków zaliczanych do kosztów uzyskania przychodów podatnik określa dochód lub wykazuje stratę.
wydatki na badania naukowe
- zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów wydatków poniesionych w kolejnych latach na prace badawczo - rozwojowe jednorazowo w tym roku, w którym zostały zakończone, lub w miesiącu, w którym zostały poniesione albo poprzez odpisy amortyzacyjne
umorzenie nieściągalnych należności
- można je wliczyć do kosztów uzyskania przychodów, jeżeli zostały wcześniej zarachowane do przychodów i wpłynęły na wysokość podatku oraz gdy ich nieściągalność została uprawdopodobniona : protokół (zgoda dłużnika), postępowanie sądowe dotyczące upadłości, postępowanie dotyczące nieściągalności (organ postępowania egzekucyjnego)
maksymalizacja kosztów z tytułu finansowania spółki przez podmioty powiązane z nią kapitałowo (tzw. cienka kapitalizacja)
- nie uznaje się za koszty uzyskania przychodów odsetek płaconych przez spółkę od zaciągniętych kredytów/pożyczek od jej udziałowca/akcjonariusza posiadającego nie mniej niż 25% udziałów/akcji, jeśli zadłużenie spółki wobec tych udziałowców/akcjonariuszy osiągnie łącznie 3x wartość kapitału zakładowego spółki - w części w jakiej pożyczka przekracza tę wartość zadłużenia
np. kapitał zakładowy - 100 pożyczka - 400
odsetki od części która przekracza 3x zadłużenie - czyli od 100k nie będą kosztem uzyskania przychodu
możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków poniesionych na zaniechane później wydatki inwestycyjne
- w momencie zbycia lub likwidacji zaniechanej inwestycji poniesione na nią nakłady przedsiębiorca może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów
dla małych przedsiębiorstw : przerzucanie kosztów gospodarstwa domowego
np. samochód w strategii kosztowej (os. fizyczna z działalnością gospodarczą)
I. samochód nie jest zarejestrowany na przedsiębiorstwo : (jak płacimy)
- ryczałt (miesięczny ryczałt wg stawki lokalnej)
- kilometrówka (80gr/km ; konieczna ewidencja)
- dojazd z miejsca zamieszkania do miejsca pracy : konieczna ewidencja
II. wprowadzamy samochód do ewidencji przedsiębiorstwa - możemy go amortyzować jak nowy (jeśli jest faktura) a bez faktury wg ceny rynkowej
np. 2003 - samochód kupiłem za 40k , w 2008 wprowadzam do ewidencji (jest faktura - za 40k ewidencja) i amortyzuję za 16k (korzystając z max stawki amortyzacji - 40%), po roku sprzedaję za 10k - strata 14k; jedno ale : limit amortyzacji (40%) to 20k euro
inne możliwości (czasami na pograniczu legalności) : wydatki na zakup produktów/usług od podmiotów powiązanych kapitałowo/personalnie, wydatki na usługi doradcze, księgowe, badania, zarządzanie, marketing, reklama, podróże służbowe, rozmowy telefoniczne itd.
b) strategia polegająca na odroczeniu kosztów uzyskania przychodów
Czasami przedsiębiorcom bardziej opłaca się przesunąć koszty w czasie w celu osiągnięcia korzyści podatkowych w przyszłości. Można tak zrobić poprzez
- korzystanie przez dany podmiot z preferencji podatkowej polegającej np. na zwolnieniu dochodu z podatku (można wtedy np. odroczyć amortyzację)
- wykazywanie w przedsiębiorstwie straty (patrz pytanie 10)
10. Strata a strategia kosztowa
W przypadku wykazania straty można ją rozliczać z dochodem uzyskiwanym w kolejnych 5 latach (najkrócej 2 lata), obniżając dochód w danym roku nie więcej niż o 50% straty. W sytuacji gdy przedsiębiorstwo wykazuje stratę i jest ona wysoka w stosunku do dochodu można zaniechać lub ograniczyć naliczenie kosztów z tytułu amortyzacji do celów podatkowych.
Przykład (z książki) : strata w 2007r. = 100
2008-2012 planowany przychód = 25, koszty amortyzacji w każdym roku = 5
przedsiębiorstwo może zaniechać na okres 5 lat odpisów amortyzacyjnych, wtedy roczny dochód = 20
Po 5 latach strata jest rozliczona i od 2013 podatnik może znowu naliczać amortyzację - przerzucamy wtedy koszty amortyzacji na okres po rozliczeniu straty. Korzyść podatkowa : 25x0,19 = 4,75
11. Strategie dochodowe w podatkach dochodowych
STRATEGIA DOCHODOWA - polega na dążeniu podatnika do minimalizacji podstawy opodatkowania. Strategia ta może polegać na :
maksymalizacji kosztów uzyskania przychodów (czyli minimalizacja dochodu)
zawiązanie grupy kapitałowej (patrz pytanie 13)
korzystanie z uproszczonej metody wpłaty zaliczek na podatek
przerzucanie dochodu na podmioty zwolnione z płacenia podatku
korzystanie z ulg pośrednich
utworzenie spółki komandytowej
Ad. 1 (maksymalizacji kosztów uzyskania przychodów (czyli minimalizacja dochodu)
- zakupy towarów/usług po wyższych cenach (np. od spółek założonych w rajach podatkowych)
- nadpłata odsetek od kredytów/wcześniejsza spłata zobowiązań
- wcześniejsza wypłata wynagrodzeń/bonusów
Ad. 3 (korzystanie z uproszczonej metody wpłaty zaliczek na podatek)
Normalnie podatnik wpłaca co miesiąc zaliczkę na podatek dochodowy do US (samemu trzeba obliczyć, jest to skomplikowane). Metodę uproszczoną należy stosować gdy podatnik przewiduje, że w danym roku podatkowym osiągnie dużo wyższy dochód niż w roku stanowiącym podstawę ustalania zaliczek na podatek. Daje to takie korzyści, że mimo osiągnięcia wyższego dochodu, ciągle płacimy (do końca roku) zaliczkę tej samej wielkości -> jest to pewien sposób samofinansowania się. Poza tym podatnik nie musi co miesiąc ustalać narastająco dochodu i obliczać należnego podatku - oszczędza czas i obniża koszty, nie ma też ryzyka związanego z pomyłką przy ustalaniu dochodu i podatku co miesiąc.
Ad. 4
Możemy zmaksymalizować dochód do opodatkowania a potem przerzucić go do przedsiębiorstwa krajowego (gdy jest ono w SSE korzysta z przywilejów podatkowych strefy - np. spółka córka) albo zagranicznego (w raju podatkowym - ale ograniczeniem są ceny transferowe - patrz pytanie 12)
Ad. 5
Innym sposobem obniżenia podstawy opodatkowania są odliczenia. Np. w latach 1992 - 1996 były odliczenia z tytułu zakupu obligacji Skarbu Państwa. Poza tym są to takie ulgi jak : mieszkaniowa, rehabilitacyjna albo też darowizny. Na wykładzie był przykład ulgi technologicznej :
dla kogo : przedsiębiorcy opodatkowani na zasadach ogólnych (czyli nie podatek liniowy)
na co : za zakup nowych (do 5 lat) technologii
co daje : o połowę kosztów zakupu tych technologii obniżamy podstawę opodatkowania przez 4 lata
kiedy nie ma ulgi : jeśli sprzedajemy tą technologią albo otrzymujemy finansowanie na tą technologię z innych źródeł (np. dotacje państwowe)
Ad. 6
Zadanie : Kowalski planuje działalność gosp. o przychodzie 500k w formie spółki z.o.o. (podatek za CIT i PIT w tym wypadku to 171k) ale można zaoszczędzić zakładając 2 spółki które powołują spółkę komandytową
- 96% udziału posiada komandytariusz (Jan Kowalski) - dochód przed opodatkowaniem = 480k
- 4% posiada komplementariusz (spółka z.o.o.) - dochód przed opodatkowaniem = 20k
1. Kowalski płaci 19% podatku liniowego (PIT) do US -> czyli jest to 91200 zł
spółka z.o.o. płaci także 19% podatku CIT do US -> czyli 3800 zł
2. Dochód spółki po opodatkowaniu to 16200 zł, wypłaca ona dywidendę Kowalskiemu, po opodatkowaniu dywidenda = 13122 zł.
3. Kowalskiego dochód po opodatkowaniu = 388k + dywidenda = 401922
4. Razem do US wpłynęło 98 078 zł zamiast 171 000 zł
12. Ceny transferowe - cel i zakres stosowania
Ceny transferowe ustalane są w transakcjach pomiędzy przedsiębiorstwami powiązanymi (jedno zarządza drugim, jedno ma udział w drugim powyżej 5%, te same osoby fizyczne/prawne zarządzają obydwoma przedsiębiorstwami)
Cel : kontrola przedsiębiorstw międzynarodowych i ograniczenie transferu kapitału z Polski ;
przedsiębiorcy zobowiązani są do sporządzania szczegółowej, podatkowej dokumentacji tych transakcji - przedsiębiorcy zawierają porozumienie z ministrem finansów
cel porozumienia :
akceptacja metody ustalania ceny
ochrona przed niebezpieczeństwem zakwestionowania i pewność przyjętej metody wyceny
uniknięcie sankcji podatkowych
wzrost inwestycji zagranicznych
rodzaje porozumień (w nawiasie czas potrzebny na podjęcie decyzji przez urząd) :
- jednostronne (do 6 mies.)
- dwustronne (do 12m)
- wielostronne (do 18m)
koszty : 5-50 tyś dla jednostronnych do nawet 200 tyś zł dla wielostronnych umów + koszty postępowania ale : kontrole w 2009 r. spowodowały dopłatę 80mln podatków przez przedsiębiorców