16. Podaj przyczyny wysokiego poziomu nepotyzmu i kumoterstwa w Polsce.
Nepotyzm to udzielanie poparcia członkom rodzinny, faworyzowanie krewnych przy obsadzaniu wysokich stanowisk.
Kulturowe - przyzwyczajenia z PRL, który był jednym wielkim systemem dojść i znajomości, pozwalających bronić się przed państwem. Ponieważ deficyt dotyczył wszelkich dóbr załatwiało się wszystko, poczynając od papieru toaletowego, poprzez mięso, czekoladę, buty, talon na pralkę czy samochód, po miejsce w kolejce w spółdzielni mieszkaniowej. Choć można również wskazać na tradycję sarmackiej Rzeczypospolitej. Słaba władza królewska, niezbyt rozwinięty aparat urzędniczy, niewydolne sądownictwo i szczególne poczucie wolności szlacheckiej sprawiały, że kraj funkcjonowała jak jeden wielki układ klienteli. Obecnie również przykład idzie z góry. Kolejne ekipy partyjne kolonizują państwo umieszczając krewnych i znajomych w radach nadzorczych spółek Skarbu Państwa, urzędach i ministerstwach. Przyzwyczajenie doszło do tego stopnia, że co trzeci urzędnik nie traktuje zatrudnienia znajomych jako czegoś nagannego.
Niejasno sformułowane przepisy i źle działający system prawny - politycy wykazują się naprawdę niezwykłą inwencją, aby obejść przepisy. Sama ustawa jest ułomna, bo nie precyzuje metod wyłaniania najlepszych kandydatów na stanowiska. Np. ustawa mówi, że „dyrektora generalnego można przenieść na inne stanowisko gdy przemawia za tym ważny interes Służby Publicznej” -więc zwalniano ludzi pod zarzutem nie przeprowadzenia bieżących napraw sanitariatów.
Mentalność wiejska przeniesiona po wojnie do miast w procesie migracji - rodzina ma być solidarna i trzymać się razem, inaczej nie przetrwa. Zatem, gdy ktoś dostaje stanowisko, w sposób naturalny pamięta o krewnych. W zacofanej wsi interes rodzinny stanowi kryterium postępowania moralnego. Należy dążyć do jak największej, szybkiej korzyści materialnej dla rodziny, inni bowiem postępować będą tak samo.
Brak egzekucji prawnej - a co za tym idzie całkowite poczucie bezkarności urzędników, którzy łamią zasady. Kiedy tylko dostaną swój kawałek władzy, dzielą między swoich stanowiska i przywileje.
Brak jasnych reguł i zasad - nepotyzm dotyka głównie firm państwowych, szpitali, publicznej telewizji i przede wszystkim administracji, gdzie wydaje się pieniądze budżetowe, czyli niczyje.
Brak publicznej dyskusji o tym, co jest właściwe, a co jest zwykłym draństwem.