Kompozycja tańca.
„Kompozycja tańca to sposób, w jaki wewnętrznemu doświadczeniu nadaje się egzystencję za pomocą techniki” Margaret H'Doubler. To jedna z wielu definicji i ujęć problemu dotyczącego kompozycji. Nurtujące pytania: czym ona tak właściwie jest, jaka powinna lub nie powinna przybierać formę, jaki jest jej cel i intencja? Dotknięcie problemu z wielu stron pozwala nam głebiej zrozumieć ten sceniczny twór.
Prowadząc prace badawcze należy siegnąć do korzeni, poznać pierwowzór i pożniejsze jego transformacje aby zrozumieć dlaczego pozmiot naszygo zainteresowania jest własnie taki.
Istotnie słowo choreografia oznaczała początkowo zgodnie z jego grecka etymologią zapis tańca (choros - taniec, grapho - piszę). Zapisywanie tańca dokonywane było za pomoca znaków graficznych, nastepnie komponowanie i zapisywanie gotowej kompozycji. A wiec kompozycja nie jest swoistym dziełem aktu twórczego. Dzisiaj kompozycja to „porządkowanie i organizowanie ruchów w celach artystycznych”. To najprostsze wyjaśnienie, lecz w pełni nie oddaje istoty i głębi tego waznego aktu sztuki. Czym więc jest owa kompozycja. W moim mniemaniu jest to dzieło, układ, zestawienie, twór sztuki, która łaczy się z innymi swoimi dziedzinami. Kompozycja to zestawienie i ułożenie logicznie dobranych elementów formalnych i wyrazowych, tak aby zgodne było z intencja dzieła scenicznego lub aktu twórczego. Kopozycja niestety dla wielu pozostaje choreografią w rozumieniu kroków i figur połączonych ze sobą i wykonywanych zgodnie z muzyką. Zauważyć należy ze wtedy staje się ona tylko bezintencjonalnym ćwiczeniem i ruchem. Moje ujecie kompozycji wynika z faktu iż wszystko czym się zajmuje odczuwam, rozumiem i przezywam, wiec nie dopuszczalne dla mnie byłoby tworzenie sztuki bez intencji jako produkt. Sztuka zasługuje na szacunek i powinna porywać serca, wzbudzać uczucia i emocje wtedy jest ona żywa.
Podczas aktu tworzenia, którego efektem jest kompozycja, powinniśmy „szukać” kodów, które wyrażą intencję. Wspomniane „szukanie” to nic innego jak wyzwolenie siebie w ruchu bez świadomości. Znaczenia nie będzie miała jakość ruchu, ale moc wyrażanej intencji. Głębokie zrozumienie sensu, w sposób świadomy, i spontaniczne wyzwolenie uczuć w sposób nieswiadomu jest najdoskonalszym aktem twórczym w moim mniemaniu. Dotyczy to sytuacji w której tancerz jest reżyserem wolnym! On wyzwala, wyraża siebie w sposób niezależny, indywidualny, jest twórca i wykonawcą. Jest entuzjastą tańca. Możliwość wyzwolenia swojej interpretacji na scenie niestety jest żadkościa, często choreografowie tworząc kompozycje, narzucają wykonawcom swoja wizję w sposób radykalny i bezinteresowny. Następstwem takiego czynu jest brak wyrazu i przekazu. Najdoskonalszy twórca kompozycji pozwala swoim wykonawcom wyrażac siebie lecz w ogólnej koncepcji i założeniu, tak aby tancerz czuł się swobodnie i dobrze. Taki choreograf powinien przede wszystkim jasno sprecyzować intencje dzieła, zamierzony cel, a dażenie do jego realizacji powinno być „poszukiwaniem” kodu, symboliki jako środka wyrazu i przekazu. Takie działanie ciała wyraża wiecej niż słowa, jest głębsze i nieokreślone dla odbiorcy w sposób rzeczowy poprzez charakterystykę lecz w sposób intuicyjny pozwala zrozumieć intencję i intencję
To właśnie one są perłą w akcie twórczym jaką jest kompozycja, ale tylko wtedy, gdy spójnie działać będzie z ważnym aspektem jakim jest po prostu fizyczność. Dzieło choreograficzne składa się z dwóch struktur, jedną z nich jes intencja i idea, a drugą fizyczne budowanie formy. Drugi człon również ma swój znaczący udział w akcie twórczym. Przez fizyczne budowanie formy rozumieć można układy ciał, ich miejsce w kompozycji, kształty tworzone przez grupę ludzi, schematy i ułożenia, które nadają dziełu przestrzenny obraz. Całość wypełnia wlaśnie intencja i wyrażanie jej przez tancerza entuzjastę. Dzieło choreograficzne to harmoniczne współistnienie tych dwóch elementów, wzajemnie się wzmacniających i dających pełny wyraz w określonym czasie, energii i przestrzeni. W sytuacji, gdy na bazie fizycznej formy nie wyrazimy idei, bądź stworzymy choreografię bez pozafizycznego i mentalnego ujęcia, gdy cel i sens nie będzie w żaden sposób określony, lub, gdy artyści nie wyrażą w sposób głęboki i czytelny intencji tworzenia, cały twór przyjmie formę bezwartościowego tworu, a wiec układu tanecznego.
Scena i sztuka wymaga idei i treści. Srodkami ich wyrazu może stac się wszystko co jasno odda intencję. Moim zdaniem obecnie twórcy koncentrują się na formie i to nią chcą szokować i zadziwiać. Działają skrajnościami, środkami które mają najwieksza siłę przebicia.nie zastanawiając się nad sensem ich obecności. I to właśnie takiego tworzywa nie można nazwać dziełem choreograficznym.
Środkami wyrazu mogą być wszelakie formy. Dziela choreograficzne korzystają z wielu dziedzin, motywów, tematów przewodnich, które mogą być rozmaicie lączone rozwijane i modyfikowane zachowując ogólny sens. Fizyczne budowanie schematu i formy zaczerpnięte jest z plastyki, muzyki, geometrii, fizyki, muzyki i wielu innych. Schematem dzieła może stać się układ A-B-A, w której A to przestawienie tematu, B wprowadzenie tematu skontrastowanego, A powrót do pierwowzoru, lecz już zmodyfikowanego. Możliwości kombinacji jest wiele. Poszczególne składnie powinny być ze sobą połączone tematycznie i składniowo. Przejęcia pomiędzy kolejnymi częściami powinny je łączyć, tworzyć spoidło, dzięki czemu całość zachowuje swoją logikę, sens i spójność. W ten sam sposób można tworzyć również elementy choreografii. Inspirowani tematem, dziełem np. plastycznym, lub muzyka możemy wspólnie stworzyć kompozycję ruchów i elementów powstałych z inspiracji każdego tancerza zespołowego. Powstała kompozycja stworzy mieszankę odczuć i interpretacji. Powstanie pełny różnorodny, szczegółowy opis tematu przewodniego. Elementy należy komponować tak, aby wynikały po sobie automatycznie, mowa tutaj o płynnych połączeniach i przejściach - transition.