TYPY POPULACJI ROŚLIN UPRAWNYCH
- czystej linii wsobnej - CLW
- panmiktycznej populacji obcopłodnej PPO
- populacji mieszańcowej - HYB
(mieszańce heterozyjne)
- wegetat rozmnażanego klonu - KLO
Czystych lini wsobnych:
-Metoda rodowodowa
-Metoda populacji mieszanych (ramszów - metoda Svalöfska)
Metoda rodowodowa:
Zalety:
- duże ograniczenie liczby linii poprzez wczesną selekcję,
- znane pochodzenie (rodowód) każdej linii,
- skuteczna dla cech o wysokiej oddziedziczalności.
Wady:
- duża heterozygotyczność F1 (i dalszych pok.) wydłuża proces
homozygotyzacji i stwarza możliwość błędnej oceny wartości
pojedynka,
- mało skuteczna dla cech o niskiej odziedziczalności.
Ramsz - populacja pochodząca z jednego krzyżowania,
zawierająca rozszczepiające się w potomstwie osobniki
i składająca się z różnych fenotypowo roślin
Zalety:
- wysoka homozygotyczność linii ułatwia selekcję (brak rozszczepień),
- zwiększona adaptacja linii do środowiska,
- tańsza od rodowodowej.
Wady:
- selekcja bez rodowodów (najlepsze linie mogą być spokrewnione),
- konieczność prowadzenia dużej liczby linii (pracochłonność),
- eliminacja cennych genotypów nie odpornych na warunki środowiska.
Ród to potomstwo rośliny
obcopłodnej ze swobodnego
przepylenia.
Odmianą jest:
- panmiktyczna populacja obcopłodna, heterogenna, heterozygotyczna,
utworzona przez zmianę frekwencji genów w wyniku selekcji
i kontrolowanego przepylenia (odmiana populacyjna);
- syntetyczna, panmiktyczna populacja obcopłodna, heterogenna,
heterozygotyczna (o innym sposobie selekcji materiałów wyjściowych
do swobodnego przepylenia i tworzenia odmiany).
Metoda hodowli odmian populacyjnych obejmuje:
- selekcję masową,
- selekcję indywidualną z oceną potomstwa,
- metode rezerw,
- metodę krzyzowania par.
Selekcja masowa- najstarsza, najprostsza metoda ulepszania genotypów
Rozmnażanie selekcjonowanej populacji musi być kontrolowane
(izolacja przestrzenna).
Skuteczność selekcji masowej występuje gdy:
- cechy są wysoce odziedziczalne i warunkowane małą liczbą genów,
brak wpływu środowiska na ekspresję cech, wyróżnienie
segreganta jest jednoznaczne,
- ujawnienie cechy przed kwitnieniem (można wtedy kontrolować
zapylenie przez wybór formy matecznej, ojcowska jest nieznana),
- cecha warunkowana allelami recesywnymi (łatwa do odróżnienia,
w przeciwieństwie do heterozygot), łatwiejsza eliminacja form
niepożądanych.
Selekcja indywidualna z oceną potomstwa:
- możliwa dobra ocena pojedynka, ponieważ opiera się na
ocenie potomstwa,
- kryterium selekcji nie jest fenotyp, ale konkretna wartość
potomstwa pod względem pożądanej cechy
Metoda krzyżowania par pod wspólnym izolatorem
• stosowana, gdy rośliny są samoniezgodne,
• materiałem wyjściowym są mieszańce F1 uzyskane
ze swobodnego krzyżowania się odmian,
• uzyskane potomstwo wykazuje większe wyrównanie
pod względem cech użytkowych,
• w każdym pokoleniu można wybierać nowe pary
do krzyżowania, aby uniknąć depresji wsobnej.
• ostatnim etapem jest swobodne przekrzyżowanie potomstwa
wybranych par.
Metoda rezerw (metoda Ohio) - stosowana jest dla gatunków, u
których cechy użytkowe mogą być oceniane dopiero po
kwitnieniu i które źle znoszą chów wsobny np. żyto.