warzywka pytania 07 opracowane


Pytania z warzywnictwa '07 i uzupełnione o `08

1. Podaj ważniejsze typy klasyfikacji warzyw (przykłady).

1. ze wzgledu na organ uzytkowy:
- korzeniowe - marchew pietruszka, seler, burak
- cebulowe - cebula, czosnek, por
- liściowe - kapusta, salata, cykoria, endywia pietruszka, seler (one naciowe, ale chyba mozna podciagnac pod lisciowe)
- owoce (chyba ze jakos inaczej sie to zwie) - pomidor, papryka, ogorek, dynia, arbuz, melon, pepino, oberzyna
2. ze wzgledu na miejsce uprawy
- gruntowe - cebula, kapusta, pomidor
- inspektowe - pomidor, papryka, salata, ogórek, oberżyna
3. Jest tez ogolny podzial okreslajacy czesc uzytkowa i stopien pokrewienstwa krzaka:
- cebulowe: cebula, czosnek, pory,
- kapustne: kapusta głowiasta, kalafiory, kalarepa, jarmuż
- liściowe: sałata, szpinak, szczaw, endywia
- psiankowe: pomidory, ziemniaki, papryka
- korzeniowe: marchew, pietruszka, selery, buraki ćwikłowe
- rzepowate: rzodkiewka, rzodkiew, rzepa
- dyniowate: ogórki, dynia, melon
- strączkowe: fasola, groch, bób, soja,
- przyprawowe jak: koper, majeranek,
4. ze wzgledu na przydatnosc do przechowywania:
- trwale - marchew, cebula,
- nie trwale - ogorek, pomidor


2. Jaka jest definicja warzywa?

W/g. WikiPedi:
Warzywa to rośliny zielne (jednoroczne, dwuletnie lub wieloletnie), które mogą służyć człowiekowi za pokarm. Mogą być spożywane w całości lub tylko częściowo (nasiona, kwiatostany, owoce, pędy, liście, korzenie). Można je zjadać na surowo, ugotowane, usmażone lub upieczone. Używane są również w przetworach lub jako przyprawy. Uprawą i produkcją warzyw zajmuje się warzywnictwo.

Warzywa są bardzo ważnym składnikiem pokarmu człowieka - stanowią źródło witaminy C i prowitaminy A, a także błonnika i składników mineralnych. Mają wysoką wartość biologiczną i dietetyczną.


3. Jaki związki decydują o wartości biologicznej warzyw (wymień)?

Witaminy, sole mineralne, tłuszcze, kwasy organiczne, cukry, białka, polifenole, antocyjany, karotenoidy, chlorofile,

Związki biologicznie czynne ti takie które maja wpływ regulujący lub na funkcjonowanie organizmu człowieka np. witaminy, terpeny, fitosterole, fenole, tiole itp.

bez białek i tłuszczy oraz cukrów tak jak tam jest bo one decydują o wartości odżywczej.


4. Na czym polega zjawisko termoperiodyzmu, podaj jego wykorzystanie w praktyce?

Termoperiodyzm to reakcja rozwojowa rośliny na wahania dobowe temperatury.
Można wykorzystać do jarowizacji, przerwania spoczynku, przyspieszenia lub spowolnienia wzrostu rośliny.

Obniżenie temperatury w nocy powoduje że w roślinie korzystniej kształtuje się bilans między ilością wytwarzanych asymilatów a ich zużyciem.


5. Podaj przykłady warzyw:

a) odpornych na mrozy - jarmuż, marchew, szparag, rabarbar.
b) odpornych na przymrozki - pietruszka, sałata, cykoria
c) ginących od przymrozków lub długotrwałych chłodów - pomidor, oberżyna, papryka, ogórek


6. Jakie parametry światła odgrywają ważną rolę w produkcji warzyw?

Długość fali, natężenie, czas ekspozycji

7. Czym powinny się charakteryzować sztuczne źródła światła wykorzystywane w praktyce ogrodniczej?

LRF - nie! Za dużo światła czerwonego, brak niebieskiego (obniżona fotosynteza), dużo ciepła (musi być 90-100cm od rośliny), rozproszone światło

LRFR - tak! Dobry wpływ na fotosyntezę, równomierne światło, 10% wydajności świetlnej

8. Wymień czynniki wpływające na pobieranie wody przez rośliny warzywne


9. Wymień gatunki warzyw mające wysokie wymagania wodne


10. Podaj fazy wzrostu lub rozwoju, w których potrzeby wodne są największe

Fazy:

Jeśli roślinom nie można zapewnić optymalnych warunków wodnych przez cały okres wegetacji, to nie należy nawadniać ich w początkowym okresie wzrostu

Kapustne - cały czas wymagają dużo wody:

Pomidor - faza zawiązywania owoców

Ogórek - faza zawiązywania owoców

Korzeniowe:

Cebula - od wschodów do tworzenia cebul (słaby system korzeniowy)

Ziemniak - krytyczny okres - od tworzenia bulw do zbiorów

Sałata - krytyczny okres - końcowy okres wiązania główki

Strączkowe (groch, fasola) - krytyczny okres od kwitnienia do zawiązywania nasion i zbioru

Pod szkłem - wilgotność musi być na stałym poziomie (0,02-0,03 MPa)

11. Co to jest jarowizacja? Które warzywa (6) przechodzą jarowizację, a które jej nie przechodzą (5)?

Jarowizacja (jaryzacja, wernalizacja) - procesy biochemiczne zachodzące pod wpływem niskich temperatur, wpływające na zakwitanie roślin. Rośliny bez okresu chłodu mogą rozwijać się tylko wegetatywnie, w ogóle nie tworząc kwiatów.

Zjawisko to ma praktyczne zastosowanie w ogrodnictwie, gdzie np. aby wytworzyły się pędy cebuli, rośliny te muszą przejść przez okres jarowizacji w t. 5-10°C. Dlatego też cebulę wysadkową należy przetrzymywać w temperaturach optymalnych dla jarowizacji (5-8°C), natomiast temperatur tych trzeba unikać przechowując cebulę dymkę.

Jarowizację wykorzystuje się w produkcji nasion niektórych gatunków warzyw.

Kraje, w których temperatura zimy jest nieco wyższa niż 0°C, przeszły na produkcję nasion buraka cukrowego i ćwikłowego, stosując tanią jednoroczną uprawę.

Również w warunkach Polski, w rejonie nadmorskim o łagodnych zimach, można tą metodą produkować nasiona odmian wczesnej kapusty głowiastej. (wikipedia)

Przechodzą

Nie przechodzą

Cebula,

pietruszka, marchew

pasternak,

seler korzeniowy, por

skorzonera,

burak ćwikłowy

Pomidor, papryka,

oberżyna, ziemniak,

sałata,

kukurydza,

dyniowate,

strączkowe


12. Scharakteryzuj idealną glebę pod uprawę warzyw


13. Które gatunki warzyw stawiają wysokie wymagania glebowe?

I. klasa gleb: cebula, ogórek, kalafior, seler, sałata, papryka, por
II klasa: Kapustne, rabarbar, chrzan, szpinak, fasola, groch, pomidor samokończący
III klasa: warzywa korzeniowe, pomidor wysokorosnący, szparag


14. Sklasyfikuj materiały wykorzystywane jako podłoża w produkcji pod osłonami

Mineralne:

Organiczne:

Niska pojemność wodna i sorpcyjna

Może zawierać substancje hamujące kiełkowanie nasion i wzrost roślin

Duży stosunek C:N - trudno ustalić nawożenie azotem

Jako składnik podłoży mieszanych


15. Na czym polega rola nawozów organicznych i mineralnych wprowadzanych do gleby?

Organiczne:

Kompost przeciwdziała tworzeniu się skorupy

Obornik wprowadzenie mikroorganizmów powoduje rozkład materii organicznej z wytworzeniem ciepła i CO2 (lepsze warunki dla fotosyntezy), obornik ma działanie długotrwałe.

Nawozy zielone:

Nieorganiczne:


16. Jakie są korzyści ze stosowania nawozów mineralnych?

17. Które warzywa w uprawie polowej reagują na nawożenie obornikiem?


18. Podaj przykłady warzyw o a) małych, b) średnich, c) dużych wymaganiach, co do nawożenia azotem

19. Wymień czynniki mające wpływ na akumulację azotanów w warzywach

20. Które gatunki warzyw są wrażliwe na uprawę bezpośrednio po wapnowaniu? Kiedy wobec tego ten zabieg powinien być wykonany?

Wapnujemy:

- późnym latem lub jesienią

- najlepiej po zbiorze

- żeby podnieść odczyn gleby

21. Co to jest a) zmianowanie, b) płodozmian, c) rotacja?

22. Podaj ogólne zalecenia dotyczące następstwa roślin warzywnych

Rok

Roślina

1

Liściowe, kapustne

2

Zboża jare z wsiewką roślin strukturotwórczych

3

Roślina strukturotwórcza

4

Cebulowe

5

Korzeniowe

6

Motylkowe + zboża ozime

7

Zboża ozime


23. Podaj przykłady warzyw wymagających stosowania zamianowania


24. Które warzywa uprawia się a) z bezpośredniego siewu w pole, b) z siewu lub/i z rozsady, c) tylko z rozsady?

a) z bezpośredniego siewu w pole: czosnek (sadzimy ząbki), cykoria sałatowa, szpinak, marchew, burak ćwikłowy, rzodkiewka, fasola,
b) z siewu lub/i z rozsady: kapusty, brokuł, cebula, por, sałata, ogórek, dynia
c) tylko z rozsady: pomidor, papryka, oberżyna, melon, kawon, seler korzeniowy


25. Od czego zależy i ile wynosi norma siewu nasion dla buraka ćwikłowego?

26. U których gatunków warzyw szklarniowych jest możliwe zastosowanie podkładki i jakiej (przykłady)?

Dynia figolistna (Cucurbita ficifolia)

Podkładki odporne na Phytophtora capsici


27. Podaj definicję i przykłady podłoża inertnego?


28. Wymień najważniejsze czynniki środowiska korzeniowego mające wpływ na wzrost, i plonowanie roślin warzywnych?


29. Jakie zmiany zachodzą w podłożu po parowaniu i kiedy możemy sadzić rośliny do parowanego podłoża?

Zmiany:

Aby uniknąć uszkodzenia roślin przez nadmiar azotu amonowego, powstającego po parowaniu (maksymalna koncentracja po 10-14 dniach od zabiegu), należy sadzić w 2-3 dniu po odkażeniu (gdy temperatura spadnie do 30ºC), albo dopiero po 3-4 tygodniach.


30. Określ temperatury letalne dla różnych patogenów przy dezynfekcji termicznej podłoży.

54ºC- nasiona chwastów, dżdżownice, nicienie
71ºC- drutowce, grzyby bez przetrwalników,
82ºC- Fusarium, Verticilium, Pyrenocheta,
94ºC- wirus mozaiki tytoniu (TMV)


31. Jakie czynniki wpływają na skuteczność dezynfekcji termicznej podłoża?

32. Jakie są techniki (metody) dezynfekcji termicznej podłoży?


33. Jakie zmiany w owocach pomidora zachodzą w procesie ich dojrzewania?

Przejrzewanie

34. Wymień etapy przygotowania podłoża do uprawy pieczarki.


35. Dlaczego w przypadku upraw hydroponicznych stosowana forma N-NO3 jest lepsza?
Forma N-NO3 alkalizuje roztwór pożywki, natomiast N-NH4 zakwasza, co jest bardziej niepożądane. Powinno się jednak stosować obie formy jednocześnie gdyż wtedy otrzymuje się pH roztworu na możliwie stałym poziomie.

Rośliny nie gromadzą azotanów

37. Jakie technologie uprawy są powszechnie stosowane w Polsce w produkcji szklarniowej?

Wełna mineralna

W gruncie

Pojemniki (cylindry)

Hydroponika

38. Jakie systemy nawożenia są stosowane w bezwzględnych uprawach hydroponicznych?


39. Na czym polega uprawa aeroponiczna i jakie są jej zalety?


40. Od czego zależy pobieranie składników mineralnych ze środowiska korzeni?

41. Czym się powinny charakteryzować odmiany pomidora przydatne do przetwórstwa?

42. Jakie typy pomidora są uprawiane w polu a jakie w szklarni?

43. Jakie warzywa są dobrym przedplonem dla kapusty?


44. Jakie metody są stosowane w uprawie kapusty na nasiona? Opisz krótko, na czym one polegają?

1. System bezgłówkowy:
dla odmian wczesnych i średniowczesnych. wysiew latem, na rozsadniku lub miejscu stałym. Rośliny zimują w formie rozety i przechodzą jarowizacje, po której nie tworzą główek tylko pędy kwiatostanowe. Dobre dla rejonów nadmorskich. Ryzyko wymarznięcia roślin w zimy bezśnieżne i mroźne


2. System główkowy:
dla odmian późnych, siew maj lub czerwiec/lipiec. Na jesieni zawiązują się główki, które zimujemy w kopcach, bruzdach, rowach (musza być twarde, zdrowe, i charakterystyczne dla danej odmiany). Przechowujemy bez liści (tylko 3-4) z korzeniami. Wiosną sadzimy...Wadami są straty podczas przechowywania.
Nasiona dla tych metod dojrzewają w sierpniu


45. Czym się uwidaczniają zaburzenia fizjologiczne związane z niedoborem boru i molibdenu u kalafiora?


46. Wymień grupy użytkowe ogórków.

47. Podaj metody uprawy cebuli.

Siew 10-20 sierpnia, Zimuje w fazie 3-4 liści, Można przykryć agrowłókniną

48. W jakich warunkach przechowuje się cebulę a) konsumpcyjną, b) wysadkową, c) dymkę?

Dymka - chłodnia (0-1ºC ) lub przechowalnia (18-20ºC)

Konsumpcyjna

Wysadkowa - ???

49. Dlaczego uprawa kapusty pekińskiej na zbiór wiosenno-letni jest ryzykowna?

"kapusta pekińska z uwagi na jej wrażliwość na chłód i długi dzień, najlepszy plon w Polsce tak pod względem wielkości jak i jakości daje w uprawie na zbiór jesienią" [polowa uprawa warzyw M. Orłowski] w uprawie wiosenno-letniej daje mniejszy plon, gorszej jakości i może wybijać w pędy kwiatostanowe.


50. W jaki sposób wydłużyć kampanię przerobową grochu zielonego?

Zastosowanie odmian wcześniejszych i późniejszych przedłużenie okresu zbioru, przechowywanie.


51. W jaki sposób przedłużyć okres zbioru fasoli szparagowej przeznaczonej dla przetwórstwa?

Długość okresu wegetacji fasoli zależy od jej przeznaczenia. F. szparagowa ma krótki okres wegetacji i wszędzie znajduje dostatecznie długi okres bezmroźny dla wydania plonu. Niemniej dla przedłużenia okresu przerobowego przetwórni pożądany jest co najmniej 4 miesięczny okres bezmroźny . (…) za gł. kryterium rejonizacji przyjęto rejony w których śr. temp. lipca przekracza 18˚C, a okres bezmroźny trwa 140 dni. (Chroboczek, str121).


52. Scharakteryzuj odmiany fasoli.

nasionach drobnych

o nas. średnich

o nas. dużych

Podział ze wzgl. na wzrost:


53. Jakie są sposoby uprawy marchwi?


54. Przykłady odmian buraka ćwikłowego o korzeniu a) spłaszczonym, b) kulistym, c) wydłużonym.

a) spłaszczonym: 'Egipski', 'Patryk', 'Wodan F1'
b) kulistym:' Okragły ciemnoczerwony', 'Czerwona kula', Regala', 'Chrobry', 'NOchowski'
c) wydłużonym: 'Forono', 'Glob F1', Norton', 'Opolski', Rywal'.


55. W jakiej fazie dojrzałości zbiera się owoce dynie olbrzymiej, a w jakiej dyni zwyczajnej?

56. Co jest częścią jadalną u karczocha?


57. Jakie znasz odmiany botaniczne i formy użytkowe sałaty?

Sałata siewna (Lactuca sativa)


58. Wymień najważniejsze zabiegi pielęgnacyjne stosowane w uprawie warzyw szklarniowych.


59. Zdefiniuj pojęcia a) dojrzałość zbiorcza, b) dojrzałość konsumpcyjna.

a) dojrzałość zbiorcza: jest to stan jadalnych części roślin warz., w którym charakteryzują się one określonym zespołem cech optymalnych do zbioru, transportu, przechowywania, przetwórstwa.
W zależności od przeznaczenia warz ich dojrzałość zbiorcza może przypadać na inne fazy wzrostu roślin.

b) dojrzałość konsumpcyjna: stan jadalnych części roślin, w którym osiągnęły one najwyższą wartość smakową i odżywczą

60. Jakim zabiegom poddawane są warzywa przeznaczone do sprzedaży?


61. Pod względem trwałości w przechowywaniu można podzielić warzywa, na grupy? Podaj przykłady.

Trwałe - burak, brukiew, cebula, chrzan, marchew, pietruszka, por, rzepa, rzodkiew, seler korzeniowy, skorzonera, ziemniak późny.


Średnio trwałe: Kapustne- kapusta, kalafior, kalarepa, jarmuż ( 1-3 m-ce)

Dyniowate- dynia olbrzymia, cukinia, kabaczek, arbuz
Psiankowate- pomidor, papryka, oberżyna (do 1 m-ca)

Nietrwałe- warzywa liściowe i natki, sałata, pomidor (dojrzały), pieczarka, kukurydza, ogórek, melon, szparag, fasola, groch, warzywa pęczkowane.

62. Od czego zależy dobre przechowywanie się warzyw?

1. Cechy uwarunkowane genetycznie
Do 1. Cechy odmianowe
- długość okresu spoczynku (krótszy u odmian wczesnych);
- budowa morfologiczna (np. u odmian wczesnych kapusty głowiastej luźniejsze ułożenie liści, wpływające na większą transpirację);
- budowa anatomiczna (np. cieńszy nalot woskowy u odmian wczesnych, luźniejsze ułożenie komórek miękiszowych, cieńsze ściany tych komórek);
- intensywność oddychania (zwykle większa u odmian wczesnych, charakteryzujących się szybkim wzrostem, a więc i metabolizmem);
- mniejsza odporność na niskie temperatury (np. u odmian letnich pora, w porównaniu do odmian zimowych);
- różny skład chemiczny i zawartość suchej masy (mniejsza u odmian wczesnych).
2. Warunki klimatyczne
Temperatura
Nasłonecznienie
Opady
3. Czynniki agrotechniczne
Gleba
Zmianowanie
Nawadnianie
Ochrona roślin
4. Termin i sposób zbioru
Określanie dojrzałości zbiorczej
Terminy zbioru
Sposoby zbioru
Zasady postępowania z warzywami po zbiorze
Jakość warzyw
5. Traktowanie po zbiorcze

Mycie
Wstępne schłodzenie
Schładzanie powietrzne w komorze chłodniczej • Schładzanie ciśnieniowe
Schładzanie wodne
Schładzanie „płynnym” lodem
Schładzanie próżniowe
Dosuszanie


6. Warunki przechowywania

6.1. Temperatura
- Temperatura optymalna
- Temperatura zamarzania
- Temperatura letalna
- Temperatura krytyczna
6.2. Wilgotność powietrza
- Wilgotność względna.
- Optymalna wilgotność względna powietrza
6. 3. Skład gazowy atmosfery
- Optymalny skład gazowy atmosfery
W normalnej atmosferze zawartość tlenu wynosi 20,9%, dwutlenku węgla, 0,03%, azotu 78% i gazów szlachetnych (argon i inne) około 1%.
6.4. Cyrkulacja i wymiana powietrza


63. Podaj optymalne warunki przechowywania dla:

a) buraka ćwikłowego temp. 1-2C, do poł IV, w kopcach, piwnicach, przechowalniach
b) oberżyny temp. 7-10C, wilg 90-95%, do kilkunastu dni
c) dyni, kapusty pekińskiej

dynia: temp. 10-12C, wilg 70-75%
młode kabaczki, cukinie i patisony można w temp 6-8C, wilg 90% przez kilka dni

kapusta pek: temp. 0-2 C, wilgotność pow 90-95%, okres 3-4 m-ce
KA - wilg 95%, CO2- 2,5%, O2 - 3%

64. Podaj, jaka jest powierzchnia uprawy warzyw a) w polu, b) pod osłonami.

65. Które gatunki warzyw zajmują największy areał uprawy w polu, a które w szklarni?

66. Wymień gatunki warzyw nadających się do pędzenia.

67. Jaki jest cel stosowania ściółkowania gleby i stosowania włóknin w uprawie warzyw?

68. Wymagania termiczne oraz nawozowe rzodkiewki szklarniowej.

Temperatura:

Nawożenie:

69.Wymienić rośliny które sadzimy pierwszy rok po oborniku i drugi rok. Od czego to zależy.

Obornik: