PROJEKT
WYBÓR SUROWCA
Firma `AGROPEX' jest przedsiębiorstwem przetwórstwa owocowo-warzywnego, w związku z tym, kluczowym surowcem w jej produkcji są oczywiście owoce. Dlatego też, spośród listy surowców zawartej w projekcie pierwszym, wybieram właśnie tę pozycję, a konkretnie -pomarańcze.
DOSTAWCY
`DARPOL' D1
`FORTECH' D2
`VACUMBER' D3
`XYMOFRUT' D4
`ZIBI' D5
KLASYFIKACJA KRYTERIÓW OCENY DOSTAWCÓW
cena S1
jakość surowca S2
terminowość dostaw S3
warunki płatności S4
upusty cenowe S5
warunki reklamacji i zwrotów S6
podejście do wymagań klienta S7
transport S8
opakowanie S9
UZASADNIENIE PRZYJĘTEJ KLASYFIKACJI KRYTERIÓW
Firma `AGROPEX' chcąc utrzymać mocną pozycję na rynku przetwórczym oraz dążąc do rozwoju, wzbogacenia swego asortymentu i pozyskiwania nowych rynków zbytu, jest zobligowana do przestrzegania twardych zasad rynkowych, stosowania przemyślanych strategii oraz procesów logistycznych.
Dlatego też, skupia ona ogromną uwagę na kryterium cenowym, jako że jest to jej główna `karta przetargowa' w dążeniu do konkurencyjności, a co za tym idzie, osiągnięciu zamierzonych celów. Oczywiście zależy jej na tym, aby cena surowca była możliwie jak najniższa, co wynika z tego iż, jest ona głównym czynnikiem kosztotwórczym wytwarzanych produktów. Podobną wagą cechuje się kryterium jakościowe, które również ma ogromny wpływ na atrakcyjność towarów i gwarantuje jego zbywalność. Należy zaznaczyć, że `AGROPEX' wytwarza produkty jedynie z surowców najwyższej jakości, które za każdym razem są badane w laboratoriach `AGROPEX-u'. `AGROPEX' jest zarządzany zgodnie z nowoczesnymi zasadami tej dziedziny tzn. wg opcji Just In Time. Dlatego, bardzo istotna dla firmy jest terminowość dostaw. Wyżej wymienione kryteria odgrywają w przedsiębiorstwie rolę przewodnią i stanowią rdzeń działań logistyczno-zarządczych. Duże znaczenie przypisuje się warunkom reklamacji i zwrotów oraz podejściu do wymagań klienta, itp. Nie mają one jednak, tak kluczowego znaczenia. Transport i opakowanie zostały sklasyfikowane jako ostatnie, ze względu na fakt, że przedsiębiorstwo to posiada własne środki transportu, natomiast samo opakowanie nie odgrywa zbyt istotnej roli w dostawie owoców dla przedsiębiorstwa.
ZAKRES DOPUSZCZALNYCH ZNACZEŃ (WYNIKÓW) KRYTERIÓW OCENY ORAZ ZASADY PRZYPORZĄDKOWANIA TYM ZNACZENIOM PUNKTÓW
1.CENA
Poziom cen mierzony będzie w skali porównawczej. Skala ta określa ranking dostawców w zależności od wysokości ceny na dany towar.
Poziom
|
I |
II |
III |
IV |
V |
Liczba punktów
|
10 |
7 |
5 |
2 |
1 |
2.JAKOŚĆ SUROWCA
Jakość surowca mierzona będzie procentem braków przypadających na 1 tonę owoców.
Procent braków
|
0%-2% |
3%-5% |
6%-10% |
Liczba punktów
|
10 |
8 |
4 |
3.TERMINOWOŚĆ DOSTAW
Dotrzymywanie terminów mierzone będzie miesięczną liczbą dni opóźnienia w realizacji jednego zamówienia.
Ilość dni
|
0-2 |
3-4 |
5-7 |
8-10 |
Liczba punktów
|
10 |
8 |
5 |
1 |
W przypadku dłuższych terminów niedotrzymania zobowiązania, umowa z dostawcą zostaje zerwana.
4.WARUNKI PŁATNOŚCI
Kryterium to rozpatrywane będzie ze względu na dwa elementy:
kredytowanie dostaw
opcja rozrachunku bezgotówkowego
Element |
TAK
|
NIE
|
Kredytowanie dostaw
|
5 pkt. |
0 pkt. |
Bezgotówkowe rozliczenia
|
5 pkt. |
0 pkt. |
5.UPUSTY CENOWE
Mierzone będą procentem rabatu uzyskiwanego u dostawcy przy zamówieniu
na kwotę 10 000 PLN.
Procent
|
0%-1% |
2%-3% |
4%-5% |
6%-7% |
8%-10% |
Liczba punktów
|
0 |
2 |
4 |
6 |
8 |
6.WARUNKI REKLAMACJI I ZWROTÓW
Mierzone będą ilością dni, w ciągu których można reklamować bądź zwrócić surowiec dostawcy.
Liczba dni
|
0-2 |
3-6 |
7-9 |
10-11 |
12-14 |
Liczba punktów
|
1 |
4 |
6 |
8 |
10 |
7.PODEJŚCIE DO WYMAGAŃ KLIENTA
Rodzaje zachowań:
`elastyczne' 10 pkt.
`negocjujące' 5 pkt.
`sztywne' 0 pkt.
8.TRANSPORT
`AGROPEX' w wyniku opcji Just In Time jest zobligowany do posiadania własnych środków transportu. Jednakże w przypadku, gdy koszty przewozu pokrywa dostawca -usługa taka jest bardzo korzystna.
dostawca pokrywa koszt transportu 10 pkt.
dostawca nie pokrywa kosztu transportu lub go nie zapewnia 0 pkt.
9.OPAKOWANIE
Dla `AGROPEX-u' nie jest istotne opakowanie, lecz sposób pakowania tzn. rodzaj skrzyń. Najdogodniejsze do transportu (i jednocześnie za- i rozładunku) owoców są skrzynie 50-cio kilogramowe.
Ilość kilogramów w skrzyni |
20 kg |
50 kg |
100 kg |
Liczba punktów
|
7 |
10 |
2 |
OKREŚLENIE WAG POSZCZEGÓLNYCH KRYTERIÓW
|
S1
|
S2 |
S3 |
S4 |
S5 |
S6 |
S7 |
S8 |
S9 |
Częstość przewagi |
Waga |
S1 |
|
1 |
1 |
1 |
1 |
1 |
1 |
1 |
1 |
8 |
0,222 |
S2 |
|
|
2 |
2 |
2 |
2 |
2 |
2 |
2 |
7 |
0,194 |
S3 |
|
|
|
3 |
3 |
3 |
3 |
3 |
3 |
6 |
0,167 |
S4 |
|
|
|
|
4 |
4 |
4 |
4 |
4 |
5 |
0,139 |
S5 |
|
|
|
|
|
5 |
5 |
5 |
5 |
4 |
0,111 |
S6 |
|
|
|
|
|
|
6 |
6 |
6 |
3 |
0,083 |
S7 |
|
|
|
|
|
|
|
7 |
7 |
2 |
0,056 |
S8 |
|
|
|
|
|
|
|
|
8 |
1 |
0,028 |
S9 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
0,00 |
Suma |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
36 |
1,00 |
SKRÓCONA OFERTA WYBRANYCH DOSTAWCÓW
|
`DARPOL' |
`FORTECH' |
`VACUMBER' |
`XYMOFRUT' |
`ZIBI' |
CENA
|
1,14 zł/kg |
1,20 zł/kg |
0,95 zł/kg |
0,98 zł/kg |
1,06 zł/kg |
JAKOŚĆ
|
1% braków
|
4% braków |
7% braków |
5% braków |
8% braków |
TERMINOWOŚĆ
|
6 dni opóźnienia |
3 dni opóźnienia |
7 dni opóźnienia |
1 dzień opóźnienia |
5 dni opóźnienia |
WARUNKI PŁATNOŚCI
|
bezgotówkowa bez kredytów |
bezgotówkowa bez kredytów |
gotówkowa kredyty |
bezgotówkowa bez kredytów |
gotówkowa kredyty |
UPUSTY CENOWE
|
2% przy 10 000 PLN |
7% przy 10 000 PLN |
3% przy 10 000 PLN |
3% przy 10 000 PLN |
5% przy 10 000 PLN |
WARUNKI REKLAMACJI I ZWROTÓW
|
do 6 dni |
do 10 dni |
do9 dni |
do 7 dni |
do 12 dni |
PODEJŚCIE DO WYMAGAŃ KLIENTA
|
negocjujące |
elastyczne |
negocjujące |
sztywne |
elastyczne |
TRANSPORT
|
nie zapewnia |
zapewnia |
nie zapewnia |
nie zapewnia |
zapewnia |
OPAKOWANIE
|
20 kg w skrzyni |
50 kg w skrzyni
|
50 kg w skrzyni |
20 kg w skrzyni |
100 kg w skrzyni |
WARTOŚCI KRYTERIÓW U POTENCJALNYCH DOSTAWCÓW
|
D1 |
D2
|
D3 |
D4 |
D5 |
S1
|
IV |
V |
I |
II |
III |
S2
|
1% |
4% |
7% |
5% |
8% |
S3
|
6 dni |
3 dni |
7 dni |
1 dzień |
5 dni |
S4
|
_ _ |
_ _ |
+ + |
_ _ |
+ + |
S5
|
2% |
7% |
3% |
3% |
5% |
S6
|
6 dni |
10 dni |
9 dni |
7 dni |
12 dni |
S7
|
N |
E |
N |
S |
E |
S8
|
_ |
+ |
_ |
_ |
+ |
S9
|
20 kg/skrz. |
50 kg/skrz. |
50 kg/skrz. |
20 kg/skrz. |
100 kg/skrz. |
PUNKTACJA DOSTAWCÓW
Zestawienie punktów uzyskanych przez poszczególnych dostawców, bez uwzględnienia wag kryteriów.
|
D1
|
D2 |
D3 |
D4 |
D5 |
S1
|
2 |
1 |
10 |
7 |
5 |
S2
|
10 |
8 |
4 |
8 |
4 |
S3
|
5 |
8 |
5 |
10 |
5 |
S4
|
0 |
0 |
10 |
0 |
10 |
S5
|
2 |
6 |
2 |
2 |
4 |
S6
|
4 |
8 |
6 |
6 |
10 |
S7
|
5 |
10 |
5 |
0 |
10 |
S8
|
0 |
10 |
0 |
0 |
10 |
S9
|
7 |
10 |
10 |
7 |
2 |
SUMA
|
35 |
61 |
52 |
40 |
60 |
Na podstawie powyższych wyników można by wnioskować, że najlepszym dostawcą owoców dla `AGROPEX-u' jest firma `FORTECH', gdyż oferuje ona obiektywnie najlepsze usługi spośród potencjalnych dostawców surowca. Przedstawione wyżej wyniki nie uwzględniają jednak ważności omawianych kryteriów.
ZESTAWIENIE PUNKTÓW Z UWZGLĘDNIENIEM WAG KRYTERIÓW -
-OSTATECZNY WYBÓR DOSTAWCÓW
|
Waga |
D1 |
D2 |
D3 |
D4 |
D5 |
S1 |
0,222 |
0,444 |
0,222 |
2,222 |
1,556 |
1,111 |
S2 |
0,194 |
1,944 |
1,556 |
0,778 |
1,556 |
0,778 |
S3 |
0,167 |
0,833 |
1,333 |
0,833 |
1,667 |
0,833 |
S4 |
0,139 |
0,000 |
0,000 |
1,389 |
0,000 |
1,389 |
S5 |
0,111 |
0,222 |
0,667 |
0,222 |
0,222 |
0,444 |
S6 |
0,083 |
0,333 |
0,667 |
0,500 |
0,500 |
0,833 |
S7 |
0,056 |
0,278 |
0,556 |
0,278 |
0,000 |
0,556 |
S8 |
0,028 |
0,000 |
0,278 |
0,000 |
0,000 |
0,278 |
S9 |
0,000 |
0,000 |
0,000 |
0,000 |
0,000 |
0,000 |
SUMA |
1,000 |
4,056 |
5,278 |
6,222 |
5,500 |
6,222 |
Po uwzględnieniu wag kryteriów przy ustalaniu najlepszego dostawcy, okazało się, że są nimi jednocześnie dwie firmy- `VACUMBER'(D3) i `ZIBI'(D5).
Uzyskany wynik wyraźnie kłóci się z naszymi wcześniejszymi przypuszczeniami, a różnica punktów końcowych (tj. sumy przyznanych punktów z uwzględnieniem wag poszczególnych surowców) jest na tyle znaczna, że nie możemy pozostawić jej bez przeanalizowania.
Zobaczmy z czego może wynikać zaistniała sytuacja wspomagając się poniższym zestawieniem.
D2 - Najlepszy dostawca wg kryterium punktowego
D3 i D5 - Najlepsi dostawcy wg kryterium punktowego z uwzględnieniem wag
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Przyznane punkty (bez wag) |
Przyznane punkty z uwzględnieniem wag |
|||||
|
Waga
|
D2 |
D3 |
D5 |
D2 |
D3 |
D5 |
S1
|
0,222 |
1 |
10 |
5 |
0,222 |
2,222 |
1,111 |
S2
|
0,194 |
8 |
4 |
4 |
1,556 |
0,778 |
0,778 |
S3
|
0,167 |
8 |
5 |
5 |
1,333 |
0,833 |
0,833 |
S4
|
0,139 |
0 |
10 |
10 |
0,000 |
1,389 |
1,389 |
S5
|
0,111 |
6 |
2 |
4 |
0,667 |
0,222 |
0,444 |
S6
|
0,083 |
8 |
6 |
10 |
0,667 |
0,500 |
0,833 |
S7
|
0,056 |
10 |
5 |
10 |
0,556 |
0,278 |
0,556 |
S8
|
0,028 |
10 |
0 |
10 |
0,278 |
0,000 |
0,278 |
S9
|
0,00 |
10 |
10 |
2 |
0,000 |
0,000 |
0,000 |
SUMA
|
1,00 |
61 |
52 |
60 |
5,278 |
6,222 |
6,222 |
Po przeanalizowaniu powyższego zestawienia, od razu możemy dostrzec wyjaśnienie zaistniałych anomalii.
Dostawca D2, po wstępnym oszacowaniu przyznanych punktów zaklasyfikował się na czołowej pozycji z wynikiem 61 punktów, zaś po ich weryfikacji o wagi uwzględnianych kryteriów odnotowujemy znaczne obniżenie jego „wartości” oraz spadek na pozycję przedostatnią. Jest to wynik faktu, iż zdominował on pozostałych potencjalnych dostawców poprzez osiągnięcie maksymalnych notowań odnośnie trzech ostatnich kryteriów (najmniej cenionych) oraz prawie maksymalnych - w dwóch kolejnych (licząc od końca). Rozchodzi się tu m.in. o transport, opakowanie, czy też podejście do wymagań klienta. Odnośnie kryteriów o kluczowym znaczeniu dla przedsiębiorstwa, noty D2 wahają się od minimum do maksimum, jednakże nie mają one większego wpływu na wynik końcowy. W przeciwieństwie do zaskakującego wyniku dostawcy D2, wynik D5 jest sytuacją, której można było się
spodziewać. W klasyfikacji początkowej osiągnął on drugą pozycję z 60-cioma punktami (praktycznie tyle samo, co D2), w końcowej zaś, usytuował się na pozycji pierwszej. Jest to rezultat konsekwentnego balansowania między max i min punktowym za poszczególne kryteria (najczęściej na wartościach średnich) i gromadzeniu odpowiednich ocen, co w ostateczności daje taki, a nie inny wynik. Jest to typowy „średniak”, który w niczym nie jest najlepszy, ani najgorszy (ogólnie rzecz ujmując). Równie dużym zaskoczeniem, co zjawisko dostawcy D2, może być przypadek D3. Jest on pewnym jego przeciwieństwem - z końcowych pozycji „przeskoczył” na pierwszą, a jak wynika z tabeli, zawdzięcza ten stan temu, że dwukrotnie uzyskuje maksymalne notowania odnośnie kryteriów najwyżej cenionych w przedsiębiorstwie oraz kilku średnich. Nie otrzymuje punktów wcale, bądź niewiele - w przypadku kryteriów najmniej cenionych, co też nie wpływa lub wpływa nieznacznie na jego pozycję w rankingu. Według mnie, jest to bardzo ciekawy przypadek.
Pozostajemy w sytuacji, gdy mamy dwóch dostawców szacunkowo najlepszych, jednakże nierównych sobie.
W kwestii kryteriów „drugorzędowych” zdecydowanie lepszy jest dostawca D5, który aż trzykrotnie osiąga max punktów, podczas gdy, wartości punktowe D3 oscylują raczej w obrębie średnich. Jednak, jak już podkreślałem, przy wagach rzędu 0,05-0,08 są to punkty „bezwartościowe”, podczas gdy przy wagach 0,13-0,23 , każdy punkt jest „na wagę złota”.
W tej kwestii zdecydowany prym wiedzie D3, który dwukrotnie uzyskuje max punktów, przy
średnich wielkościach D5. Najważniejsze jest jednak to, że jedno z maksimów w przypadku D3 przypada na kryterium cenowe - najistotniejsze dla `AGROPEX-u'.
Jest to argument decydujący co do przyznania firmie `VACUMBER' (D3) miana najlepszego dostawcy.
WARIANT ZMIANY WAG KRYTERIÓW -zmiana kolejności w „czołówce”
HIERARCHIA WAŻNOŚCI KRYTERIÓW
jakość surowca S2
terminowość dostaw S3
cena S1
upusty cenowe S5
warunki płatności S4
warunki reklamacji i zwrotów S6
podejście do wymagań klienta S7
transport S8
opakowanie S9
OKREŚLENIE WAG POSZCZEGÓLNYCH KRYTERIÓW
|
S1 |
S2 |
S3 |
S4 |
S5 |
S6 |
S7 |
S8 |
S9 |
Częstość przewagi |
Waga |
S1 |
|
2 |
3 |
1 |
1 |
1 |
1 |
1 |
1 |
6 |
0,182 |
S2 |
|
|
2 |
2 |
2 |
2 |
2 |
2 |
2 |
7 |
0,212 |
S3 |
|
|
|
3 |
3 |
3 |
3 |
3 |
3 |
6 |
0,182 |
S4 |
|
|
|
|
5 |
4 |
4 |
4 |
4 |
4 |
0,121 |
S5 |
|
|
|
|
|
5 |
5 |
5 |
5 |
4 |
0,121 |
S6 |
|
|
|
|
|
|
6 |
6 |
6 |
3 |
0,091 |
S7 |
|
|
|
|
|
|
|
7 |
7 |
2 |
0,061 |
S8 |
|
|
|
|
|
|
|
|
8 |
1 |
0,03 |
S9 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
0 |
SUMA |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
33 |
1 |
ZESTAWIENIE PUNKTÓW Z UWZGLĘDNIENIEM WAG KRYTERIÓW
|
Waga |
D1 |
D2 |
D3 |
D4 |
D5 |
S2 |
0,212 |
2,121 |
1,697 |
0,848 |
1,697 |
0,848 |
S1 |
0,182 |
0,364 |
0,182 |
1,818 |
1,273 |
0,909 |
S3 |
0,182 |
0,909 |
1,455 |
0,909 |
1,818 |
0,909 |
S4 |
0,121 |
0,000 |
0,000 |
1,212 |
0,000 |
1,212 |
S5 |
0,121 |
0,242 |
0,727 |
0,242 |
0,242 |
0,485 |
S6 |
0,091 |
0,364 |
0,727 |
0,545 |
0,545 |
0,909 |
S7 |
0,061 |
0,303 |
0,606 |
0,303 |
0,000 |
0,606 |
S8 |
0,030 |
0,000 |
0,303 |
0,000 |
0,000 |
0,303 |
S9 |
0,000 |
0,000 |
0,000 |
0,000 |
0,000 |
0,000 |
SUMA |
1,000 |
4,303 |
5,697 |
5,879 |
5,576 |
6,182 |
Przypadek ten potwierdza słuszność i poprawność wyciągniętych wniosków przedstawionych przy analizie wariantu pierwotnego, choć nie uzasadnia podjętych decyzji odnośnie określenia najlepszego dostawcy, co leży w gestii czysto subiektywnej oceny decydenta.
Interpretacja owego przypadku przedstawia się następująco:
w wyniku zmiany istotności kryterium cenowego (głównego atutu dostawcy D3 w poprzednim rozwiązaniu) oraz braku wpływu na wynik końcowy zmian pozostałych „kryteriów kluczowych” (jakość, terminowość oraz warunki płatności), co wynika z równoważności poszczególnych kryteriów oraz przyznanych punktów w ich zakresie (patrz tabela - zestawienie wyników dla dostawców D2, D3 i D5), dostawca D5 zdominował D3 na podstawie wartości uzyskanych w obrębie kryteriów „drugorzędowych”, gdzie ma zdecydowaną przewagę (o wyniku zadecydowały kryteria niskowartościowe - warunki reklamacji i zwrotów - 12 dni, podejście do wymagań klienta - elastyczne oraz transport - zapewniany transport oraz ponoszenie jego kosztów);
Najlepszy dostawca wg wariantu I to firma `ZIBI' (D5).
II.WARIANT ZMIANY WAG KRYTERIÓW -zwrócenie uwagi na kryteria dotychczasowego środka ze względu na rolę, jaką odegrały w wariancie I
HIERARCHIA WAŻNOŚCI KRYTERIÓW
terminowość dostaw S3
upusty cenowe S5
warunki reklamacji i zwrotów S6
jakość surowca S2
warunki płatności S4
cena S1
podejście do wymagań klienta S7
opakowanie S9
transport S8
OKREŚLENIE WAG POSZCZEGÓLNYCH KRYTERIÓW
|
S1 |
S2 |
S3 |
S4 |
S5 |
S6 |
S7 |
S8 |
S9 |
Częstość przewagi |
Waga |
S1 |
|
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
1 |
1 |
1 |
3 |
0,115 |
S2 |
|
|
3 |
2 |
5 |
6 |
2 |
2 |
2 |
4 |
0,154 |
S3 |
|
|
|
3 |
3 |
3 |
3 |
3 |
3 |
6 |
0,231 |
S4 |
|
|
|
|
5 |
6 |
4 |
4 |
4 |
3 |
0,115 |
S5 |
|
|
|
|
|
5 |
5 |
5 |
5 |
4 |
0,154 |
S6 |
|
|
|
|
|
|
6 |
6 |
6 |
3 |
0,115 |
S7 |
|
|
|
|
|
|
|
7 |
7 |
2 |
0,077 |
S8 |
|
|
|
|
|
|
|
|
9 |
0 |
0 |
S9 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
0,038 |
SUMA |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
26 |
1 |
ZESTAWIENIE PUNKTÓW Z UWZGLĘDNIENIEM WAG KRYTERIÓW
|
Waga |
D1 |
D2 |
D3 |
D4 |
D5 |
S3 |
0,231 |
1,154 |
1,846 |
1,154 |
2,308 |
1,154 |
S2 |
0,154 |
1,538 |
1,231 |
0,615 |
1,231 |
0,615 |
S5 |
0,154 |
0,308 |
0,923 |
0,308 |
0,308 |
0,615 |
S1 |
0,115 |
0,231 |
0,115 |
1,154 |
0,808 |
0,577 |
S4 |
0,115 |
0,000 |
0,000 |
1,154 |
0,000 |
1,154 |
S6 |
0,115 |
0,462 |
0,923 |
0,692 |
0,692 |
1,154 |
S7 |
0,077 |
0,385 |
0,769 |
0,385 |
0,000 |
0,769 |
S9 |
0,038 |
0,269 |
0,385 |
0,385 |
0,269 |
0,077 |
S8 |
0,000 |
0,000 |
0,000 |
0,000 |
0,000 |
0,000 |
SUMA |
1,000 |
4,346 |
6,192 |
5,846 |
5,615 |
6,115 |
Przypadek ten ponownie potwierdza słuszność i poprawność wyciągniętych wniosków przedstawionych przy analizie wariantu pierwotnego, choć nie uzasadnia podjętych decyzji odnośnie określenia najlepszego dostawcy, co leży w gestii czysto subiektywnej oceny decydenta.
Interpretacja owego przypadku przedstawia się następująco:
w wyniku zaistniałych zmian dostawca D2 zdominował pozostałych potencjalnych dostawców poprzez osiągnięcie prawie maksymalnych notowań „wagowych” w zakresie kryteriów „wyjściowego środka”, przy jednocześnie ich wysokich notowaniach punktowych; rozchodzi się tu m.in. o podejście do wymagań klienta - elastyczne, warunki reklamacji i zwrotów - 12 dni, czy też upusty cenowe - 5%; kryteria te, które w pierwotnej klasyfikacji wag nie dawały mu żadnych (bądź znikome) walorów, po zaistnieniu sytuacji wyrażonej w wariancie II, stały się jego najmocniejszymi argumentami, co też obrazuje wynik końcowy
Najlepszy dostawca wg wariantu II to firma `FORTECH' (D2).
III.WARIANT ZMIANY WAG KRYTERIÓW -nastawiony przede wszystkim na finanse
HIERARCHIA WAŻNOŚCI KRYTERIÓW
cena S1
upusty cenowe S5
warunki płatności S4
jakość surowca S2
warunki reklamacji i zwrotów S6
terminowość dostaw S3
opakowanie S9
transport S8
podejście do wymagań klienta S7
OKREŚLENIE WAG POSZCZEGÓLNYCH KRYTERIÓW
|
S1 |
S2 |
S3 |
S4 |
S5 |
S6 |
S7 |
S8 |
S9 |
Częstość przewagi |
Waga |
S1 |
|
1 |
1 |
1 |
1 |
1 |
1 |
1 |
1 |
8 |
0,267 |
S2 |
|
|
2 |
4 |
5 |
2 |
2 |
2 |
2 |
5 |
0,167 |
S3 |
|
|
|
4 |
5 |
6 |
3 |
3 |
3 |
3 |
0,1 |
S4 |
|
|
|
|
5 |
4 |
4 |
4 |
4 |
4 |
0,133 |
S5 |
|
|
|
|
|
5 |
5 |
5 |
5 |
4 |
0,133 |
S6 |
|
|
|
|
|
|
6 |
6 |
6 |
3 |
0,1 |
S7 |
|
|
|
|
|
|
|
8 |
9 |
0 |
0 |
S8 |
|
|
|
|
|
|
|
|
9 |
1 |
0,033 |
S9 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
0,067 |
SUMA |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
30 |
1 |
ZESTAWIENIE PUNKTÓW Z UWZGLĘDNIENIEM WAG KRYTERIÓW
|
Waga |
D1 |
D2 |
D3 |
D4 |
D5 |
S1 |
0,267 |
0,533 |
0,267 |
2,667 |
1,867 |
1,333 |
S2 |
0,167 |
1,667 |
1,333 |
0,667 |
1,333 |
0,667 |
S5 |
0,133 |
0,267 |
0,800 |
0,267 |
0,267 |
0,533 |
S4 |
0,133 |
0,000 |
0,000 |
1,333 |
0,000 |
1,333 |
S3 |
0,100 |
0,500 |
0,800 |
0,500 |
1,000 |
0,500 |
S6 |
0,100 |
0,400 |
0,800 |
0,600 |
0,600 |
1,000 |
S9 |
0,067 |
0,467 |
0,667 |
0,667 |
0,467 |
0,133 |
S8 |
0,033 |
0,000 |
0,333 |
0,000 |
0,000 |
0,333 |
S7 |
0,000 |
0,000 |
0,000 |
0,000 |
0,000 |
0,000 |
SUMA |
1,000 |
3,833 |
5,000 |
6,700 |
5,533 |
5,833 |
Przypadek ten po raz kolejny potwierdza słuszność i poprawność wyciągniętych wniosków przedstawionych przy analizie wariantu pierwotnego, i tym razem uzasadnia podjętą decyzję odnośnie określenia najlepszego dostawcy. Fakt ten ma znaczący wyraz w trafności pierwotnego doboru najlepszego dostawcy z nastawieniem na to, co w każdym przedsiębiorstwie jest najistotniejsze i co zapewnia jego byt - właściwa polityka finansowa.
Interpretacja owego przypadku przedstawia się następująco:
w wyniku zmian nastawionych przede wszystkim na finansową stronę działalności przedsiębiorstwa, dostawca D3 okazał się idealnym, a co najważniejsze jak najbardziej realnym partnerem handlowym; ujawnił on swoje najmocniejsze strony, których trzeba przyznać jest wiele, a co najistotniejsze są to same najważniejsze cechy dla `AGROPEX-u':
cena - najniższa
jakość surowca - dobra (7% na 1 tonę owoców)
terminowość dostaw - zadowalająca (do 7 dni)
warunki płatności - bardzo dobre (możliwość bezgotówkowych rozliczeń oraz kredytowanie zakupów)
upusty cenowe - zadowalająca (3% na 7% przy 10 000 PLN)
warunki reklamacji i zwrotów - wystarczająca (do 9 dni)
(należy zwrócić uwagę na fakt, że powyższa kolejność nie jest przypadkowa - jest to kolejność rankingowa pierwotnej klasyfikacji wag)
ZMIANA PUNKTACJI
W ostatniej fazie badania wpływu zmian ocen poszczególnych czynników działalności przedsiębiorstwa na końcowy wybór najlepszego dostawcy, dokonam zmiany punktacji na dwóch krańcowych kryteriach (cenionych najwyżej i najniżej) w odniesieniu do pierwotnej klasyfikacji wagowej.
W przypadku kryterium cenionego najniżej wybieram transport, który w rzeczywistości sytuuje się na pozycji przedostatniej, jednakże jest on ostatnim kryterium, którego waga różni się od zera - ma to na celu ujęcie owej zmiany w wynikach końcowych. Zmiana będzie polegała na podwyższeniu wartości punktowych przypisanych danym przedziałom. Działanie to ma na celu wzmacniać „wartość” firm, które ponoszą koszty transportu. Fakt ten ma duże znaczenie dla polityki finansowej `AGROPEX-u'.
Natomiast w przypadku kryterium cenionego najwyżej - cenę, a zmiana będzie polegała na zaostrzeniu wartości punktowych przypisanych danym przedziałom (eliminacja mało konkurencyjnych przedsiębiorstw).
1.CENA
do 1 zł/kg 10 pkt.
ponad 1 zł/kg 0 pkt.
2.TRANSPORT
dostawca pokrywa koszt transportu 20 pkt.
dostawca nie pokrywa kosztu transportu lub go nie zapewnia 0 pkt.
ZESTAWIENIE PUNKTÓW UZYSKANYCH PRZEZ POSZCZEGÓLNYCH DOSTAWCÓW BEZ UWZGLĘDNIENIA WAG KRYTERIÓW
|
D1
|
D2 |
D3 |
D4 |
D5 |
S1
|
0 |
0 |
10 |
10 |
0 |
S2
|
10 |
8 |
4 |
8 |
4 |
S3
|
5 |
8 |
5 |
10 |
5 |
S4
|
0 |
0 |
10 |
0 |
10 |
S5
|
2 |
6 |
2 |
2 |
4 |
S6
|
4 |
8 |
6 |
6 |
10 |
S7
|
5 |
10 |
5 |
0 |
10 |
S8
|
0 |
20 |
0 |
0 |
20 |
S9
|
7 |
10 |
10 |
7 |
2 |
SUMA
|
33 |
70 |
52 |
43 |
65 |
Ponownie największą liczbę punktów uzyskała firma `FORTECH' (D2).
ZESTAWIENIE PUNKTÓW Z UWZGLĘDNIENIEM WAG KRYTERIÓW
|
Waga |
D1 |
D2 |
D3 |
D4 |
D5 |
S1 |
0,222 |
0,000 |
0,000 |
2,222 |
2,222 |
0,000 |
S2 |
0,194 |
1,944 |
1,556 |
0,778 |
1,556 |
0,778 |
S3 |
0,167 |
0,833 |
1,333 |
0,833 |
1,667 |
0,833 |
S4 |
0,139 |
0,000 |
0,000 |
1,389 |
0,000 |
1,389 |
S5 |
0,111 |
0,222 |
0,667 |
0,222 |
0,222 |
0,444 |
S6 |
0,083 |
0,333 |
0,667 |
0,500 |
0,500 |
0,833 |
S7 |
0,056 |
0,278 |
0,556 |
0,278 |
0,000 |
0,556 |
S8 |
0,028 |
0,000 |
0,556 |
0,000 |
0,000 |
0,556 |
S9 |
0,000 |
0,000 |
0,000 |
0,000 |
0,000 |
0,000 |
SUMA |
1,000 |
3,611 |
5,333 |
6,222 |
6,167 |
5,389 |
Przypadek ten ponownie ukazuje „wyższość” dostawcy D3, którym jest firma `VACUMBER'.
Po raz kolejny uwidacznia się fakt, że przedsiębiorstwo to jest w pełni dojrzałe do istnienia na rynku i że wie na czym polega prowadzenie „interesów”.
Sytuacja przedstawiona w tym wariancie zakładała akredytację przedsiębiorstw średnich, z możliwością przejścia na wyższe szczeble rozwoju, dojrzałości rynkowej, konkurencyjności, poprzez przyznanie bardzo dużej ilości punktów za kryterium o wadze niższej od wag kryteriów kluczowych. Zabieg ten mógł w pewnym stopniu złagodzić różnicę z punktacją przyznawaną za np.: cenę, jakość surowca, a w dalszym trybie, przy pomocy pozostałych kryteriów i punktacji im przyznawanych, w ujęciu globalnym - nawet ją przekroczyć.
Jednakże żadne z pozostałych przedsiębiorstw nie potrafiło wykorzystać tej sytuacji
(nawet wcześniejsi pretendenci do miana najlepszych dostawców - D2 oraz D5).
W kwestii podsumowania mogę jedynie dodać, że na podstawie dokonanych badań należy stwierdzić, iż zaprezentowane przeze mnie firmy okazały się być tak dalece zróżnicowane,
że dowolna zmiana może wywołać znaczne przewartościowania w klasyfikacji rankingowej dostawców. W wyniku zmiany wartości przyznawanych poszczególnym walorom, wcześniejszy faworyt może okazać się „przegranym” w nowej sytuacji. Jednakże, pojawiają się firmy, które pomimo pewnych swoich niedoskonałości, wydają się być najbardziej odporne na zmiany, a nawet w ich wyniku uwydatnić swoje walory i co za tym idzie - stanowią najlepszy „materiał” na partnerów.