Cystoskopia (gr. kystis - pęcherz, woreczek i skopeín - oglądać) - badanie diagnostyczne stosowane w urologii, czasem połączone z działaniem terapeutycznym, które polega na wprowadzeniu przyrządu zwanego cystoskopem poprzez cewkę moczową do pęcherza moczowego.
Następnie dokonuje się wzrokowej oceny błony śluzowej wewnątrz pęcherza moczowego. Możliwe jest pobranie wycinka do badania histopatologicznego lub drobne zabiegi lecznicze (usunięcie kamienia moczowego, ciała obcego, brodawczaka itp.)
Celem tego badania może być rozpoznanie zakażeń, polipów, nowotworów złośliwych, kamicy nerkowej.



Obrazy otrzymane w cystoskopii. Dwa dolne pokazują wnętrze zmienionej zapalnie cewki moczowej; prawy górny obraz pokazuje cystoskop przechodzący z cewki do pęcherza, lewy górny pokazuje ścianę pęcherza.
 


 Cytoskop


PRZYGOTOWANIE DO BADANIA
Na 3 dni przed badaniem pacjent powinien zastosować lekkstrawną dietę , bez warzyw, owoców i napojów gazowanych.Przed  badaniem należy być na czczo ( 7- 8 godzin) i odpowiednio przygotować się higienicznie. Przed wykonaniem badania pacjent powinien oddać mocz. W niektórych przypadkach lekarz może zalecić aby 1-2 dni przed badaniem przyjąć srodki zapobiegające zakażeniu dróg moczowych. Badanie wykonuje się w znieczuleniu miejscowym. Wskazane jest również podanie środka uspokajającego. Przy badaniu dzieci może zaistnieć konieczność znieczulenia ogólnego.
Wcześniej należy zgłosić lekarzowi aktualnie przyjmowane  leki , występującą skłonność do krwawień i uczuleń.


PRZECIWWSKAZANIA
Badanie nie ma szczególnych przeciwwskazań. Może być wykonywane wielokrotnie , oraz u kobiet ciężarnych.

opracowano: Redakcja
Copyright © 2009

Cystografia mikcyjna

Sobota, 21 Marzec 2009 18:01

Badanie nazywane jest również: CUM TEORETYCZNE I TECHNICZNE PODSTAWY BADANIA Cystoureterografia mikcyjna jest to obrazowa metoda badania dróg wyprowadzających mocz, czyli cewki moczowej, pęcherza moczowego i ewentualnie moczowodów przy pomocy promieni rentgenowskich. W badaniu tym środek cieniujący (kontrast), który pochłania promieniowanie rentgenowskie, podaje się wstecznie (przez cewkę moczową). Podczas prześwietlenia na ekranie monitora ukazuje się obraz będący skutkiem obecności środka cieniującego w drogach moczowych. W określonych momentach (również podczas oddawania moczu - mikcji) dokonuje się rejestracji obrazu na zdjęciu rentgenowskim. W wielu przypadkach cystouretrografia jest jedynym badaniem pozwalającym na wykrycie anomalii pęcherza moczowego i cewki moczowej. Cystouretografia mikcyjna stanowi niejako swoisty układ odniesienia (tzw. "złoty standard") dla innych, nierentgenowskich metod diagnostyki obrazowej. Pierwsze próby uwidocznienia pęcherza i cewki moczowej przeprowadzono już w latach 1906-1910, jednak dopiero w 1930 r. wykonano u dziecka pierwszą cystouretrografię mikcyjną. Począwszy od lat pięćdziesiątych badanie to stało się, obok urografii, rutynowym badaniem rentgenowskim układu moczowego u dzieci. Wskazaniami do cystouretografii mikcyjnej są: zakażenia układu moczowego; wodonercze w okresie płodowym; nieprawidłowości rozwojowe zewnętrznych narządów płciowych oraz odbytu i odbytnicy; wady kręgosłupa lędźwiowego i kości krzyżowej; odpływ pęcherzowo-moczowodowy u rodzeństwa. Bdanie można wykonać w dwojaki sposób, albo po uprzednim wprowadzeniu cewnika do pęcherza, albo przez nakłucie nadłonowe. Ten drugi sposób badania powinno się stosować w przypadkach, w których istnieje przeszkoda w obrębie cewki moczowej, uniemożliwiająca lub utrudniająca wprowadzenie cewnika. Nadłonowe nakłucie pęcherza moczowego zmniejsza ryzyko w następstwie cystografii mikcyjnej. CZEMU SŁUŻY BADANIE? Badanie służy uwidocznieniu wszelkich zmian zachodzących w dolnym odcinku dróg moczowych. Metoda ta jest szczególnie cenna w rozpoznawaniu wad wrodzonych cewki moczowej, pęcherza moczowego lub moczowodów u dzieci. Na jej podstawie dokonuje się także oceny stopnia cofania się moczu z pęcherza do moczowodu w przypadku istnienia odpływu wstecznego pęcherzowo-moczowodowego oraz stopnia zalegania moczu w pęcherzu moczowym. WSKAZANIA DO WYKONANIA BADANIA Wady wrodzone cewki moczowej. Zwężenie cewki moczowej. Wady wrodzone pęcherza moczowego Urazy pęcherza moczowego. Odpływy wsteczne pęcherzowo-moczowodowe. Nietrzymanie moczu. Ocena dolnego odcinka dróg moczowych przed planowanym przeszczepem nerki. Badanie jest wykonywane na zlecenie lekarza SPOSÓB PRZYGOTOWANIA DO BADANIA Badanie powinno być wykonane u pacjentów na czczo. Wieczorem w dniu poprzedzającym badanie należy doprowadzić do wypróżnienia (badanie wykonuje się zwykle rano). W tym celu można kilka godzin wcześniej zastosować łagodne środki przeczyszczające lub jeśli to konieczne - lewatywę. Właściwe wypróżnienie jest niezbędne w celu uzyskania lepszych obrazów ponieważ w innym przypadku drogi moczowe mogą być przysłonięte przez gazy lub kał zalegające w jelitach. W dniu poprzedzającym badanie należy zadbać o należyte nawodnienie organizmu poprzez picie stosownej ilości płynów. Niekiedy lekarz prowadzący może zlecić podanie dodatkowych ilości płynów w infuzji dożylnej (kroplówce) w dniu poprzedzającym lub w dniu badania. Badanie wykonuje się w znieczuleniu miejscowym BADANIA POPRZEDZAJĄCE Badania oceniające funkcję nerek. Konieczne jest badanie ogólne moczu i określenie stężenia kreatyniny w surowicy. Należy również wykluczyć obecność czynnej infekcji układu moczowego (badanie posiewu moczu).Badania nie wykonuje się u osób z aktualnie istniejącą infekcją układu moczowego. OPIS BADANIA Bezpośrednio przed przystąpieniem do cewnikowania dolnych dróg moczowych, pacjentowi wykonuje się (w pozycji leżącej na wznak) zdjęcie rentgenowskie jamy brzusznej i układu moczowego - tzw. puste zdjęcie przeglądowe. Następnie, poleca się pacjentowi przyjąć pozycję na wznak z lekko rozchylonymi nogami (zwykle na fotelu urologiczno-ginekologicznym). Pacjent jest rozebrany do połowy (dolna połowa ciała). Badający podaje środek znieczulający miejscowo w postaci żelu. Następnie poprzez cewkę moczową zakłada pacjentowi cewnik do pęcherza moczowego. Badający wstrzykuje strzykawką przez cewnik środek cieniujący (w objętości stosownej do masy ciała) do dróg wyprowadzających mocz. Najczęściej używanym środkiem kontrastowym jest uropolina zawierająca związki jodu. Po wypełnieniu pęcherza moczowego środkiem cieniującym wykonuje się pacjentowi kolejne zdjęcie rentgenowskie układu moczowego. Następnie, usuwa się cewnik i wykonuje serię zdjęć rentgenowskich w czasie i po oddaniu moczu (mikcji - stąd nazwa badania). Możliwe jest dzięki temu uwidocznienie cewki moczowej i ocena opróżniania pęcherza moczowego podczas mikcji. Wynik badania przekazywany jest w formie opisu, niekiedy z dołączonymi kliszami rentgenowskimi. TECHNIKA BADANIA Badanie można wykonywać w dwojaki sposób, albo po uprzednim wprowadzeniu cewnika do pęcherza, albo przez nakłucie nadłonowe. Ten ostatni sposób badania powinno się, stosować w przypadkach, w których istnieje przeszkoda w obrębie cewki moczowej, uniemożliwiająca lub utrudniająca wprowadzenie cewnika. Nadłonowe nakłucie pęcherza moczowego zmniejsza ryzyko zakażenia układu moczowego w następstwie cystouretografii mikcyjnej. Badanie wykonuje się za pomocą sprzętu jednorazowego użycia z zachowaniem pełnej aseptyki. Stosuje się środki cieniu jące o wyższej osmolarnosci niż używane do urografii. Środek cieniujący, rozcieńczony solą fizjologiczną dwu- lub trzykrotnie, wprowadza się, do pęcherza moczowego przez cewnik lub przez kaniulę. ilość rozcieńczonego środka cieniującego wprowadzonego do pęcherza zależy od 'ego pojemności i od momentu wystąpienia wyraźnego parcia na mocz. Środek cieniujący podaje się za pomocą aparatu do przetoczeń, a butelka z rozcieńczonym środkiem cieniującym nie powinna być umieszczona wyżej niż 30-40 cm ponad powierzchnią stołu do badania. U niemowląt odpowiednia objętość rozcieńczonego środka cieniującego, podawanego dopęcherzowo, wynosi ok. 50-70 ml, u dzieci w wieku przedszkolnym od 100 do 200 ml, zaś u dzieci starszych nawet 300-500 ml. Należna ilość rozcieńczonego środka cieniującego zależy od objętości pęcherza badanego dziecka. Oblicza się ją w mililitrach, podając w pierwszym roku życia ilość równą masie ciała w kg x 7, a u dzieci starszych równą wiekowi w latach + 2 x 30. U niemowląt i młodszych dzieci badanie wykonuje się pod kontrolą prześwietlenia, wykonując tzw. celowane i upatrzone zdjęcia w odpowiednich momentach mikcji. U dzieci starszych w zasadzie nie stosujemy prześwietlenia, ograniczając się jedynie do wykonywania zdjęć okolicy nerek, pęcherza i cewki moczowej w czasie mikcji. Po podaniu odpowiedniej ilości roztworu środka cieniującego, gdy dziecko odczuwa silne parcie na mocz, usuwa się cewnik i odpowiednio układa się pacjenta na stole do badania rentgenowskiego. Zdjęcia rentgenowskie wykonuje się w czasie pełnej mikcji, ktorą dziecko rozpoczyna i przerywa na polecenie badającego. Pierwsze dwa zdjęcia wykonuje się w pozycji skośnej (prawie bocznej), przy czym: promień centralny pada prostopadle na okolicę spojenia łonowego, a obszar uwidoczniony na zdjęciach obejmuje okolicę nerek, moczowodów, pęcherza moczowego i cewki moczowej. Kolejne zdjęcia w projekcji przednio-tylnej wykonuje się po ułożeniu dziecka na plecach (u chłopców stosuje się nieznaczne uniesienie jednego biodra, żeby uniknąć rzutowania na siebie części przedniej i tylnej cewki moczowej). Zdjęcia przednio-tylne wykonuje się tak, żeby promień centralny, padając na spojenie łonowe, odchylony był dogłowowo o około 20". Ten skośny przebieg promienia powinien zapewnić wyraźne uwidocznienie tak szyi pęcherza, jak i bliższego odcinka tylnej cewki moczowej. Zdjęcia w pozycji przednio - tylnej (jedno w czasie mikcji i drugie po jej zakończeniu) wykonuje się tak, aby uwidoczniona została nie tylko okolica pęcherza i cewki moczowej, ale także okolica obu nerek, co jest niezbędne dla oceny istniejących ewentualnie wstecznych odpływów pęcherzowo moczowodowych. Warunkiem właściwego wykonania tego badania jest wykonanie również pomikcyjnego zdjęcia RTG jamy brzusznej. Zalegania moczu w pęcherzu nie można oceniać wyłącznie na podstawie tego zdjęcia jamy brzusznej. Lepiej uwidacznia je badanie USG jamy brzusznej z oceną pęcherza przed i po mikcji. CZAS Badanie trwa zwykle do 1 godziny INFORMACJE, KTÓRE NALEŻY ZGŁOSIĆ WYKONUJĄCEMU BADANIE Przed badaniem Wszelkie dolegliwości związane z układem moczowym (zwłaszcza pojawiające się podczas mikcji). Skłonność do uczuleń. Aktualnie przyjmowane leki. Ciąża W czasie badania Wszelkie nagłe dolegliwości JAK NALEŻY ZACHOWYWAĆ SIĘ PO BADANIU? Nie ma specjalnych zaleceń. Niekiedy lekarz prowadzący może zalecić przyjmowanie przez kilka dni antybiotyku celem zapobieżenia infekcji dróg moczowych. MOŻLIWE POWIKŁANIA PO BADANIU Przejściowe uczucie pieczenia i dyskomfortu przy oddawaniu moczu. Niekiedy może wystąpić infekcja dolnych dróg moczowych. Jeśli jest taka potrzeba, badanie może być okresowo powtarzane. Wykonywane jest u pacjentów w każdym wieku. Nie może być wykonywane u kobiet w ciąży. Należy unikać wykonywania badania u kobiet w II połowie cyklu miesięcznego, u których zaistniała możliwość zapłodnienia. Wprowadzenie cewnika i środka cieniującego do pęcherza moczowego, choć wykonywane w warunkach pełnej aseptyki, może spowodować zakażenie. Jest ono dość rzadko spotykane i nie przekracza 0,3% badanych. Konieczne jest przestrzeganie zasady zapobiegawczego podawania furaginu w dawkach leczniczych oraz unikanie badania w okresie zakażenia układu moczowego i bezpośrednio po jego wyleczeniu.

UROGRAFIA

TEORETYCZNE I TECHNICZNE PODSTAWY BADANIA

Urografia jest to obrazowa metoda badania nerek oraz dróg wyprowadzających mocz za pomocą wprowadzonych do organizmu środków cieniujących, które silniej niż otaczające tkanki pochłaniają promieniowanie rentgenowskie. Użyte środki cieniujące, po dożylnym wprowadzeniu do krwiobiegu, są szybko usuwane przez nerki. W trakcie naświetlania promieniami rentgenowskimi na ekranie monitora ukazuje się obraz będący skutkiem wydzielania, a następnie wydalania, środka cieniującego w układzie moczowym. Istnieje możliwość zarejestrowania tego obrazu w dowolnym momencie na kliszy rentgenowskiej.

CZEMU SŁUŻY BADANIE?
Za pomocą tego badania można określić dokładnie wielkość, kształt i położenie nerek i ocenić prawidłowość układu kielichowo-miedniczkowego. Badanie jest również pomocne w ustaleniu istnienia kamienia lub kamieni w układzie kielichowo-miedniczkowym lub w drogach wyprowadzających mocz. Badaniem tym można również ocenić skutki obecności kamienia lub kamieni w układzie moczowym. Za pomocą urografii można również stwierdzić istnienie torbieli lub guzów nerek. Na jej podstawie dokonuje się także oceny stopnia zalegania moczu w pęcherzu moczowym (np. w przypadku znacznego przerostu gruczołu krokowego).

WSKAZANIA DO WYKONANIA BADANIA

 Kamica nerkowa.

 Torbiele i guzy nerek.

 Wielotorbielowate zwyrodnienie nerek.

 Gruźlica nerek.

 Choroby gruczołu krokowego.

 Choroby pęcherza moczowego.

 Cewkowo-śródmiąższowe choroby nerek.

 Urazy nerek.

 Nadciśnienie tętnicze.

 Przygotowanie do biopsji nerki.

Badanie jest wykonywane na zlecenie lekarza

SPOSÓB PRZYGOTOWANIA DO BADANIA

Wieczorem w dniu poprzedzającym badanie powinno się doprowadzić do wypróżnienia (jeśli to konieczne przy pomocy lewatywy). Badanie powinno być wykonane u pacjentów pozostających na czczo. Są to niezbędne warunki dla uzyskania lepszych obrazów ponieważ w innym przypadku nerki i drogi moczowe mogą być przesłonięte przez gazy lub kał zalegające w jelitach. U pacjentów odwodnionych podaje się dodatkowe ilości płynów w postaci infuzji dożylnych w przeddzień lub w dniu badania. U osób wykazujących skłonności do uczuleń badanie wykonuje się pod osłoną leków przeciwuczuleniowych oraz nierzadko w obecności anestezjologa.

BADANIA POPRZEDZAJĄCE

Lekarz prowadzący określa zakres koniecznych badań dodatkowych zwłaszcza oceniających wydolność krążenia oraz funkcje nerek. Konieczne jest określenie stężenia kreatyniny w surowicy. Niezbędne jest także dokonanie oceny stanu nawodnienia chorego oraz wykluczenie schorzeń stanowiących przeciwskazanie do wykonania urografii np. szpiczak mnogi.

OPIS BADANIA

Pacjent do badania układa się w pozycji na wznak. Niekiedy w trakcie wykonywania badania wykonujący je lekarz zaleca przyjęcie innej pozycji np. na lewym boku. Lekarz prowadzący podaje dożylnie (najczęściej do żyły w dole łokciowym) substancję cieniującą (kontrast) w ilości będącej wynikiem przeliczenia na jednostkę masy ciała. Najczęściej używanym środkiem cieniującym jest uropolina zawierająca związki jodu. Przed podaniem kontrastu wykonuje się tzw. puste zdjęcie przeglądowe, a po zaaplikowaniu środka kontrastowego wykonuje się kolejne zdjęcia, najczęściej w 5, 10, 25, i 60 minucie badania. W razie potrzeby (np.w przypadku stwierdzenia bloku odpływu moczu) badanie można przedłużyć do kilku lub kilkunastu godzin. Można również podać w tym czasie dodatkową ilość środka kontrastowego. Wynik badania przekazywany jest w formie opisu z dołączonymi kliszami rentgenowskimi.

CZAS

Badanie trwa zwykle około jednej godziny.

INFORMACJE, KTÓRE NALEŻY ZGŁOSIĆ WYKONUJĄCEMU BADANIE

Przed badaniem

 Nadwrażliwość na środki cieniujące.

 Skłonność do uczuleń.

 Aktualnie przyjmowane leki.

 Skłonność do krwawień (skaza krwotoczna).

 Ciąża.
W czasie badania

 Wszelkie nagłe dolegliwości (np. duszność, świąd skóry).

JAK NALEŻY ZACHOWYWAĆ SIĘ PO BADANIU?

Nie ma specjalnych zaleceń.

MOŻLIWE POWIKŁANIA PO BADANIU

Wystąpienie odczynu uczuleniowego.
Jeśli zaistnieje taka potrzeba, badanie może być powtarzane. Wykonywane jest u pacjentów w każdym wieku. Nie może być wykonywane u kobiet będących w ciąży. Należy unikać wykonywania badania u kobiet w II połowie cyklu miesięcznego, u których zaistniała możliwość zapłodnienia.

Uretrocystografia?????????????????????????????????

Cystektomia cystoprostatectomii (Chirurgiczne Usuniecie Pecherza Moczowego)

Operacji cystektomii dokonuje sie poprzez otwarcie jamy brzusznej. Cystektomia moze dotyczyc calego pecherza lub tylko jego czesci. Cystektomia czesciowa pozwala na zachowanie fizjologicznych funkcji oddawania moczu i funkcji seksualnych. Wiele czynnikow wplywa na to jakiego typu cystektomia powinna byc przeprowadzona. Najlepszymi kandydatami do przeprowadzania cystektomii czesciowej sa pacjenci, u ktorych stwierdzono nieduzego, pojedynczego, malo agresywnego guza, umieszczonego w okolicy sklepienia pecherza moczowego. 

Przy cystektomii calkowitej, wraz z pecherzem usuwa sie pobliskie naczynia limfatyczne oraz czesto pobliskie organy, w ktorych moga byc komorki rakowe. U mezczyzn, wraz z pecherzem moga byc usuniete: prostata, dolna czesc moczowodow, cewka moczowa, pecherzyki nasienne. U kobiet moga to byc: dolna czesc moczowodow, cewka moczowa, czesc pochwy, macica, jajowody, jajniki (u mlodszych kobiet jajniki moga byc zachowane).

Cystektomia to operacja powazna i dosc rozlegla, jednakze zmniejsza sie w ten sposob prawdopodobienstwo rozprzestrzeniania sie komorek rakowych. Przy tej operacji czesto nie jest mozliwe nieuszkodzenie nerwow, ktore reguluja funkcje seksualne. W efekcie, mezczyzni moga byc niezdolni do erekcji, oraz zarowno kobiety jak i mezczyzni moga byc pozbawieni zdolnosci do odczuwania orgazmu. U niektorych mezczyzn mozliwe jest przywrocenie funkcji erekcji poprzez dalsze interwencje medyczne.

W ostatnich czasach chirurdzy wloscy donosza, iz sa oni w trakcie wprowadzania nowej techniki calkowitego usuwania pecherza moczowego. Dzieki niej mozliwe jest zachowanie nerwow kontrolujacych funkcje seksualne oraz funkcje oddawania moczu.

http://www.onkologia.pl/index.php?action=aktualnosci&id=138&pokaz=opis

Leczenie chirurgiczne bywa czasem polaczone z innymi metodami leczenia raka pecherza moczowego (Metody Laczone).

PO CYSTEKTOMII: UTWORZENIE ZBIORNIKA NA MOCZ

Po usunieciu pecherza moczowego konieczne jest utworzenie zbiornika na mocz. Istnieje w tym wzgledzie kilka roznych mozliwosci. Przypadki pacjentow rozpatrywane sa indywidualnie. Nie kazdy bowiem pacjent moze byc odpowiednim kandydatem do ponizej przedstawionych rozwiazan. Odpowiednia selekcja pacjentow jest bardzo wazna, aby uniknac powtornych operacji. Kazde z tych rozwiazan posiada tez skutki uboczne, ktore moga miec rozne znaczenie dla roznych pacjentow.

Jednym z najczesciej stosowanych zabiegow utworzenia zbiornika na mocz jest urostomia. Podczas tego zabiegu zostaje wykonane przedluzenie moczowodu przy uzyciu niewielkiego kawalka jelita danego pacjenta. Przewod ten nastepnie laczy sie z otworem w scianie brzucha (przetoka). Mocz zbierany jest do plaskiego, wymiennego woreczka przytwierdzonego na zewnatrz powlok brzusznych. Ryzyko komplikacji pooperacyjnych jest tutaj stosunkowo nieduze. Wiekszosc pacjentow, z biegiem czasu, przystosowuje sie do nowych warunkow funkcjonowania swojego organizmu.

Innym rozwiazaniem chirurgicznym, mozliwym w niektorych przypadkach, jest utworzenie (rekonstrukcja) pecherza moczowego z fragmentu jelita danego pacjenta. W takim przypadku nowy pecherz moczowy oprozniany jest w praktyce przez pacjenta za pomoca cewnika.

W najnowszych rozwiazaniach rekonstrukcyjnych, mocz z nowego pecherza kierowany jest bezposrednio do cewki moczowej, jesli ta nie zostala usunieta. Takie rozwiazanie przypomina najbardziej normalna funkcje oddawania moczu, aczkolwiek uzycie cewnika moze byc wskazane rowniez w tym przypadku 

Niestety, wiekszosc zabiegow rekonstrukcyjnych moze jedynie dotyczyc mezczyzn, poniewaz u kobiet problemem staje sie niemoznosc utrzymywania moczu.

Dyskutowanie wyzej opisanych spraw z personelem medycznym moze byc dla niektorych pacjentow trudne i zenujace. Nalezy jednak pamietac, ze lekarze i pielegniarki maja na codzien do czynienia z takimi intymnymi problemami pacjentow i wiedza w jaki sposob nalezy rozmawiac i pomagac pacjentom. Caly ten proces utraty pecherza moczowego i zwiazane z tym skutki uboczne moga stanowic duze psychiczne obciazenie dla pacjenta, dlatego rozmowy z lekarzem moga byc bardzo pomocne. Szczegolnie wazne sa rozmowy przed dokonaniem operacji, aby pacjent byl dokladnie zorientowany z jakimi konsekwencjami wiaza sie podejmowane decyzje (Pytania do Lekarza). Do takich rozmow powinien byc takze wlaczony partner seksualny pacjenta, aby mogl pomoc pacjentowi w pokonywaniu wszelkich trudnosci.

STAN POOPERACYJNY - INF0RMACJE PRAKTYCZNE DLA PACJENTOW 

	Zaraz po operacji, w nosie pacjenta bedzie znajdowal sie przewod odprowadzajacy sok zoladkowy z zoladka (zoladek “budzi sie” wczesniej po operacji niz jelita). Jesli pacjent choruje na chorobe wrzodowa, powinien przed operacja poinformowac o tym lekarza
	Po operacji, pacjent bedzie odczuwal obecnosc gazow zgromadzonych w jelitach (wzdecia). Najlepiej radzic sobie z tym poprzez wykonywanie ruchow ciala, poczatkowo niewielkich (poruszanie stopami, ramionami - ostroznie uniesc ponad glowe raz jedno, raz drugie ramie), pozniej coraz wiekszych, az do pozycji stojacej i chodzenia
	Po operacji, pacjent bedzie odczuwal suchosc ust i nosa. Mozna zwilzac usta i nos woda, kawalkami lodu oraz kremem lub glyceryna
	Czasem ulge przynosza cieple oklady na plecy oraz na czolo
	Pomocny moze byc tez masaz nog, ramion, plecow (jesli to mozliwe, wskazane jest wowczas przeturlanie sie na bok, relaksujac w ten sposob miesnie brzucha)
	Jesli pacjent po operacji ma biegunke, rezygnacja na kilka dni z produktow nabialowych moze byc pomocna w opanowaniu tej dolegliwosci

Uwaga: Wszystkie z wyzej wymienionych praktyk pooperacyjnych nalezy bezwzglednie konsultowac na biezaco z personelem medycznym w szpitalu.

Wiecej informacji dotyczacych praktycznych porad i wskazowek zwiazanych z usunieciem pecherza moczowego, mozna znalezc na  stronie internetowej ponizej (j. angielski). Pojdz do: Treatment Options - Cystectomy. Nastepnie do: Indiana Pouch (omawiane sa tutaj zagadnienia  zwiazane z adaptacja pacjenta do sztucznego zbiornika na mocz, m. in.  typowe skutki uboczne oraz radzenie sobie z nimi). Dalej do: Urinary Diversions (ta czesc porusza szczegolowe zagadnienia dotyczace roznorodnych rozwiazn po usunieciu pecherza moczowego oraz potencjalnych mozliwosci pooperacyjnych komplikacji). Dalej do: Surgical Pain (tutaj mozna znalezc praktyczne wskazowki na temat tego w jaki sposob radzic sobie z pooperacyjnym bolem): 

http://blcwebcafe.org/default.asp

3)Elektroresekcja prostaty-TURP

Przezcewkowa elektroresekcja prostaty jest “złotym standardem” leczenia operacyjnego łagodnego przerostu prostaty.

Wskazania do zabiegu:
1.Zatrzymanie moczu
2.Kamica pęcherza moczowego
3.Nawracające infekcje układu moczowego
4.Nawracający krwiomocz
5.Duże zaleganie = osłabienie mięśnia wypieracza p. moczowego
6.Nie opróżniające się , duże uchyłki p. moczowego.
7.Niewydolnośc nerek związana z BPH.

Ogólnie elektroresekcja jest zalecana u pacjentów z BPH nie idących dobrze na leczenie u których, mimo stosowania leków utrzymują się znaczne dolegliwości.
Pacjenci z prostatatami o objętości powyżej 50-100 ml powinni być kwalifikowani do zabiegu “otwartego”.Zależy to oczywiscie od wprawy operującego. Zaleca się nie przekraczanie czasu operacji powyżej 60 minut.

Przeciwskazania:

1>przebyty epizod “wieńcowy”
2>zaburzenia krzepnięcia
3>przebyta radioterapia z powodu raka stercza
4>pacjenci przed planowana brachyterapią lub kryoterapią z powodu raka stercza
5>pacjenci z aktywnym zakażeniem układu moczowego.

Przygotowanie do zabiegu:

Badania :
1>standardowe badania przed zabiegiem operacyjnym -morfologia, biochemia, ocena układu krzepnięcia.
2>zdjęcie klatki piersiowej
3> wykluczenie infekcji moczowego-badnie ogólne moczu i posiew moczu
4>wykluczenie raka prostaty-na podstawie oznaczenia poziomu PSA i badania per rectum

Technika zabiegu:
Zazwyczaj zabieg wykonuje się w znieczuleniu podpajeczynówkowym.
Po ułozeniu pacejnta w pozycji ginekologiczneji przygotowuje się pol e operacyjne i rozpoczyna zabieg.
Po wprowadzeniu resektoskopu do prostatycznej części cewki , urolog wycina nadmiar gruczolaka prostaty tak ,aby zmniejszyć Ucisk na cewkę i ułatwić oddawanie moczu.
W czasie wycinania skrawków prostaty,urolog koaguluje wszystkie krwawiące naczynia.
Po wypłukaniu skrawków z pęcherza moczowego i opanowaniu krwawienia z naczyń do p. moczowego wprowadzany jest cewnik.
Zazwyczaj cewnik jest usuwany po 48 godzinach.
Jesli pacjent oddaje mocz samodzielnie i bez większych dolegliwości , może byc wypisany do domu.

elektroresekcja guza pęcherza moczowego-TUR-BT

TURP - Przezcewkowa elektroresekcja gruczolaka stercza (electroresectio transurethralis prostatae, transuretralis resection prostatae ,TURP)

     Pierwszą elektroresekcję przezcewkową guczolaka stercza wykonał w 1927r Stern. W Polsce pierwsza elektroresekcja została wykonana w 1935r przez dr-a Szenkier-Mazurka w Szpitalu Wolskim w Warszawie w 1935r. Burzliwy rozwój zabiegów endoskopowych datuje się od wprowadzenia w latach pięćdziesiątych XX wieku tzw.zimnego światła ,znacznie poprawiającego widoczność pola operacyjnego w zabiegach endoskopowych.

        Przezcewkowa elektroresekcja gruczolaka stercza to obecnie złoty standard w leczeniu

Schorzenia

        O ile przed 10-15 laty dominowały głównie otwarte operacje  prostaty , tak teraz zabiegi te są wykonywane u około 90% chorych kwalifikowanych do leczenia zabiegowego .Przezcewkowa elektroresekcja stercza jest zabiegiem diagnostyczno-leczniczym .Diagnostycznym - ponieważ zresekowane skrawki stercza są badane przez histopatologa pod mikroskopem ,a leczniczym bo usuwana jest przeszkoda w odpływie moczu.

        Zabieg wykonywany jest w ułożeniu ginekologicznym w znieczuleniu zewnątrzoponowym.

        Wskazania do elektroresekcji sa takie same jak do leczenia operacyjnego (całkowite zatrzymanie moczu , znaczne zaleganie moczu w pęcherzu ,nawracające krwawienia , nasilone objawy przeszkodowe w oddawaniu moczu) Najczęściej ten  sposób leczenia stosowany jest w łagodnym  rozroście stercza ,raku stercza oraz w zwłóknieniu szyi pęczerza.

        Przeciwwskazaniem do zabiegu oprócz czynników  internistycznych i anestezjologicznych jest usztywnienie stawów biodrowych uniemożliwjające pozycję ginekologiczną ,uchyłki pęcherza ostry stan zapalny oraz  bardzo duży gruczolak stercza (p.względne).

        Zabieg polega na wprowadzeniu do pęcherza przez bcrewkę moczową przyrządu zwanego elektroresektorem .Skrótowo zbudowany jest on z metalowej rurki przez którą wprowadzony jest układ optyczny pozwalajacy widzieć operowaną okolicę oraz ruchomej pętli elektrycznej umożliwjającej wycięcie tkanki stercza .Po wykonanej elektroreskcji ewakuuje się zresekowane skrawki stercza a miejsca po wycięciu koaguluje się kulka elektryczną w celu unikniecia krwawienia.

        Po zabiegu zakładany jest cewnik na 3 dni na czas gojenia oraz w celu zabezpieczenia swobodnego odpływu moczu.

        Jak po każdym zabiegu operacyjnym tak i po tym możliwe są powikłania , choć nie są one częste.

        Do najczestszych należa: uszkodzenie zwieracza zewnętrznego cewki,uszkodzenie ściany pęcherza moczowego ,tzw .zespół poresekcyjny  ,krwawienie z loży poresekcyjnej ,pooperacyjne   zakażenie dróg moczowych orazpóżne- zwężenie cewki moczowej ,kamica pęcherza i wznowa guczolaka.

TURBT - Przezcewkowa elektroresekcja guza pęcherza ( electroresectio tranusrethralis tumotis vesicae urinariae-TURT ,electrorestion transuretralis bladder tumor - TURBT)

        Technika znieczulenia i wykonania tego zabiegu nie różni się zasadniczo od TURP.Podobne są również powikłania .Najczęstszym powikłaniem jest perforacja ściany pęcherza.( powikłanie to zaopatruje się poprzez operację naprawczą dorażną).Różnica polega na tym ,że przedmiotem zabiegu jest guz zlokalizowany na ścianie pęcherza.Wskazaniem jest każdy guz rozpoznany pierwszorazowo oraz znaczna część guzów nawrotowych .Zabieg wykonuje się w zasadzie takim samym sprzętem jak TURP.

        Kamica moczowa towarzyszy ludzkości od tysięcy lat .Jest bardzo złożonym schorzeniem o licznych nie poznanych do końca uwarunkowaniach .Jest wynikiem ogólnoustrojowych zaburzeń metabolicznych .Może powstawać w wyniku chorób innych narządów.

        Częstość występowania zależy od wielu czynników z uwagi na znaczne różnice geograficzne ,klimatyczne ,społeczne genetyczne i rasowe (np.murzyni z Afryki w zasadzie nie chorują na kamicę ).Uważa się ,że w niektórych krajach aż 2% ludności dotkniętych jest tą chorobą .Mało ruchu , spożywanie małych ilości płynów ,przebywanie w pomieszczeniach o dość wysokiej temperaturze sprzyjają tworzeniu się złogów.

        Aktualnie istnieją trzy teorie za pomocą których usiłuje się wyjaśnić mechanizm powstawania kamieni nerkowych .Pierwsza z nich zakłada że pierwotnym jądrem krystalizacji przyszłego kamienia białkowe związki koloidalne tworzące tzw macierz organiczną .Na niej wytrącają się nierozpuszczalne składniki moczu .Według drugiej teorii przyczyną powstawania kamieni jest niedobór w moczu inhibitorów krystalizacji ,które sprawiają ,że u zdrowych osób pomimo przesycenia moczu krystaloidami utrzymują się one w stanie roztworu (takie działanie m.in.wykazują pirofosforany ,cytryniany ,mocznik ,pewne aminokwasy i polipeptydy oraz jon magnezowy).Trzecia teoria zakłada ,że w następstwie zwiększonego wydalania z moczem pewnych krystaloidów dochodzi do ich samoistnego wytrącania się w postaci kryształów ,które o ile nie zostaną wydalone ,staja się jądrem przyszłego kamienia.

        Wśród czynników sprzyjających tworzeniu się kamieni nerkowych należy wymienić na pierwszym miejscu nadmierne wydalanie z moczem składników kamieniotwórczych .Składniki te to najczęściej : wapń ,szczawiany ,kwas moczowy ,cystyna .Inną przyczyną kamicy bywa zakażenie drobnoutrojami wytwarzającymi ureazę ,enzym rozkładający mocznik do nierozpuszczalnych fosforanów magnezowo-amonowych .Same drobnoustroje także mogą stać się jądrami krystalizacji .Powstaniu kamicy sprzyjają również zmiany anatomiczne w układzie narządów moczowych ,upośledzające swobodny odpływ moczu (np.wodonercze ,uchyłki ,zwężenia ,nerka podkowiasta ,gruczolak stercza).

        W przypadkach o niejasnej etiologii mówimy o kamicy samoistnej.

        Obraz kliniczny jest bardzo różnorodny i zależy głównie od lokalizacji złogu i jego wielkości .

        Objawy mogą występować w postaci gwałtownych bólów  w okolicy lędżwiowej promieniujących do pachwiny z towarzyszącymi objawami ze strony dróg moczowych (częstomocz ,parcia na mocz) i przewodu pokarmowego (nudności ,wymioty ).Ale mogą być także objawy bardzo dyskretne w postaci pobolewań lub dyskomfortu w okolicy lędźwiowej a nawet w niektórych przypadkach (np. .kamica odlewowa) może występować bezbólowo .Pojawjająca się gorączka może być niepokojącym objawem rozwijającego się roponercza i urosepsy .Stan taki wymaga pilnego wdrożenia specjalistycznego leczenia urologicznego.

        Leczenie zachowawcze kamicy polega na podawaniu środków  przeciwbólowych ,rozkurczowych ,obfity m nawadnianiu chorego i stosowaniu osłony antybiotykowej.

        Leczenie w postaci klasycznej operacji jest w obecnych czasach  coraz rzadziej stosowane i dotyczy głównie stanów nagłych lub kamicy bardzo zaawansowanej.

        W obecnej dobie istnieje szereg możliwości usunięcia złogu z dróg moczowych bez inwazyjnie lub przy pomocy zabiegu małoinwazyjnego .

URS????????????????????????????????????????????????

usunięcie kamieni z miedniczki nerkowej przez przetokę nerkową-PCNL PCNL - PERCUTANEOS NEPHROLITHOTRIPSY  (PRZEZSKÓRNA   NEFROLITOTRYPSJA)
Przezskórne kruszenie lub usuwanie złogów z nerki

Definicja: usuwanie kamieni z układu kielichowo miedniczkowego nerki  przez przetokę nerkową wytworzoną metoda nakłucia.

Wskazania: Idealny złóg o śr. do 1cm znajdujący się w poszerzonej miedniczce nerkowej.

1. Kamień w uchyłku kielicha nerkowego.

2. Kamica towarzysząca zwężeniu miedniczkowo - moczowodowemu.

3. Kamica odlewowa nerki-odlew całkowity lub częściowy, gdy skruszenie  kamieni o dużej   masie wymagałoby wielu zabiegów ESWL ( kruszenia falą uderzeniową generowaną  pozaustrojowo) lub wydalenie wszystkich fragmentów po ESWL jest wątpliwe.

4. Kamienie o dużej twardości.

Przeciwwskazania bezwzględne:

1. Zaburzenia krzepnięcia.

2. Ciąża.

3. Gruźlica ukł. moczowego.

4. Stan septyczny w wyniku zastoju zakażonego moczu w nerce.

Przeciwwskazania względne:

1. Nieprawidłowości anatomiczne nerki.

2. Nieprawidłowości układu kostno-szkieletowego(kyphoskoliosis).

3. Znamienny bakteriomocz.

4. Uczulenie na środek cieniujący.

Konieczne badania:

1. Urografia - badanie kontrastowe układu moczowego wykonywane przez pracownie rentgenowskie.

2. Mocz - badanie ogólne.

3. Morfologia.

4. Układ krzepnięcia (wskaźnik protrombiny) - badania wykonywane przez pracownie analityczną

5. Posiew moczu - badanie wykonywane przez pracownie bakteriologiczną.

Technika  PCNL:

1. Cystoskopia i wprowadzenie cewnika moczowodowego   do miedniczki nerkowej od strony pęcherza moczowego, podanie środka kontrastowego do nerki.

2. Nakłucie  nerki-czyli wytworzenie przetoki nerkowej.

3. Rozszerzenie kanału przetoki.

4. Kruszenie i usuwanie złogów z nerki przez nefroskop.

5. Umieszczenie cewnika w przetoce nerkowej, usunięcie cewnika moczowodowego.

Powikłania  PCNL:

1.  W trakcie zabiegu:

• Krwawienie

• Przebicie miedniczki nerkowej

• Uszkodzenie narządów sąsiadujących sąsiadujących z nerką(opłucna, okrężnica)

• Zatrucie wodne w następstwie zacieku płynu irygacyjnego do przestrzeni zaotrzewnowe
   

Wczesne:

• Gorączka

• Stan septyczny

• Niedrożność porażenna jelit -1%

• Kamica resztkowa 2-40%

• Krwiak okłonerkowy

• Naciek moczowy w przestrzeni okołonerkowej

• Przetoka moczowa.
   

• Późne:

• Przetrwałe zakażenie ukł. moczowego (kamica resztkowa)

• Kamica nawrotowa

• Zwężenie połączenia miedniczkowo-moczowodowego <1%

• Tętniak rzekomy, przetoka tętniczo-żylna

• Późne krwawienie z nerki      

założenia cewnika „S”????????????????????????????????????????????????????????????????

---