PATOGENEZA KLASYFIKACJI SKAZ KRWOTOCZNYCH

PATOGENEZA	LICZBA PŁYTEK	CZAS KRWAWIENIA	APTT	CZAS PROTRMBn	CHOROBY
Zaburzenia wewnętrznego układu krzepnięcia	N	N	przedłużony	N	Hemofilia, ch. Von Willebranda autoprzeciwciała
Zaburzenia zewnętrznego układu krzepnięcia	N	N	N	przedłużony	Ch. wątroby, niedobór wit K
Zaburzenia obu układów	N	N	przedłużony	przedłużony	Ch. wątroby, niedobór wit K, DIC
Zmiany dotyczące płytek	↓	przedłużony	N	N	trombocytopenia

UKŁAD DOPEŁNIACZA

HEMOFILIA ( SKAZY KRWOTOCZNE OSOCZOWE )

Są to choroby prowadzące do krwawień z powodu upośledzenia tworzenia skrzepu na skutek braku lub niedoboru jednego lub kilku czynników krzepnięcia

A. DZIEDZICZNE OSOCZOWE SKAZY KRWOTOCZNE

1.HEMOFILIA A chorują mężczyźni, nosicielkami kobiety

• niedobór czynnika VIII gen warunkujący Hemofilię

• najczęstsza na chromosomie X

2. HEMOFILIA B dziedziczone autosomalnie recesywnie

• niedobór czynnika IX

OBJAWY:

Najgroźniejsze ze wszystkich skaz krwotocznych

• krwawienia do stawów

• krwawienia do mięśni

• krwawienia podskórne

• krwawienia z pępowiny u niemowląt

• krwiomocz

• krwawienia do tkanek miękkich

B. NABYTE OSOCZOWE SKAZY KRWOTOCZNE

1.Nodobór czynników „ zespołu protrombiny „ ( II, VII, IX, X )

PRZYCZYNY:

• niedobór wit K

• choroby wątroby

• DIC

• Obecność antykoagulantów we krwi krążącej

SKAZY NACZYNIOWE NABYTE

1.PLAMICA ALERGOTOKSYCZNA ( ZESPÓŁ SCHONELEINA- HENOCHA )

ETIOPATOGENEZA

Nadwrażliwość na:

• czynnik zakaźny ( paciorkowce 30 % )

• leki, szczepienia ochronne

• pewne pokarmy ( mleko, ryby )

odkładanie kompleksów immunologicznych

( zawierających IgA z aktywacją komplementu )

w ścianie naczyń

↓

aseptyczne zapalenie naczyń

↓

alergiczno- toksyczne uszkodzenie ścian naczyń

OBJAWY:

• głównie u dzieci

• często poprzedza infekcja górnych dróg oddechowych

• skórna wysypka krwotoczna

• bóle brzucha

• krwiste stolce

• bóle i obrzęki stawów

• krwiomocz i białkomocz u dorosłych

2.PLAMICA NACZYNIOWA

• u osób starszych i wyniszczonych

• zanik włókien kolagenowych, podskórnej tkanki tłuszczowej

↓

wybroczyny i wylewy w skórze

3.PURPURA SIMPLEX

4. PURPURA ORTHOSTATICA

PATOGENEZA DIC

Wtargnięcie do krążenia uszkodzenie zwolniony przepływ

Tromboplastyny tkankowej śródbłonka krwi w kapilarach

naczyń

Rozsiane wykrzepianie śródnaczyniowe -DIC

Zakrzepica wtórna FDP zużycie płytek

w mikrokrążeniu fibrynoliza i czynników krzepnięcia

mikrozakrzepy uszkodzenie wylewy krwawe

mikrozawały erytrocytów objawy skazy

objawy niedokrwienia i hemoliza krwotocznej

i uszkodzenia narządów

zakrzepica naczyń nerkowych krwotoki (np. do nadnerczy )

zatorowość płucna wstrząs hipowolemiczny

martwica kończyn

PRZYCZYNY WYKRZEPIANIA WEWNĄTRZNACZYNIOWEGO

ZAKAŻENIA - posocznica	MASYWNE USZKODZENIE TKANEK - uraz, oparzenia
NOWOTWORY rak ( trzustki, żołądka, okrężnicy ) ostra białaczka promielocytowa	ZABURZENIA POŁOŻNICZe - zatrucia ciążowe
INNE jad węży udar cieplny zapalenie naczyń tętniak aorty choroby wątroby

ETIOPATOGENEZA WRODZONYCH SKAZ NACZYNIOWYCH I OSOCZOWYCH

1. CH. RENDU- OSLERA

ETIOPATOGENEZA

• dziedziczona autosomalnie dominująco anomalia naczyń krwionośnych

( mutacja genu TGF-β )

• osłabienie ścian naczyń włosowatych, drobnych żył

• rozszerzenie naczyń w skórze i błonach śluzowych

• w narządach wewnętrznych (tętnicze)

OBJAWY KLINICZNE

• występowanie rodzinne

• poszerzenie naczyń w skórze i błonach śluzowych

• krwawienia z nosa

• krwioplucie

• smoliste stolce

• DIC

• Krwotoki płucne mogą doprowadzić do zgonu

2. ZESPÓŁ MARFANA I EHLLERSA- DANLOSA

• dziedziczony autosomalnie dominująco defekt syntezy kolagenu tk łącznej

• osłabienie ścian naczyń → krwawienia

• krwawienia podpajęczynówkowe i z przewodu pokarmowego mogą prowadzić do zgonu

NIEDOKRWISTOŚĆ SYDEROBLASTYCZNA ( SYDEROACHRESTYCZNA )

1. Niedokrwistość spowodowana nieprawidłowym lub niewystarczającym wykorzystaniem wewnątrzkomórkowego Fe do syntezy Hb.

2. Niedokrwistość syderoblastyczna jest głownie mikrocytowa i hipochromiczna

3. Obecność we krwi polichromatofilnych, nakrapianych, tarcozwatych erytrocytów

4. Wzrost stężenia Fe, ferrytyny w surowicy oraz wzrost wysycenia żelazem tranzferyny→ hepatomegalia, splenomegalia

5. Nieskuteczna erytropoeza, ↑ liczby syderoblastów

6. Niedokrwistości syderoblastyczne towarzyszą niektórym postaciom zespołu mielodysplastycznego

KLASYFIKACJA MORFOLOGICZNA NIEDOKRWISTOŚCI

RODZAJ	MCV	PRZYCZYNY
MAKROCYTOWA ( megaloblastyczny duże krwinki czerowne	↑	Niedobory wit B12 lub kw. foliowego Choroby wątroby Alkoholizm Niedoczynność tarczycy Leki (sulfonamidy, leki antyarytmiczne )
MIKROCYTOWA ( małe krwinki czerwone )	↓	Niedobory żelaza Talasemie
NORMOCYTOWA	prawidłowa	Niedokrwistości chorób przewlekłych Niedokrwistości aplastyczne Przewlekła niewydolność nerek Niedokrwistość hemolityczna Sferocytoza

PATOMECHANIZM I OBJAWY ANEMII

↓ produkcji RBC Utrata krwi Hemoliza

ANEMIA

Zaburzenia

Transportu tlenu

NIEDOTLENIENIE TKANEK

Mózg Serce Płuca Mięśnie

Senność, ↓ zdolności duszność, osłabienie,

zaburzenie do wysiłku, ↓ rezerwy łatwe męczenie się

koncentracji tachykardia, oddechowej

newydolność

skurczowa

PODZIAŁ KLINICZNY NIEDOKRWISTOŚCI

PRZYCZYNY NIEDOBORU LUB NADMIARU ERYTROCYTÓW

1. POKRWOTOCZNE	Utrata krwi
2. APLASTYCZNE pierwotne wtórne	Uszkodzenie puli komórek macierzystych
3. DYSERYTROPOETYCZNE zespoły dysmielopoetyczne ( DMS ) wrodzone niedokrwistości syderoachrestyczne	Nieskuteczna erytropoeza
4. NIEDOBOROWE żelaza, kwasu foliowego, witaminy B12	Zaburzenia syntezy DNA, hemoglobiny
5. ZESPOŁY WIELONIEDOBOROWE	Zaburznia syntezy DNA, hemu, białka
6.HEMOLITYCZNE CZYNNIKI WEWNĄTRZKRWINKOWE hemoglobinopatie enzymopatie talasemie mikrosferocytoza wrodzona CZYNNIKI ZEWNĄTRZKRWINKOWE immunologiczne toksyczne fizyczne HIPERSPLENIZM	Zaburzenia syntezy globiny enzymów glikolitycznych układów redukujących i lipidów błonowych erytrocytów Niszczenie erytrocytów przez immunologiczne czynniki Niszczenie komórek krwi w powiększonej śledzionie
7. WTÓRNE W PRZEBIEGU RÓŻNYCH SCHORZEŃ

ANEMIA MEGALOBLASTYCZNA

PRZYCZYNY

MECHANIZM PATOGENETYCZNY	NIEDOBÓR WITAMINY B12	NIEDOBÓR KWASU FOLIOWEGO
Nieodpowiednia dieta	Rzadko, tylko ścisły wegetarianizm	Alkoholizm, złe wchłanianie
Upośledzenie wchłaniania	Zanikowy nieżyt żołądka, całkowite wycięcie żołądka, choroba Crohna, wycięcie jelita krętego	Sprue, choroba jelita cienkiego
Zużycie w świetle jelita cienkiego	Kolonizacja bakteryjna jelita ( zespół ślepej pętli ), bruzdogłowiec szeroki
Zwiększone zapotrzebowanie		Ciąża, choroby nowotworowe
leki	Kwas p- aminosalicylowy	Metotreksat, hydantoina

rys

PRZYCZYNY NADMIARU ERYTROCYTÓW

• przewlekłe choroby płuc

• przebywanie na dużych wysokościach ( NADKRWISTOŚĆ WTÓRNA

HIPOKSEMICZNA )

• guzy, cysty nerek ( NADKRWISTOŚĆ WTÓRNA HUMORALNA)

• palenie papierosów ( CZERWIENICA PALACZY )

• nadciśnienie, hiperlipidemie ( NADKRWISTOŚĆ RZEKOMA )

PATOGENEZA NIEDOKKRWISTOŚCI MEGALOBLASTYCZNEJ NA TLE NIEDOBORU KWASU FOLIOWEGO

PATOGEZNEZA ANEMII MEGALOBLASTYCZNEJ

1. NIEDOKRWISTOŚĆ Z NIEDOBORU ŻELAZA ( ANEMIA SYDEROBLASTYCZNA )

Przewlekłe krwawienia → utrata krwi → ↓ Fe → ↓ syntezy hemu → upośledzenie syntezy hemoglobiny→ ahnemia mikrocytowa

2. NIEDOKRWISTOŚCI MEGALOBLASTYCZNE

1. niedokrwistośc z niedoboru wit B₁₂ ( CHOROBA SDDISONA- BIRMERA )

wegetarianizm, choroby jelita krętego, wcięcie żołądka → produkcja przeciwciał przeciwko kom okładzinowym żołądka i przeciwko czynnikowi wewnętrznemu Castla→ brak czynnika wewnętrznego Castla→ brak wchłaniania witaminy B₁₂ → zaburzenia syntezy DNA → anemia megaloblastyczna

2. niedokrwistość z niedoboru kwasu foliowego

alkoholizm, ciąża, choroby nowotworowe, metotreksat → upośledzenie wchłaniania kwasu foliowego wjelicie cienkim → niedobór kwasu foliowego→ zaburzona synteza DNA→ anemia megaloblastyczna

SKUTKI KLINICZNA:

• bóle i zawroty głowy

• szum w uszach

• tachykardia, tachypnoe 9 mechanizmy kompensacyjne )

• zaburzenia koncentracji

• osłabienie, nasilona męćzliwość

• duszność

• ↓ zdolności do wysiłku

• niewydolność skurczowa

• bladość

• senność

• poddatność na infekcje

• brak apetytu

NADKRWISTOŚĆ- RODZAJE I SKUTKI

1. NADKRWISTOŚĆ PRAWDZIWA ( CZERWIENICA PIERWOTNA )

Przewlekła choroba mieloproliferacyjna,

charakteryzująca się : ↑ liczby erytrocytów, granulocytów, płytek krwi

OBJAWY:

• splenomegalia

• świąd skóry

• bóle i zawroty głowy

• szum w uszach

• zakrzepica tętnicza

• leukocytoza

• bazofilia

• podwyższona liczba płytek krwi

2. NADKRWISTOŚĆ WTÓRNA

↑ liczby erytrocytów, granulocytów

płytki krwi w normie

1. hipoksemiczna

przewlekła choroba płuc→ niedotlenienie nerek→ ↑ produkcji erytropoetyny

→ nadkrwistość

2. humoralna

guzy i cysty nerek → niedotlenienie nerek → ↑ produkcji erytropoetyny

→ nadkrwistość

OBJAWY:

• splenomegalia

• zagęszczenie krwi

• nadkrzepliwość

3. czerwienica palaczy z powodu palenia tytoniu

3. NADKRWISTOŚĆ RZEKOMA

nadciśnienie→ ↓ objętości osocza → nadkrwistość z zaczerwienienia twarzy

ETIPATOGENEZA ETC BIAŁACZKI GRANULOCYTOWEJ ( SZPIKOWEJ ) -CML

ETIOPATOGENEZA

Przyczyna przewlekłej białaczki szpikowej są zmiany chromosomalne cechujące się obecnością chromosomu Philadelphia ( Phi ), powstałego na drodze translokacji .

CML charakteryzuje się nadmiernym wytwarzaniem granulocytów, przede wszystkim w szpiku kostnym, w śledzionie i w wątrobie. Z klonu nowotworowego powstają również erytrocyty, megakariocyty , monocyty, a nawet niektóre limfocyty T i B. Szpik jest bogatokomórkowy lecz u 40 % pacjentów dochodzi do jego zwłoknienia.

BADANIA LABORATORYJNE ORAZ OBRAZ KLINICZNY

• leukocytoza około 200 000/ mikrol, może sięgać nawet do 1 000 000/ mikrol

• ↑ eozynofilów i bazofilów

• 
  niedokrwistość w fazie akceleracji

• trombocytopeni

• splenomegalia

• gorączka niewiadomego pochodzenia

• utrata wagi ciała

• nasilona męczliwość

• wzmożona potliwość

TROMBOCYTOPENIE ( MAŁOPŁYTKOWOŚĆ ) ICH PATOGENEZA I OBJAWY

A. ZMNIEJSZENIE LICZBY PŁYTEK NA SKUTEK:

• ↓ produkcji płytek

• nadmiernego rozpadu i zużycia płytek

1. SAMOISTNA PLAMICA MAŁOPŁYTKOWA NA TLE IMMUNOLOGICZNYM ( ITP.)

1. postać dziecięca

tworzenie kompleksów antygen wirusowy- przeciwciało na powierzchni płytek krwi

2. postać dorosła

przeciwciała skierowane przeciw strukturalnemu antygenowi płytek

2.MAŁOPŁYTKOWOŚĆ W PRZEBIEGU LECZENIA HEPARYNĄ ( HIT )

Wiązanie kompleksów heparyna- przeciwciało przez receptor powierzchniowe błon

komórkowych płytek

3. ZESPÓŁ MOSCHOWITZA ( TTP )

4. ZESÓŁ HEMOLITYCZNO- MOCZNICOWY

OBJAWY:

• wybroczyny krwawe na skórze kończyn i twarzy

• krwawienia z błon śluzowych

# dziąseł

# nosa

# przewodu pokarmowego

# dróg moczowych

• nadmierne krwawienie po zabiegach chirurgicznych

• krwiomocz

• brak masywnych krwotoków do tkanek miękkich i jam stawowych, na to miejsce w osoczowych skazach krwotocznych

TROMBOCYTOPATIA- PATOGENEZA I OBJAWY

Prawidłowa liczba płytek lecz zaburzona ich czynność

1.TROMBASTENIA GLANZMANA

Brak lub zmniejszona zawartość glikoprotein II b/ II a w błonie komórkowej płytek

→ brak miejsca do wiązania fibrynogenu

2. ZESPÓŁ PŁYTEK OLBRZYMICH NP. BERNARDA- SOULIERA

Brak lub zmniejszona zawartość glikoprotein I b/ IX w błonie komórkowej płytek

→ brak miejsca do wiązania czynnika von Willebranda

3. CHOROBA POLIMAGAZYNOWA

Niedobór ATP/ ADP w ziarnistościach płytek

4. DEFEKT ASPIRYNOPODOBNY

Niedobór glukooksygenazy

OBJAWY- JAK W TROMBOCYTOPENIACH

TROMBOCYTOPENIA I TROMBOCYTOZA- PRZYCZYNY

TROBOCYTOZA- zwiększona ilość płytek

• Pierwotne choroby mieloproliferacyjne

• Stany po splenektomii

• Odczynowa trombocytoza ( po zabiegach chirurgicznych, pokrwotoczna, anemie )

TROMBOCYTOPENIA- obniżona ilość płytek

1.Zmniejszona produkcja płytek

• Niedokrwistość aplastyczna

• Niedobory wit B₁₂ i kwasu foliowego

• Promieniowanie jonizujące

• Dziedziczne trombocytopenie

• Marskość wątroby ( zmniejszenie trombocytopoezy )

2.Zmniejszone przeżycie płytek

• Immunologiczne ( idiopatyczne, toczeń rumieniowaty układowy, polekowe, plamica małopłytkowa noworodków )

• Hipersplenizm

• Plamica małopłytkowa

• Zespół hemolityczno- mocznicowy

• Protezy zastawek serca

3.Choroby związane z jakością płytek

a)Dziedziczne

• Zespół Bernarda- Souliera ( defekt adhezji )

• Trombastenia Glanzmanna ( defekt agregacji )

• Choroba von Willebranda

• Zespół Wiskotta- Aldricha

b)Ogółnoustrojowe

• Uremia

• Dysproteinemie

• Przewlekłe choroby wątroby

PRZYCZYNY LEUKOCYTOZY

NEUTROFILIA ↑ aktywności proliferacyjnej szpiku infekcje bakteryjne ostre zapalenia leukemia i choroby mieloproliferacyjne ↑ uwalniania z puli szpikowej stres ( katecholaminy ) kortykosteroidy uwolnienie endotoksyn Intensywna demarginacja leukocytów infekcje bakteryjne niedotlenienie stres ( katecholaminy ) kortykosteroidy wysiłek

MONOCYTOZA Przewlekłe infekcje gruźlica malaria Choroby autoimmunologiczne Toczeń rumieniowaty Wydłużenie czasu przeżycia neutrofilów posocznica infekcje wirusowe skutki immunologiczne działania niektórych leków skutki chorób autoimmunologicznych ( układowy toczeń rumieniowaty, zespół Felty ) Nadczynność śledziony ( hipersplenizm )

EOZYNOFILIA Alergia Astma Skórne choroby alergiczne Reakcje na leki Infekcje pasożytnicze

LIMFOCYTOZA Duże i średnie limfocyty infekcje wirusowe ( mononukleoza, zapalenie ślinianek przyusznych, zapaelnie wątroby, odra, różyczka ) Toksoplazma Chłoniak uwalniający limfocyty Przewlekła białaczka limfatyczna Małe dojrzałe limfocyty przewlekłe infekcje ( gruźlica ) choroby autoimmunologiczne ( miasthenia gravis ) choroby metaboliczne ( Addisona ) Chłoniak uwalniający limfocyty Przewlekła białaczka limfatyczna Niedojrzałe formy komórek ostre białaczki Chłoniaki limfoblastyczne

PRZYCZYNY LEUKOPENII

NEUTROPENIA ↓ aktywności proliferacyjnej szpiku leki ( przeciwnowotworowe, antybiotyki, złoto, diuretyki, przeciwtarczycowe, antyhistaminowe, przeciwpsychotyczne ) promieniowanie jonizujące anemia megaloblastyczna anemia aplastyczna zespół mielodysplastyczny rozrost nowotworowy obecny w szpiku ( przerzuty ) Skrócenie czasu przeżycia neutrofilów posocznica infekcje wirusowe skutki immunologiczne dizałania niektórych leków skutki chorób autoimmunologicznych ( układowy toczeń rumieniowaty, zespół Felty ) nadczynność śledziony ( hipersplenizm )

LIMFOPENIA zespół niedoboru odporności ( AIDS ) terapaia kortykosteroidowa i inne leki zespół Cushinga

10

---