„Badacze, dolary i tr贸jca”
Autor:
W艂odzimierz Bednarski
Do druku przygotowa艂:
SCORP1ON
J 8:44 „Wy macie diab艂a za ojca i chcecie spe艂nia膰 po偶膮dania waszego ojca. Od pocz膮tku by艂 on zab贸jc膮 i w prawdzie nie wytrwa艂, bo prawdy w nim nie ma. Kiedy m贸wi k艂amstwo, od siebie m贸wi, bo jest k艂amc膮 i ojcem k艂amstwa.”
Prz聽30:5-6 „Ka偶de s艂owo Boga w ogniu wypr贸bowane, tarcz膮 jest dla tych, co Do艅 si臋 uciekaj膮.(6)聽Do s艂贸w Jego nic nie dodawaj, by ci臋 nie skara艂: nie uzna艂 za k艂amc臋.”
Ap 22:18 „Ja 艣wiadcz臋 ka偶demu, kto s艂ucha s艂贸w proroctwa tej ksi臋gi: je艣liby kto艣 do nich cokolwiek do艂o偶y艂, B贸g mu do艂o偶y plag zapisanych w tej ksi臋dze.”
Ap 22:19 „A je艣liby kto艣 odj膮艂 co ze s艂贸w ksi臋gi tego proroctwa, to B贸g odejmie jego udzia艂 w drzewie 偶ycia i w Mie艣cie 艢wi臋tym - kt贸re s膮 opisane w tej ksi臋dze.”
2Kor 4:2 „Unikamy post臋powania ukrywaj膮cego sprawy ha艅bi膮ce, nie uciekamy si臋 do 偶adnych podst臋p贸w ani nie fa艂szujemy s艂owa Bo偶ego, lecz okazywaniem prawdy przedstawiamy siebie samych w obliczu Boga os膮dowi sumienia ka偶dego cz艂owieka.”
Prz 19:5 „Fa艂szywy 艣wiadek nie ujdzie karania, kto k艂amstwem oddycha, nie zdo艂a si臋 wymkn膮膰.”
Prz 19:9 „Fa艂szywy 艣wiadek nie ujdzie karania, zginie - kto k艂amstwem oddycha.”
Prz聽28:13 „Nie zazna szcz臋艣cia, kto b艂臋dy swe ukrywa; kto je wyznaje, porzuca - ten mi艂osierdzia dost膮pi.”
Syr聽34:4 „Co mo偶na oczy艣ci膰 rzecz膮 nieczyst膮? Z k艂amstwa jaka偶 mo偶e wyj艣膰 prawda?”
Ap聽22:15 „Na zewn膮trz s膮 psy, gu艣larze, rozpustnicy, zab贸jcy, ba艂wochwalcy i ka偶dy, kto k艂amstwo kocha i nim 偶yje.”
Syr 36:19 „Jak podniebienie rozr贸偶ni pokarm z dziczyzny, tak serce m膮dre - mowy k艂amliwe.”
Ef聽5:6-17 „Niechaj was nikt nie zwodzi pr贸偶nymi s艂owami, bo przez te [grzechy] nadchodzi gniew Bo偶y na buntownik贸w.(7)聽Nie miejcie wi臋c z nimi nic wsp贸lnego!(8)聽Niegdy艣 bowiem byli艣cie ciemno艣ci膮, lecz teraz jeste艣cie 艣wiat艂o艣ci膮 w Panu: post臋pujcie jak dzieci 艣wiat艂o艣ci!(9)聽Owocem bowiem 艣wiat艂o艣ci jest wszelka prawo艣膰 i sprawiedliwo艣膰, i prawda.(10)聽Badajcie, co jest mi艂e Panu.(11)聽I nie miejcie udzia艂u w bezowocnych czynach ciemno艣ci, a raczej pi臋tnuj膮c, nawracajcie [tamtych]!(12)聽O tym bowiem, co u nich si臋 dzieje po kryjomu, wstyd nawet m贸wi膰.(13)聽Natomiast wszystkie te rzeczy pi臋tnowane staj膮 si臋 jawne dzi臋ki 艣wiat艂u, bo wszystko, co staje si臋 jawne, jest 艣wiat艂em.(14)聽Dlatego si臋 m贸wi: Zbud藕 si臋, o 艣pi膮cy, i powsta艅 z martwych, a zaja艣nieje ci Chrystus.(15)聽Baczcie wi臋c pilnie, jak post臋pujecie, nie jako niem膮drzy, ale jako m膮drzy.(16)聽Wyzyskujcie chwil臋 sposobn膮, bo dni s膮 z艂e.(17)聽Nie b膮d藕cie przeto nierozs膮dni, lecz usi艂ujcie zrozumie膰, co jest wol膮 Pana.”
J聽8:32 „i poznacie prawd臋, a prawda was wyzwoli.”
Od kilku lat na paru stronach internetowych oraz listach dyskusyjnych (np. soc.religia) ukazuj膮 si臋 artyku艂y i opinie r贸偶nych os贸b zwi膮zanych z ruchem badaczy Pisma 艢w. i 艢wiadk贸w Jehowy na temat Tr贸jcy 艢w. Atakowane s膮 prawie wszystkie wersety biblijne i cytaty pisarzy wczesnochrze艣cija艅skich przytaczane przez chrze艣cijan na poparcie B贸stwa Chrystusa i nauki o Tr贸jcy 艢w. Autorzy tych artyku艂贸w, cho膰 znaj膮 niejednokrotnie do艣膰 dobrze osob臋 C.T Russella (zm. 1916; za艂o偶yciel Towarzystwa Stra偶nica, uwa偶any przez niekt贸rych z nich do dzi艣 za „s艂ug臋 wiernego i roztropnego” z Mt 24:45) i jego nauk臋 zaprzeczaj膮c膮 Tr贸jcy 艢w., to jednak cz臋sto nie zdaj膮 sobie sprawy z tego, 偶e poszczeg贸lne wersety Biblii ich protoplasta interpretowa艂 inaczej ni偶 oni dzi艣. Poniewa偶 wielokrotnie nasi adwersarze pr贸buj膮 przeciwstawia膰 wczesn膮 nauk臋 o Tr贸jcy 艢w. z pism Ojc贸w Ko艣cio艂a z dzisiejsz膮 nasz膮 wyk艂adni膮, wi臋c i my prze艣led藕my zmiany w nauce badaczy.
Trudno tu zebra膰 opinie poszczeg贸lnych od艂am贸w badackich na temat ich obecnego stosunku do danego wersetu biblijnego i czas, kiedy zmieniono jego wyk艂adni臋, dlatego przedstawiam tylko pierwotn膮 interpretacj臋 Russella. Za艣 dzisiejszy ich pogl膮d pozostaje do uzgodnienia z poszczeg贸lnym od艂amem badaczy czy nawet jednostk膮 z danej grupy. Dzi艣 bowiem podobno w艣r贸d badaczy i epifanist贸w istnieje pewna dowolno艣膰 interpretacyjna, szczeg贸lnie gdy zwalcza si臋 Tr贸jc臋 艢w.
Na pocz膮tek aby by艂o jasne, 偶e Russell odrzuca艂 zdecydowanie nauk臋 o Tr贸jcy 艢w. zacytujmy jego w艂asne s艂owa. Na zadane mu w 1911r. pytanie: „Prosz臋 poda膰 tw贸j pogl膮d na Tr贸jc臋?” odpowiedzia艂 mi臋dzy innymi:
„Lecz powiem, 偶e ja nie znalaz艂em 偶adnego tekstu Pisma 艢wi臋tego od ksi臋gi Rodzaju do Objawienia, kt贸ryby wzmiankowa艂 o Tr贸jcy, a je偶eli ktokolwiek znalaz艂 taki tekst, mia艂by on wielk膮 warto艣膰 dla mnie, wi臋c chcia艂bym wiedzie膰 gdzie si臋 znajduje. Za taki tekst zaraz da艂bym 10 dolar贸w. [*] Ja nie mog臋 znale藕膰 偶adnych odno艣nik贸w do Tr贸jcy w Biblii. Mo偶ecie je znale藕膰 w 艣piewnikach i w innych ksi膮偶kach teologicznych, lecz w Biblii ich nie znajdziecie. Jest tylko jeden tekst Pisma 艢wi臋tego, kt贸ry jakoby zawiera艂 te my艣l - nie m贸wi on jednak tego - 1 Jan 5:7, 8 (...) Jest to jedna z tych rzeczy, gdzie starano si臋 stworzy膰 Tr贸jc臋 w dawnych czasach, a nie maj膮c 偶adnego tekstu Pisma 艢w. na to, starali si臋 sfabrykowa膰 jeden i jak zwykle uczynili z tego tylko 艂atanin臋. (...) Ja w zupe艂no艣ci wierz臋 w聽 tak膮 Tr贸jc臋, jak膮 przedstawia Biblia. Biblia m贸wi o Ojcu i ja w to wierz臋, Biblia m贸wi o Synu, ja i w to wierz臋, Biblia m贸wi o duchu 艣w. i ja r贸wnie偶 w to wierz臋. Ja wierz臋 we wszystko co, m贸wi Biblia. A je偶eli ktokolwiek znajdzie tekst, kt贸ry m贸wi o Tr贸jcy ja b臋d臋 i w to wierzy艂”. („Co kaznodzieja Russell odpowiada艂 na zadawane jemu liczne pytania” 1947 [ed. ang. 1917] s.627-8).
Wydaje si臋, 偶e Russell na potwierdzenie, 偶e B贸g nie istnieje w Tr贸jcy 艢w., a Jezus jest od Niego ni偶szy, odwo艂ywa艂 si臋 te偶 do piramidy Cheopsa i wykres贸w z ni膮 zwi膮zanych. Przyk艂adowo w „Boskim Planie Wiek贸w” (1917) uczy艂: „przy ko艅cu onego wieku wielka piramida naszego rysunku b臋dzie zupe艂n膮. Chrystus (x) b臋dzie G艂ow膮 wszystkich - wielkiego mn贸stwa Anio艂贸w i ludzi - nast臋pnym po Ojcu” (s.302). Za艣 w rozprowadzanym w艣r贸d epifanist贸w opracowaniu pt. „Wielka piramida w Egipcie” (bez autora i roku wyd.), odwo艂uj膮c si臋 do nauki Russella napisano: „4 kamienie naro偶ne (...) wyobra偶aj膮 4 przymioty Boskiego charakteru: M膮dro艣膰, Moc, Sprawiedliwo艣膰 i Mi艂o艣膰” (s.12), „Za pomoc膮 tych liczb imi臋 JHWH (...) jest utrwalone w W. Piramidzie” (s.13).
Poniewa偶 dzisiejsi 艢wiadkowie Jehowy byli r贸wnie偶 do 1931r. badaczami, a i jeszcze dzi艣 s艂owo „badacze” maj膮 w jednej ze swych nazw („Mi臋dzynarodowe Stowarzyszenie Badaczy Pisma 艢wietego” patrz „艢wiadkowie Jehowy g艂osiciele Kr贸lestwa Bo偶ego” 1995 s.229), przedstawiam kilka pogl膮d贸w i om贸wie艅 werset贸w Biblii z ksi膮偶ek nast臋pcy Russella, prezesa J.F.Rutherforda, (zm.1942), kt贸ry te偶 wyda艂 „po艣miertne dzie艂o Pastora Russella” pt. „Dokonana Tajemnica”. Za jego czas贸w r贸wnie偶 bu艅czucznie rzucano wyzwanie wierz膮cym w Tr贸jc臋 艢w. „obiecuj膮c” dolary, ale ju偶 wi臋ksz膮 kwot臋 ni偶 za czas贸w Russella.
W latach 20-tych w USA wydano ulotk臋 pt. „Nagroda za Obron臋 Wiary Rzymsko-Katolickiej $1500”, w kt贸rej w punkcie 15 podano: „Kto da dow贸d, 偶e jest jeden B贸g w trzech osobach czyli tr贸jca, dostanie sto dolar贸w” [*]. (Podobna ulotka ukaza艂a si臋 te偶 w Polsce, pod tytu艂em „130.000 marek nagrody!”. Zawiera艂a ona jednak trzyna艣cie punkt贸w i nie zawiera艂a tematu Tr贸jcy 艢w. Jej tre艣膰 przedstawia broszura z 1923r. pt. „Bitwa na niebie czyli sp贸r o nie艣miertelno艣膰 duszy mi臋dzy badaczami Pisma 艢w. a x. x. jezuitami”, a wspomina j膮 „Rocznik 艢wiadk贸w Jehowy 1994” s.182-4).
Poni偶ej w tabeli przedstawiam interpretacj臋 (najcz臋艣ciej pierwotn膮) Russella i Rutherforda niekt贸rych (najwa偶niejszych) werset贸w Biblii i tytu艂贸w Jezusa zwi膮zanych z Jego B贸stwem i Tr贸jc膮 艢w.
Russell |
Rutherford |
Jezus Wszechmocny - „Ich wskrzeszony Pan zaprawd臋 zmieni艂 si臋 bardzo (...) ukazuje si臋 raz tu, raz tam, i znowu w innem miejscu i w inny spos贸b, objawiaj膮c tem sw膮 `wszechmoc'...” („Nadszed艂 Czas” 1919 s.130). |
Jezus Wszechmocny - „ten Wszechmocny, kt贸ry obecnie ma tytu艂 Jezusa Chrystusa, tak samo jak i inne tytu艂y, by艂 tym, kt贸ry stworzy艂 wszystkie rzeczy” („Stworzenie” 1928 s.14) patrz te偶 u Russella o Ap 1:8. |
Ap 1:8 - „Kt贸ry jest i kt贸ry by艂, i kt贸ry przyj艣膰 ma, On Wszechmog膮cy. - <Od chwili zmartwychwstania datuje si臋 poselstwo `Dana Mi jest wszelka w艂adza na niebie i na ziemi' (Mt 28:18). Z tego wynika, i偶 dopiero od tej pory Jezus m贸g艂 by膰 nazwany Wszechmog膮cym> - Z 93-115” (cytat z ang. Stra偶nicy z 1893 r. s.115 zamieszczony w „Dokonanej Tajemnicy” 1925 s.16, wydanej za czas贸w prezesury Rutherforda). Por. „Co kaznodzieja Russell odpowiada艂 na zadawane jemu liczne pytania” 1947 (ed. ang. 1917) s.172-3. |
Ap 1:8 - Patrz u Russella i poni偶ej Ap 16:7. |
Ap 1:11 - Brak om贸wienia w polskich publikacjach Russella. Wydany w 1964r. przez badaczy (Stowarzyszenie Badaczy Pisma 艢w.) „Komentarz do Biblii” (s.707), omawiaj膮cy publikacje Russella podaje: „JAM JEST ALFA - Tych s艂贸w a偶 do wyrazu `ostatni' w艂膮cznie, nie ma w najstarszych greckich r臋kopisach. (...). - Z 05-168” (tzn. ang. Stra偶nica 1905r. s.168). |
Ap 1:11 - „M贸wi膮cy: [Jam jest Alfa i Omega, On pierwszy i ostatni]; a co widzisz napisz w ksi臋gi, i po艣lij siedmiu zborom, kt贸re s膮 w Azji” - odniesione do Jezusa („Dokonana Tajemnica” 1925 s.17).
|
Ap 11:17 - „Dzi臋kujemy Tobie, Panie Bo偶e Wszechmog膮cy, kt贸ry艣 jest, i kt贸ry艣 by艂, i kt贸ry przyj艣膰 masz! 偶e艣 wzi膮艂 moc swoje wielk膮, i uj膮艂e艣 kr贸lestwo. [Reprezentowany w Chrystusie - `Wszystkie rzeczy s膮 od Ojca' i `wszystkie rzeczy s膮 przez Syna' Jego chwalebnego reprezentanta] (...) Obj. 11:17, 18” („Walka Armagieddonu” 1919 s.769).
|
Ap 11:17 - „Panie Bo偶e Wszechmog膮cy. - `Przedstawiony w Chrystusie (...) Jego uwielbionego przedstawiciela'.” („Dokonana Tajemnica” 1925 s.216). Ap 11:17 - „Da艂 on 艢wi臋temu Janowi na wyspie Patmos instrukcje, co ma nast膮pi膰, gdy czas nadejdzie i gdy On, Mesjasz, zacznie wykonywa膰 swoj膮 kr贸lewsk膮 w艂adz臋. Przedstawia On prorok贸w jako narz臋dzia m贸wcze Jehowy, a o Sobie m贸wi jako o Mesjaszu: `Dzi臋kujemy Tobie, Panie Bo偶e wszechmog膮cy, kt贸ry艣 jest i kt贸ry艣 by艂, i kt贸ry masz przyj艣膰! 偶e艣 wzi膮艂 moc swoj臋 wielk膮, i uj膮艂e艣 kr贸lestwo (...)'. - Obj. 11:17, 18”. („Miljony ludzi z obecnie 偶yj膮cych nie umr膮!” 1920 s.12). Por. „Powr贸t naszego Pana” 1924 s.37. |
Ap 21:6 - „I rzek艂 mi: [Sta艂o si臋]. Jam jest Alfa i Omega pocz膮tek i koniec. - `Upodoba艂o si臋 Ojcu niebieskiemu, aby B艂ogos艂awiony, Jednorodzony Syn Jego, dokona艂 ca艂ego programu odkupienia i restytucji, aby na wieki sta艂 si臋 Towarzyszem i Przedstawicielem Ojca (...)' Z.'01-201; Obj. 1:8; 22:13.” (cytat z ang. Stra偶nicy z 1901r. s.201 zamieszczony w „Dokonanej Tajemnicy” 1925 s.378-9). Ap 21:6 - „Sam Jezus m贸wi te same rzeczy chocia偶 innemi s艂owami, i偶 On by艂: `Pocz膮tkiem stworzenia Bo偶ego'. (Objawienie 3:14). On by艂 `Pocz膮tkiem i ko艅cem, pierwszym i ostatnim. Alfa i Omega.' (Objawienie 21:6)” („Stworzenie czyli historia biblijna w obrazach” 1914 s.54). |
Ap 21:6 - Patrz u Russella. |
22:13 - Jam jest Alfa i Omega, pocz膮tek i koniec pierwszy i ostatni. - `Pan nasz powiada nam po wiele razy (Zobacz Obj. 1:8, 11, 17; 2:8; 3:14; 21:6), 偶e On jest Pocz膮tkiem i Ko艅cem ze stworze艅 Bo偶ych.' - Z.'93-115” (cytat z ang. Stra偶nicy z 1893r. s.115 zamieszczony w „Dokonanej Tajemnicy” 1925 s.401). |
Ap 22:13 - Patrz u Russella. |
Ap 16:7 - Nie komentowa艂 s艂贸w „Panie, Bo偶e Wszechmog膮cy”.
|
Ap 16:7 - „M贸wi膮cego: Zaiste, Panie, Bo偶e Wszechmog膮cy. - Pan Jezus. - Obj. 1:8; Jan 5:22; Mat. 28:18” („Dokonana Tajemnica” 1925 s.287). |
Ap 19:6 - Nie komentowa艂 s艂贸w „Pan B贸g Wszechmog膮cy”.
|
Ap 19:6 - Podobnie jak powy偶ej („Dokonana Tajemnica” 1925 s.347) por. s.216-7, gdzie komentowano Ap 11:17 (jak wy偶ej) i odes艂ano do Ap 19:6. |
Iz 9:6 - „`Tacy odziedzicz膮 ziemi臋 (...) kt贸r膮 Jezus przy ko艅cu Tysi膮clecia przywr贸ci wszystkim dzieciom Adama, kt贸rzy w贸wczas przyjm膮 Jego wielkie 艂aski i zostan膮 przez Niego odrodzeni, aby w ten spos贸b sta膰 si臋 Jego synami, a On ich Ojcem, ich Bogiem. (Izaj. 9:6).' - Z. `01-201”. (cytat z ang. Stra偶nicy z 1901r. s.201 zamieszczony w „Dokonanej Tajemnicy” 1925 s.379). |
Iz 9:6 - „Jest on owym Mo偶nym, kt贸remu Jehowa przekaza艂 wszelk膮 moc na niebie i na ziemi, i dlatego jest `Bogiem mocnym'.” („Proroctwo” 1929 s.312). Zauwa偶, B贸g mocny posiada wszelk膮 moc!
|
Mt 28:18 - Patrz powy偶ej Ap 1:8. |
Mt 28:18 - Patrz u Russella w Ap 1:8. Mt 28:18 - Patrz powy偶ej Ap 16:7 (por. „Proroctwo” 1929 s.88). |
Tt 2:13 - „czekaj膮c `onej b艂ogos艂awionej nadziei, i objawienia chwa艂y wielkiego Boga [Pana naszego i Zbawiciela Jezusa Chrystusa],' kt贸ry przemieni cia艂o nasze pod艂e, aby si臋 podobne sta艂o chwalebnemu cia艂u jego.' Do Tyt. 2:13; Do Fil. 3:21.” („Nowe Stworzenie” 1919 s.836-7; Uwaga! W edycjach 1923 i 25 nieznacznie zmieniono tekst).
|
Tt 2:13 - „W nast臋puj膮cych tekstach, odnosz膮cych si臋 tak偶e do wt贸rego przyj艣cia naszego Pana, w j臋zyku oryginalnym-greckim, znajduje si臋 s艂owo epiphaneia, kt贸re zosta艂o przet艂umaczone na j臋zyk polski objawienie i przyj艣cie. Podczas gdy to s艂owo-epiphaneia w艂a艣ciwie oznacza ukazanie si臋 albo jasn膮 艣wiat艂o艣膰. Podajemy w艂a艣ciwe t艂umaczenie nast臋puj膮co: (...) `Oczekuj膮c b艂ogos艂awionej nadziei i jasnej 艣wiat艂o艣ci chwa艂y wielkiego Boga i Zbawiciela naszego Jezusa Chrystusa.' - Tytusa 2:13” („Powr贸t naszego Pana” 1924 s.13 por. „Dokonana Tajemnica” 1925 s.325). |
J 1:1 - „Trzeba zauwa偶y膰, 偶e Aposto艂 pisa艂 z natchnienia Bo偶ego, 偶e `Na pocz膮tku by艂 Logos a Logos by艂 u Boga.' To jest literalne t艂umaczenie z greckiego j臋zyka, o czem si臋 ka偶dy mo偶e przekona膰, tak uczony jak i nieuczony. W greckim j臋zyku w tem wierszu, przed pierwszym wyrazem `B贸g' stoi przedimek, kt贸rego jednak niema przed drugim wyrazem `B贸g', co wskazuje na Boga i Boga Syna. W razie gdyby nie by艂o przedimka czytelnik znalaz艂by si臋 w niepewno艣ci. Podobnie przedimek znajduje si臋 w drugim wierszu przed wyrazem `B贸g,' ca艂e wiersze czytamy: `Na pocz膮tku by艂o S艂owo, a S艂owo by艂o u (ho Teos) Boga i (teos) Bogiem by艂o S艂owo. To by艂o na pocz膮tku u (ho Teos) Boga.' - Jan 1:1,2.” („Pojednanie pomi臋dzy Bogiem i cz艂owiekiem” 1920 s.94). |
J 1:1 - „Niewidzialna moc Boga pobudzi艂a 艢w. Jana do zapisania tych dzie艂 pocz膮tkowych nast臋puj膮co: `Na pocz膮tku by艂 Logos, a Logos by艂 u Boga, a Bogiem by艂 Logos. To by艂o na pocz膮tku u Boga. (...)` - Ew. 艢w. Jana 1:1-4 t艂. popr.” („Wyzwolenie” 1929 s.12). Zauwa偶 uwag臋: „t艂umaczenie poprawne”. J 1:1 - „Wyraz Logos jest przeto jednym z tytu艂贸w Jezusa i nie powinien by膰 wcale t艂umaczony. (...) 艢wi臋ty Jan pisz膮c o Logosie, kt贸ry p贸藕niej sta艂 si臋 Jezusem, tak powiada: `Na pocz膮tku [to odnosi si臋 do pocz膮tku czynno艣ci Boga] by艂o S艂owo, a ono s艂owo by艂o u Boga, (Boga, Jehowy), a Bogiem (w艂adc膮) by艂o ono S艂owo. (...)'. - Ew. Jana 1:1-3” („Harfa Bo偶a” 1921 s.98). |
J 20:28 - Brak om贸wienia w polskich publikacjach Russella. „Komentarz do Biblii” (wydany jak wy偶ej) s.478 podaje: „B脫G M脫J - Nie Jehowa. Mocarz - Z 01-141” (tzn. ang. Stra偶nica 1901r. s.141). |
J 20:28 - Brak om贸wienia w publikacjach Rutherforda.
|
1J 5:20 - Brak om贸wienia w publikacjach Russella.
|
1J 5:20 - Komentuj膮c Ap 3:7 napisano: „To m贸wi On 艢wi臋ty i prawdziwy. - Bezpo艣rednio odnosi si臋 to do Chrystusa (1 Jana 5:20)” („Dokonana Tajemnica” 1925 s.55). 1J 5:20 - Komentuj膮c Ap 6:10 napisano: „艢wi臋ty i prawdziwy. - Zobacz Obj. 3:7; 1 J 5:20; Marek 1:24” („Dokonana Tajemnica” 1925 s.138). |
Hbr 1:8n. - „`przeto pomaza艂 Ci臋 o Bo偶e! B贸g tw贸j (...)' - Psalm 45,2-11; list do 呕yd贸w 1:8,9” („Pojednanie pomi臋dzy Bogiem i cz艂owiekiem” 1920 s.52). |
Hbr 1:8n. - „Ale do Syna m贸wi: Stolica Twoja, o Bo偶e (...) pomaza艂 Ci臋 o Bo偶e! B贸g Tw贸j” („Rz膮d” 1928 s.139 por. „Pojednanie” 1928 s.124; „Stworzenie” 1928 s.218). Hbr 1:8n. - „A o Synu m贸wi: Tron tw贸j, o bo偶e (...) pomaza艂 ci臋 o bo偶e, B贸g tw贸j” („Bogactwo” 1936 s.26). Zauwa偶 zmiana s艂owa „B贸g” na „b贸g” (Uwaga! W 1950r. 艢wiadkowie Jehowy zmienili interpretacj臋 i t艂umaczenie tych werset贸w i ju偶 偶adnego s艂owa „B贸g” czy „b贸g” nie odnosz膮 do Jezusa. Patrz ich Biblia). |
1Tm 6:15n. - „Stosuj膮c to pismo do Ojca, znaczy艂oby, 偶e zaprzeczamy naszemu Panu posiadania nie艣miertelno艣ci” („Pojednanie pomi臋dzy Bogiem i cz艂owiekiem” 1920 s.85).
|
1Tm 6:15n. - „Teraz Jezus jest w chwalebnem ciele, na kt贸re 偶aden cz艂owiek nie mo偶e spogl膮da膰 i osta膰 si臋 przy 偶yciu. (1 Do Tymoteusza 6:15,16)” („Harfa Bo偶a” 1921 s.227 por. „Dokonana Tajemnica” 1925 s.353 i 322-cytowane poza tabel膮). P贸藕niej Rutherford i 艢wiadkowie Jehowy zacz臋li odnosi膰 te wersety do Jehowy (np. „Wyzwolenie” 1929 s.12 - „O Bogu Jehowie jest napisane: `Kt贸ry sam ma nie艣miertelno艣膰... (1 Tymoteusza 6:16)”; por. „Bogactwo” 1936 s.158), a偶 do wydania „Prawda was wyswobodzi” (1943; ed. pol. 1946 s.23-4, 231-2). Nast臋pnie zn贸w zacz臋li odnosi膰 je do Jezusa (np. Stra偶nice: Rok C [1979] Nr 23 s.24; Nr 24, 1994 s.6). Te zmiany interpretacji wg mnie zr贸wnuj膮 Ojca i Syna. |
1Tm 3:16 tekst wg Biblii Gda艅skiej (tak偶e niekt贸re kodeksy greckie) - „Nigdy nie by艂o, nigdy nie b臋dzie i nigdy nie mog艂o by膰 lepszego i zupe艂niejszego objawienia Boga ludziom, jak w osobie Chrystusa Pana; bo On `sta艂 si臋 cia艂em,' by艂 `Bogiem objawionym w ciele.' (1 list do Tym. 3:16)” („Pojednanie pomi臋dzy Bogiem i cz艂owiekiem” 1920 s.84). 1Tm 3:16 (patrz jak wy偶ej) - „A 偶e by艂 takim, wnioskujemy z Jego s艂贸w do ucznia Filipa, kt贸ry prosi艂 o pokazanie mu Ojca, `Ten kto mnie ujrza艂, ujrza艂 i Ojca' - ten ujrza艂 podobie艅stwo Boga uciele艣nionego `B贸g objawi艂 si臋 ciele艣nie'. [1Tm 3:16]” („Nadszed艂 Czas” 1919 s.148). |
1Tm 3:16 - Brak om贸wienia w publikacjach Rutherforda. Natomiast w „Prawda was wyswobodzi” (1943; ed. pol. 1946 s.231) zaatakowano chrze艣cija艅stwo tzn. „religiant贸w” i dawn膮 interpretacj臋 tego wersetu u Russella: „Podobnie pismo w 1 li艣cie do Tymoteusza 3:16, jest cytowane przez religiant贸w w ich dowodach, 偶e Jezus by艂 `wcielonym Bogiem'. To twierdzenie jednak upada, gdy si臋 czyta wszystkie nowoczesne przek艂ady tego tekstu...”. |
Rz 9:5 - „First came `the Lord Jesus, the only begotten of the Father, full of grace and truth,' who was the forerunner; none could precede him, all who would be associated must be followers and under his control and direction for he is the `Head over all, God blessed forever.' (Rom 9:5)” (ang. Stra偶nica 1903 r. s.148). Wyra藕ne odniesienie tekstu do Jezusa. |
Rz 9:5 - Brak om贸wienia w polskich publikacjach. „Watchtower Publications Index 1930-1985” 1986 (s.1091) odsy艂a do wydanej w 1942r. ksi膮偶ki „The New World” (s.102), sugeruj膮c odniesienie wersetu do Jehowy. |
Rz 10:13 - „Nie, jedyn膮 podstaw膮, o jakiej Pismo 艢w. uczy, jest wiara w Chrystusa, jako naszego Odkupiciela i Pana. (...) Na pytanie, co mam czyni膰 aby by膰 zbawionym? aposto艂 odpowiada. `Wierz w Pana naszego Jezusa Chrystusa, albowiem nie jest pod niebem inne Imi臋 dane ludziom, w kt贸rem mieliby艣my by膰 zbawieni' (Dz. Ap. 4:12) i wszelki kt贸rybykolwiek wzywa艂 Imienia Pa艅skiego, zbawion b臋dzie.' - List do Rzym. 10:13” („Boski Plan Wiek贸w” 1917 s.122). |
Rz 10:13 - „10:13-21. Gdy nauka Ewangielji dotrze do ca艂ego 艣wiata i gdy Izrael pozna prawd臋, jak tutaj jest przepowiedziane, wszyscy, kt贸rzy wzywa膰 b臋d膮 imienia Pana b臋d膮 zbawieni” („Miljony ludzi z obecnie 偶yj膮cych nie umr膮!” 1920 s.92). |
Prz 8:22 - „oto co pisze Salomon: `Jehowa mi臋 mia艂 przy pocz膮tku drogi swej, przed sprawami Swemi, przed wszystkimi czasy'.” („Pojednanie pomi臋dzy Bogiem i cz艂owiekiem” 1920 s.102).
|
Prz 8:22 - „O Logosie i reprezentowaniu Go, Salomon jako o samym sobie powiada nast臋puj膮co: `Pan mi臋 mia艂 przy pocz膮tku drogi swej, przed sprawami swemi, przed wszystkiemi czasy. (...)' - Przypowie艣ci Salomonowe 8:22-30 t艂. popr.” („Wyzwolenie” 1929 s.13). Zauwa偶 uwag臋: „t艂umaczenie poprawne”. Dzi艣 uwa偶aj膮, 偶e powinno by膰 „utworzy艂”, a nie „mia艂”. |
Ap 5:6 - Brak om贸wienia w polskich publikacjach Russella. „Komentarz do Biblii” (wydany jak wy偶ej) s.715-6 podaje: „MAJ膭C SIEDEM ROG脫W - Wszelk膮 w艂adz臋. I SIEDEM OCZU - Doskona艂膮 m膮dro艣膰 - Z 06-39” (tzn. ang. Stra偶nica 1906r. s.39).
|
Ap 5:6 - „Maj膮c siedm rog贸w. - Doskona艂膮 moc. `Dana mi jest wszelka moc na niebie i na ziemi.' - Mat 28:18; (...). I siedm oczu. - Doskona艂膮 m膮dro艣膰. `W kt贸rym skryte s膮 wszystkie skarby m膮dro艣ci i umiej臋tno艣ci.' - Do Kol. 2:3; (...).” („Dokonana Tajemnica” 1925 s.117). Ap 5:6 - „liczba siedem jest symbolem zupe艂no艣ci; rogi s膮 symbolem zupe艂nej w艂adzy; oczy symbolem zupe艂nej m膮dro艣ci, przez co 艣wiadczy, 偶e wielki pozaobrazowy Baranek Bo偶y mia艂 by膰 przyodziany doskona艂膮 m膮dro艣ci膮, wszelk膮 w艂adz膮 i autorytetem (...) Mateusza 28:18” („Wyzwolenie” 1929 s.178). |
Mt 24:36, Mk 13:32 - „s膮dz膮 oni, 偶e s艂owa te zamkn臋艂y na klucz wszystkie proroctwa biblijne, jak gdyby Pan nasz powiedzia艂: `Nikt o tem nigdy nie dowie si臋'. - podczas gdy Pan m贸wi艂: `Nikt nie wie', odnosz膮c si臋 tylko do os贸b, kt贸re go s艂ucha艂y (...). Kt贸偶 mo偶e w膮tpi膰, 偶e `anio艂owie niebiescy' i `Syn' nie wiedz膮 teraz jasno o sprawach, kt贸re tak blisko s膮 kompletnego wype艂nienia?” („Walka Armagieddonu” 1919 s.748). Mt 24:36, Mk 13:32 - „S艂贸w tych naszego Pana nie powinno si臋 rozumie膰, aby poucza艂y, 偶e nikt opr贸cz Ojca nigdy wiedzie膰 nie b臋dzie...” („Nadszed艂 Czas” 1919 s.18).
|
Mt 24:36, Mk 13:32 - „Gdy Jezus powsta艂 z umar艂ych, rzek艂: `Dana mi jest wszelka moc na niebie i na ziemi.' (Ew Mateusza 28:18). W贸wczas z pewno艣ci膮 wiedzia艂 kiedy po raz wt贸ry przyjdzie, albowiem jako istota Boska mia艂 poruczone w Swe r臋ce wszystko (...). Po niejakim艣 czasie anio艂owie w niebie dowiedzieli si臋 o tem, a czas musia艂 nasta膰, kiedy i czuwaj膮cy si臋 dowiedzieli” („Harfa Bo偶a” 1921 s.233). Mt 24:36, Mk 13:32 - „Winni zauwa偶y膰, 偶e Jezus wcale nie m贸wi艂, by z wyj膮tkiem Jego Ojca nikt o tym dniu nie m贸g艂 si臋 dowiedzie膰 i nie wiedzia艂 w przysz艂o艣ci. Bo je偶eli by艂oby prawd膮, 偶e nikt o tej godzinie nie m贸g艂by si臋 dowiedzie膰, to znaczy艂oby, 偶e i sam Pan Jezus nie m贸g艂by si臋 o niej dowiedzie膰 (...). Rozumie膰 trzeba, 偶e kiedy Jezus wypowiada艂 powy偶sze s艂owa, znajdowa艂 si臋 jeszcze na ziemi. Ale kiedy ju偶 zmartwychwsta艂, tedy powiedzia艂: `Dana mi jest wszelka moc na niebie i na ziemi.' (Mateusza 28:18). Wtedy musia艂 wiedzie膰 dobrze i dok艂adnie o Swojem wt贸rem przyj艣ciu. Nikt nie mo偶e w膮tpi膰, by teraz Jezus nie wiedzia艂 dok艂adnie o Swojem wt贸rem przyj艣ciu” („Powr贸t naszego Pana” 1924 s.18). |
Flp 2:6-9 - „Pan nasz Jezus Chrystus sta艂 si臋 uczestnikiem boskiej natury. (...) dlatego te偶 B贸g nader Go wywy偶szy艂, a偶 do boskiej natury (Fil 2:8,9). (...) Jezus nie posiada艂 mieszaniny dw贸ch natur, lecz 偶e dwa razy zmienia艂 natur臋; najpierw z duchowej na ludzk膮; nast臋pnie z ludzkiej na najwy偶szy stopie艅 duchowej natury, natur臋 bosk膮” („Boski Plan Wiek贸w” 1917 s.223). |
Flp 2:6-9 - „Tak jak utrzymujemy cz艂owiecze艅stwo Jezusa, podobnie偶 na r贸wno utrzymujemy Bosko艣膰 Chrystusa - `B贸g tak偶e nader go wywy偶szy艂, i da艂 mu imi臋 ponad wszelkie imi臋.' 呕yd贸w 7:26; Filipens贸w 2:9” („Dokonana Tajemnica” 1925 s.64). Uwaga! Edycja du偶ego formatu z ok.1926r. (s.23) nie zamie艣ci艂a ju偶 tego fragmentu. |
Boska natura Chrystusa - „Jego zmartwychwstanie, nietylko przywr贸ci艂o Go do duchowej natury, lecz w dodatku otrzyma艂 wy偶sz膮 natur臋. Ojciec Niebieski za Jego wierno艣膰 uczyni艂 Go uczestnikiem Boskiej natury, najwy偶szej ze wszystkich duchowych natur, - posiadaj膮c膮 nie艣miertelno艣膰” („Pojednanie pomi臋dzy Bogiem i cz艂owiekiem” 1920 s.93). |
Boska natura Chrystusa - Patrz powy偶ej Flp 2:6-9.
|
Modlitwa do Jezusa - „Zazwyczaj modlitwy moje zanosz臋 do Ojca Niebieskiego i tylko w imieniu Pana Jezusa, lecz niekiedy zwracam si臋 wprost do Jezusa, bo nie znalaz艂em w Pi艣mie 艢wi臋tym nic przeciwko temu. Pismo 艢wi臋te m贸wi, aby czci膰 Syna, tak jak czcimy Ojca” („Co kaznodzieja Russell odpowiada艂 na zadawane jemu liczne pytania” 1947 [ed. ang. 1917] s.290). |
Modlitwa do Jezusa - „Chwa艂a Ci! za odkupienie! Ty艣 za艂o偶y艂 Ko艣ci贸艂 Sw贸j; Przez krzy偶 da艂e艣 przebaczenie, Chwa艂a Ci, o Zbawco m贸j!” („Harfa Bo偶a” 1921 s.143).
|
J 5:23 - „Nic wi臋c dziwnego, 偶e mamy powiedziane, 偶e odt膮d wszyscy ludzie b臋d膮 czcili Syna, jak czcz膮 Ojca, kt贸ry tak wielce Go wywy偶szy艂. - Ew. Jana 5:23” („Pojednanie pomi臋dzy Bogiem i cz艂owiekiem” 1920 s.39).
|
J 5:23 - „A Jezus rzek艂: `(...) aby wszyscy czcili Syna, tak jako czcz膮 Ojca; kto nie czci Syna nie czci i Ojca (...)' (Ew. Jana 5:22,23,26)” („Harfa Bo偶a” 1921 s.99). Dzi艣 ucz膮, 偶e Jezusowi nale偶y si臋 szacunek, a nie cze艣膰. |
Ap 1:4 - Brak om贸wienia w publikacjach Russella. |
Ap 1:4 - „Kt贸ry jest. - Teraz maj膮cy 偶ywot w Sobie jako Ojciec. - Ew. Jana 5:26. I kt贸ry by艂. - Logos, czynnik Ojca, wyr臋czyciel w stwarzaniu wszystkich rzeczy, (J 1:3) (...). I kt贸ry przyj艣膰 ma. - W wielkiej chwale i mocy, przy Wt贸rem Przyj艣ciu, `dopok膮d nie wykona s膮du na ziemi.' - Izajasz 42:4” („Dokonana Tajemnica” 1925 s.13). |
Cze艣膰 i uwielbienie dla Jezusa - „mo偶emy w艂a艣ciwiej i wi臋cej czci膰 i mi艂owa膰 Wszechmog膮cego Boga, podczas gdy nie odejmiemy nic ze czci i mi艂o艣ci, jak膮 uwielbiamy naszego Pana i Zbawiciela Jezusa Chrystusa, w kt贸rym widzimy obraz Niebieskiego Ojca...” („Pojednanie pomi臋dzy Bogiem i cz艂owiekiem” 1920 s.35). |
Cze艣膰 i uwielbienie dla Jezusa - Brak om贸wienia. Por. powy偶ej J 5:23. |
Duch 艢w. - „`My uznajemy osobisto艣膰 Ducha 艢wi臋tego w Ojcu i Synu; 偶e Duch 艢wi臋ty pochodzi od obu...'.” („Dokonana Tajemnica” 1925 s.64). W ang. edycji z 1917r. na s.57 zaznaczono, 偶e jest to cytat z B. S. M. tzn. The Bible Students Monthly wydawanego przez Russella. Jednak w polskiej edycji 1923 i 1925r. tego nie podano. Natomiast polska edycja du偶ego formatu z ok.1926r. (s.23) nie zamie艣ci艂a wcale fragmentu o Duchu 艢w., jak i o Chrystusie cytowanego powy偶ej u Rutherforda przy Flp 2:6-9. Oto cytat o Duchu 艢w. z wspomnianej ang. edycji: „`We acknowledge that the personality of the Holy Spirit is the Father and the Son; that the Holy Spirit proceeds from both (...)' - B. S. M.” (The Finished Mystery 1917 s.57). |
Duch 艢w. - Patrz u Russella. |
Tr贸jca Russella - „Ja w zupe艂no艣ci wierz臋 w聽 tak膮 Tr贸jc臋, jak膮 przedstawia Biblia. Biblia m贸wi o Ojcu i ja w to wierz臋, Biblia m贸wi o Synu, ja i w to wierz臋, Biblia m贸wi o duchu 艣w. i ja r贸wnie偶 w to wierz臋. Ja wierz臋 we wszystko co, m贸wi Biblia. A je偶eli ktokolwiek znajdzie tekst, kt贸ry m贸wi o Tr贸jcy ja b臋d臋 i w to wierzy艂”. („Co kaznodzieja Russell odpowiada艂 na zadawane jemu liczne pytania” 1947 [ed. ang. 1917] s.628).
|
Tr贸jca Rutherforda i jej „wsp贸dzia艂anie” - „Imiona trzech pot臋偶nych istot, w niem wykazane znakomitemi, s膮: Ojciec Jehowa, Logos i Lucyfer, Jego synowie. Syn Lucyfer zorganizowa艂 i prowadzi艂 bezbo偶ny bunt, kt贸rego Jehowa nie powstrzymuje, a偶 nadchodzi nato s艂uszny czas, a wtedy On wchodzi w drog臋 i poskramia 贸w bunt i buntownik贸w. Przez swego lojalnego Syna, Logosa, B贸g w zupe艂no艣ci wyzwala ludzko艣膰...” („Wyzwolenie” 1929 s.5-Przedmowa). |
Jezus i Micha艂 - Pocz膮tkowo odr贸偶nia艂 Jezusa od Micha艂a: „`Let all the angels of God worship him' [that must include Michael, the chief angel, hence Michael is not the Son of God].” (ang. Stra偶nica XI 1879r. s.48). P贸藕niej identyfikowa艂 Jezusa z Micha艂em z Dn 10:13, 12:1 i Jud 9. Natomiast o Michale z Ap 12:7 „Komentarz do Biblii” (wydany jak wy偶ej) podaje: „MICHA艁 - `Kt贸ry jako B贸g', Papie偶 przedstawiaj膮cy si臋 za Boga” (s.724). W przeciwie艅stwie do Rutherforda nie uznawa艂 istnienia innych archanio艂贸w: „Pytanie (1911). - O ile mog艂em dopatrzy膰 si臋 w Pi艣mie 艢wi臋tym, to Micha艂 jedynie jest wspomniany jako Archanio艂. Czy brat my艣li, 偶e s膮 inni? Odpowied藕. - Ja mia艂em t臋 sam膮 my艣l” („Co kaznodzieja Russell odpowiada艂 na zadawane jemu liczne pytania” 1947 [ed. ang. 1917] s.15). |
Jezus i Micha艂 - Identyfikowa艂 Jezusa z Micha艂em z Dn 10:13, 12:1 i Jud 9. Natomiast o Michale z Ap 12:7 pisa艂: „Micha艂. - „Kt贸ry jako B贸g”, papie偶 (...). I Anio艂owie jego. - Biskupi. (...)” („Dokonana Tajemnica” 1925 s.225). Naucza艂 te偶, 偶e pr贸cz Micha艂a istnieli inni archanio艂owie: „Archanio艂 jest to imi臋 dane niekt贸rym z duchowych istot Bo偶ych” („Stworzenie” 1928 s.17), „mi臋dzy nimi byli pi臋kni anio艂owie, archanio艂owie, serafini, cherubini, Lucyfer i mo偶ny Logos, ci dwaj ostatnio wspomniani byli nazwani `gwiazdami zarannemi'.” (j/w. s.21). |
Oto dodatkowa ciekawostka, tzn. komentarz z „Dokonanej Tajemnicy” (1925) dotycz膮cy Jezusa - Baranka z Ap 17:14:
„Bo jest Panem pan贸w i Kr贸lem kr贸l贸w. - Ma ca艂膮 sytuacy臋 w doskona艂ej kontroli - jest rzeczywistym papie偶em. - 1 Tym. 6:15; Obj. 19:16” (s.321-2).
Widzimy wi臋c, 偶e Russell sam przedstawi艂 kilka tekst贸w, za kt贸re „dawa艂 po 10 dolar贸w”, a Rutherford pozwoli艂 na ukazanie werset贸w biblijnych, za kt贸re „dawano po 100 dolar贸w”.
Jeszcze jedna uwaga. Ot贸偶 nie mo偶na twierdzi膰, jak robi膮 to niekt贸rzy, i偶 Russell (tak偶e Rutherford) nie mia艂 pe艂nej wiedzy antytrynitaria艅skiej i dlatego t艂umaczy艂 niekt贸re rzeczy inaczej ni偶 dzisiejsi badacze czy 艢wiadkowie Jehowy. Russell dobrze zna艂 Ariusza (zm.336) i jego pogl膮dy, wszak badacze uznali go nawet za trzeciego pos艂a艅ca (anio艂a) z Ap 2:12 (patrz „Dokonana Tajemnica” 1925 s.33-5). T艂umaczenie takie, a nie inne, niekt贸rych werset贸w Biblii przez Russella by艂o prawdopodobnie zwi膮zane ze zgodno艣ci膮 tego z innymi jego naukami. Odmienna ich interpretacja by burzy艂a jego inne koncepcje tzw. Boskiego Planu Wiek贸w.
Oczywi艣cie jako katolik nie zgadzam si臋 w wielu przypadkach z powy偶sz膮 wyk艂adni膮 Russella czy Rutherforda, ale przedstawione dawne ich pogl膮dy i znane mi obecne, ukazuj膮 ca艂y ten ruch (wywodz膮cy si臋 od nich) jako najmniej kompetentny w sprawach antytrynitaryzmu. Bo je艣li kto艣 w艂asn膮 interpretacj臋 Biblii zmienia, cz臋sto radykalnie, to nie mo偶e budzi膰 zaufania te偶 dzisiejsza jego wyk艂adnia. Kto bowiem zar臋czy, 偶e ta obecna oka偶e si臋 stabilna, a tym samym godna polemiki? Po co by艂o kiedy艣 polemizowa膰 z pogl膮dami antytrynitarnymi badaczy, skoro oni sami je odrzucili i pozmieniali?
Wydaje si臋, 偶e najwi臋ksz膮 s艂abo艣ci膮 antytrynitaryzmu by艂a zawsze jego niesp贸jno艣膰, spory wewn臋trzne i rozbicie. Tak by艂o za czas贸w Ariusza (256-336) i p贸藕niej, gdy powstali anomejczycy (Syn nie jest podobny do Ojca), homejczycy (Syn jest podobny do Ojca) oraz homojuzjanie, semiarianie (Syn istotowo podobny do Ojca). W Polsce w艣r贸d Braci Polskich znane by艂y „walki” radykalnych antytrynitarzy (S.Budny zm.1593) z innymi grupami (zborami), mniej radykalnymi Grzegorza Paw艂a z Brzezin (zm.1591), M.Czechowica (zm.1613), F.Socyna (zm.1604) czy G.Biandraty (zm.1588), kt贸re te偶 z sob膮 wiod艂y spory antytrynitaria艅skie. Tak te偶 jest cz臋sto i dzi艣 w艣r贸d grup badackich, unitaria艅skich i pojedynczych „zwalczaczy” Tr贸jcy 艢w. Ten zr贸偶nicowany antytrynitaryzm przydaje si臋 do jednego: do lepszego i pe艂niejszego uzasadniania argumentacji i wiary w Tr贸jc臋 艢w.
Uwagi:
* - Moje pogrubienie i podkre艣lenie tekstu.
W cytatach z publikacji Russella i Rutherforda zachowano oryginaln膮 pisowni臋.
O Ariani藕mie i Braciach Polskich patrz has艂a w „Encyklopedii Katolickiej” (1985) tomy I i II.
O sporach mi臋dzy Budnym i Czechowicem patrz „Rozmowy Chrystya艅skie” Marcin Czechowic, 1979.
Aneks
艢wiadkowie Jehowy cz臋sto dzi艣 podkre艣laj膮, 偶e s艂owa: „Kt贸ry jest, Kt贸ry by艂 i Kt贸ry przychodzi”, czy podobne: „Kt贸ry jeste艣 i Kt贸ry by艂e艣”, s膮 form膮 czy wyja艣nieniem imienia Jehowa (Ap 1:4, 1:8, 4:8, 11:17, 16:5). Ciekawe jednak jest to, 偶e w przesz艂o艣ci te okre艣lenia u偶ywali cz臋艣ciej do Syna Bo偶ego, ni偶 do Boga Ojca.
Przyk艂adowo „Dokonana Tajemnica” komentuj膮c Ap 1:4, 1:8 (teksty powy偶ej), 11:17 i 16:5 odnios艂a powy偶sze s艂owa do Chrystusa (s.13, 16, 216, 286-7), natomiast tylko Ap 4:8 do Jehowy (s.95). Russell za艣 do Jezusa odni贸s艂 Ap 1:8 i 11:17 (teksty powy偶ej), pozosta艂ych werset贸w nie komentuj膮c.
Te stosowanie tytu艂贸w Ojca do Syna i traktowanie ich wymiennie powoduje zr贸wnywanie Os贸b Bo偶ych. Czy偶by 艢wiadkowie Jehowy o tym nie wiedzieli, cho膰 odrzucali r贸wno艣膰 Syna z Ojcem?
11