Dojrzałość szkolna dzieci rozpoczynających naukę w kl. I

Dojrzałość szkolna jest to taki poziom rozwoju dziecka, który pozwala mu podjąć obowiązki szkolne. Osiąganie dojrzałości jest procesem.

Dojrzałość jest postrzegana w 3 płaszczyznach (aspektach):

1. Rozwój fizyczny.

2. Rozwój procesów poznawczych (umysłowy).

3. Rozwój społeczno - emocjonalny.

1. Rozwój fizyczny.

Ukształtowanie kości, mięśni, narządów wewnętrznych, układu nerwowego, zmysłów, dobra sprawność ruchowa. Ten stan stwierdza lekarz.

2. Rozwój procesów poznawczych (umysłowy).

Umiejętność spostrzegania, dobry rozwój mowy i pamięci, sprawność ręki:

1. dziecko jest dobrze zorientowane gdzie mieszka, jak się nazywa, potrafi powiedzieć o zajęciach rodziców i o rodzeństwie,

2. wypowiada się zdaniami, poprawnie gramatycznie,

3. chętnie mówi o swoich spostrzeżeniach, przeżyciach, zadaje dużo pytań nt. obserwowanych wydarzeń i zjawisk,

4. umie liczyć przedmioty do 10 lub 20,

5. sprawnie posługuje się ołówkiem, kredką, określa, co narysowało, umie się skupić podczas zabawy, rysowania, w rysunku można rozpoznać rzeczywiste przedmioty,

6. potrafi słuchać, skupić się na tym oraz zapamiętać wysłuchanych informacji, jest gotów je powtórzyć.

3. Rozwój społeczno - emocjonalny.

Umiejętność przystosowania się do nowej sytuacji, nowych osób, współpraca, wykonywanie poleceń:

1. chętnie bawi się z rówieśnikami, potrafi poprowadzić zabawę lub ustąpić koledze,

2. samodzielnie obsługuje się, chętnie wykonuje polecenia rodziców, nauczycieli, lubi być pożyteczne,

3. kończy rozpoczęte prace, dba o ich wygląd estetyczny,

4. podporządkowuje się poleceniom dorosłych, rozumie ich konieczność, nawet jeśli są niemiłe dla dziecka,

5. współpracuje z kolegami i prowadzącym zajęcia,

6. jest troskliwy i opiekuńczy wobec innych, staje w obronie pokrzywdzonych,

7. wyjaśnia i tłumaczy zachowanie swoje i innych, jeżeli stały się one przyczyna konfliktów.

Działania, jakie można podjąć w celu podniesienia poziomu rozwoju dziecka lub uzupełnienia braków.

1. Rozwój procesów poznawczych.

1. pomoc rodziców w poznawaniu świata na co dzień: w czasie codziennych zajęć, wyjścia do sklepu, wyjazdu do miasta - odpowiadanie na pytania dziecka i wzbudzanie jego zainteresowań

2. zabawy rozwijające mowę i myślenie:

• rozmowy na temat obrazków, historyjek obrazkowych, zagadki,

• zabawy w sklep, powtarzanie nazw (klient, kelner),

• rysowanie: wyżej, niżej, w lewo, w prawo,

• loteryjki obrazkowe, domina,

• wyszukiwanie różnic.

• zabawy, gry, konkursy wdrażające do obserwacji otoczenia, rozwijające spostrzegawczość i koordynację wzrokowo - ruchową:

• co się zmieniło (zmiana szczegóły w ubraniu, otoczeniu, położeniu) - ma zauważyć różnicę,

• błąd w opowiadaniu (dziecko zna poprawną wersję i ma zauważyć błąd),

• analiza treści obrazka (co jest na nim, ile, jak położone względem siebie) , wersja trudniejsza - dziecko ogląda a potem zasłaniamy obrazek,

• opowiadanie historyjek obrazkowych,

• obserwacja otoczenia podczas spaceru (pytania do tego),

• rozpoznawanie dźwięków, śpiewu ptaków,

• domina obrazkowo - wyrazowe,

• rozpoznawanie przedmiotu za pomocą dotyku.

• zabawy i gry rozwijające sprawność rąk:

• lepienie z plasteliny,

• wycinanie,

• wydzieranie,

• tworzenie szlaczków,

• nawlekanie koralików.

• inne zabawy:

• odpowiedzi „jak w szkole?” całym zdaniem,

• zabawa w reportera (co się wydarzyło na podwórku, w sklepie, u babci) - poprawność zdań, spostrzegawczość, zgodność z faktami,

• układanie wyrazów z wyprawki (zaczynających się od jakiejś litery, z tą literą,
  z określonej liczby liter),

• rozsypanki, sylabowe, wyrazowe, zdaniowe, układanki, mozaiki, puzzle,

• gry planszowe.

2. Kształtowanie pożytecznych nawyków i przyzwyczajeń stosownie do wieku - konsekwencja postępowania.

1. pozwolić dziecku na podjęcie obowiązków, lub dać obowiązek, jeżeli samo nie wykazuje inicjatywy - nie żałować pochwał:

• sprzątanie po sobie ubrań, zabawek,

• karmienie zwierzątka domowego,

• wycieranie naczyń,

• podlewanie kwiatków,

• ścieranie kurzu, zamiatanie,

• nakrywanie do stołu,

• opieka nad młodszym rodzeństwem.

• prawidłowy rozkład dnia (sen ok. 12 godz.):

• miejsce do nauki i przechowywania swoich rzeczy,

• czas wyznaczony na zabawę, naukę, obowiązki,

• zapraszanie kolegów do domu,

• ograniczony czas oglądanie telewizji,

• obecność rodzica przy odrabianiu zadań.

• pozytywne nastawienie do szkoły i kolegów:

• nieporozumienia dorosłych nie powinny rzutować na postawy dzieci względem siebie,

• okazywanie uczuć dziecku, tego że jest ważne i kochane, nawet, gdy zasłuży na krytykę,

• tłumaczyć normy zachowania, kultury, grzeczności i przestrzegać ich w domu,

• uczyć szacunku do innych (starszych i rówieśników).




1

---