WYKŁAD NR 3 - 21.10

Do ilustracji zagadnień związanych z alternatywami wyborów gospodarczych służy granica możliwości produkcyjnych.

1. Wskazuje ona na alternatywne kombinacje dwóch grup dóbr, które społeczeństwo jest w stanie wytworzyć podczas pewnego okresu, używając do tego w całości, w możliwe najlepszy sposób posiadane zasoby oraz technologie produkcji.

2. Oddziela dwa zbiory kombinacji (osiągalne i nieosiągalne) oraz wskazuje na stopień wykorzystania posiadanych zasobów gospodarczych.

Punkty A, B świadczą o prawidłowym, wręcz idealnym wykorzystaniu dostępnych zasobów ludzkich, kapitałowych i naturalnych.

Punkt X świadczy o niepełnym wykorzystaniu posiadanych zasobów, co skutkuje np. bezrobociem.

Punkt Y istnieje poza granicą możliwości produkcyjnych. Jednak za jakiś czas może stać już na granicy lub stanowić kombinację osiągalną, na skutek posiadania większych zasobów lub nowych technologii.

WPROWADZENIE DO ZAGADNIEŃ RYNKOWYCH.

1. Pojęcie rynku.

2. Ceny.

3. Podział rynków.

4. Mechanizm rynkowy.

Ad. 1

Rynek to ogół sprzedawców i nabywców, których decyzje kupna i sprzedaży - wzajemnie od siebie uzależnione, kształtują popyt i podaż oraz wpływają na poziom cen. Zawieranie rynkowych transakcji kupna-sprzedaży jest możliwe dzięki cenom tworzącym pewien system.

Ad. 2

Cena określa wartość dóbr ekonomicznych i pomaga w uzyskaniu informacji o stopniu ich rzadkości. System cen to ogół relacji pomiędzy cenami na wszystkie towary, który informuje o stopniu rzadkości dóbr. W ekonomii wyróżnia się:

- ceny absolutne (nominalne)

- ceny relatywne (określają wartościowe relacje między różnymi dobrami).

Do porównań dóbr ekonomicznych między sobą i obiektywnego określania wartości dóbr powinno się stosować ceny relatywne.

Ad. 3

Podział rynków według:

- lokalizacji

- branży

- przedmiotowości i funkcyjności

- stopnia regulacji

- stopnia legalności

PODZIAŁ GEOGRAFICZNYCH RYNKÓW (wg lokalizacji):

PODZIAŁ BRANŻOWY:

Np. zbóż owoców i warzyw, paliw, komputerowy, itp. itd.

PODZIAŁ PRZEDMIOTOWO - FUNKCYJNY:

Np. pracy, kapitałowy, dóbr konsumpcyjnych

PODZIAŁ WG STOPNIA REGULACJI:

nieregulowane - warunki czysto wolnorynkowe, brak interwencji państwowej;

regulowane - z różnym poziomem ingerencji państwowej, np. rynki żywnościowe UP.

PODZIAŁ WG STOPNIA LEGALNOŚCI:

legalne (białe) - działają zgodnie z prawem;

półlegalne (szare) - przykładem: firma istniejąca legalnie, jednak działająca nie zawsze zgodnie z prawem, np. nieodprowadzanie składek na ZUS

nielegalne (czarne) - rynki, na których wymiana towarów odbywa się niezgodnie z prawem.

---