1.Przyczyny upadku Cesarstwa Rzymskiego

spol.-ekon. : czeste zmiany wladzy doprowadzily do wojen domowych

w wyniku wojen domowych spadla liczba populacji meskiej

brak armii i zasilanie jej przez barbarzyncow

zaprzestanie podnojow doprowadzilo do zaniku niewolnikow

nastapil powrot do gospodarki naturalnej

inflacja ,psucie monety

produkty rolne staly się srodkiem platniczym

wys.podatki

religijne : zalegalizowanie chrzescijanstwa edyktem mediolanskim z 313r.

Odmowa powinnosci względem cesarza była oznaka buntu

Polityczne : Konstantyn Wielki utworzyl druga stolice w Konstatnynopolu 330r.

Dogodnie polozone miasto ,lepiej bronione stalo się osrodkiem gosp.i kulturalnym

Teodoziusz I Wielki podzielil Cesatstwo miedzy swych synow 396r.

ataki ludow barbarzynskich na czesc zach.

2.Hetyci

Lud indoeuropejski poslugujacy się j.hetyckim,który ok.XVIIw. stworzyl potezne panstwo z centrum w Hattusa w Anatolii.Potega panstwa opierala się na znakomicie wyszkolonej armii.W okresie swojej swietnosci kontrolowali Anatolie ,pn.Mezopotamie,Syrie i Palestyne.Panstwo upadlo ok. 1200r.p.n.e. pod naporem Ludow Morza.

3. Kultura minojska(kretenska)

To jedna z najstarszych kultur epoki brazu w okolicy M.Srodziemnego.Powstala na Krecie ok. 3000 lat p.n.e.Odkryta i poznana dokladnie dopiero na poczatku XXw.Odkryto liczne miasta ,które potwierdzily przekaz Homera o stu miastach.Do najwazniejszych zabytkow zalicza się palac w Knossos na Krecie(zwanym palacem Minosa)z ok.2000-1570r.p.n.e. Pod wplywem egipskim powstalo na Krecie pismo obrazkowe.Wazna role odgrywalo rzemioslo,zwlaszcza ceramika-wyrob naczyn.Religie minojska cechowalo duze znaczenie bostw zenskich .W pozniejszym okresie powst.administracja scentralizowana na wzor egipskiej.Prowadzono handel wymienny z Egiptem,rozbudowano flote a pismo obrazkowe zastapiono linaryjnym typu A.W XVw.p.n.e. na Krecie osiedlili się i szybko zdobyli wplywy przybysze z Grecji,którzy dopasowali pismo kretenskie do potrzeb j.greckiego,tworzac pismo linaryjne typu B .Zmierzch kultury minojskiej przyniusl wybuch wulkanu na wyspie Thira 1450 r.p.n.e.oraz najazd Achajow ok. 1400r.p.n.e.

4.Cylicyjskie Wrota

Przelomowa dolina rzeki Tarsus w gorach Taurus w Turcji.Glebokos do 1800m. ,przez Wrota przchodzi linia kolejowa i szosa Ankara-Adana

5.Cappadocia

To miejscowosc i gmina we Wloszech, w regionie Abruzji ,w prowincji L'Aquila.Wg.danych z 2004r.zamieszkuje ja 504os. , 7,5os/km

6.Kapadocja

Kraina hist.w Anatolii w Turcji.Znana przede wszystkim z charak.form tufowych tworzacych ksiezycowy krajobraz oraz z domow wykutych w tyfowych skalach.

7.Pamukkale

Turecka miejscowosc polozona w dolinie Curuksu.Slynie z wapiennych osadow powstalych na zboczu gory Cokelez.Wyplywajaca z goracych zrodel woda bogata w zwiazki wapnia i CO2 ochladzajac się na powierzchni wytraca weglan wapnia ,którego osady ukladaja się w malownicze nacieki i stalaktyty.Formy nazwane sa „Bawelnianym zamkiem” i objete sa ochrona UNESCO.

8.Velebit

Góry te rozciągają się wzdłuż wybrzeża chorwackiego na przestrzeni niemalże 145 km.Velebit jest częścią Gór Dynarskich . Węższe terytorium w środku parku - Paklenica i Północny Velebit - jest chronione jako park narodowy. W parku narodowym Północny Velebit bardzo ostro chronione są rezerwaty przyrodnicze Hajduczki kukovi k Rożanski kukoci, rezerwat wegetacji leśnej Sztirovasza i ogród botaniczny w Zviżanie. Velebit jest bardzo pociągający swoimi niezwyklymi kształtami skalnych reliefów i obfitymi Hory, które podkreślają przepiękny krajobraz.

9.Pampeluna Miasto w północnej Hiszpanii (ok. 250 tys. mieszkańców) położone nad rzeką Arga. Jest stolicą prowincji Nawarra. Zostało założone przez Pompejusza w 74 p.n.e., jako garnizon wojsk rzymskich. Co roku w drugim tygodniu lipca w Pampelunie ma miejsce Fiesta de San Fermin ku czci lokalnego patrona świętego Fermina, w czasie której odbywa się słynna gonitwa byków i ludzi po ulicach miasta. Pampeluna, tak jak cała Nawarra, jest jednym z najbardziej dynamicznie rozwijających się regionów Hiszpanii.

10.Ancona

Miasto w środkowych Włoszech nad Adriatykiem. Ankona jest stolicą prowincji o tej samej nazwie i regionu Marche. Miasto położone jest amfiteatralnie na nadmorskich wzgórzach (m.in. Monte Conero 572 m n.p.m.)Wg danych na rok 2004 gminę zamieszkują 100 402 osoby, 816,3 os./km². Ankona została założona w IV wieku p.n.e.. W starożytności była to kolonia grecka, później we władaniu Rzymu. Była jednym z pięciu miast Pentapolis. Od połowy V wieku biskupstwo, a w V-VI wieku pod panowaniem Ostrogotów, w VI-VIII wieku — Bizancjum. Od końca VIII wieku Ankona była uzależniona od papiestwa. W roku 1552 włączona do Państwa Kościelnego. Od roku 1860 weszła w skład Królestwa Włoskiego. Podczas drugiej wojny światowej zdobyta 18 lipca 1944 przez Drugi Korpus Polski (zajęcie portu zaopatrzeniowego ułatwiło sprzymierzonym przełamanie linii Gotów).W Ankonie znajduje się rzymski łuk triumfalny Trajana z II wieku, a na wzgórzu Monte Guasco z romańsko-bizantyska katedra (XI-XIII w., z fragmentami starożytnymi i wczesnochrześcijańskimi). Katedra została konsekrowana w roku 1128 a ukończona w 1189.

11.Gaudi Antoni Gaudí 1852 -1926- kataloński architekt secesyjny, słynący z wyjątkowych projektów.Urodził się w Reus (Katalonia). Studia w Barcelonie (Katalonia) ukończył w 1878.W jego pierwszych dziełach widać wpływ stylu gotyckiego i katalońskiego, wkrótce jednak Gaudí wypracował swój własny, bardzo rzeźbiarski, secesyjny styl. Dziś jest uważany za prekursora nowoczesnej architektury.Pod względem poglądów politycznych był żarliwym katalońskim nacjonalistą.W ostatnich latach życia porzucił prace świeckie, i poświęcił cały swój czas religii katolickiej oraz budowie katedry Sagrada Família.Zginął w wypadku ulicznym, pod kołami tramwaju.

12.Somosierra Przelecz w Hiszpanii, w Górach Kastylijskich. Ważny szlak komunikacyjny - droga i linia kolejowa Madryt - Burgos. Miejsce znane z brawurowej szarży polskich szwoleżerów pod dowództwem Jana Kozietulskiego 30 listopada 1808, która otworzyła wojskom Napoleona drogę na Madryt.

13.Aleksander Macedonski

Zwany też Aleksandrem Wielkim (356-10 czerwca 323 p.n.e.) był królem Macedonii z dynastii Argeadów (336-323 p.n.e.). Jest powszechnie uznawany za jednego z największych zdobywców w historii ludzkości i wybitnego stratega. W latach 334-327 p.n.e. podbił największe państwo ówczesnego świata - imperium perskie. Najsłynniejsze zwycięstwa odniósł pod Issos, Gaugamelą i nad rzeką Hydaspes. Gdy umierał w wieku 33 lat w Babilonie, rozpiętość jego imperium ze wschodu na zachód wynosiła 5 tysięcy kilometrów.

14.Alhambra "czerwona wieża" - dawna twierdza mauretańskich kalifów, zbudowana w XIII-XV w koło Granady w andaluzyjskim regionie Hiszpanii.Najpiękniejszy zabytek arabskiego budownictwa w Europie. Składa się z pałacu z kilkoma wspaniałymi dziedzińcami i bogato dekorowanemi salami. Najpiękniejsze jest Patio de los Leones (podwórze lwów) z wodotryskiem opartym na 12 lwach; do dziedzińca tego przylega Sala de las Dos Hermanas (sala dwóch sióstr), zwana tak z powodu dwóch zupełnie jednakowych płyt marmurowych na ścianach. Dziedzińce okolone cienistymi kolumnadami; wiele chłodnych zakątków, ogródki z płynącą wodą, na zewnątrz zaś balkony, z których roztaczają się piękne widoki.Alhambra była ostatnim punktem oparcia Arabów w Hiszpanii. Do roku 1492, w którym została zdobyta, była siedzibą królów Granady. Przez długi czas służyła za więzienie, później (w XIX w.) została odbudowana z zachowaniem pierwotnego stylu.

15.Mesyna

Miasto we Włoszech (Sycylia płn.-wsch.); 275 tys. mieszk. (2001); ośr. adm. prowincji; zał. ok. 730 p.n.e. jako jońska kolonia (Zankle); 396 p.n.e. zniszczona przez Kartagińczyków, 289 p.n.e. zdobyta przez Mamertynów; po I wojnie punickiej we władzy Rzymu, potem Bizancjum, 843-1063 Arabów; następnie dzieliła hist. losy Sycylii; przem. spoż., stoczniowy, metalowy, chem., włókienniczy, cementowy; port handl. i rybacki; uniw. od 1548; inst. morski; muzeum; 1908 prawie całkowicie zniszczona przez trzęsienie ziemi (zginęło 84 tys. mieszk.), 1943 - przez bombardowanie. Zabytki: katedra - rekonstrukcja średniowiecznej świątyni zbudowanej przez Rogera II, w fasadzie oryginalne odrzwia, na kampanili wielki zegar z ruchomymi figurami (Matka Boska w otoczeniu aniołów, ptaków, ryczący lew, piejący kogut), trzęsienia ziemi przetrzymał klejnot architektury arabsko-normandzkiej - kośc. Annunziata dei Catalani (XII w.), kośc. San Giovanni de Malta - barok sycylijski, barokowe fontanny (Orion oraz Neptun w towarzystwie Scylli i Charybdy).

---