•Wywiad:
— Część personalna (dane osobowe).
— Część socjalno-bytowa (w jakich warunkach mieszka pacjent).
— Część merytoryczna (dolegliwości).
•Badanie globalne.
— Wywiad z rodziną (gdy nie ma kontaktu z pacjentem).
*Parezja - niedowład - osłabienie sily mięśni (pareza; parezis - niedowład, hemiparesis - niedowład polowiczy).
*Plegia - porażenie - całkowity brak możliwości wykonywania ruchów z daną grupą mięśniową.
Spastyczność - zespół obiawów towarzyszący podwyższonemu napięciu mięśniowemu, harakteryzujący się zwiększoną reakcją na odruch rozciągania (skala Ashword).
Skala Ashword.
0 - brak oporu przeciwko ruchom pasywnym.
1 - opór przeciwno ruchom pasywnym, który manifestuje się przy końcu zakresu ruchu, ale ruch jest wykonalny.
1+ - opór w zakresie wiekszym niż połowa, ale ruch nadal jest wykonalny w pełnym zakresie.
2 - wyraźny opór przez cały zakres ruchu, ruch nadal wykonalny w pełnym zakresie.
3 - wyraźny opór i ograniczenia ruchowości.
4 - brak mozliwości wykonania ruchu w stawie.
Badanie czucia.
— Porównywanie czucia odpowiednich kończyn, wpierw osobno, później symetrycznie.
— Badanie czucia temperatury.
— Badanie czucia bólu.
Czucie głebokie - czucie polożenia części ciała względem siebie, czucie rozciągania i kompresji, czucie wibracji.
Obserwacja chodu. Ocena bólu. Prioprioceptory.
Udar mózgu - Szybko rozwijające się zaburzenia ogniskowe wywołane uszkodzeniem naczyń. Stan w którym dochodzi do objawów świdczących zarówno o ogniskowym jak i uogólnionym zaburzeniu czynnosci mózgu utrzymującym się przez 24 godziny lub prowadzącym do śmierci.
Niemodyfikowalne czynniki ryzyka.
— Wiek (powyżej 40 roku życia, co każdą kolejną dekadę ryzyko wzrasta 2×).
— Płeć (Męska).
— Rasa (Czarna).
— Czynniki genetyczne.
— Wcześniej przebyte udary i TIA* (częściowy atak niedokrwienny).
— Wysoki chematosów *(?).
— Podagra (podwyższony poziom kwasu moczowego).
— Niedoczynność tarczycy.
Modyfikowalne czynniki ryzyka.
— Miażdżyca.
— Nadciśnienie.
— Choroby serca (np. migotanie przedsionków).
— Cukrzyca.
— Używki (palenie, nadużywanie alkoholu).
— *Hipercholesterolemia.
— Nadużywnaie soli.
— Niska aktywność fizyczna.
— Otyłość brzuszna.
— Leki (np. doustna antykoncepcja hormonalna).
— Narkotyki.
— Odwodnienie.
Udar krwotoczny - polega na nagłym wylewie krwi z pękniętego naczynia, który niszczy utkanie mózgu.
Udar niedokrwienny - spowodowany gwałtownym zatrzymaniem dopływu krwi do mózgu jako wynik zwężenia lub całkowitego zamknięcia światła naczyń tętniczych. Stanowi 85 - 90% wszystkich udarów.
Zakrzep - czop, powstały w świetle naczynia na skutek wykrzepiania krwi lub zlepiania się i osadzania płytek krwi.
Zator - nagłe zamknięcie światła naczynia tętniczego przez czop zatorowy (np. oderwany zakrzep).
Tętniak - nienaturalne poszerzenie światła tętnicy przebiegający głównie na podstawie i powierzchni mózgu.
Krwotok śródmózgowy - krwawienie występuje najczęściej w okolicy jąder podstawy i torebki wewnętrznej. Stanowi ok. 10 - 15% wszystkich udarów.
Krwotok podpajęczynókwowy - powstaje najczęściej wskutek pęknięcia tętniaka lub innych wad naczyniowych. Krwotok podpajęczynówkowy stanowi przyczynę około 5% wszystkich udarów.
Dla ambitnych - RIND (Reversible Ischemic Neurologic Deficit - dosłownie: Odwracalny niedokrwienny deficyt neurologiczny). “Dokonany udar mózgu definiuje się jako wystąpienie ogniskowych zaburzeń neurologicznych pochodzenia naczyniowego, które prowadzą do śmierci lub trwają dłużej niż 24 godziny. Czas trwania objawów jest podstawą różnicowania pomiędzy udarem i przejściowym atakiem niedokrwiennym.. Niektórzy lekarze wyróżniają również tzw. odwracalny niedokrwienny deficyt neurologiczny (RIND), gdy objawy ogniskowe trwają dłużej niż 24 godziny, ale ustępują całkowicie przed upływem 3 tygodni. W udarze postępującym objawy wskazujące na ogniskowe uszkodzenie w rejonie unaczynienia dużej tętnicy narastają stopniowo w ciągu dni lub tygodni; wskazuje to na powiększanie się ogniska zawałowego i zajęcie sąsiadujących okolic ruchowych lub czuciowych.”
Hemiparesis, hemiplegia - porażenie bądź niedowład połowiczny.
Plastyczność jest zaburzeniem ruchu bedącym rezultatem zależnej od prędkości nadaktywności reakcji mięśniowych na pasywne rozciąganie i wygórowania odruchów mięśniowych.
Zespół zaniedbania połowicznego.
Zaburzenia jąder podkorowych podstawnych.
Prążkowie.
Gałka blada.
Istota czarna.
Jądro niskowzgóżowe.
Choroba Parkinsona.
Objawy:
— Drżenie.
— Sztywność mięśniowa.
*Akineza - bezruch.
*Bradykineza - zmieniejszenie i zubożenie ruchu.
*Dysfagia.
Pląsawica Huntingtona.
Objawy:
— Ruchy pląsawicze.
— Drżenie rąk i nóg.
— Zmniejszenie napięcia mięśni (zwiększenie w postaci młodzieńczej).
— Zaburzenia umysłowe.
— Otępienie.
— Zaburzenie pamięci.
— Zaburzenia emocjonalne.
— Zmiany osobowości.
— Depresja.
— Zaburzenia mowy.
— Zaburzenia połykania (np. dysfagia).
W większości przypadków najczęstszą przyczyną zgonów (85%) jest zachłystowe zapalenie płuc.
Choroba Wilsona.
Objawy:
— Zaburzenia funkci wątroby.
— Zabuzenia neuropsychiczne.
— Drżenie rąk.
— Wybiórczy apetyt.
— Ślinotok.
— Zaburzenia pisania.
— Zaburzenia równowagi.
— Wzmożone napięcie mięśniowe.
— Zaburzenia mowy.
— Zaburzenia połykania.
— Ruchy dystoniczne*.
— *Pierścień Keisera-Fleischera.
Zespół niespokojnych nóg (syndrom Wittmaacka-Ekboma).
Objawy:
— Zmęczenie.
— Niepokój w obrębie kończyn dolnych (parestezje ustępujące w trakcie wykonywania ruchu).
— Bezsenność (w konsekwencji niepokoju kończyn).
Choroba Minora (drżenie samoistne).
Objawy:
— Ruchy *dystoniczne.
— Skurcz pisarski.
— Mimowolny skurcz powiek.
— Dystonia krtani.
— *Blefarospazm.
— Parkinsonizm.
— *Miklonie.
Do przejrzenia:
Dystrofie mięśniowe - (zanik mięśni) - choroby mięśni objawiające się zmianami patologicznymi we włóknach mięśniowych i tkance łącznej. Są to choroby dziedziczne. Dochodzi do zwyrodnień mięśni poprzecznie prążkowanych. Zanik mięśni jest przeważnie obustronny, a najczęściej mięśnie ksobne (tułowia) ulegają zwyrodnieniu. Nie stwierdza się zaburzeń czucia. Zmiany histopatologiczne polegają na powiększeniu grupy mięśniowej, podłużnym rozszczepieniu, zatarciu poprzecznego prążkowania, zeszkliwieniem i zaniku. Rozwija się tkanka łączna i tłuszczowa. Wyróżnić można trzy zasadnicze postacie:
Miastenia - nabyta, przewlekła choroba, charakteryzująca się nużliwością (szybkim zmęczeniem i osłabieniem) mięśni szkieletowych. Przyczyną miastenii jest proces autoimmunologiczny, skierowany przeciwko receptorom acetylocholinowym.
Dystonia.
Obiaw Duchena.
Objaw Coversa.
Miotonia.
Miopatia.