ROLA LASÓW W BIOSFERZE
- główny czynnik kształtujący klimat na Ziemi (stabilizacja
klimatu)
- ważny element cyklu biogeochemicznego węgla (globalnie
masa drzew magazynuje 283 mld t węgla
- przekształca spływ powierzchniowy w spływ podziemny
(zasila zasoby wód podziemnych)
- ochrona gleb przed erozją, lawinami, osuwiskami
pełni rola gospodarczą (źródło przychodów dla gospodarki)
OGÓLNE PRZYCZYNY ZAGROŻEŃ
EKOSYSTEMÓW LEŚNYCH
Naturalne wewnętrzne (sukcesje, tendencje rozwojowe, interakcje
pomiędzy organizmami)
Naturalne zewnętrzne (zmiany klimatyczne i krajobrazowe
zachodzące bez udziału człowieka)
Antropogeniczne (związane z działalnością człowieka)
- konwersja lasów na inne cele
- eksploatacja drewna i innych surowców leśnych
- zanieczyszczenie środowiska
- zmiany stosunków wodnych
ZAGROŻENIA ZASOBÓW L. ŚWIATA- Afryka
1.Stały wzrost liczby ludności
2. Niski produkt krajowy brutto
3.Ludność
4. Niska efektywność gospodarki rolnej
i przeniesienie zatrudnienia do sektora
użytków drzewnych i niedrzewnych
(duży czarny rynek)
SZANSE NA ZWIĘKSZENIE ZASOBÓW L.
1.Finansowe korzyści z mechanizmu CDM
Warunek
Wzmocnienie aparatu państwowego poszczególnych krajów
2.Przychody z turystyki
Aktualne zagrożenia środowiska naturalnego
1. Niszczenie wilgotnych lasów równikowych
CHARAKTERYSTYKA LASÓW RÓWNIKOWYCH
Opady - dolna granica 1700-2000 mm rocznie
Średnia temperatura - 27-30°C
Duże tempo obiegu pierwiastków biogennych
Gleby ubogie laterytowe (szybkie wiązanie biogenów i wymywanie)
Niezwykłe bogactwo gatunkowe ok. 2/3 wszystkich gatunków żyjących na Ziemi występuje na 6% powierzchni Ziemi
ZGROMADZONY WĘGIEL W L. RÓWNIKOWYM
(części nadziemne i podziemne) 210
Martwe drzewa, ściółka 10
Gleba 100
Razem 320
Tereny trawiaste - 123-154 t C/ha
Ekosystemy rolne - 122-159 t C/ha
MECHANIZM WYJAŁOWIENIA GLEBY - SKUTEK - PORZUCENIE GLEBY
1
Na glebach inicjalnych
→wiązanie biogenów(system korzeniowy)→ zdrowy las (drzewo)
las równikowy magazynuje pierwiastki biogenne→ śmierć drzewa→ uwalnianie biogenów (mikroorganizmy)→ możliwa intensywna produkcja biomasy na glebach słabych
2 na glebach inicjalnych
zdrowy las (drzewo)las równikowy magazynuje pierwiastki biogenne→ 1.wycinanie drzew, 2.brak biogenów → jałowienie gleby(opady deszczu)
Niski plon powoduje konieczność dalszego wycinania lasu w celu pozyskania żyznych gleb
3
człowiek przecina naturalny cykl obiegu pierwiastów→ inwazja roślin przystosowanych do zycia na glebach ubogich→ nowy układ ekologiczny - nowy ekosystem
Niesie to poważne skutki ekologiczne
Niszczenie wilgotnych lasów równikowych
1. Uwalnia miliardy ton węgla - „efekt cieplarniany”
2. Zmienia obieg wody w skali regionalnej i globalnej - mniej opadów na obszarach wylesionych
3. Zmienia temperaturę lokalną
Co 3 lata na świecie znikają lasy równikowe wielkości terytorium Polski
ZAMIERANIE LASÓW PÓŁNOCNEGO PASA LEŚNEGO
Przyczyny
1Zanieczyszczenia środowiska
- Siarka, Azot,- Amoniak,- Fluor,- Węglowodory (smog),- Ozon - Pyły
2Kwaśne opady
Skutki
1. Zamieranie roślin (utrata aparatu asymilacyjnego)
2. Degradacja gleby (wypłukiwanie pierwiastków biogennnych, zmniejszenie aktywności
mikrobiologicznej gleby)
3. Zakwaszenie zbiorników wodnych
ROLA GLEBY W BIOSFERZE
- rezerwuar składników pokarm. (produkcja żywności, drewna)
- rezerwuar zasobów wodnych
- decyduje o reakcji ekosystemów na zanieczyszczenia np. wód
- środowisko życia wielu organizmów
- źródło surowców (piasek, glina, żwir, torf)
- źródło cennych informacji (odkrycia archeologiczne)
- znaczenie klimatyczne (wiązanie węgla)
FORMY DEGRADACJI GLEB
Degradacja rzeczywista (charakter trwały)
- wyjałowienie ze składników pokarmowych i naruszenie równowagi jonowej
- zakwaszenie i alkalizacja środowiska
- zanieczyszczenie substancjami fitotoksycznymi (np. środkami
chwastobójczymi)
- zasolenie
- nadmierny ubytek próchnicy
- przesuszenie
- zawodnienie (przewilgocenie)
- erozja
- zniekształcenie rzeźby terenu
- zniszczenie poziomu próchnicznego, zanieczyszczenie mechaniczne
Degradacja względna (charakter przejściowy)
- Polega na zmianie struktury bez zmiany aktywności biologicznej (zmiana formy użytkowania)
Degradacja gleby to zmiany właściwości fizycznych, chemicznych i biologicznych gleby
BŁĘDNE KOŁO DEGRADACJI GLEB
→Bieda→ Wzrost populacji→ Spadek zasobów ziemi →Użytkowanie gruntów marginalnych→ Spadek produktywności→ Degradacja gleb→ Nietrwałe gospodarowanie ziemią→
EROZJA
to zespół procesów powodujących żłobienie i rozcinanie skorupy ziemskiej przez wodę, lodowce, wiatr, połączone z usuwaniem powstających produktów niszczenia
Skutek
- zmniejszenie strefy ukorzenienia,
- ubytek substancji organicznej,
- pogorszenie struktury gleby
- zmniejszenie zdolności retencyjnych
EROZJA WODNA PORÓWNANIE
Gleby tropikalne→Gleby w klimacie umiarkowanym
Ubogie w pierwiastki biogenne→ Bogate w pierwiastki biogenne
Szybkie tempo rozkładu materii (wysoka temperatura, duża aktywność
mikroorganizmów)→ Powolnie rozkładanie materii organicznej
(niska temperatura, niska aktywność
mikroorganizmów)
Dominują tlenki żelaza (kolor czerwony)→ Dominują glinokrzemiany
Humus nie gromadzi się (brak
rezerwuarów pierwiastków biogennych)→ Humus powstaje (gwarantuje zasoby w pierwiastki biogenne na wiele lat)
Rezultat
Nie nadają się do produkcji rolniczej, są porzucane po wyjałowieniu→Przez wiele lat mogą być eksploatowane
bez ryzyka zmniejszenia plonów
PUSTYNNIENIE
to proces degradacji ziemi (gleb,
roślinności i lokalnych zasobów wodnych) na obszarach suchych i półsuchych, prowadzący do
powstania warunków pustynnych
Skutek
- redukcja produkcji biomasy,
- redukcja dostępności wody,
DEGRADACJA CHEMICZNA GLEB
polega na zmianie odczynu, właściwości biochemicznych, składu i
właściwości próchnicy, roztworów glebowych,
składu ilościowego i jakościowego pierwiastków śladowych
Źródła
- przemysł i energetyka,
- rolnictwo (nawozy, herbicydy),
- transport.
Formy
- zakwaszenie,
- zanieczyszczenie azotanami,
pestycydami, metalami ciężkimi.
ZASOBY ROLNE, A WZROST LICZBY
LUDNOŚCI, PROBLEMY WYŻYWIENIA
Zwierzęta
Ograniczony pokarm
Presja drapieżników
Brak schronienia
Czynniki zewnętrzne [T, H, choroby]
Spadek liczebności
Człowiek
Rolnictwo, przechowywanie żywności
Narzędzia, broń myśliwska
Budynki
Medycyna
Wzrost liczebności