WARUNKI DOBREJ SPOWIEDZI
Katecheza 1
Temat: Przygotowujemy się do sakramentu pokuty i pojednania - rachunek sumienia.
Cele:
- wprowadzenie w świadome przeżycie sakramentu pokuty i pojednania,
- uwrażliwienie na potrzebę dobrego rachunku sumienia,
- zachęta do systematycznej - comiesięcznej spowiedzi
Metody: pogadanka, opowiadanie, ćwiczenie, obrazek do kolorowania
Modlitwa
Przypomnienie 5-ciu warunków dobrej spowiedzi. W tym celu uczniowie odwzorowują w zeszycie kontur swojej dłoni i wpisują po kolei nazwy kolejnych warunków (praca samodzielna).
Zapytajmy na początku
Od czego zależy, aby kuracja, którą stosuje lekarz była skuteczna?
(Musi być dobry lekarz)
Czy tylko od lekarza zależy pomyślność kuracji? Nie, również od pacjenta, który musi np. pokazać gardło, rozebrać się itp. Gdyby pacjent nie chciał spełnić tych, warunków wówczas lekarz nie mógł by go wyleczyć.
Podobnie jest ze spowiedzią. Każdy ksiądz może odpuścić grzechy, ale aby przy konfesjonale nastąpiło rzeczywiste pojednanie z Bogiem człowiek musi spełnić kilka warunków. Musi otworzyć szeroko swoje serce - to właśnie są warunki dobrej spowiedzi. Na dzisiejszej lekcji przypomnimy sobie pierwszy z nich.
Przypomnienie, na czym polega dobry rachunek sumienia.
„Kiedy Patrycja wychodziła z rodzicami na imieniny do wujka, długo stała przed lustrem i obracała się na wszystkie strony. Oglądała swoje buciki i rajstopy, patrzyła pilnie na spódniczkę i bluzkę. Starała się nawet, dokładnie obejrzeć z tyłu swoją kamizelkę. Tata, który przyglądał się temu odezwał się z uśmiechem:
- Nie wiedziałem, że z ciebie taka strojnisia.
- Ja się nie stroję, tylko chcę się dobrze przejrzeć, czy wszystko jest w porządku. Jakby to wyglądało gdyby pójść do wujka w pogniecionej spódniczce.”
Każdy za nas musi od czasu do czasu przejrzeć się w lustrze, czy jest czysty i porządnie wygląda. Podobnie każdy z nas musi oglądać swoje serce i pilnie uważać czy nie pobrudziło się grzechami. Sumienie jest jak alarm w mojej głowie, który daje mi znać, kiedy dzieje się coś niedobrego, ostrzega mnie, kiedy popełniłem coś złego, wtedy odzywają się tzw. Wyrzuty sumienia.
Kiedy warto zrobić rachunek sumienia?
Na pewno, każdy z nas powinien przy wieczornej modlitwie przypomnieć sobie, co dzisiaj udało u się zrobić dobrego, a co nie wyszło. Jakimi grzechami skrzywdziłem Boga i drugiego człowieka?
Dobry rachunek sumienia należy zrobić przede wszystkim przed każdą spowiedzią św. W jaki sposób to uczynić? Na pewno warto na początku pomodlić się do Ducha św. i poprosić o światło Jego łaski, abyśmy dobrze poznali siebie i dobrze się wyspowiadali.
Przygotowując się do spowiedzi warto skorzystać z rachunku sumienia, który jest w naszym skarbczyku. Można również przypomnieć sobie 10 przykazań i zastanowić się, czy nie przekroczyłem któregoś z nich. Można przypomnieć sobie jak zachowywałem się względem Boga, drugiego człowieka i samego siebie. Czy w tych sprawach nie zgrzeszyłem myślą, mową uczynkiem lub zaniedbaniem.
Utrwalenie wiadomości.
Podsumowujemy zebrane do tej pory wiadomości nt. dobrego rachunku sumienia. Uczniowie pracując w ławkach w kilku punktach zapisują rady jak zrobić dobrze rachunek sumienia. Wspólnie z klasą zapisujemy rady na tablicy , a uczniowie przepisują je do zeszytów.
Wspólna modlitwa na koniec katechezy.
Katecheza 2
Temat: Przygotowujemy się do sakramentu pokuty i pojednania - żal za grzechy.
Cele:
- wprowadzenie w świadome przeżycie sakramentu pokuty i pojednania,
- zapoznanie dzieci z potrzebą żalu za grzechy, jako nieodzownego warunku dobrej spowiedzi,
- uwrażliwienie na chęć żalu ze względu na miłość do Boga.
Metody: pogadanka, opowiadanie, ćwiczenie, obrazek do kolorowania
Modlitwa
Przypomnienie na czym polega rachunek sumienia. Odczytanie rad, które zapisaliśmy na ostatniej lekcji.
Przypomnienie co to jest żal za grzechy?
„Jarek stał przy konfesjonale i robił jakieś dziwne miny. Widać było, że cały się wysila, aż zaciska pięści . Co chwila też dotykał dłonią lewego i prawego oka, a następnie oglądał pilnie końce swoich palców. Całą tę czynność powtarzał wiele razy. Zauważył to wszystko ksiądz Bogusław, który podszedł do Jarka i zagadnął:
-Co się dzieje? Co ty Jarku wyprawiasz w kościele?
Chłopiec odpowiedział:
- Proszę księdza, ja chcę wzbudzić w sobie żal za grzechy i wysilam się, jak mogę, ale nawet najmniejsza lza mi z oczu nie leci”
Prawdziwy żal za grzechy jest wtedy, kiedy człowiek zrozumie, że to co zrobił jest niedobre (niezależnie od tego czy płyną mu łzy czy nie). Taki żal niesie za sobą zawsze chęć poprawienia się i zerwania z grzechem. Każdy, kto przystępuje do spowiedzi musi uświadomić sobie, że jego czyny były złe i chce szczerze przeprosić za nie Boga. Jeżeli ktoś przystąpił do spowiedzi i powiedział, że np. „kopnął swoją siostrę, ale dobrze jej tak, bo jej się należało.” - to taka spowiedź była by nie ważna i ksiądz nie mógł by udzielić rozgrzeszenia. . Dlatego musimy pamiętać, że nie należy tylko przypomnieć sobie grzechy, ale trzeba szczerze za nie żałować i chcieć odwrócić się od zła.
Możemy przypomnieć dzieciom, że żal może być doskonały - jeśli będziemy pamiętać, że odeszliśmy od Boga, od Jego miłości i szczerze chcemy do Niego wrócić. Żal może być również mniej doskonały, - gdy pochodzi z lęku przed karą, wstydu, strachu przed piekłem.
4. Utrwalenie wiadomości- podsumowanie.
Uczniowie otrzymują od nauczyciela kolorowe karteczki, na których zapisują jedno zdanie na temat żalu za grzechy - co najbardziej zapamiętały lub co uważają za najważniejsze. Najczęściej powtarzające się odpowiedzi zapisujemy na tablicy, a uczniowie w zeszytach.
Uczniowie mogą też układać rymowanki np.
żal za grzechy zbliży Cię do Boga, to jest najlepsza dla chrześcijanina droga.
Katecheza 3
Temat: przygotowujemy się do sakramentu pokuty i pojednania - mocne postanowienie poprawy.
Cele:
- wprowadzenie w świadome przeżycie sakramentu pokuty i pojednania,
- uświadomienie, że prawdziwy żal za grzechy niesie zawsze za sobą chęć poprawy
- uświadomienie, że postanowienie poprawy jest niezbędnym warunkiem dobrego przeżycia sakramentu pokuty i pojednania.
Metody: pogadanka, ćwiczenie, opowiadanie, obrazek do kolorowania.
Modlitwa.
Powtórka - krótkie przypomnienie sobie wiadomości nt. poznanych do tej pory warunków dobrej spowiedzi. Odczytanie punktów nt. żalu za grzechy, które zapisaliśmy na poprzednie lekcji.
Przypomnienie, na czym polega mocne postanowienie poprawy.
„Mama Damiana zauważyła kiedyś w łazience przyklejoną w rogu lustra małą literkę M. Domyśliła się, ze przykleił ją Damian, ale zapomniała zapytać chłopca o tę naklejkę. Literka była na lustrze już od kilu tygodni, kiedy mama zobaczyła na drzwiach do mieszkania naklejoną literkę G tym razem zapytała Damiana:
- Synku, co oznaczają te tajemnicze litery, które rozlepiasz po całym mieszkaniu?
Chłopiec odpowiedział z bardzo tajemniczą miną:
- To jest mamusiu, moja droga do świętości!. Zdumienie mamy było wielkie, więc Damian pospieszył z wyjaśnieniem:
- Ksiądz na spowiedzi powiedział mi, że prawdziwa poprawa to droga do świętości. Ja zawsze zapominałem, że mam być lepszy. Dlatego wpadłem na pomysł , żeby zrobić sobie małe znaczki, które przypomną mi o podjętych postanowieniach. Na przykład ta literka M w łazience ma mi przypominać o modlitwie. Kiedy rano idę myć zęby i spoglądam w lustro, to przypomina mi się nieraz, że przecież nie odmówiłem jeszcze pacierza i modlę się zaraz po umyciu.
- A ta literka G na drzwiach?- zapytała mama.
- Ona jest po to, żebym był grzeczny, gdy wrócę do domu. Teraz przed drzwiami mocno postanawiam sobie, że będę w domu dobry dla wszystkich. Mamusia pamięta, że o tym często zapominałem - szczerze wyznał Damian.
Ten pomysł bardzo się mamie spodobał. Jeszcze przez długi czas w domu Damiana pewne literki gdzieś znikały, a tu i ówdzie pojawiały się nowe. Ale mama już nigdy o nic nie pytała. Cieszyła się tylko tym, że jej syn rzeczywiście stawał się coraz grzeczniejszy i bardziej życzliwy dla wszystkich.
Nie ma prawdziwego przeproszenia tam, gdzie nie ma postanowienia poprawy. Ktoś, kto prawdziwie chce przybliżyć się do Boga musi powziąć postanowienie poprawy. Trudno by mam było gdybyśmy byli zdani tylko na własne siły, dlatego trzeba prosić Boga i ufać mocno, że nam pomoże. Warto zawsze wybrać sobie jeden grzech, nad którym chcemy w najbliższym czasie szczególnie pracować. Można jak Damian z opowiadania przykleić sobie w domu literkę, która będzie mi przypominać o postanowieniu.
Podsumowanie wiadomości.
Uczniowie krótko odpowiadają na pytanie - dlaczego ważne jest mocne postanowienie poprawy. Chętni uczniowie odczytują swoje zapisy. Najbardziej trafne wypowiedzi zapisujemy na tablicy, a uczniowie zapisują je w zeszytach.
Modlitwa na zakończenie katechezy.
Katecheza 4
Temat. Przygotowujemy się do sakramentu pokuty i pojednania - szczera spowiedź.
Cele:
- wprowadzenie w świadomie przeżycie sakramentu pokuty i pojednania,
- kształtowanie postawy wiary wobec sakramentu pokuty,
- uwrażliwienie na szczere wyznanie grzechów.
Metody: pogadanka, medytacja, ćwiczenie, obrazek do kolorowania
Modlitwa.
Krótkie omówienie poprzednich warunków dobrej spowiedzi oraz odczytanie zapisu z ostatniej katechezy. Można zapytać czy uczniom nasuwają się jakieś wątpliwości czy pytania.
Szczera spowiedź.
Gdy już zrobiliśmy dobrze rachunek sumienia, poznaliśmy wszystkie nasze grzechy i wiemy, z czego mamy się poprawić możemy przystąpić do sakramentu pokuty. Musimy zawsze pamiętać, że sakrament pokuty jest spotkaniem z kochającym Bogiem, który czeka, aby nam wybaczyć i przytulić do swego serca.
Wyznanie grzechów powinno być zawsze szczere. Nie można specjalnie zataić jakiegoś grzechu, gdyż wtedy spowiedź była by nie ważna. Taka oszukiwana spowiedź nie tylko nie przybliża nas do miłości Bożej, ale wręcz przeciwnie - jeszcze bardziej nas od Boga oddala.
Należy przypomnieć dzieciom o zachowaniu w kolejce do konfesjonału. Warto również rozdać wydrukowaną formułę spowiedzi, gdyż zdarza się , że uczniowie nie pamiętają jak się spowiadać a wstydzą się o to zapytać.
Wyobraź sobie, że życie jest jak wycieczka w góry. Gdy śmiało kroczysz po wytyczonym szlaku, każdy popełniony grzech jest jak mały lub wielki kamień, który musisz włożyć do swego plecaka. Po dłuższym czasie plecak jest tak ciężki, ze nie jesteś już wstanie sam iść a co dopiero pomóc innym. Nareszcie widzisz kościół, w którym czeka na ciebie kochający cię Bóg. Przystępujesz do sakramentu spowiedzi, wyznajesz swoje grzechy - wysypujesz wszystkie kamienie ze swojego plecaka. Teraz z czystym sercem i pustym plecakiem ruszasz dalej. Jak się czujesz? Co zmieniło się w Twoim życiu?
4. Podsumowanie wiadomości:
Odpowiedz na pytania: np
Jak często należy się spowiadać?
Czy można w spowiedzi zataić jakiś grzech?
Co zrobić, kiedy zapomnimy wyznać jakiś grzech?
5.Modlitwa
Katecheza 5
Temat: Przygotowujemy się do sakramentu pokuty - zadośćuczynienie.
Cele:
- wprowadzenie w świadome przeżycie sakramentu pokuty i pojednania,
- wychowanie do wdzięczności za dar pojednania w sakramencie pokuty
- wychowanie do postawy zadośćuczynienia.
Metody: opowiadanie, pogadanka, ćwiczenie, obrazek do kolorowania
1. Modlitwa
2. Przypomnienie dotychczas omówionych warunków dobrej spowiedzi,
odpowiedzi na wątpliwości i pytania uczniów.
3. Przypomnienie, na czym polega zadośćuczynienie
Co to jest zadośćuczynienie? Zadośćuczynienie to naprawienie szkód, które wyrządziliśmy własnymi grzechami. Możemy tego dokonać nawet zanim przystąpimy do spowiedzi. - możemy np. przeprosić babcię do której brzydko się odzywaliśmy.
Nie można o zadośćuczynieniu zapomnieć po spowiedzi. Częścią zadośćuczynienia jest odprawienie zadanej przez kapłan pokuty. Zawsze trzeba pamiętać o naprawieniu zła. Jeśli kogoś obraziłem trzeba przeprosić, jeśli zniszczyłem książkę trzeba odkupić itd.
A co zrobić kiedy trudno jest naprawić wyrządzoną krzywdę? . Posłuchajmy opowiadania
Do miasteczka, w którym mieszka Sławek, przyjechała karuzela.
Wszystkie dzieci z okolicy całe godziny spędzały w małym lunaparku. Jedne jeździły na karuzeli, na diabelskim młynie, strzelały na strzelnicy, ale inne tylko się przypatrywały, bo nie miały pieniędzy na bilety. Tak właśnie było ze Sławkiem. Było mu przykro, że nie może pokręcić się na karuzeli, z samolotami. Kiedy poprosił mamę o pieniądze odpowiedziała mu, że wypłatę dostanie dopiero 1 lipca i wtedy da Sławkowi parę złotych. Cóż z tego- myślał Sławek, skoro wtedy karuzela dawno już odjedzie z naszego miasteczka. Chłopiec stał więc przy furtce, gdzie pan sprawdzał bilety i patrzył, jak inni chłopcy siadają do samolotów.. w pewnej chwili panu bileterowi wypadł z reki bilet. Mężczyzna schylił się po niego, a Sławek natychmiast, bez namysłu wślizgnął się za furtkę. Zanim się ktoś zorientował, on już siedział skulony w samolocie. Za chwilę karuzela ruszyli Sławek uniósł się w górę, skąd widział nawet dach swojego domu. Po skończonej przejażdżce chłopiec, odwracając głowę w drugą stronę, przeszedł obok Pana biletera i zadowolony wrócił do domu.
Przy najbliższej spowiedzi wyznał księdzu, że nieuczciwie dostał się na karuzelę. Wtedy spowiednik zadał pytanie, które bardzo Sławka zaskoczyło:
- No i jak ty to teraz naprawisz?
Najlepiej byłoby iść i zapłacić za bilet, ale karuzeli nie było już w mieście. Chłopiec zupełnie nie potrafił odpowiedzieć na to pytanie. Kapłan przyszedł mu z pomocą:
-Wiesz - powiedział - jest tu u nas w miasteczku taka starsza pani, której trzeba zgrabić ogródek przy domu. może zrobiłbyś to jako symboliczne zadośćuczynienie za tamtą nieuczciwość? Sławek zgodził się chętnie i już następnego dnia poszedł pod wskazany adres. Tak pięknie posprzątał cały ogródek, że starsza pani była zachwycona jego pracą. Na pożegnanie poczęstowała go ciastkiem i kompotem. Kiedy Sławek wracał do domu, to podskakiwał tak wysoko, że wydawało Mu się iż jest wyżej niż na karuzeli.
Historia Sławka pokazuje, że zażyło, które popełniliśmy, a którego nie da się już naprawić, możemy spełnić jakiś dobry uczynek. Można również pomodlić się za osobę, która skrzywdziliśmy.
Podsumowanie wiadomości.
Dzieci opowiadają, co zapamiętały z dzisiejszej lekcji, i wykonują następujące ćwiczenie:
Dopisz - jak można naprawić wyrządzone krzywdy:
Nie chciałem pomagać mamie - …………………….
Dokuczałem koledze -………………………
Zniszczyłem koleżance długopis - ………………….
Nie modliłem się rano i wieczorem -…………………
6. Modlitwa na zakończenie katechezy.
4