Zagadnienia na ćwiczenia z makroekonomii
Wprowadzenie do makroekonomii
Pojęcie makroekonomii: Makro a mikroekonomia. Nowa systematyka ekonomii: mikro-, mezo-, makro-, megaekonomia.
Przedmiot makroekonomii: główne problemy badawcze, podejście problemy makroekonomiczne; cele i narzędzia makroekonomiczne. Magiczne wielokąty makroekonomiczne. (Begg, Samuelson)
Strumienie, zasoby, agregaty i agregacja, nominale i realne ujęcie agregatów, deflator, deflowanie.
Modele ruchu okrężnego. Okrężny przepływ dóbr i usług (lub dochodu i produktu)
Założenia modeli, prezentacja modeli, relacje i wnioski, równowaga gospodarki na tle modeli (1. Gospodarstwo domowe + przedsiębiorstwo bez oszczędności i inwestycji, 2. Gospodarstwo domowe + przedsiębiorstwo z oszczędnościami i inwestycjami. 3. Gospodarstwo domowe + przedsiębiorstwo + państwo. 4. Gospodarstwo domowe + przedsiębiorstwo + państwo + zagranica)
Pojęcie „dopływów i wypływów” do ruchu okrężnego
Rachunek dochodu narodowego
Metody liczenia dochodu narodowego (MPS, SNA),
Metody mierzenia działalności gospodarczej; cel analizy (zastosowanie wyników): PKB i sposoby jego mierzenia, wartość przeniesiona i dodana, dobra pośrednie i finalne, inwestycje i oszczędności, zapasy, uwzględnienie państwa (PKB w cenach rynkowych i w cenach czynników produkcji, rozporządzalne dochody osobiste), uwzględnienie zagranicy,
PNB, dochody netto z własności za granicą, produkt globalny
PNN w cenach czynników produkcji, czyli dochód narodowy (zużycie fizyczne i ekonomiczne kapitału, amortyzacja),
Ujęcie nominalne i realne mierników, deflator i deflowanie, ujęcie mierników per capita,
Produkt krajowy brutto jako miernik dobrobytu społecznego
Zalety i wady PKB (w ujęciu globalnym i per capita) jako miernik poziomu dobrobytu.
Wskaźniki alternatywne rozwoju społeczno-gospodarczego. DEN, HDI, HPI I, HPI II, GDI, GEM.
Rola państwa w gospodarce
Podstawowe nurty wobec ujęcia roli państwa: liberalizm a interwencjonizm. Nurt etatystyczny i liberalny. Keynesizm, monetaryzm, nowa ekonomia klasyczna, ekonomia szkoły podaży, nowa szkoła austriacka, teoria wyboru publicznego.
Rola współczesnego państwa: prawo Wagnera i przyczyny wzrostu roli państwa. Przyczyny interwencjonizmu państwowego.
Argumenty przeciw ekonomicznej roli państwa. Koszty interwencji publicznej.
Ekonomiczne funkcje państwa: alokacyjna, redystrybucyjna, stabilizacyjna (oddziaływanie na popytową i podażową stronę gospodarki).
Instrumenty i formy interwencjonizmu.
Koncepcje roli państwa w praktyce gospodarczej: interwencjonizm keynesowskie kontra reaganomika i thatcheryzm, państwo dobrobytu.
Funkcjonowanie rynku pracy w gospodarce rynkowej:
Rynek pracy, popyt i podaż na rynku pracy
Rodzaje bezrobocia
Neoklasyczna i keynesowska teoria bezrobocia (bezrobocie dobrowolne i przymusowe)
Koncepcja bezrobocia naturalnego M. Friedmana
Skutki bezrobocia, prawo Okuna
Pasywna i aktywna polityka państwa na rynku pracy
Inflacja - istota, przyczyny i skutki:
Pojęcie inflacji, pomiar (CPI, inflacja bazowa, inflacja netto)
Klasyfikacje inflacji
Teoretyczne wykładnie przyczyn inflacji (inflacja według monetarystów, keynesistów, inflacja kosztowa)
Skutki inflacji i polityka państwa
Krzywa Phillipsa - w ujęciu klasycznym i współczesnym (krótkookresowa i długookresowa krzywa Philipsa)
Polityka fiskalna (budżetowa)
Budżet państwa: pojęcie
Istota i instrumenty polityki fiskalnej
Funkcje polityki budżetowej
Dochody i wydatki publiczne
Krzywa Laffera i ekonomia strony podażowej
Deficyt budżetowy i dług publiczny
Źródła finansowania deficytu, Próg ostrożnościowy
Dług publiczny
Skutki deficytu budżetowego
Efekt wypychania
Kryteria konwergencji
Rodzaje polityki budżetowej
Polityka pasywna - automatyczne stabilizatory
Polityka aktywna (dyskrecjonalna) Słabości aktywnej polityki fiskalnej
Polityka stabilizacyjna: restrykcyjna i ekspansywna
Polityka monetarna
Zasoby pieniądza
Popyt na pieniądz
Czynniki wpływające na popyt
Ilościowa teoria
Popyt na pieniądz (Teoria preferencji płynności Keynesa)
- motyw transakcyjny
- ostrożnościowy
- spekulacyjny
krzywa podaży i popytu na pieniądz
Rynek pieniądza i polityka pieniężna. Podaż pieniądza. Bank centralny: strategia działania
regulacje BC
- czynniki wpływające
- stopa wzrostu podaży pieniądza
rezerwa obowiązkowa i mnożnik depozytowy
mnożnik kreacji pieniądza i baza monetarna
Polityka monetarna
instrumenty oddziaływania banku centralnego na banki komercyjne
rodzaje polityki monetarnej: ekspansywna i restrykcyjna
Fluktuacje gospodarcze i kryzysy
Pojęcie cyklu koniunkturalnego - wahania cykliczne, wahania koniunkturalne
Cechy cyklu koniunkturalnego i przebieg klasycznego cyklu (periodyzacja, kryzys, depresja, ożywienie, rozkwit), Charakterystyka i przebieg cyklu współczesnego: deformacja cyklu koniunkturalnego
Rodzaje wahań cyklicznych (cykl Juglara, Kitchina, Kondratiewa, cykle superdługie)
Teorie przyczyn wahań cyklicznych
teorie neoklasyczne: teoria plam na Słońcu, teoria innowacji (determinizmu technologicznego), teoria cyklu politycznego
teoria keynesistowska (teoria niedokonsumcji)
Interwencjonizm państwowy jako metoda oddziaływania państwa na przebieg cyklu gospodarczego (instrumenty i formy interwencjonizmu)
Bibliografia:
Podstawy Ekonomii, pod red. R.Milewski, PWN, Warszawa 1998
B. Czarny [red.] Podstawy ekonomii, PWE Warszawa 1999.
M. Bednarski, J. Wilkin: Ekonomia dla prawników i nie tylko, Lexis Nexis, W-wa 2003
D.Begg, S.Fischer, R.Dornbusch - Makroekonomia, PWE, Warszawa 2000
P.Samuelson, W.Nordhaus - Ekonomia 1,2, PWN, Warszawa 1996
M.Burda, Ch.Wyplosz - Makroekonomia; podręcznik europejski, PWE, Warszawa 1995
R.Hall, J.Taylor - Makroekonomia - teoria funkcjonowania i polityka, PWN,
Warszawa 1995
3