SKÓRA

1. Funkcje skóry:

• ochrona przed utratą wody, drobnoustrojami, promieniowaniem, uszkodzeniami mechanicznymi

• termoregulacja

• wydalanie np. mocznika

• wydzielanie np. feromonów

• funkcja czuciowa

2. Budowa skóry:

1. naskórek

• warstwa podstawowa

• warstwa rogowa

2. skóra właściwa

3. warstwa podskórna

3. Receptory w skórze

1. receptory dotyku

• 
  ciałka Merkla

• ciałka Meissnera

2. receptory ucisku - ciałko Paciniego

3. receptory ciepła - ciałko Rufiniego

4. receptory zimna - ciałko Krauzego

5. receptory bólu - wolne zakończenia nerwowe

4. Twory skóry

1. naskórka:

• wyrostki

• kolce

• włoski

• szczecinki

• łuski rogowe

• pióra

• włosy

• komórki barwne

• paznokcie, pazury, kopyta

• dziób

• gruczoły

• poroża

2. skóry właściwej:

• łuski ryb

• zęby

• skórny szkielet żółwi

• płytki kostne głowy, grzbietu i ogona pancernika

• opuszki dłoni, stóp i palców

• narządy świetlne

• rogi

5. Budowa włosa

1. brodawka włosa

2. korzeń włosa

3. łodyga włosa

Włos znajduje się w kanale - pochwie włosowej. Komórki włosowe obumierają w pochwie włosowej tworząc włos będący zbitą masą tych obumarłych komórek.

Do włosa dochodzi także mięsień przywłosowy.

6. Mechanizmy stałocieplności zwierząt

1. reakcja na zbyt niską temperaturę obejmuje następujące po sobie etapy:

• termogeneza drżeniowa

• „gęsia skórka” (jest mechanizmem szczątkowym pochodzącym od mechanizmu ssaków zwanego mechanizmem pilomotorycznym i mechanizmu ptaków zwanego mechanizmem pteromotorycznym, które polegają na uwięzieniu powietrza przy skórze, gdyż jest ono złym przewodnikiem ciepła - następuję więc pogrubienie warstwy izolacyjnej)

• zwężenie naczyń krwionośnych skóry

• drżenie mięśni

• termogeneza bezdrżeniowa

• zwiększenie tempa metabolizmu m.in. zwiększając poziom hormonów tarczycy

• hipotermia i śmierć

2. reakcja na zbyt wysoką temperaturę obejmuje następujące po sobie etapy:

• etap I:

• rozszerzenie naczyń krwionośnych skóry

• pogłębienie oddechów

• wzrost tempa pracy serca

• etap II:

• wzmożone wydzielanie potu

• hipertermia i śmierć

U ssaków wodnych posiadających nieowłosioną skórę wykształcił się mechanizm naczynioruchowy.

7. Podział oparzeń:

1. oparzenia I stopnia - uszkodzeniu ulega naskórek

2. oparzenia II stopnia - uszkodzeniu ulega skóra właściwa

3. oparzenia III stopnia - uszkodzeniu ulega warstwa podskórna

jest warstwą wodoszczelną; oddziela organizm od środowiska zewnętrznego

jest warstwą wewnętrzną; zachodzą w niej podziały komórek (powstające komórki wypychają starsze ku górze)

jest warstwą zewnętrzną; zachodzą w niej procesy rogowacenia komórek powstałych w warstwie podstawowej i produkcja przez niektóre komórki melaniny - brązowy barwnik chroniący przed promieniowaniem UV

jest warstwą łącznotkankową; w niej (oraz w warstwie podskórnej) znajdują się liczne naczynia krwionośne, zakończenia nerwowe: dotyku, ucisku, zimna, ciepła, bólu oraz pochwy włosowe i gruczoły: potowe (wydzielają pot - mieszanina wody, chlorku sodu i mocznika pełniąca funkcje termoregulacyjne i mechanizmu obronnego), łojowe (wydzielają łój - mieszania kwasów tłuszczowych, wosków i cukrów natłuszczająca naskórek i włosy) i mlekowe (inaczej gruczoły sutkowe; przekształcone gruczoły potowe, aktywne tylko po porodzie u osobników żeńskich)

jest warstwą tworzoną przez tkankę łączną luźną i tkankę tłuszczową

pełni funkcje odżywcze

inaczej torebka włosowa

umożliwia stroszenie włosów

polega na stroszeniu sierści

polega na stroszeniu piór

wychłodzenie organizmu

przegrzanie organizmu

polega na wykształceniu anastomoz - naczynia łączące bezpośrednio tętnice z żyłą bez udziału naczyń włosowatych

5

---