Zadanie 1
Dlaczego CuZn10 w stanie wyżarzonym ma mniejszą wytrzymałość niż w stanie zgniecionym?
Jak wynika z wzoru na umocnienie odkształceniowe Δτ=αɕbp0,5, gdzie p to gęstość dyslokacji a czym wyższa gęstość tym większa wytrzymałość.
Zadanie 2
Dlaczego granica plastyczności dla ziarna nr 2 wynosi 622MPa, a dla 8 wynosi 663MPa? Jaka będzie dla nr 12?
Dla 2 d = 0,177mm = 177nm
Dla 8 d = 0,022 mm = 22nm
Dla 12 d = 0,0055mm = 5,5nm
Wynika to z zależności Halla - Patcha, która mówi że granica plastyczności zależy od wielkości ziarna.
Ro - stała materiałowa
ky - stała materiałowa
d - ziarno nm
Dla 2 d = 177nm Ry = 622MPa
Dla 8 d = 22nm Ry = 663MPa
Wyliczamy:
Dla 12 d = 5,5nm
Zadanie 3
Obliczyć udział objętości włókien kewlaru w osnowie metalicznej wiedząc, że współczynnik umocnienia kompozytu wynosi 3. Rm metalu bazowego wynosi 455MPa, Rm włókien 3100MPa, średnica włókien 12nm.
Rk = Vw*Rw+(1-Vw)Ro
kw = Rk/Ro stąd Rk = kw * Ro = 3 * 455 = 1365MPa
1365 = Vw * 3100+(1-Vw)*455
1365 = 3100 Vw + 455 - 455 Vw
910 = 2645 Vw
Vw = 0,34
Vo = 1 - Vw = 1- 0,34 = 0,66 = 66%
Zadanie 4
Obliczyć objętość włókien umocnienia 3,4. Temperatura >700°C
Al.-Cu-Mg ->525MPa
MG-Al.-Zn-Ma-Si->105MPa
Ti-Ml-V->1041MPa
Szkło 3400
Kewlar 3200
SiC 2900
Bor 3500
Jako, że temperatura jest większa od 700°C to z włókien zostaje jedynie SiC. Pierwsza osnowa odpada bo Al. Topi się w temperaturze 660°C.
Sprawdzenie:
Ti - jeżeli kompozyt będzie 100% z włókien (nigdy tak nie będzie)
kw = 3,4 kw = (2900/1041)<3,4 odpada
Zostaje druga osnowa MG-Al.-Zn-Ma-Si, żeby umocnienie było 3,4 to musi być:
3,4*105MPa = 357MPa kompozyt
A więc
357 = Vo*105+(1-Vo)*2900
357 = 105Vo+2900-2900Vo
2795 Vo = 2543
Vo = 0,91 zatem objętość włókien wynosi: 1 - Vo = 0,09
Zadanie 5
Umocnienie roztworowe. W materiale krystalicznym w sieci A2 o module sprężystości poprzecznej G = 210MPa i parametrze sieci a = 0,332nm dodano pierwiastki w celu zwiększenia wytrzymałości. Który z podanych pierwiastków do metalu głównego spowoduje najwyższe umocnienie.
Pierwiastek |
Promień atomu [nm] |
Rozpuszczalnik w temperaturze otoczenia |
A |
0,124 |
c = 5 |
G |
0,143 |
c = 15 |
L |
0,071 |
c = 0,06 |
Rozwiązanie:
Umocnienie zależne jest od ilości obcych atomów, im większa koncentracja atomów węgla tym umocnienie będzie większe
Dla G i γ stałego!
A:
G:
L:
Wynika, że największe umocnienie wystąpi dla pierwiastka G - umocnienie spowodowane niedopasowaniem metalu krystalicznego w sieci A2↓
rs - promień atomu dodanego
rm - promień atomu
Zadanie 6
Orientacyjne dopuszczalne temperatury pracy włókna (przy założeniu, że włókno jest chronione przez osnowę przed działaniem środowiska zewnętrznego
Zakres temperatur |
Rodzaj włókna |
Niskie temperatury (do 100°C) |
Wszystkie dostępne: szklane, węglowe, boru, organiczne, metaliczne, ceramiczne |
Podwyższone temperatury (100°C - 400°C) |
Szklane, węglowe, boru, niektóre organiczne, metaliczne, ceramiczne |
Średnie temperatury (400°C - 700°C) |
Węglowe, metaliczne, ceramiczne |
Wysokie temperatury (powyżej 700°C) |
Węglowe, ceramiczne |
Zadanie 7
Wyjaśnić dlaczego granica plastyczności stopu … o wielkości ziarna d = … wynosi … MPa.
Wyjaśnienie:
Granice ziarn są silnymi przeszkodami dla ruchu dyslokacji, natomiast powierzchnia granic to bariera dla poruszających się dyslokacji. Płaszczyzny poślizgu w stykających się ziarnach nie mają wspólnej linii na granicy ziarna. Bezpośrednie przejście z dyslokacji z 1 ziarna do 2 jest niemożliwe. (Im drobniejsze cząstki to granica plastyczności ↑, wytrzymałość zmęczeniowa ↑, ciągliwość ↑, moduł Younga ↑, plastyczność ↓)
Granica plastyczności zależy od wielkości ziarna im mniejsze ziarno tym większa granica plastyczności - umocnienie granicami ziarn.
Zadanie 8
Dla super stopu na bazie niklu stała C = 20. Wartość parametru dla 100MPa wynosi LM = 25500. Oszacuj trwałość w 815°C.
815°C+273=1088°K
LM=T(log tf + C)
Log tf = LM / T - C
tf = 10 * LM / T - C = 10 * (25500 / 1088) - 20 = 234-20 = 214 [h]
Dla s-s niklu C = 20, LM = 25500, tf = 10000, oszacuj T
T = LM / (log tf + C) = 255001062,5 [h]
Zadanie 9
Podstawowe mechanizmy umocnienia metali
Mechanizm umocnienia |
Natura przeszkód |
Mocne lub słabe |
Reguła umocnienia |
Umocnienie odkształceniowe |
Inne dyslokacje |
Mocne |
|
Umocnienie przez granice ziarn |
Granice ziarn |
Mocne |
|
Umocnienie roztworowe |
Rozpuszczone atomy roztworu |
Słabe |
|
Umocnienie wydzieleniowe |
Małe koherentne cząstki |
Słabe |
|
Umocnienie dyspersyjne |
Duże niekoherentne cząstki |
Mocne |
|
Zadanie 10
Materiał na stop lutowniczy
- temperatura topnienia 230°C
- wytrzymałość na rozciąganie powyżej 42MPa
- podczas wypełniania powinien być w 60-70% w stanie ciekłym
- niska cena
- stop ołowiu z cyna
Zadanie 11
Krytyczne naprężenie styczne - stopień umocnienia cząstkami drugiej fazy.
Krytyczne naprężenie styczne dla mechanizmu przecinania cząsteczek:
Krytyczne naprężenie styczne dla mechanizmy omijającego cząstek (Orowana):
α - stała proporcjonalności
b - wektor Burgersa
f - udział objętościowy cząstek
R - promień cząstki
G - moduł sprężystości poprzecznej
Stopień umocnienia stopu cząstkami drugiej fazy (mierzony krytycznym naprężeniem stycznym
) o określonej wielkości (R) jest proporcjonalne do f 0,5. Przy stałym f umocnienie stopu jest powodowane przez wzrost wielkości przez wzrost wielkości cząstek koherentnych (
lub zmniejszenie cząstek omijalnych mechanizmem Orowana (
)
Zadanie 12