W jaki sposób trylogia H Sienkiewicza spełnia zadanie krzep


Pozytywizm

W jaki sposób Trylogia Henryka Sienkiewicza spełnia zadanie "krzepienia serc"?

Swoistą cechą polskiej prozy pozytywistycznej stanowiło znaczne rozpowszechnienie i doniosłość tematyki historycznej. Przeciwstawiając się fałszom i przemilczeniom nauki i szkoły zaborczej, a wspierając rodzimą historiografię, miała ona podtrzymywać przywiązanie do tradycji narodowej, przez przykłady narodowe być źródłem dumy i nadzieji oraz pouczającym ostrzeżeniem przed powtórzeniem popełnionych błędów. W powieści historycznej prezentowano wielkie postacie i wydarzenia dziejowe, odtwarzano życie i obyczajowość potoczną. Zainteresowania pisarskie zwracały się głównie w stronę późnego średniowiecza i XVII wieku, ze względów cenzuralnych omijano w zaborze rosyjskim konflikty polsko-rosyjskie.

Za twórcę polskiej powieści historycznej uważa się Józefa Ignacego Kraszewskiego, lecz najwybitniejszym przedstawicielem tego gatunku literackiego jest Henryk Sienkiewicz. Jego Trylogia łączy w sobie zarówno dokumentarną zasadę wierności poznawczej, jak i ideę "krzepienia serc".

Tło dziejowe Trylogii to pasmo dotkliwych klęsk militarnych XVII-wiecznej Rzeczypospolitej, z których jednak zawsze, dzięki wysiłkom patriotycznych jednostek i zbiorowości, wychodzi ona zwycięsko. Wojna domowa z Chmielnickim na Ukrainie w Ogniem i mieczem, najazd szwedzki w Potopie, inwazja turecka w Panu Wołodyjowskim grożą ostateczną katastrofą. Za każdym jednak razem końcowym akcentem jest zwycięstwo: Beresteczko, Częstochowa, Chocim, co stanowi przesłankę "krzepienia serc".

Świat przedstawiony w Trylogii określa batalistyka: bitwy, oblężenia, potyczki, klęski, zwycięstwa. Na pierwszym planie autor umieścił epizody, które stanowiły zwycięstwo militarne lub przynajmniej moralne oręża polskiego, z czym łączy się apoteoza cnót rycerskich, patriotycznych i religijnych szlachty polskiej, jako głównej siły sprawczej owych zwycięstw. Każdej powieści patronuje postać bohatera narodowego (Jeremi Wiśniowiecki, Stefan Czarniecki, Jan Sobieski), uosabiająca zarazem geniusz wojskowy i mądrość polityczną.

Oceną wydarzeń rządzą kryteria integralności państwa, zgody narodowej i wierności wobec religii katolickiej. W sferze fikcji główną linię fabularną kształtują w każdej powieści dzieje dwojga bohaterów - rycerza polskiego i jego ukochanej (Skrzetuski i Helena, Kmicic i Oeńka, Wołodyjowski i Basia), rozdzielonych najczęściej przez wydarzenia wojenne i przemoc lub podstęp rywala należącego do wrogiego obozu. Przeżywają oni wiele przygód, z których wychodzą bez szwanku dzięki własnej odwadze i pomocy wiernych przyjaciół. Ich szczęście osobiste poprzedzone jest doniosłym udziałem bohatera w zwycięstwie nad wrogiem.

Bohaterowie Sienkiewicza sprawdzają się przede wszystkim w działaniu. Są dynamiczni, zdecydowani, kierują się emocjami. Czasem nieświadomie działają na korzyść wroga, jak Andrzej Kmicic, lecz podejmując ryzyko odnajdują własną drogę, swą wiernością i odwagą dając przykład patriotyzmu.

Pozytywni bohaterowie Trylogii charakteryzują się siłą i sprawnością fizyczną, która pozwala im na niezwykłe czyny i rycerskie bohaterstwo i brawurę, ale uświetnia także heroizm moralny, wierność wobec ojczyzny, ofiara złożona z ambicji i pomyślności osobistej. Takie zwycięstwo nad sobą odnoszą główni bohaterowie, przede wszystkim Michał Wołodyjowski, który za wierność wobec ojczyzny i obowiązek służenia jej zapłaciłn wieloma latami samotności, tęsknotą za posiadaniem żony i domu. Wewnętrzne sprzeczności miotały też Skrzetuskim i Kmicicem, gdy ich ukochane znajdowały się w niebezpieczeństwie, obaj wyruszyli w pole, by walczyć z wrogiem, uznając pierwszeństwo służby ojczyźnie. Kmicic musiał diametralnie zmienić swoje życie, usposobienie, charakter. Ze szlacheckiego hulaki i warchoła bohater stał się odpowiedzialnym i świadomym swych obowiązków wobec ojczyzny obywatelem.

Od początku do końca bohaterowie Trylogii wykazują wierność wobec króla i ojczyzny, nieugiętą wole walki z wrogiem i niezachwianą wiarę w to, że walka ta zakończy się zwycięstwem.

Sienkiewiczowska wizja przeszłości zawarta w Trylogii różniła się od stanowiska ówczesnej historiografii. Sienkiewicz podporządkowuje obraz historii w swych powieściach wskazaniom ideowo-moralnym. Przebieg wojen to najczęściej najpierw obraz upadku moralnego narodu, a następnie proces odrodzenia narodowego, którego wyrazem jest zwycięski pochód wojsk polskich za uciekającym, pobitym nieprzyjacielem.

Autor wskrzeszał chwile minionej chwały i krzepił przykładami ocalenia z nieuchronnej pozornie zagłady. W swych powieściach nie podawał żadnych aktualnych i konkretnych wskazań politycznych, ale odbudował dumę narodową, potępiał zdradę i paktowanie z wrogami, budził wiarę w siły narodu, uważał, że narodu o takiej przeszłości nie można pokonać. Podsuwał nawet nadzieję, że sama Opatrzność zapewni sprawiedliwość dziejową, bo, jak mawiał Zagłoba "nie masz takich terminów, z których by się viribus unitis przy boskich auxiliach podnieść nie można".

0x01 graphic



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
W jaki sposób wprowadzić zadaniowy czas pracy
NAJWAŻNIEJSZE HERBY W TRYLOGII SIENKIEWICZA, Heraldyka
W jaki sposób wygodnie zaprojektować łazienkę
W jaki sposób dodajemy i odejmujemy pisemnie liczby
W jaki sposób powinien być przeprowadzany instruktaż higieny jamy ustnej
Opis sposobów usunięcia usterki systemu zadanie nr 3
W jaki sposób pisarze i publicyści oświecenia włączyli się do walki o reformy polityczne i społec
W jaki sposób dobre zarządzanie może wpłynąć na zwiększenie skuteczności projektów społecznych
W jaki sposób powinien być przeprowadzany instruktaż higieny jamy ustnej
Współczesna komunikacja werbalna i niewerbalna czyli w jaki sposób się porozumiewamy
W jaki sposób pedagodzy, nauczyciele i społeczność lokalna moga działać na rzecz?ukacji wielokulturo
W jaki sposób romantycy opisywali przyrodę
W jaki sposób pisarze XIX w walczyli o ocalenie polskiej świ
Podaj, w jaki sposób kształtujemy pojęcia geometryczne w?ukacji wczesnoszkolnej i geoplan
Mikroekonomia - ściąga, Ekonomia to nauka, która analizuje, w jaki sposób społeczeństwo gospodaruje
w jaki sposób wkleić ramkę, Chomikowa Pomoc

więcej podobnych podstron