Zakończenie
W miarę upływu czasu podatek podlegał przemianom. Zmianom podlegały zarówno konstrukcje podatków, jak i systemy podatkowe oraz techniki wymiaru i poboru podatków, a także ich funkcje. Świadczenia na rzecz panującego przekształciły się w świadczenia na rzecz państwa i innych jednostek publicznoprawnych, a pobierane początkowo doraźnie, stały się w miarę potrzeby formą regularną. Świadczenie pobierane w naturze stało się świadczeniem o charakterze pieniężnym. Aż w końcu ukształtował się system współczesny. Obecnie systemy podatkowe charakteryzują się następującymi cechami:
Stosowanie kilku podatków - trzy, cztery są podstawą systemu dochodowego: PIT, CIT, VAT
Opodatkowanie dochodów, wydatków, majątku
Różne proporcje opodatkowania bezpośredniego i pośredniego (konkurencje podatkowe między krajami)
Duży stopień indywidualizacji obciążeniami w podatku PIT związanych ze zróżnicowaną progresją podatkową
Zróżnicowane instrumenty oddziaływania na gospodarkę, takie jak wakacje podatkowe, ulgi, zwolnienia, przyśpieszona amortyzacja
Władztwo podatkowe na szczeblu centralnym
Tendencje upraszczania systemów podatkowych oraz tendencje współpracy międzynarodowej w ramach podatków
Następuje zwiększenie dochodów publicznych poprzez zwiększanie dochodów z podatków pośrednich, a nie z podatków bezpośrednich.
Generalnie można zauważyć, że systemy podatkowe skłaniają się do realizacji liberalnej teorii podatków, czyli zwiększenia opodatkowania wydatków kosztem dochodów.
We współczesnych teoriach finansów również powszechnie przyjmuje się, że zasady podatkowe leżą u podstaw prawidłowego systemu podatkowego. Zaś wśród sformułowanych przez teorię finansów zasad podatkowych najczęściej wymieniane są zasady A. Smitha i A. Wagnera. Wprawdzie współczesne teorie formułują więcej zasad, jednak większość autorów zajmujących się tą problematyką nawiązuje do zasad podatkowych tych autorów, a nawet często je po prostu powtarza.
W Polsce jeszcze do niedawna świadomość podatkowa społeczeństwa by6ła bardzo niska, a to za sprawą tzw. teorii zanikania podatków w socjalizmie. Jednak wraz z wkroczeniem w gospodarkę rynkową coraz szersza grupa teoretyków podejmuje temat podatków. A zbliżające się wejście do unii Europejskiej w maju tego roku jest „kołem napędowym” do upodobnienia się polskich systemów z systemami Europy Zachodniej.