Granica jako nowy typ powieści.

Ogólnie rzecz biorąc, "Granica" jest powieścią tradycyjną, opartą na schematach znanych ze starszych powieści; stosuje jednak szereg zabiegów, mających na celu zwrócenie uwagi czytelnika na treść utworu, oraz na poruszaną tematykę;

Rzecz pierwsza: inwersja utworu; Nałkowska zaczęła opowieść od końca, właściwie zasygnalizowała zakończenie (koniec kariery Zenona Ziembiewicza i jego prawdopodobną śmierć), aby czytelnik zadał sobie pytanie: "dlaczego tak się stało?" i skupił całą swoją uwagę analizie wszystkich zdarzeń;

Stosuje wielowątkowość (prawie jak w Windows 95): prezentuje wiele ważnych aspektów sprawy; jednocześnie daje to możliwość zasygnalizowania bardzo wielu problemów, co skwapliwie wykorzystuje autorka; dowiadujemy się o nędzy i nastrojach biedoty, romansie głównego bohatera, jak i o historii psów (Fifka i Lulu); wszystkie motywy są kunsztownie połączone ze sobą i stanowią prezentacją skomplikowanej sieci wydarzeń, które prawie wszystkie mają wpływ na rozwój akcji; w sumie wymaga to niezwykłego skupienia ze strony czytelnika, gdyż inaczej traci się ważne elementy układanki i powieść staje się po prostu nudna;

Ciekawą sprawą jest narracja: prezentuje każdego bohatera z wielu punktów widzenia, oczami różnych bohaterów, daje także szeroki i pełny obraz ludzi, wydarzeń i zjawisk;

Ogólnie stanowi prezentację, zadumę i filozoficzne przemyślenie następujących problemów: kryteria oceny ludzkiego zachowania (Ziembiewicz), zależność człowieka od schematów, polityczno-społeczne aspekty rządów w Polsce międzywojennej i ich skutki, zjawiska występujące w różnych warstwach społecznych oraz samo występowanie warstwowości;

---