10. FALE, ELEMENTY TERMODYNAMIKI I HYDRODY-NAMIKI.
10.4. Fala sprężysta w ciele stałym.
Pręt poddawany jest sile ściskającej lub rozciągającej, która wytwarza wewnątrz niego naprężenia.
Z prawa Hooke'a dla pręta o długości l ⇒
Naprężenie wewnątrz pręta:
gdzie ε jest względną zmianą długości pręta.
Rozwinięcie zmian zaburzenia falowego w kierunku X (rozchodzenia się fali) :
Siły wywołujące naprężenia:
Siła wypadkowa:
a więc po uproszczeniu otrzymujemy:
Dla 1 - wymiarowej fali w ciele stałym:
stąd
Własności sprężyste ciała stałego (moduł Younga) są anizotropowe, a więc prędkość fali zależy od kierunków krystalograficznych w których się ona rozchodzi.
10.5. Fale sprężyste w gazach.
Przemiana adiabatyczna (Q = 0 - brak wymiany ciepła z otoczeniem).
Siła działająca na element Δx o powierzchni S:
gdzie p' = p + Δp
a zatem podobnie jak dla ciała stałego można zapisać:
stąd po uproszczeniu:
Z równania adiabaty
gdzie
równy jest stosunkowi ciepła molowego przy stałym ciśnieniu, do ciepła molowego przy stałej objętości.
otrzymujemy po podstawieniu
czyli
gdzie
rozwijając w szereg dla x <<1 (1 + x)χ =1 + χ⋅ x +....
otrzymujemy:
Stąd:
Rozwijając z kolei w szereg (dla x<<1) wyrażenie
otrzymujemy:
Chcąc obliczyć szybkość rozchodzenia się fal w gazie różniczkujemy:
pamiętając że
podstawiamy
a zatem
Z równania stanu gazu doskonałego pV = nRT gdzie liczba moli
a zatem szybkość fali
co oznacza, że v ~
wykładnik χ zależy od rodzaju gazu.
Rozkład Maxwella-Boltzmanna prędkości cząsteczek:
gdzie m - masa cząsteczki;