Współpraca szkoły z rodzicami
Szkolenie doskonali umiejętności kontaktu z rodzicami, dostarcza narzędzi do poprawy współpracy szkoła - dom, pokazuje łatwe rozwiązania trudnych spraw.
Adresaci szkolenia: wszyscy nauczyciele
Czas trwania szkolenia: 6 godzin
Szczególne warunki udziału: w szkoleniu powinni brać udział przede wszystkim wychowawcy, dyrekcja, pedagog szkolny. Grupa szkoleniowa powinna liczyć nie mniej niż 10 osób i nie więcej niż 20 osób.
Termin zgłoszenia: miesiąc przed planowanym szkoleniem
Opis szkolenia: szkolenie może stanowić samodzielną całość lub być częścią pakietu szkoleń dotyczących tworzenia w szkole systemu przeciwdziałania agresji i przemocy rówieśniczej. Prowadzone jest metodami aktywnymi.
Zakładane efekty szkolenia:
Polepszenie współpracy rodziców ze szkołą
Wzrost zaangażowania i zaktywizowanie rodziców na rzecz działań klasy i szkoły
Wzrost umiejętności przekazywania trudnych informacji
Wzrost umiejętności radzenia sobie w czasie spotkań z rodzicami
Poruszane zagadnienia:
1. Zasady dobrego kontaktu - co może wpływać na poprawę relacji nauczyciele - rodzice
2. Zapobieganie trudnościom w kontaktach z rodzicami
3. Wspomaganie rodziców w ich roli wychowawczej
4. Rozwiązywanie trudnych sytuacji - rozmowy z rodzicami
Stosowane metody podczas szkolenia: wykład, dyskusja, praca w grupach, scenki.
Jak skutecznie współpracować z rodzicami?
|
Jak sprawić, aby współpraca z rodzicami była owocna i przyjemna - dowiesz się podczas szkolenia: Jak skutecznie współpracować z rodzicami? |
Adresaci szkolenia: nauczyciele, wychowawcy, pedagodzy, psycholodzy szkolni.
Czas trwania szkolenia: 6 godzin
Termin zgłoszenia: miesiąc przed planowanym szkoleniem
Zakres tematyczny szkolenia:
- Co ułatwia i co utrudnia współpracę między rodzicami i nauczycielami
- Korzyści wynikające ze współpracy między nauczycielami i rodzicami
- Postawy i zachowania rodziców utrudniające współpracę
- Oczekiwania rodziców wobec szkoły/nauczycieli
- Formy współpracy z rodzicami (zebrania, rozmowy indywidualne, spotkanie trójstronne: rodzic-uczeń-nauczyciel)
- Techniki i umiejętności ułatwiające współpracę z rodzicami
- Trudne sytuacje podczas zebrań z rodzicami
- Co możemy razem z rodzicami zrobić w szkole
- Prawa i obowiązki rodziców w szkole
Zakładane efekty szkolenia:
Po szkoleniu uczestnicy:
- Będą potrafili zaplanować efektywną współpracę z zespołem rodziców.
- Nawiążą lepsze relacje z rodzicami swoich uczniów.
- Poznają ciekawe formy współpracy z rodzicami
- Zdobędą umiejętności radzenia sobie w trudnych sytuacjach związanych z kontaktami z rodzicami
- Zapoznają się z prawami i obowiązkami rodzica w szkole
Stosowane metody pracy podczas szkolenia: praca w grupach, prezentacja, debata, symulacja
Cele: |
Nauczyciele
|
Scenariusz Szkolenia Rady Pedagogicznej pt. „Współpraca z rodzicami”
1. Publikacje polecane nauczycielom dotyczące tematu współpracy z rodzicami:
I. Dzierzgowska - „Rodzice w szkole”
C. J. Christopher - „Nauczyciel - rodzic skuteczne porozumiewanie się”
M. Bobiuch - „Jak współpracować z rodzicami trudnych uczniów”
2. Normy i akty prawne dotyczące wychowania:
Rozporządzenie MENiS - Odpowiedzialność za wychowanie ponoszą rodzice, szkoła jedynie wspomaga tą funkcję.
Konstytucja RP - Rodzice mają prawo do wychowania dzieci według swego światopoglądu
Wychowanie jest pełnoprawną funkcją szkoły
Wychowanie musi być spójne w rodzinie i w szkole
Wychowanie musi być oparte na wartościach i wzorcach wychowawczych
3. Rozpoczynając współpracę z rodzicami należy:
wyjaśnić znaczenie podstawowych pojęć z obszaru wychowania, np. asertywność
ustalić zakres indywidualnego podejścia
sprecyzować zasady przepływu informacji
określić potrzeby w zakresie imprez klasowych i zajęć dodatkowych
określić formy i częstotliwość kontaktów.
4. Wyżej wymienione cele można osiągnąć np. za pomocą badań ankietowych:
Ankieta dotycząca sposobów kontaktów z rodzicami
Jaki sposób kontaktu ze szkołą Państwu odpowiada? Proszę podkreślić wybrane formy
Wywiadówki
Dni otwarte
Indywidualne spotkania w szkole
Wspólne imprezy z nauczycielami i uczniami - pikniki, wycieczki itp.
Szkolenia dla rodziców organizowane przez szkołę
Pisemna opinia o postępach dziecka
Pisemne opinie o działaniach podejmowanych przez szkołę
Współpraca w Radzie szkoły
Inne (jakie?)
Ankieta dotycząca oczekiwań rodziców wobec szkoły
Co szkoła powinna zrobić, aby Państwo chętnie z nią współpracowali?
Powinna dostarczać pełnej informacji o ludziach i życiu szkoły
Pomóc w powstaniu przedstawicielstwa rodziców lub Rady Szkoły
Zapewnić odpowiednie miejsce na spotkania z rodzicami
Zachęcać rodziców do włączania się w sprawy szkoły
Zbierać opinie rodziców na temat szkoły i liczyć się z nimi
Traktować rodziców przyjaźnie i z szacunkiem
Wspierać działania wychowawcze rodziców.
Ankieta dotycząca oczekiwań rodziców w zakresie współdecydowania
O czym Państwa zdaniem rodzice powinni w szkole współdecydować?
O budżecie i wydatkach szkoły
O środkach finansowych gromadzonych przez rodziców
O prowadzonych programach autorskich
O zajęciach dodatkowych
O przydziale wychowawstwa
O nagrodach dla nauczycieli
O programie i metodach wychowawczych szkoły
O sposobie sprawowania opieki nad dziećmi
O systemie pomocy dzieciom w trudnej sytuacji losowej
O zajęciach wyrównawczych dla dzieci z kłopotami w nauce
O posiłkach wydawanych w szkole
O wyjazdach i wycieczkach wakacyjnych
O uroczystościach szkolnych
O wynikach nadzoru
O innych sprawach (jakich?)
5. Warunkiem dobrej współpracy z rodzicami jest umiejętność przeprowadzenia wywiadu z rodzicami na temat ewentualnej pomocy w pracy wychowawczej
kwestionariusz dla rodzica (podkreśl wybrany obszar)
Chciałbym pomagać w urządzaniu klasy (jeśli zgłosi się więcej niż jedna osoba podzielimy obowiązki między wszystkich chętnych)
Chciałbym pomagać w prowadzeniu zajęć. Proszę podać dni i godziny
Nie mogę się zobowiązać do regularnej pomocy, ale jeśli zostanę uprzedzony odpowiednio wcześniej, będę mógł czasem wziąć udział w zajęciach
Nie mogę niczego obiecać.
Proszę wymienić umiejętności i zainteresowania, o których mógłby Pan/i opowiedzieć dzieciom z naszej klasy.
6. W celu zacieśnienia współpracy z rodzicami w szkole można wprowadzić zasady pt. „Kodeks szkoły przyjaznej rodzicom”.
Rodzice z ufnością oddają szkole swój największy skarb. My - dyrekcja, nauczyciele i cały personel szkoły - wyrażamy wolę współpracy z rodzicami, tak aby wspólnie tworzyć najlepsze warunki rozwoju dziecka.
Będziemy starali się poznać oczekiwania rodziców. Są one dla nas wskazówką, jak organizować pracę w naszej szkole. Zadowolenie rodziców jest miarą jakości naszej pracy.
Będziemy uważnie słuchali informacji rodziców o potrzebach ich dzieci i o warunkach, które najlepiej będą sprzyjały rozwojowi naszych uczniów.
Rodzice są pierwszymi wychowawcami swoich dzieci. Będziemy się starali realizować program wychowawczy zgodny z wartościami uznawanymi w rodzinach naszych uczniów i akceptowany przez rodziców.
W trakcie pracy coraz lepiej poznajemy naszych uczniów. Będziemy rzetelnie i obiektywnie informować rodziców o postępach ich dzieci. Będziemy przekazywali rodzicom informacje o sukcesach ich dzieci, nie ukrywamy żadnych problemów, omawiamy je z rodzicami po to, aby wspólnie lepiej je rozwiązywać.
Będziemy uprzejmi, życzliwi, delikatni. Wiemy, jak rodzice głęboko przeżywają zarówno sukcesy, jak i porażki swych dzieci.
Widzimy bardzo wiele miejsca dla współpracy z rodzicami. Chcemy, aby rodzice dobrze się czuli w szkole, znaleźli tu swoje miejsce, tworzyli grupę ludzi, którzy mają podobne problemy i mogą się wzajemnie wspierać.
Rodzice mają prawo wypowiadania opinii na temat wszystkich spraw dotyczących ich dzieci. Uwagi rodziców staną się dla nas wskazówką do stałej poprawy jakości naszej pracy.
Rodzice powinni znać i rozumieć program nauczania - ich pomoc w nauce szkolnej i w odrabianiu pracy domowej przyczynia się do lepszych efektów uzyskiwanych przez ich dzieci.
10. Rodzice i nauczyciele mają wspólny cel : tworzenie warunków do jak najlepszego rozwoju ucznia. Współpraca jest warunkiem i drogą do sukcesu dzieci.
7. Zasady efektywnego kontaktu :
akceptacja i pozytywne nastawienie
uważne słuchanie
parafrazowanie (sprawdzanie i potwierdzanie sensu wypowiedzi przedmówcy)
poszerzenie zasobu informacji
unikanie ocen i uogólnień
unikanie interpretacji
stosowanie zasady FUO (mówię o Faktach, Ustosunkowuję się do nich oraz przedstawiam swoje Oczekiwania).
Za to, jaki jest świat uczenia się i życia dziecka odpowiedzialne są dzisiaj głównie dwie, uważające się za względnie autonomiczne, instytucje: rodzina i szkoła. Podstawowym problemem rodziców i wychowawców jest kształtowanie właściwych wzorców zachowań dzieci i młodzieży, co jest warunkiem prawidłowego rozwoju społecznego młodych ludzi. Wywieranie wpływu na kształtowanie nawyków jest rzeczą tym trudniejszą, że dzieci i młodzież podlegają wielu niekorzystnym wpływom począwszy od okresu życia płodowego (kiedy to mogą działać szkodliwe czynniki zaburzające ich późniejszy rozwój społeczny), aż po cały proces wychowawczy.
Wychowawcze oddziaływanie rodziny ma istotny wpływ na socjalizację dzieci i młodzieży w drodze nieświadomego często przekazywania wiedzy o otaczającym świecie wraz z wartościowaniem go i preferowaniem wzorów zachowań. To rodzice zapewniają dziecku zaspokojenie podstawowych potrzeb i umożliwiają nabywanie różnorodnych doświadczeń, będących podstawą życia i rozwoju. Od charakteru ich oddziaływań, stosowanych przez nich metod oraz form zależy w dużej mierze, to jak będzie przebiegał rozwój dziecka.
Szkoła- pojęcie wieloznaczne. Pochodzi z języka greckiego; schole-znaczy tyle, co spokój, czas przeznaczony na naukę. Współcześnie jest to instytucja oświatowo-wychowawcza koncentrująca się na realizowaniu celów i zadań kształcenia, wychowania oraz opieki szkolnej dzieci, młodzieży i dorosłych.
Edukacja i szkoła tworzą system, który odgrywa istotną rolę w życiu społeczeństwa, ułatwia jego działanie. Złożona struktura dzisiejszych społeczeństw wymaga bardziej wyspecjalizowanego kształcenia młodego pokolenia, czego nie mogłaby zapewnić rodzina. Z aktualnej sytuacji społecznej i ekonomicznej, w jakiej żyje dzisiaj rodzina, wynika głównie potrzeba integracji jej oddziaływań z pozostałymi podmiotami edukacyjnymi, które same do współpracy powinny dążyć. Postulat ten odnosi się przede wszystkim do szkoły. Wszystko po to, aby móc spożytkować potencjał edukacyjny tkwiący bez wątpienia w rodzinie i szkole w odniesieniu do ucznia. Niezmiernie istotne są jednolite zasady postępowania wszystkich dorosłych w stosunku do dziecka (ucznia). We wzajemnych kontaktach ważne jest, aby rodzice i nauczyciele byli sprzymierzeńcami. Tylko razem można stworzyć właściwy klimat wychowawczy. Współpraca szkoły z rodzicami jest warunkiem sukcesu dzieci i młodzieży. Waldemar Segiet podkreśla, że przeciętnie dziecko w naszym społeczeństwie przeważnie woli bezpieczny, uporządkowany, dający się przewidzieć świat, na który można liczyć, w którym nie zdarzają się rzeczy niebezpieczne, nieoczekiwane, nie dające się kontrolować, w którym istnieją wszechpotężni rodzice, chroniący i zabezpieczający przed doznaniem jakiejś szkody, a także kompetentni nauczyciele, którzy reprezentując wysokie walory osobiste oraz mistrzostwo w oddziaływaniu pedagogicznym stanowią oparcie dla uczniów. Rozwój młodego człowieka przebiega właściwie, gdy relacje pomiędzy nauczycielami i rodzicami są potwierdzane, wspomagane zaufaniem, zgodnością celów oraz ma miejsce równowaga sił. Klasy, w których rodzice uczniów intensywnie współpracują ze szkołą są średnio o 1,1 stopnia lepsze od klas, gdzie rodzice współpracują mniej intensywnie.
Na podstawie publikacji naukowych oraz badań prowadzonych na temat współdziałania szkoły i rodziny (M. Winiarski, W. Segiet) można stwierdzić, że zdecydowana większość nauczycieli i rodziców poddana sondażowi opinii w sprawie wzajemnej ich współpracy, docenia jej znaczenie dla prawidłowego rozwoju dzieci. Właściwa współpraca z rodzicami może okazać się wielką pomocą w likwidowaniu trudności w nauce i zachowaniu własnego dziecka. Ich udział jest niezbędny, ponieważ nauczyciele nie mogą być jednymi wychowawcami i nauczycielami dziecka. „Współdziałanie i uzgadnianie postępowania rodziców i nauczycieli, wzajemne „utwierdzenie autorytetów” jest jedną z lepszych metod wychowawczych.
W toku bezpośredniej realizacji zadań w dziedzinie kształcenia, wychowania i opieki nad dziećmi i młodzieżą, a także tworzenia optymalnych warunków dla procesu edukacyjnego w szkole i domu rodzinnym współpraca szkoły i rodziców może przejawiać się w następujących formach:
Kontaktowanie się rodziców z nauczycielem (rozmowy, korespondencja);
Uczestnictwo i współorganizacja imprez klasowych, szkolnych;
Świadczenie usług, praca na rzecz klasy, szkoły:
Wspólne rozwiązywanie problemów wychowawczych, dydaktycznych;
Oferowanie gotowości współpracy, popieranie akceptacja pracy nauczyciela;
Praca wyrównawcza z dzieckiem pod kierunkiem nauczyciela;
Uzgadnianie wspólnego postępowania, współdecydowanie z nauczycielem o planach wobec dziecka;
Wspólne określanie zdolności dziecka;
Prowadzenie niektórych zajęć, pomoc w realizacji zamierzeń edukacyjnych nauczyciela;
Opieka nad dziećmi podczas wyjść klasy do kina, muzeum, teatru itd.;
Udzielanie szkole wsparcia finansowego;
Praca w radzie klasy, szkoły, komitecie rodzicielskim.
Przy współpracy szkoły i rodziny niezbędna jest wymiana informacji. Szkoła może informować rodziców o: celach i zadaniach wychowania i opieki nad dziećmi i młodzieżą w szkole oraz warunkach ich realizacji; stanie potrzeb w zakresie opieki i wychowania w środowisku i udziale szkoły w ich rozpoznawaniu; prowadzonych pracach nad doskonaleniem pracy szkoły; osiągnięciach w zakresie pracy dydaktyczno - wychowawczej i opiekuńczej, ich uwarunkowaniach, napotykanych trudnościach i sposobach ich przezwyciężania; Szkoła powinna również otrzymywać informacje od rodziców w zakresie: warunków i organizacji życia dzieci w domu i najbliższym otoczeniu; stanie opieki i wychowania w domu, trudnościach w tym zakresie, stosowanych formach i metodach; własnych pomysłach dotyczących usprawnienia działalności opiekuńczo-wychowawczej szkoły itp.
Istotną płaszczyzną w zakresie współpracy szkoły i rodziców jest wzajemne dostarczanie środków do działania np. udostępnianie literatury pedagogicznej rodzicom, udostępnianiu pomieszczeń, wypożyczanie sprzętu muzycznego, sportowego. Rodzina także może wspomagać szkołę poprzez wykonywanie remontów, przywóz drewna opałowego itp.
Szkoła i rodzina powinny uzgadniać zasady formy i metody działania oraz wzajemne wymagania w tym zakresie. W szczególności wyłaniania zadań opiekuńczo-wychowawczych; korelacji treści, form i metod oddziaływania pedagogicznego na dziecko w szkole i domu rodzinnym jak i dostosowania organizacji pracy szkoły.
Niezwykle pożądane są wzajemne działania wspomagające rodzinę i szkołę. W tym zakresie szkoła może: udzielać porad, w jaki sposób organizować życie w rodzinie; pomagać w rozwiązywaniu trudności wychowawczych; rozwijać formy edukacji pedagogicznej dla rodziców w szkole; kierować ich do placówek specjalistycznych; organizować formy zajęć wolnoczasowych wspólnych dla rodziców i ich dzieci itp. Natomiast rodzice w tym zakresie mogą wspomagać szkołę po przez włączenie się do diagnozy potrzeb pracy opiekuńczo-wychowawczej w środowisku; rozbudzaniu zainteresowań całej społeczności lokalnej sprawami edukacji dzieci i młodzieży; udzielaniu pomocy szkole przy ustalaniu zadań w zakresie kształcenia i opieki, a także opracowywaniu planu ich realizacji.
Współpraca pomiędzy szkołą i rodzicami, choć tak korzystna z punktu widzenia potrzeb rozwojowych dziecka, w wielu środowiskach lokalnych jest
jednostronna i ograniczona.
Obecnie dostrzega się kryzys w rozwoju moralnym i kulturowym dzieci i młodzieży. Dom rodzinny nie zawsze wspomaga w rozwoju emocjonalnym, co ma swoje konsekwencje w zachowaniach uczniów i szukania wsparcia wśród grup rówieśniczych, nierzadko destruktywnych. Wiele rodzin wykazuje dysfunkcje i patologie społeczne, brak umiejętności komunikowania się z dorastającymi i buntującymi się nastolatkami. Pogłębiający się kryzys wartości u młodzieży oraz brak ideałów i autorytetów powoduje wzrastające tendencje do działań niezgodnych z normami przyjętymi przez społeczeństwo. Przyczyn, które mogą prowadzić do powstawania nieakceptowanych społecznie zachowań wśród młodzieży należy upatrywać w indywidualnych właściwościach jednostki oraz w trzech podstawowych środowiskach mających wpływ na wychowanie młodych ludzi, do których należą: dom rodzinny, szkoła, grupa rówieśnicza.
Wśród pojawiających się, nieakceptowanych społecznie zachowań u młodzieży można wyróżnić:1) palenie tytoniu, picie alkoholu, wulgaryzm, przemoc; 2) zachowania charakterystyczne tylko dla tej grupy wiekowej, tj. wagary, przedwczesne współżycie seksualne; 3)działania przestępcze i narkomanię.
Aby przeciwdziałać pojawiającym się patologiom w zachowaniach dzieci i młodzieży, konieczne jest współdziałanie rodziny i szkoły w zakresie podejmowanych działań, które byłyby realizowane jednakowo przez rodziców i szkołę.
1. Idea wiodąca programu innowacyjnego Współpraca z rodzicami
Ideą wiodącą programu Współpraca z rodzicami jest współpraca nauczyciela z rodzicami, a w efekcie tego równomierny rozwój psychiczny, fizyczny i duchowy dziecka; ukształtowanie człowieka edukabilnego, twórczego, samodzielnego oraz potrafiącego pracować w grupie czy zespole.
Rodzina i szkoła są środowiskami, które mają niewątpliwie największy wpływ na rozwój dzieci, powinny więc współdziałać ze sobą, aby dostarczyć im możliwie najwięcej doświadczeń niezbędnych do pełnego rozwoju. Efektywna współpraca między rodzicami i nauczycielami przynosi korzyści zarówno nauczycielom jak i rodzicom, lecz przede wszystkim samym dzieciom.
Rodzice są nieocenionym źródłem informacji o swoich dzieciach, o ich słabych i mocnych stronach, potrzebach, zainteresowaniach, stresach, jakim dziecko podlega, jego strategiach radzenia sobie z trudnościami. Dzięki rodzicom nauczyciel ma szansę spojrzeć na ucznia z szerszej perspektywy, lepiej zrozumieć jego szkolne funkcjonowanie. Jest to niezwykłe ważne zwłaszcza wtedy, gdy dziecko ma jakieś kłopoty w nauce lub swoim zachowaniem przysparza nauczycielowi trudności. Niełatwo sobie wyobrazić skuteczne rozwiązywanie problemów wychowawczych z uczniami bez udziału rodziców. Niezwykle ważna jest też ich rola w samym procesie nauczania, zwłaszcza w początkowych etapach edukacji dziecka. Rodzice mogą wspierać pracę dydaktyczną nauczyciela, kontrolując postępy dziec-ka, motywując je do systematycznej pracy, pomagając dziecku w pokonywaniu trudności, zapewniając mu odpowiednie warunki do uczenia się i wytwarzając jego pozytywne nastawienie do nauki, nauczycieli i szkoły.
Wiedza rodziców na temat szkolnego funkcjonowania dziecka pozwala rodzicom lepiej poznać rzeczywiste możliwości i dzięki temu formułować bardziej adekwatne wymagania i oczekiwania wobec niego, skuteczniej mu pomagać wtedy, gdy ma trudności. Możliwość współpracy ze szkołą może też dawać rodzicom poczucie wpływu na to, co się dzieje z ich dziećmi, czego i w jaki sposób są uczone, jak są traktowane.
Rodzic od pierwszych dni życia dziecka wiedzie prymat w wycho-waniu, jest pierwszym, najważniejszym wychowawcą młodego człowieka, nauczyciel natomiast może nadawać kierunek i ton wychowaniu, wpływając na rozwój ucznia i przyczyniając się do powstawania wielu pozytywnych wartości. Nauczyciel musi bardzo dużo zrobić, aby pomóc rodzicom zrozumieć, że to właśnie oni odgrywają znaczącą rolę w wychowaniu i kształceniu dziecka, i włączyć ich w życie szkoły. Rodzice są najważniejszymi wychowawcami i nauczycielami dziecka. Każdej szkole powinno zależeć na tym, aby rodzice zechcieli konstruktywnie włączyć się w jej życie. Myślę, że dobre wzajemne relacje będą wtedy, gdy będę ich często zapraszała do szkoły, do udziału w różnych imprezach, gdy pomogę zrozumieć rodzicom, co i dlaczego w szkole się dzieje, jakie kompetencje ma nauczyciel, co powinien "dać" szkole (swojemu dziecku) rodzic, jak ma wspierać własne dziecko w szkolnym bytowaniu i w szkolnym rozwoju.
Obie strony powinny jasno sprecyzować swoje oczekiwania, wykazać inicjatywę i nakreślić ramy współpracy.
Dziecko spełnia różne role: w szkole jest uczniem, w domu synem, córką, na podwórku kolegą. Jego układanie się ze światem i przyjmowanie wartości będzie lepsze, gdy kierujący jego wychowaniem nauczyciele będą dobrze porozumiewali się z jego rodzicami.
Szkoła (nauczyciel), by mieć szansę na dobre wychowanie ucznia, na jego rozwój, pielęgnowanie wartości ogólnoludzkich, by mieć autorytet musi tworzyć płaszczyznę porozumienia z rodzicami, musi zdobyć zaufanie rodziców, przezwyciężyć ich niechęć i bierność.
Zreformowana szkoła stawia nauczyciela w innej roli i o wiele więcej od niego wymaga. Metody aktywne, innowacje stosowane w czasie zajęć lekcyjnych to sposoby na zobaczenie tego, co robi na co dzień. Nauczyciel - innowator na lekcjach i poza nimi niosąc nowe metody pracy, przyczynia się do powstania wielu pozytywnych wartości. Ponadto uczniowie stają się współtwórcami zajęć i nawiązuje się pomiędzy nimi i nauczycielem lepszy kontakt.
Współpracę z rodzicami ujęłam w trzech kategoriach:
Imprezy, uroczystości szkolne i klasowe
Spotkania z rodzicami
Życie klasy
W każdej z nich zostały przydzielone zadania do wykonania dla nauczyciela, rodziców i uczniów. Będzie to sprzyjało integracji i wspólnemu zaangażowaniu się w życie klasy i szkoły. W pierwszym roku nauki zaangażowanie rodziców i nauczyciela będzie większe niż zaangażowanie dzie-ci. W latach następnych, w miarę dorastania, dzieci będą przejmowały obowiązki i zadania od rodziców i nauczyciela. Staną się inicjatorami, pomysłodawcami, organizatorami i wykonawcami. Natomiast rola nauczyciela i rodziców będzie się stopniowo ograniczała do roli doradców i pomocników.
Tematyka imprez i uroczystości szkolnych i klasowych jest zgodna z planem wychowawczym szkoły oraz planem pracy wychowawcy klasowego. Życie klasy obejmuje akcje organizowane na rzecz środowiska przez nauczyciela i uczniów, opiekę nad izbą lekcyjną oraz wyjazdy do kina, teatru, pikniki i wycieczki szkolne.
Zaproponowałam trzy formy spotkań z rodzicami:
Spotkania indywidualne
Spotkania zbiorowe
Rodzic na lekcji
Spotkania indywidualne z rodzicami są bardzo częstą formą kontaktowania się w szkole, gdzie pracuję. Są one uzupełniane porozumiewaniem się telefonicznym i listownym. Osobiste spotkania wychowawcy z rodzicami są naturalnym i stałym elementem współpracy między szkolą a rodziną. Ułatwiają zrozumienie dziecka, przyczyn jego ewentualnych trudności w nauce, kłopotów w relacjach z rówieśnikami oraz zachowań problemowych w szkole. Kontakty indywidualne dotyczą także pomocy ze strony rodziców w organizowaniu życia klasy i szkoły.
Spotkania zbiorowe to tzw. wywiadówki i spotkania okolicznościowe. Bardzo ważny jest sposób przekazywania informacji bieżących. Nie należy ograniczać się do zawiadamiania rodziców jedynie o nowych zarządzeniach administracji szkolnej, terminach wnoszenia składek. Należy opowiedzieć rodzicom o tym, co obecnie dzieje się w szkole i w klasie, jakie uroczystości odbędą się w najbliższym czasie, jakie zaplanowano wycieczki i inne imprezy dla dzieci oraz rodziców, jakie przedstawienia moż-na obejrzeć, jak działają koła zainteresowań, jakie zajęcia pozalekcyjne są dostępne. Takie szersze informowanie ma na celu przybliżenie rodzicom życia szkoły i zachęcenie ich do uczestnictwa. Na takich spotkaniach wspólnie też trzeba rozwiązać problemy, jeżeli zaistnieją oraz podjąć wiele decyzji.
"Przydatne są zasady: mów krótko, na temat, bez zbytnich dygresji, z wyczuciem, kulturą języka. […] Czego się wystrzegać? Udzielania rad i wskazówek w formie pouczeń, gotowych rozwiązań, toczenia sporów, negatywnego diagnozowania, interpretowania i wyrokowania, generalizowania, bagatelizowania, manipulacji i osądzania, oceniania rozmówcy, niedo-puszczania do głosu bądź przerywania wypowiedzi […] działania na prze-kór, abstrahowania, omijania wiodącego problemu i poruszania zagadnień nieistotnych."
Uważam, że bardzo ważne jest poinformowanie wcześniej rodziców o programie oraz orientacyjnym czasie trwania zebrania. Po każdym zebraniu należy zarezerwować trochę czasu na krótkie rozmowy indywidualne. Przed wywiadówką często przygotowuję z uczniami jakąś formę prezentacji osiągnięć wszystkich uczniów, na przykład prace plastyczno - techniczne. Na zebraniu poruszam tylko problemy dotyczące całej grupy uczniów. Zachęcam rodziców do zadawania pytań, wypowiadania swoich opinii, zgłaszania pomysłów.
Popularną formą włączania rodziców w życie szkoły i klasy jest zapraszanie ich na różnego rodzaju uroczystości klasowe i szkolne z okazji świąt, ważnych rocznic itp. W zależności od charakteru uroczystości spotkania te spełniają odmienne funkcje. Udział rodziców w akademiach i ape-lach jest okazją do poznania osiągnięć uczniów i tradycji szkoły. Obecność matek i ojców na uroczystych rozpoczęciach i zakończeniach roku szkol-nego, ślubowaniu klas pierwszych stwarza okazję do przeżywania razem z dziećmi ważnych dla nich wydarzeń.
Spotkania nieformalne, na przykład pikniki, w których uczestniczą dzieci wraz ze swoimi rodzicami i nauczyciel odgrywają bardzo ważną rolę w integracji grupy uczniów, rodziców i nauczyciela. Imprezy takie mają atrakcyjny program: konkurencje sportowe i zabawy, konkursy, quizy, w których mogą brać udział nie tylko dzieci, lecz i dorośli. Swobodna atmosfera zabawy sprzyja nawiązywaniu bliższych i mniej formalnych relacji między rodzicami i nauczycielami.
Podobną funkcję mogą spełniać kameralne spotkania klasowe, na przykład z okazji świąt Bożego Narodzenia, Dnia Matki. Przygotowując takie spotkania kieruję się zawsze zasadą, że występują w nich wszystkie dzieci z klasy, a nie tzw. "etatowi artyści".
"Rodziców się oskarża, ale się ich nie szkoli - stwierdza T. Gordon". Przygotowując ten program zaplanowałam udział rodziców w lekcjach oraz warsztatach. Mają one służyć pedagogizacji rodziców. Jednak daleka jestem od pouczania dorosłych czytając referaty na temat postępowania z dzieckiem w wychowaniu i nauczaniu, dlatego spotkania tego typu będę prowadziła metodą warsztatową. Pozwoli to wczuć się rodzicom w sytuację szkolną dziecka, Będąc obserwatorem na lekcji rodzic pozna metody i formy pracy oraz zobaczy zaangażowanie swojego dziecka na lekcji, jego sukcesy i porażki. Poza tym zaobserwuje funkcjonowanie dziecka w grupie rówieśniczej.
2. Treści kształcenia i wychowania programu innowacyjnego Współpraca z rodzicami
Program Współpraca z rodzicami ma budzić aktywność uczniów, nauczyciela i rodziców oraz wdrażać do życia w społeczności szkolnej.
Zastosowanie różnorodnych metod i form pracy z uczniami i rodzi-cami: wyjaśnień, opisów, dyskusji, rozwiązywania problemów, dialogu, ćwiczeń, wykonywania zadań wytwórczych, wycieczek, spacerów, pikni-ków; pracy jednostkowej, grupowej i zbiorowej; wykorzystanie różnych środków dydaktycznych: nagrań CD i VHS, kart pracy, kart kreatywnych, wierszy, piosenek i przedstawień teatralnych będzie sprzyjało usprawnieniu pracy dydaktyczno - wychowawczej oraz wzajemnych oddziaływań na-uczyciela, uczniów i rodziców.
Treści będą realizowane na płaszczyznach:
Imprezy, uroczystości szkolne i klasowe.
Spotkania nauczyciela z rodzicami.
Życie klasy.
Imprezy, uroczystości szkolne i klasowe:
apele okolicznościowe,
akcja Sprzątanie Świata,
ślubowanie klas pierwszych,
Andrzejki,
Mikołajki,
Wigilia klasowa,
Święto Babci i Dziadka,
bal karnawałowy,
Święto Wiosny,
Światowy Dzień Ziemi,
Dzień Matki,
Dzień Dziecka,
Dzień Sportu Szkolnego,
RAMBIT Turniej sportowo - miedzowy.
Spotkania nauczyciela z rodzicami:
dotyczące organizacji imprez oraz uroczystości szkolnych i klaso-wych,
pierwsze spotkania organizacyjne w nowym roku szkolnym,
spotkania okresowe, tzw. wywiadówki,
Dzień Otwartej Szkoły,
warsztaty dla rodziców.
Życie klasy:
zbiórka żołędzi i kasztanów,
zbiórka odzieży używanej,
zbiórka zużytych baterii,
dokarmianie ptaków,
rodzic na lekcji,
opieka nad izbą lekcyjną,
spacery, pikniki, wycieczki.
Uwagi:
Ewaluację programu stanowią ankiety dla uczniów i rodziców na temat współpracy ze szkołą.
Ankiety należy przeprowadzić na koniec roku szkolnego w klasie I, II, i III.
Przez cały czas trwania programu będzie prowadzona kronika klasy.
3. Cele programu innowacyjnego Współpraca z rodzicami
Chcąc właściwie wychowywać musimy współpracować; rodzice między sobą, rodzice z nauczycielem, wychowawcą dziecka, nauczyciele między sobą, tworząc w szkole program wychowawczy; rada pedagogiczna z radą rodziców, szkoła z organizacjami lokalnymi i instytucjami zajmują-cymi się dziećmi. Termin współpraca pojawia się często także wtedy, kie-dy zaczynamy mówić o integracji grup, środowisk, społeczeństw. "[…] warto współpracować, gdyż współpracując można zdziałać więcej, można zrobić to, co samemu zrobić trudno. […] Poza tym razem ciekawiej, a partnerzy to nieocenione źródło wiedzy i szansa na bezpłatne szkolenie. Razem też można wymyślić coś, na co każdy z osobna nie wpadłby nigdy. Współpraca jest też tańsza i bardziej efektywna - stwarza okazję do mak-symalnego wykorzystania posiadanych zasobów i to tak, by wszyscy byli zadowoleni".
Chciałam zdziałać więcej, dlatego przygotowałam program innowa-cyjny Współpraca z rodzicami. Program autorski jest "szansą na realizację siebie w proporcjonalnym dawaniu i braniu (i to zarówno przez ucznia jak i nauczyciela)".
Będąc autorką tego programu założyłam sobie, że:
W wyniku realizacji programu RODZIC będzie:
poznawał nauczyciela i swoje dziecko,
wymieniał informacje i doświadczenia,
uczestniczył w pedagogizacji,
tworzył lepsze warunki rozwoju dzieci oraz warunki bytowe,
poznawał szkolne funkcjonowanie dziecka,
uczestniczył w spotkaniach okolicznościowych i wywiadówkach,
koordynował życie szkolne i klasowe uczniów,
otaczał opieką dzieci podczas imprez, uroczystości, pikników i wy-cieczek,
pomagał pokonywać trudności edukacyjne i wychowawcze.
W wyniku realizacji programu NAUCZYCIEL będzie:
poznawał rodziców i dzieci,
pedagogizował rodziców,
wymieniał informacje i doświadczenia,
tworzył lepsze warunki rozwoju dzieci oraz warunki bytowe,
poznawał funkcjonowanie dziecka w domu,
prowadził wywiadówki,
organizował spotkania okolicznościowe, życie klasy,
otaczał opieką dzieci,
zwiększał zaangażowanie rodziców w życie klasy i szkoły,
porozumiewał się z rodzicami w wielu kwestiach,
organizował proces dydaktyczny,
usprawniał pracę wychowawczą szkoły poprzez koordynację i ujed-nolicenie oddziaływań wychowawczych.
Dzięki realizacji programu UCZEŃ będzie:
uczestniczył w imprezach, uroczystościach szkolnych i klasowych,
współtworzył przebieg życia klasowego,
wykonywał dodatkowe zadania,
integrował się z rówieśnikami, nauczycielem i rodzicami,
prezentował swoją pracę i osiągnięcia,
wszechstronnie się rozwijał,
uczył się, bawił się.
4. Procedury osiągania celów w programie in-nowacyjnym Współpraca z rodzicami
Jednym z głównych zadań szkolnego programu wychowawczego jest rozwijanie dialogu, partnerstwa i współdziałania między nauczycielami a rodzicami. Współpraca jest bowiem konieczna dla dobra wychowania i kształcenia. Brak wspólnej płaszczyzny wychowawczej, przekazywanych zasad i wartości wprowadza chaos w życiu młodego człowieka.
Warto dążyć do znalezienia wspólnej płaszczyzny porozumienia obu stron, które mogą wzajemnie uzupełniać się w działaniu.
Istotą programu innowacyjnego Współpraca z rodzicami jest syste-matyczna i wielopłaszczyznowa praca na linii uczeń - nauczyciel - rodzic. Program sprzyja rozwojowi uczniów, nauczyciela i rodziców. Skupia się on na życiu klasy w środowisku szkolnym i pozaszkolnym.
W programie Współpraca z rodzicami przedstawione zostały: idea programu; treści kształcenia i wychowania; cele programu; procedury osią-gania celów, to jest warunki realizacji oraz metody, formy i środki; scena-riusze zajęć oraz propozycje ewaluacji.
W aneksach zamieszczono wzór ankiet dla rodziców dotyczących ewaluacji warsztatów dla rodziców w klasie I oraz imprezy integracyjnej w klasie III.
4.1. Warunki realizacji programu innowacyjnego Współpraca z rodzicami
Inspiracją do utworzenia programu była dotychczasowa efektywna współpraca z rodzicami w Szkole Podstawowej w Polanowie (okres 3 lat), a w szczególności bardzo dobry kontakt w rodzicami klasy I b w bieżącym roku szkolnym 2004/2005 (wrzesień - grudzień), szereg zadań przydzielo-nych mi w pracy dydaktyczno - wychowawczej.
Jest on przygotowany dla rodziców uczniów klas I - III. Będzie re-alizowany w poszczególnych klasach. Imprezy, uroczystości szkolne i kla-sowe, spotkania z rodzicami oraz wszelkie formy z "życia klasy" będą od-bywały się od września do czerwca zgodnie z kalendarzem imprez i uro-czystości szkolnych oraz planem pracy wychowawcy.
Bazę kształcenia i wychowania stanowią różne treści: społeczne, zdrowotne, przyrodnicze, ekologiczne, artystyczne.
Do warunków mających wpływ na osiąganie zamierzonych celów należy zaliczyć: warunki podmiotowe (uczniowie i nauczyciel), warunki szkolne (materialne i społeczne), warunki pozaszkolne (rodzice).
Różnorodna aktywność ucznia, nauczyciela i rodzica wspiera jego rozwój, dlatego należy zorganizować wspólnie miejsca edukacji i zabawy szkolnej i pozaszkolnej (zajęcia, spotkania w terenie). Miejsce edukacji w szkole wymaga odpowiedniego przygotowania pomieszczenia klasowego i bazy materialnej, to znaczy pomocy wykorzystywanych w procesie dydak-tyczno - wychowawczym. Pomieszczenie klasowe powinno być funkcjo-nalne z możliwością prowadzenia zajęć (warsztatów) w zespole, w grupach i indywidualnie. Powinny znajdować się szafy, regały, tablice ścienne. W klasie tej musi się też znajdować miejsce na kąciki tematyczne. Niezbędne też są środki audiowizualne: telewizor, kamera, aparat fotograficzny - organizuje nauczyciel magnetowid - przygotowują rodzice magnetofon, odtwarzacz CD, aparat cyfrowy - odpowiedzialna szkoła
Niektóre zajęcia (spotkania) będą odbywały się w terenie we współ-pracy z rodzicami i pracownikiem Nadleśnictwa Polanów.
Przed zajęciami w terenie, wycieczkami, uczniowie (rodzice) zostaną zapoznani z celami zajęć (imprezy) oraz wspólnie będą ustalać zasady bez-piecznego poruszania się po jezdni, drogach, bezpiecznego korzystania ze środków lokomocji (PKS) oraz bezpieczeństwa w czasie spotkań tereno-wych.
Bardzo ważnym warunkiem wpływającym na skuteczność oddzia-ływań w szkole na linii uczniowie - nauczyciel - rodzice ma aktywne za-angażowanie się rodziców. Pomoc materialna rodziców (środki finansowe), a także udzielanie różnorodnej pomocy swoim i innym dzieciom, dostar-czanie przez rodziców materiałów i sprzętu (farby malarskie, magnetowid) osobista praca (malowanie ścian w izbie lekcyjnej) - wszystko to ma wpły-wać na jakość pracy w klasie.
4.2. Metody, formy i środki w realizacji programu innowacyj-nego Współpraca z rodzicami
W programie zastosowano następujące metody pracy:
Z RODZICAMI
Metody informacyjne
wyjaśnienia (werbalne)
przekazywanie informacji na temat, na przykład zadań rodziców w szkole
opis (słowny)
tą metodę można wykorzystać podczas omawiania lekcji otwar-tych dla rodziców; podczas warsztatów, na przykład omawiając metody aktywne w kształceniu zintegrowanym
Metody heurystyczne
problemowe
rodzice szukają dróg rozwiązania problemu, na przykład wyso-kość składki
dyskusje
rodzice prowadzą kulturalne rozmowy, wymieniają zdania mię-dzy sobą, na przykład na temat wystroju sali
dialog
rozmowy indywidualne rodzic - nauczyciel
Metody praktyczne
metody realizacji zadań wytwórczych
na przykład dekoracja sali
metody ćwiczebne
ćwiczenie na warsztatach, na przykład gry kartami kreatywnymi
Z UCZNIAMI
Metody informacyjne
wyjaśnienia (werbalne)
przekazywanie informacji na temat na przykład przebiegu impre-zy klasowej
opis (słowny z wykorzystaniem rekwizytów)
zaznajomienie uczniów na przykład z wydarzeniami historycz-nymi: apel z okazji Święta Niepodległości
Metody heurystyczne
problemowe
uczniowie szukają wspólnie z nauczycielem sposobu rozwiązania zaistniałego problemu, na przykład wychowawczego lub doty-czącego organizacji imprezy klasowej lub szkolnej
dyskusje
uczniowie prowadzą rozmowy między sobą oraz z nauczycielem na przykład na temat strojów i dekoracji przygotowywanego przedstawienia teatralnego
dialog
rozmowy indywidualne uczeń - nauczyciel
Metody praktyczne
metody realizacji zadań wytwórczych
na przykład dekoracja sali, stołu
metody ćwiczebne
na przykład próby w przygotowywaniu apelu
Metody pracy będą wspierane następującymi formami pracy:
Z RODZICAMI
Praca jednostkowa
jednolita
przekazywanie informacji o postępach w nauce i zachowaniu ucznia
zróżnicowana
każdy z rodziców wykonuje inne zadania według potrzeb oraz możliwości
Praca grupowa
jednolita
wszystkie grupy wykonują to samo zadanie, na przykład propo-zycje ofert współpracy ze szkołą na spotkaniu integracyjnym
zróżnicowana
rodzice dzielą się na grupy i wykonują różne zadania, na przy-kład:
grupa I -dekoruje salę
grupa II -ustawia stoły
grupa III -kupuje słodycze, owoce i napoje
grupa IV -opiekuje się uczniami
Praca zbiorowa
jednolita
dominują metody słowne; nauczyciel przekazuje treści dla wszystkich rodziców takie same
zróżnicowana
podstawą takiego podziału są zdolności rodziców i poziom trud-ności zadania do wykonania (na przykład malowanie pomiesz-czenia klasowego)
Z UCZNIAMI
Praca jednostkowa
jednolita (wszystkie wymagania są takie same dla wszystkich uczniów)
wyszukiwanie i przekazywanie informacji na temat, na przykład obchodów Świąt Bożego Narodzenia
zróżnicowana (praca zindywidualizowana pod kątem możliwości uczniów oraz potrzeb tematu)
przydział ról do nauki na pamięć
Praca grupowa
jednolita (wszystkie grupy wykonują to samo zadanie)
na przykład malowanie plakatów dekoracyjnych z okazji obcho-dów Dnia Babci i Dziadka
zróżnicowana (poszczególne grupy wykonują różne zadania), na przykład:
grupa I -przynosi bibułę i splata łańcuchy
grupa II -przynosi balony, dmucha i związuje
grupa III -przynosi serpentynę i rozwiesza ją
grupa IV -na tablicy umieszcza napis, na przykład Dzień Mamy; przypina magnesami przygo-towane serca
Praca zbiorowa
jednolita
dominują metody słowne; nauczyciel przekazuje dla wszystkich uczniów takie same treści
zróżnicowana (podstawą takiego podziału są zdolności uczniów i poziom trudności zadania do wykonania)
na przykład układ kroków tanecznych do podkładu muzycznego
Podczas realizacji tego programu należy zastosować także środki dydak-tyczne:
Z RODZICAMI I UCZNIAMI
Techniczne
słuchowe (nagrania magnetofonowe, płyty CD)
wzrokowe (karty kreatywne)
wzrokowo - słuchowe (nagrania VHS)
Konwencjonalne
scenariusze spotkań i lekcji, przedstawień teatralnych
książki i czasopisma z dydaktyki i pedagogiki
W trakcie realizacji tego programu będą też wykorzystywane inne środki dydaktyczne: przybory do pisania, przybory plastyczne, materiały papiernicze, przybory do ćwiczeń gimnastycznych oraz dokumenty szkoły, to jest statut szkoły, wymagania edukacyjne dla klas I - III, plan wycho-wawczy klasy. Aparat fotograficzny i kamera będą użyte w czasie wycie-czek, pikników, imprez i uroczystości szkolnych i klasowych oraz wielu innych poczynań.
5. Scenariusze zajęć w programie innowacyj-nym Współpraca z rodzicami
SCENARIUSZ SPOTKANIA Z RODZICAMI UCZNIÓW KLASY I SZKOŁY PODSTAWOWEJ
Temat: Pierwsze spotkanie z rodzicami
Cele:
wybór Klasowej Rady Rodziców
zapoznanie z treścią statutu szkoły, wymaganiami edukacyjnymi, planem wychowawczym klasy
zapoznanie z kalendarzem imprez szkolnych i klasowych, zapozna-nie z ofertą zajęć pozalekcyjnych
poinformowanie o funkcjonowaniu w szkole zajęć logopedycznych, korekcyjno - kompensacyjnych, wyrównawczych i gimnastyki ko-rekcyjnej
poinformowanie o ubezpieczeniu dzieci od nieszczęśliwych wypad-ków
poinformowanie o zadaniach rodziców w szkole
poznanie siebie nawzajem, wzajemna integracja
pozyskanie rodziców do współpracy z wychowawcą na rzecz klasy, przedstawienie zasad współpracy
Metody:
informacyjna (wyjaśnienia, opis) na temat charakterystyki siebie oraz na temat funkcjonowania w szkole dokumentacji, na temat za-dań rodziców
dialog między nauczycielem a rodzicem na temat postępów eduka-cyjnych dziecka i jego zachowaniu w szkole
ćwiczebna na temat: Co możemy zaoferować klasie?
Formy:
zbiorowa jednolita
grupowa jednolita
jednostkowa jednolita
Środki dydaktyczne:
kserokopia statutu szkoły
wymagania edukacyjne w klasie I
plan wychowawczy klasy
zaproszenia
identyfikatory
karta ewaluacyjna
pisaki
szary papier
Uwagi o realizacji: Rodzice zostali zaproszeni na spotkanie z tygodnio-wym wyprzedzeniem. W sali klasowej ławki i krzesła ustawione są w pod-kowę. Ławki przykryte są obrusami. Przygotowana jest herbata, kawa i słodki poczęstunek. Na stoliku leżą identyfikatory z imieniem i nazwiskiem rodziców, którzy wchodząc do klasy przypinają je sobie do ubrania.
Wzór zaproszenia:
Drodzy Rodzice! Serdecznie zapraszam na spotkanie, które odbędzie się ................. (data) o godzinie ..................... w sali nr 28.
Celem spotkania będzie zaplanowanie pracy wychowawczej w bieżącym roku szkolnym, wybór Klasowej Rady Rodziców oraz wzajemna integra-cja.
Wychowawca klasy — Alina Szatkowska
Przebieg spotkania
Powitanie rodziców:
podziękowanie za przybycie
podpisanie przez rodziców listy obecności
zaproszenie do zajęcia miejsc
Krótkie przedstawienie porządku spotkania.
Autoprezentacje:
nauczyciela (staż pracy w zawodzie nauczycielskim, kompetencje, zainteresowania)
rodziców (imię, zainteresowania, mocne strony, oczekiwania)
Każdy udziela tyle informacji o sobie, ile uważa za stosowne.
Zapoznanie rodziców:
ze statutem szkoły
z wymaganiami edukacyjnymi
z planem wychowawczym klasy
z kalendarzem imprez szkolnych i klasowych
z funkcjonującymi zajęciami pozalekcyjnymi
Poinformowanie rodziców:
o możliwości ubezpieczenia dzieci od nieszczęśliwych wypadków
o funkcjonowaniu szkolnej świetlicy i stołówki, zajęć logopedycz-nych, korekcyjno - kompensacyjnych, wyrównawczych i gimnastyki korekcyjnej
Wybór Klasowej Rady Rodziców.
Przedstawienie rodzicom zakresu obowiązków rodziców.
Zaprezentowanie oczekiwań wobec rodziców.
Praca w grupach na temat: Co możemy zaoferować klasie?
Rodzice pracują w kilku zespołach. Zastanawiają się, w jaki sposób mo-gą wykorzystać swoje umiejętności, aby zrealizować założone cele wy-chowawcze. Zapisują propozycje swoich ofert. Przedstawiciele grup prezentują zebrane pomysły.
Przekazanie pierwszych informacji na temat funkcjonowania zespołu klasowego i zaprezentowanie prac plastycznych uczniów na tablicy ściennej.
Podziękowanie rodzicom za udział w spotkaniu.
Rozmowy indywidualne wg potrzeb.
Scenariusz warsztatów dla rodziców uczniów klasy I Szkoły Podstawowej
Temat: Czy pisanie to łatwe zajęcie?
Cel:
uświadomienie, jak czują się dzieci, które są ciągle pouczane i krytykowane
Metody:
ćwiczebna
Formy:
zbiorowa jednolita
jednostkowa zróżnicowana
Pomoce:
farby plakatowe lub akwarelowe
pędzle
kartki
kubki na wodę
wzory wyrazów w języku chińskim
Uwagi o realizacji: rodzice i nauczyciel siedzą w kręgu. Powitanie.
Wprowadzenie:
Na początku chciałabym wzbudzić u państwa refleksje i przemyśle-nia na temat "Czy pisanie to łatwe zajęcie?" Potraficie świetnie czytać i pisać. Czynności te wydają się bardzo proste. Cóż to za sztuka narysować kółko i laseczkę. Chciałabym, abyście odczuli, że są to jednak czynności bardzo złożone i dlatego postawię Państwa w sytuacjach trudnych, nieprzy-jemnych. Jest to celowe i zamierzone. Ćwiczenie:
Każdy uczestnik otrzymuje kartę ze wzorem pisma chińskiego i ma za zadanie odwzorować kilka wyrazów. W trakcie, gdy rodzice pracują, nauczyciel chodzi między ławkami i głośno komentuje ich pracę uwagami typu: "Co tak wolno?!", "Ale bazgrolisz!", "Dawaj ten pędzel, zobacz jak to się robi!" Pod koniec stawia na każdej pracy ocenę wyrażoną cyfrą od 1 do 6. Po zakończeniu wszystkie prace wieszane są na tablicy.
Rozmowa z rodzicami:
Rodzice wypowiadają się na temat tego, jak czuli się, starając się na-pisać najlepiej jak potrafią, słyszeli złośliwe uwagi, krytykę, kpiny. Na-uczyciel zapisuje na szarym papierze refleksje uczestników: "Jak się czu-łeś?" Czy taka atmosfera sprzyja dobrej pracy?
Komentarz:
Zaproponowano na zajęciach pędzel, bo jest narzędziem, którym przeciętny dorosły człowiek nie posługuje się na co dzień, a chińskie znaki, bo rzadko kto potrafi je pisać. Będzie to na pewno trudność dla dorosłego człowieka. Wystawianie ocen na pracach będzie doskonałą okazją, aby ro-dzice przypomnieli sobie różne emocje z tym związane. Będzie to dobry punkt wyjścia do rozmowy, jak ważną funkcję pełni ocena opisowa w na-uczaniu zintegrowanym. Ewaluacja spotkania (Ankieta dla rodziców)
Opracowano na podstawie
przykładowych scenariuszy warsztatów
dla rodziców w: J. Sienkiewicz, Wychowawca
doradcą rodziców, "Życie Szkoły" 2002 nr 2.
Scenariusz spotkania z rodzicami uczniów klasy II Szkoły Podstawowej
Temat: Wigilia klasowa
Cele:
współpraca między rodzicami
współpraca rodzice - nauczyciel, nauczyciel - rodzice
rozumienie tradycji w procesie wychowania
podejmowanie wspólnych decyzji
Metody:
dyskusja na temat przebiegu Wigilii
dialog na temat postępów dzieci w nauce i ich zachowaniu
Formy:
zbiorowa jednolita
grupowa zróżnicowana
jednostkowa jednolita
Uwagi o realizacji:
Rodzice zostali zaproszeni na spotkanie z tygodniowym wyprzedze-niem. W izbie lekcyjnej ławki i krzesła ustawione są w podkowę. Ławki przykryte są obrusami. Przygotowana jest herbata, kawa i słodki poczęstu-nek. Stół jest ozdobiony bożonarodzeniowymi stroikami.
Wzór zaproszenia:
Serdecznie zapraszam Rodziców ............................................................. na (imię i nazwisko ucznia)
spotkanie w dniu ...................... o godzinie .................... w sali nr 28. Wspólnie zaplanujemy Wigilię w naszej klasie.
Wychowawca klasy - Alina Szatkowska
Przebieg spotkania:
Powitanie. Podziękowanie za przybycie. Podpisanie przez rodziców li-sty obecności. Zaproszenie do zajęcia miejsc.
Przedstawienie porządku spotkania
Planowanie Wigilii klasowej
Indywidualne rozmowy z rodzicami o postępach dzieci w nauce.
Ad. 3.
Wypracowanie wspólnej wizji Wigilii w klasie. Rozdanie rodzicom karte-czek w formie papierowych bombek i choinek, na których imiennie dekla-rują swoją pomoc: np.
p. ........................................ przygotuje pierogi
p. ......................................... dostarczy choinkę
p. ......................................... przyniesie obrusy papierowe itd. itp.
Wyznaczenie osób odpowiedzialnych za:
choinkę
dekorację stołu
potrawy
Zachęcanie rodziców do konsultacji po wywiadówce.
SCENARIUSZ IMPREZY INTEGRACYJNEJ Z OKAZJI DNIA DZIECKA W KLASIE III SZKOŁY PODSTAWOWEJ
Temat: Mama, tata i ja
Cel ogólny:
wdrażanie uczniów i rodziców do bezpiecznych i przyjemnych form spędzania wolnego czasu przez aktywne uczestnictwo w zaję-ciach z zakresu edukacji zdrowotnej
Cele szczegółowe:
tworzenie emocjonalnej więzi między rodzinami
integracja rodzin uczniów
zgodne współdziałanie w grupie w czasie gier i zabaw
motywowanie rodziców do tworzenia różnych form ruchu dla sie-bie i dziecka
Metody:
informacyjne, to jest wyjaśnienia na temat sposobu wykonania za-dania gimnastycznego
ćwiczebne
Formy:
zbiorowa jednolita
Środki dydaktyczne:
piłeczki ping - pongowe
ławeczki gimnastyczne
piłki do gry w koszykówkę
taśma miernicza
woreczki
skakanki
koce (worki)
kartony
słupki do slalomu
piłki nożne
bramki
szarfy
piłki lekarskie
Uwagi o realizacji:
Każdej rodzinie zostaje wręczony dyplom. Po zajęciach sportowych przy-gotowywany jest słodki poczęstunek w klasie.
Czas: około 100 minut
Przebieg imprezy
Część nawiązująca - około 15 minut
Czynności organizacyjno - porządkowe
Przedstawienie się rodzin
Zapoznanie z przebiegiem i organizacja zajęć
Rozgrzewka - ćwiczenia ogólnorozwojowe
zabawa Wolno, szybko
zabawa Pająk i muchy
Część główna - około 60 minut
Gry i zabawy ze współzawodnictwem:
Dziecko - bieg z piłeczką ping - pongową leżącą na łyżce
Mama - przeciąganie po ławeczce gimnastycznej w pozycji leżą-cej
Tata - rzuty piłką do kosza
Cała rodzina - skok w dal z miejsca (suma długości skoków całej rodziny)
Dziecko - rzut woreczkami do pudła
Mama - slalom (kozłowanie piłki)
Tata - strzały piłką do bramki
Cała rodzina - wyścig rodziców z dzieckiem na nosidełku
Dziecko - bieg z przełożeniem przez szarfę
Mama - wyścigi ze skakankami
Tata - rzut piłką lekarską na odległość
Cała rodzina - wyścigi rydwanów (ciągnięcie na kocach)
Część końcowa - około 30 minut
Podsumowanie poszczególnych konkurencji w izbie lekcyjnej przy słod-kim poczęstunku.
Ewaluacja spotkania (Ankieta dla rodziców)
6. Ewaluacja programu innowacyjnego Współ-praca z rodzicami
Ankieta dla Rodziców
Drodzy Rodzice!
Proszę o wypełnienie ankiety. Uzyskane informacje pozwolą mi udoskona-lić warsztat pracy.
Ankieta jest anonimowa. Proszę o szczerość odpowiedzi.
Dziękuję
Wychowawca klasy
Alina Szatkowska
Czy uczestniczy Pan/Pani w spotkaniach rodzice - wychowawca?
zawsze
często
czasami
nigdy
Jakie formy kontaktów z wychowawcą najbardziej Państwu odpowiada-ją?
spotkania ogólne (wywiadówki)
spotkania indywidualne (Dzień Otwartej Szkoły)
konsultacje indywidualne (w ustalonym dniu miesiąca)
spotkania okolicznościowe (np. Wigilia, Dzień Matki)
warsztaty dla rodziców
telefoniczne
informacje pisemne
Częstotliwość spotkań z wychowawcą jest:
wystarczająca
za duża
za mała
nie mam zdania
Czy odpowiada Panu/Pani tematyka spotkań?
tak
nie
nie mam zdania
Czy nawiązanie kontaktu z wychowawcą uważa Pan/Pani za:
łatwe
trudne
zależy od sytuacji
Udział rodziców w organizowaniu imprez i uroczystości szkolnych i klasowych był:
mały
duży
w sam raz
Czy współpracę rodziców ze szkołą możemy uzupełnić o inne formy?
tak
nie
nie mam zdania
Jeżeli "tak" to jakie?
...............................................................................................................
...............................................................................................................
Jakie działania podejmowane przez wychowawcę podobały się Państwu najbardziej i dlaczego?
...............................................................................................................
...............................................................................................................
Jakie działania podejmowane przez wychowawcę nie podobały się Pań-stwu i dlaczego?
...............................................................................................................
...............................................................................................................
Jak oceniają Państwo współpracę między wychowawcą a rodzicami w skali 1 - 6?
1
2
3
4
5
6
Ankieta dla uczniów klasy I
Czy lubisz uczestniczyć w imprezach i uroczystościach szkolnych i kla-sowych?
tak
nie
nie wiem
Czy jesteś zadowolony z tego, że Rodzice pomagają w organizowaniu wielu spotkań i zabaw?
tak
nie
nie wiem
Które ze spotkań z Rodzicami najbardziej Ci się podobało?
Ślubowanie klas pierwszych
Andrzejki
Wigilia klasowa
Święto Babci i Dziadka
Bal karnawałowy
Dzień Matki
Piknik nad Zalewem
Wycieczka końcoworoczna
Lekcje z rodzicami
Dlaczego te spotkania podobały Ci się?
miałem/miałam dużo zadań do wykonania
miałem/miałam mało zadań do wykonania
dobrze się bawiłem/bawiłam
był słodki poczęstunek
były konkursy i nagrody
byli ze mną rodzice
Ankieta dla uczniów klasy II
Czy lubisz uczestniczyć w imprezach i uroczystościach szkolnych i kla-sowych?
tak
nie
nie wiem
Czy jesteś zadowolony z tego, że Rodzice pomagają w organizowaniu wielu spotkań i zabaw?
tak
nie
nie wiem
Które ze spotkań z Rodzicami najbardziej Ci się podobało?
Andrzejki
Wigilia klasowa
Święto Babci i Dziadka
Bal karnawałowy
Dzień Matki
Piknik przy Czerwonym Moście
Wycieczka końcoworoczna
Lekcje z rodzicami
Dlaczego te spotkania podobały Ci się?
miałem/miałam dużo zadań do wykonania
miałem/miałam mało zadań do wykonania
dobrze się bawiłem/bawiłam
był słodki poczęstunek
były konkursy i nagrody
byli ze mną rodzice
Ankieta dla uczniów klasy III
Czy lubisz uczestniczyć w imprezach i uroczystościach szkolnych i kla-sowych?
tak
nie
nie wiem
Czy jesteś zadowolony z tego, że Rodzice pomagają w organizowaniu wielu spotkań i zabaw?
tak
nie
nie wiem
Które ze spotkań z Rodzicami najbardziej Ci się podobało?
Andrzejki
Wigilia klasowa
Święto Babci i Dziadka
Bal karnawałowy
Dzień Matki
Dzień Dziecka (Turniej sportowo - wiedzowy)
Wycieczka końcoworoczna
Uroczyste pożegnanie w klasie III
Lekcje z rodzicami
Dlaczego te spotkania podobały Ci się?
miałem/miałam dużo zadań do wykonania
miałem/miałam mało zadań do wykonania
dobrze się bawiłem/bawiłam
był słodki poczęstunek
były konkursy i nagrody
byli ze mną rodzice
Aneksy
Ankieta dla Rodziców
Zajęcia warsztatowe: Czy pisanie to łatwe zajęcie?
Drodzy Rodzice!
Proszę o wypełnienie ankiety. Uzyskane informacje pozwolą mi udoskona-lić warsztat pracy.
Ankieta jest anonimowa. Proszę o szczerość odpowiedzi.
Dziękuję
Wychowawca klasy
Alina Szatkowska
Czy zajęcia warsztatowe były atrakcyjne?
tak
nie
nie mam zdania
Czy odpowiadał Państwu temat warsztatów?
tak
nie
nie mam zdania
Czy chcieliby Państwo spotkać się jeszcze raz za takich warsztatach?
tak
nie
Ankieta dla Rodziców
Impreza integracyjna z okazji Dnia Dziecka
Drodzy Rodzice!
Proszę o wypełnienie ankiety. Uzyskane informacje pozwolą mi udoskona-lić warsztat pracy.
Ankieta jest anonimowa. Proszę o szczerość odpowiedzi.
Dziękuję
Wychowawca klasy
Alina Szatkowska
Czy uczestniczyli już Państwo w takich zajęciach?
tak
nie
Czy konkurencje sportowe były interesujące?
tak
nie
nie mam zdania
Spis literatury cytowanej
Babiuch M., Jak współpracować z rodzicami "trudnych" uczniów?, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 2002
Bierowska D., Rola nauczyciela w pedagogizacji rodziców, Życie Szkoły, 2002 nr 3, s. 143
Bober E., Jak nauczyciel powinien rozmawiać z rodzicami, żeby ro-dzice chcieli z nim rozmawiać, Nowa Szkoła, 2002 nr 10, s. 20
Chaber - Dądela A., Jak nawiązać i rozwijać współpracę z rodzicami?, Nowa Szkoła, 2001 nr 3, s. 26
Chaber - Dądela A., Jak nawiązać współpracę z rodzicami, Problemy opiekuńczo - wychowawcze, 2001 nr 3, s. 49
Dzikomska - Kucharz A., Pedagogizacja rodziców - zadanie szkoły, Edukacja i dialog, 2001 nr 3, s. 7
Gazda B., Zadrożna I., Spotkania z rodzicami, Informator Oświatowy, 2003 nr 2, s. 21
Janke A. W., Pedagogiczna relacja rodzina - szkoła. Dylematy czasu przemian, Wydawnictwo Uczelniane WSP, Bydgoszcz 1995
Korecka S., Zebranie inaczej, Życie Szkoły, 2001 nr 8, s. 488
Koźmiński G. (red.), Efektywna współpraca nauczycieli i rodziców, Pracownia Wydawniczo - Edukacyjna K&K, Złotów 2002
Łobocki M., Współdziałanie nauczycieli i rodziców w procesie wy-chowania, Nasza Księgarnia, Warszawa 1985
Okoń W., Nowy Słownik Pedagogiczny, Wydawnictwo ŻAK, War-szawa 1995
Pomykało W. (red.), Encyklopedia Pedagogiczna, Wydawnictwo IN-NOWACJA, Warszawa 1997
Płócińska M., Rylke H., Czas współpracy i czas zmian, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 2002
Puza A., Zajęcia warsztatowe dla rodziców, Wszystko dla szkoły, 2004 nr 3, s. 23
Radziwiłł A., O współdziałaniu między szkołą a domem, Wydawnic-twa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1975
Rokicka M., Włączanie rodziców w realizację zadań dydaktycznych i wychowawczo - opiekuńczych, Życie Szkoły, 2002 nr 7, s. 433
Rosnowska A., Współpraca wychowawcza szkoły z rodzicami, Wy-dawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1975
Rubczewska I. A., Współpraca nauczycieli z rodzicami, Nowa Szkoła, 2002 nr 2, s. 14
Sarzała K., Nauczyciele i rodzice - pomysły na współpracę, Edukacja, Oświata, Wychowanie, 2004 nr 3, s. 12
Sienkiewicz J., Wychowawca doradcą rodziców, Życie Szkoły, 2002 nr 2, s. 73
Szczepańska M., Program autorski - jak go napisać?, Wydawnictwo IMAGE, Słupsk
Szczepańska M., Sztuka działań innowacyjnych, Grawipol, Słupsk 2003/2004
Więckowski R., Pedagogika wczesnoszkolna, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1993
Winiarski M., Jak rozmawiać z rodzicami?, Edukacja i dialog, 2000 nr 10, s. 46