Dwaj producenci pewnego wyrobu sprzedają swe wyroby na rynku, którego wielkość jest stała. Aby zwiększyć swój udział w rynku (przejąć część klientów konkurencyjnego przedsiębiorstwa), każde z nich może zastosować jedną z trzech strategii marketingowych. Strategie przedsiębiorstwa A to A1, A2 i A3, a strategie przedsiębiorstwa B to B1, B2 i B3.
W poniższej tablicy podano wzrost udziału w rynku (w %) przedsiębiorstwa A (spadek udziału przedsiębiorstwa B) w zależności od decyzji podjętych przez przedsiębiorstwa.
|
Strategie przedsiębiorstwa B |
|||
|
B1 |
B2 |
B3 |
|
Strategie przedsiębiorstwa A |
A1 |
3 |
-3 |
7 |
|
A2 |
-1 |
5 |
2 |
|
A3 |
0 |
-4 |
4 |
Znaleźć optymalne strategie marketingowe dla obu przedsiębiorstw.
Rozwiązanie
Rozwiązywanie każdej gry rozpoczynamy od sprawdzenia, czy istnieje punkt siodłowy gry. Poszukiwanie punktu siodłowego przedstawiono w poniższej tabeli:
|
Strategie przedsiębiorstwa B |
|
|||
|
B1 |
B2 |
B3 |
Najmniejsze wartości w wierszach
Min aij |
|
Strategie przedsiębiorstwa A |
A1 |
3 |
-3 |
7 |
-3 |
|
A2 |
-1 |
5 |
2 |
-1
VA Max (Min aij) |
|
A3 |
0 |
-4 |
4 |
-4 |
|
Największe wartości w kolumnach
Max aij |
3
VB = Min (Max aij) |
5 |
7 |
|
W tym przypadku VA = max{min aij} = -1, natomiast VB = min{max aij}= 3.
VA = -1 jest nazywane dolną granicą gry, natomiast VB = 3 górną granicą gry.
Ponieważ VA ≠ VB., więc gra nie ma rozwiązania w zbiorze strategii czystych. Dla każdego gracza należy określić strategie mieszane. Strategia mieszana jest kombinacją strategii czystych stosowanych z odpowiednimi prawdopodobieństwami.
Optymalną strategię mieszaną gracza A można zapisać:
, a optymalną strategię mieszaną gracza B:
, gdzie p1, p2, p3 to prawdopodobieństwa (częstości) stosowania przez gracza A jego strategii (oczywiście 0 ≤ pi ≤ 1, ∑pi = 1), a q1, q2, q3 to prawdopodobieństwa stosowania przez gracza B jego strategii (0 ≤ qi ≤ 1,
∑qi = 1). Naszym zadaniem jest określenie tych prawdopodobieństw oraz wartości gry v.
Po określeniu strategii mieszanych wartości gry będzie należeć do przedziału określonego przez dolną wartość gry (VA) i górną wartość gry (VB), a więc w tym wypadku v
(-1; 3).
Przed przystąpieniem do wyznaczania strategii mieszanych należy (jeżeli to możliwe) zredukować macierz wypłat (zmniejszyć jej rozmiary) przez wykreślenie tzw. strategii zdominowanych (strategii jawnie niekorzystnych dla każdego z graczy) Porównajmy na początek trzy strategie gracza A1, A2 i A3 (parami).
|
Strategie przedsiębiorstwa B |
|||
|
B1 |
B2 |
B3 |
|
Strategie przedsiębiorstwa A |
A1 |
3 |
-3 |
7 |
|
A2 |
-1 |
5 |
2 |
|
A3 |
0 |
-4 |
4 |
Jak łatwo zauważyć, strategia A3 daje w każdym przypadku niższe wygrane niż A1. Gracz A nie powinien nigdy stosować strategii A3 (jest to strategia zdominowana przez A1).
Porównajmy również parami strategie gracza B: B1, B2 i B3. Strategia B3 daje zawsze większe przegrane niż strategia B1. Gracz B nie będzie więc używa! w czasie gry strategii B3 (jest to strategia zdominowana przez B1). Po wykreśleniu strategii zdominowanych otrzymamy nową macierz gry.
|
|
Strategie przedsiębiorstwa B |
|
|
||
|
|
B1 |
B2 |
|
Min aij |
|
Strategie przedsiębiorstwa A |
A1 |
3 |
-3 |
7 |
-3 |
p1 |
|
A2 |
-1 |
5 |
2 |
-1 |
p2 |
|
|
0 |
-4 |
4 |
-4 |
p3 = 0 |
|
|
3 |
5 |
7 |
|
|
|
|
q1 |
q2 |
q3 = 0 |
|
|
Każdy z graczy powinien więc stosować tylko dwie strategie:
gracz A strategię A, z częstością p1 i strategię A2 z częstością p2 ( p3 = 0);
gracz B będzie stosował strategię B1 z częstością q1 i B2 z częstością q2 (q3 = 0).
Wygrana gracza A, oznaczona przez VA, w przypadku gdy gracz B będzie stosował strategię B1 wyniesie:
VA = 3p1 - p 2
natomiast gdy B będzie stosował strategię B2, wygrana gracza A wyniesie:
VA = -3p1 + 5p 2
ponadto
p1 + p 2 = 1
skąd np. p 2 = 1 - p1.
Podstawiając to wyrażenie do obydwu równań i porównując równania stronami, otrzymujemy:
3p1 - 1 + p 2 = 3p1 + 5(1 - p1).
Rozwiązaniem powyższego równania jest:
p1 = 6/12 = ½, a więc p 2 = 1 - ½ = ½
Wstawiając te wartości do równania VA, otrzymujemy wartość gry V:
V = 3 * ½ - ½ = 2/2 = 1
Optymalną strategię mieszaną gracza A można wiec zapisać:
, a zatem menedżer przedsiębiorstwa A powinien stosować strategię A1 z częstością ½ (50%) i strategię A2 z częstością ½ (50%), a strategii A3 w ogóle nie stosować. Przy takim postępowaniu jego udział w rynku wzrośnie przeciętnie o 1%.
Podobne rozwiązanie można wyznaczyć dla gracza B. Wygrana gracza B - VB, w przypadku gdy A będzie stosował strategię A1 wyniesie:
VB = 3q1 - 3q 2
Podobnie, gdy A będzie stosował strategię A2, wygrana gracza B wyniesie:
VB = -q1 + 5q 2
Wiadomo ponadto, że:
q 2 = 1 - q1. Po uwzględnieniu tej równości i porównaniu równań VB pozostaje do rozwiązania równanie z jedna niewidomą:
3q1 - 3(1 - q1) = -q1 + 5(1 - q1)
Stąd: q1 = 8/12 = 2/3, a więc p 2 = 1 - 2/3 = 1/3.
Obliczona wartość gry wyniesie:
V = 3 * 2/3 - 3 * 1/3 = 1
Optymalną strategię mieszaną gracza B można wiec zapisać:
, a zatem menedżer przedsiębiorstwa B powinien stosować strategię B1 z częstością 2/3 (66%) i strategię B2 z częstością 1/3 (33%), a strategii B3 w ogóle nie stosować. Przy takim postępowaniu jego udział w rynku wzrośnie przeciętnie o 1%.