Przemysław Głowacki 12.12.2008r.

Nauczyciel IV LO

im. gen. Stefana Grota Roweckiego

Konspekt lekcji fizyki i astronomii, klasa IB

Temat lekcji: Ruch jednostajny po okręgu.

1. ZAŁOŻENIA METODYCZNE

1. Cele edukacyjne

1. kształcenia:

wiadomości:

• poznanie istoty ruchu po okręgu,

• poznanie prędkości w ruchu po okręgu,

• poznanie siły powodującej ruchu po okręgu,

• poznanie przyspieszenia dośrodkowego w ruchu po okręgu,

• poznanie wzorów:

• na wartość prędkości liniowej w ruchu po okręgu,

• na wartość siły dośrodkowej w ruchu po okręgu,

• na wartość przyspieszenia dośrodkowego w ruchu po okręgu,

• poznanie działania sił pozornych w ruchu po okręgu- siły odśrodkowej;

umiejętności:

• posługiwanie się odpowiednią terminologią fizyczną,

• analizowanie ruchu ciała,

• posługiwanie się poznanymi wzorami przy rozwiązywaniu zadań;

b) wychowania

postawy i przekonania:

• zaangażowanie w zdobywaniu wiedzy,

• wykazanie cierpliwości w pracy,

• rozwijanie zainteresowań fizyką.

2. Metody pracy:

• rozmowa dydaktyczna,

• pokaz.

3. Środki dydaktyczne:

• podręcznik,

• zbiór zadań,

2. TOK LEKCJI

Część wprowadzająca

Nauczyciel pyta uczniów z poprzednich lekcji dotyczących ruchu prostoliniowego jednostajnie zmiennego, oraz z lekcji o nieinercjalnych układach odniesienia.

Nauczyciel pyta uczniów jakie poznali/znają jeszcze ruchy(inne tory ruchu).

Nauczyciel podaje temat lekcji: Ruch jednostajny po okręgu.

Część realizacyjna

Nauczyciel dopytuje o dokładny opis tego ruchu i podaje definicję:

Ruch jednostajny po okręgu to ruch, którego torem jest okrąg, a wartość prędkości się nie zmienia. Kierunek wektora prędkości stale się zmienia (jest w każdy punkcie styczny do okręgu).

Uczniowie przerysowują i opisują rysunek 5.52 str. 79

Zapisują wzory na tablicy:

• średnią prędkość:

• 
  przebytą drogę w ruchu po okręgu:

• 
  wartość prędkości liniowej w ruchu po okręgu:

r- promień okręgu,

T- czas jednego pełnego obiegu po okręgu.

Nauczyciel mówi, że ruch jednostajny po okręgu jest ruchem, w którym zmienia się kierunek wektora prędkości. Zgodnie z II zasadą dynamiki przyczyną zmiany prędkości jest siła.

Wykonuje z uczniami doświadczenie 5.53 str 80. i wyciąga następujące wnioski:

• ruch po okręgu powoduje siła dośrodkowa,

• kierunek siły dośrodkowej jest prostopadły do kierunku prędkości liniowej,

• siła powodująca ruch po okręgu za zwrot do środka tego okręgu.

Wartość siły dośrodkowej wyraża się wzorem:

gdzie:

m-masa ciała, v-wartość prędkości liniowej, r- promień okręgu.

Siła dośrodkowa spełnia II zasadę dynamiki Newtona, więc:

gdzie:

Wektor przyspieszenia ciała poruszającego się ruchem jednostajnym po okręgu skierowany jest do środka okręgu. Przyspieszenie to jest prostopadłe do kierunku prędkości liniowej.

Nauczyciel opowiada jeszcze o sile pozornej bezwładności- sile odśrodkowej.

Wnioski (do zeszytu):

• ruch po okręgu powoduje siła dośrodkowa,

• kierunek siły dośrodkowej jest prostopadły do kierunku prędkości liniowej,

• siła powodująca ruch po okręgu za zwrot do środka tego okręgu,

• każda siła skierowana prostopadle do wektora prędkości ciała powoduje ruch tego ciała po okręgu,

• siła dośrodkowa bezwładności jest siłą pozorną, związaną z nieinercjalnością układu odniesienia.

Część podsumowująca

Uczniowie odpowiadają na zadane przez nauczyciela pytania i zadania:

1,2,3,4/83

oraz zadania ze zbioru zadań:

4.4 i 4.6 str.26

---