1. Potencjał chemiczny wody

- ilość energii swobodnej cz. wody w dowolnym pkt. układu. Jest miarą zdolności 1 mola wody do wykonania pracy transportu.

- potencjał chemiczny czystej wody w warunkach ciśnienia atmosferycznego przyjmuje wartość 0.

2. Potencjał wody Ψ_w

- różnica pomiędzy potencjałem chemicznym wody w danym układzie (µ_w) i potencjałem chemicznym czystej wody (µ_ow) przeliczona na jednostkę cząstkowo- molowej objętości wody (V_w = 18cm³)

µ_w - µ_ow

Ψ_w = --------------

V_w

3. Potencjał wody w komórce Ψ_k

- jest miarą zdolności wody w danym pkt. układu do wykonania pracy przepływu. Zdolność tę odnosi się do zdolności wykonania pracy przez wodę czystą.

Ψ_k = Ψ_s + Ψ_p

4. Potencjał osmotyczny Ψ_s

- jest wynikiem obecności w wodzie jonów i substancji rozpuszczonych. Jego wielkość odpowiada ciśnieniu, jakie wywiera czysta woda przenikająca do roztworu przez błonę półprzepuszczalną. Obniżenie potencjału jest proporcjonalne do wzrostu stężenia substancji rozpuszczonej.

- reguła van't Hoffa: potencjał osmotyczny jest równy ciśnieniu jakie wywierałaby dana substancja osmotycznie czynna w stanie gazowym w tej samej temp. i objętości.

nRT

Ψ_s= --------------

V

Dla roztworów 1M wzór ma postać:

Ψ_s = -nRTi

n - liczba moli substancji

R - stała gazowa (8,3143 J*K^-1*mol^-1) lub [Pa*m³*mol^-1*K^-1]

T - temperatura [K] 273°K = 0°C

i - stała dysocjacji

5. Potencjał ciśnienia Ψ_p

- jest to stan napięcia ściany komórkowej spowodowany siłami osmotycznymi czyli inaczej turgor. Ospowiada zwykle ciśnieniu hydrostatycznemu w komórce, wynikającemu z wzajemnych oddziaływań ściany komórkowej i treści komórkowej przy zmianach objętości komórki spowodowanych zmianami zawartości wody

- przyjmuje wartości dodatnie, w wyniku utraty wody spada do zera

6. Potencjał matrycowy (macierzy) Ψ_m

- wynika z wiązania wody przez cząsteczki koloidów siłami imbibicyjno-kapilarnymi.

- ważny w komórkach o małej zawartości wody i kom. merystematycznych

Uwzględniając potencjał macierzy, na potencjał wody w komórce będą składać się następujące zależności:

Ψ_k = Ψ_s + Ψ_p + Ψ_m

Dyfuzja

- proces mieszania się ze sobą cząsteczek, spowodowany ich przypadkowymi ruchami, wzbudzonymi termicznie

- w wyniku ruchów dochodzi do przypadkowego, lecz postępującego przemieszczania się substancji ze środowiska w którym stężenie jest większe do środowiska w którym stężenie jest mniejsze, tzn. zgodnie z gradientem stężenia substancji

Osmoza

- spontaniczne przemieszczanie się wody przez błonę półprzepuszczalną zgodnie z gradientem potencjału wody po obu stronach tej błony

- przepływowi wody podczas osmozy towarzyszy zahamowanie dyfuzji cz. rozproszonych w wodzie

Plazmoliza

- odstawanie cytoplazmy od ściany komórkowej

- graniczna, wklęsła, wypukła

Deplazmoliza

- proces odwrotny do plazmolizy

---