Rok I	Ćwiczenie Nr 7	Nr 3 - 7
Główne rodzaje chmur - charakterystyka

Piętro	Dolna granica występowania [km]	Nazwa łacińska i polska	Symbol	Skład (budowa)	Charakterystyka	Towarzyszące zjawiska (symbole meteorów)
Wysokie	5	Cirrus Pierzaste	Ci	Kryształki lodu	Chmury w kształcie oddzielnych białych i delikatnych włókien bądź białych lub przeważnie białych ławic czy też wąskich pasm. Chmury te mają włóknisty wygląd lub jedwabisty połysk, albo obie te cechy jednocześnie. Dostatecznie wzniesione nad horyzontem są bielsze niż jakiekolwiek inne chmury znajdujące się w tej samej części nieba.	Halo słoneczne Halo księżycowe
	5	Cirrocumulus Kłębiasto- pierzaste	Cc	Kryształki lodu	Chmury Cirrocumulus wyglądają, jak cienka, biała ławica; płat wykazujący często jeden albo dwa kierunki sfalowania lub warstwa chmur bez cieni, złożona z bardzo małych członów w kształcie ziaren, zmarszczek itp. połączonych lub oddzielonych od siebie i ułożonych mniej lub bardziej regularnie. Zawsze są na tyle przejrzyste, że pozwalają określić położenie Słońca lub Księżyca..	Wieniec wokół Słońca wieniec wokół Księżyca Iryzacja
	5	Cirrostratus	Cs	Kryształki lodu	Chmury Cirrostratus, to przejrzysta biała zasłona z chmur o włóknistym lub gładkim wyglądzie, pokrywająca niebo całkowicie lub częściowo. Nigdy nie są dość gęste by przeszkodzić w rzucaniu cieni przez przedmioty znajdujące się na ziemi, z wyjątkiem gdy Słońce jest nisko nad horyzontem. Zjawiska halo są często obserwowane w przypadku cienkich chmur Cirrostratus, niekiedy tak cienkich, że halo jest jedyną oznaką ich obecności. Najczęściej powstają wskutek powolnego wznoszenia się rozległych warstw powietrza do dostatecznie dużych wysokości.	Halo słoneczne halo księżycowe Wieniec wokół Słońca wieniec wokół Księżyca
Średnie	2	Altocumulus średnie kłębiaste	Ac	Kropelki wody i kryształki lodu	Chmury Altocumulus występują najczęściej w postaci rozległych płatów, składających się z połączonych lub oddzielonych od siebie członów, uporządkowanych dość regularnie. Białe lub szare bądź częściowo białe, częściowo szare ławice lub warstwy chmur, wykazujące na ogół cienie. Złożone z płatów, zaokrąglonych brył, itp., połączonych ze sobą lub oddzielonych od siebie, niekiedy o wyglądzie częściowo włóknistym lub rozmytym. Czasami występują jako skręcone fale.	Halo słoneczne halo księżycowe Wieniec wokół Słońca wieniec wokół Księżyca iryzacja
	4	Altostratus średnie warstwowe	As	Kropelki wody i kryształki lodu	Chmury Altostratus występują, jako płaty lub warstwy chmur szarawych bądź niebieskich, o wyglądzie prążkowanym, włóknistym lub jednolitym, pokrywające niebo całkowicie lub częściowo i miejscami tak cienkie, że Słońce jest widoczne najwyżej, jak przez matowe szkło. Altostratus występuje prawie zawsze pod postacią warstwy o dużej rozciągłości poziomej i względnie dużej rozciągłości pionowej. Może ona składać się z dwóch lub więcej warstw ułożonych jedna nad drugą na nieco różnych poziomach. W pewnych przypadkach wyraźnie widać sfalowanie lub szerokie równoległe pasma.	Deszcz ●, śnieg * ziarna lodowe Wieniec wokół Słońca wieniec wokół Księżyca
Niskie	1	Nimbostratus warstwowo-deszczowe	Ns	Kropelki wody	Chmury Nimbostratus, to szara warstwa chmur, często ciemna, o wyglądzie rozmytym wskutek mniej lub bardziej ciągłego opadu deszczu lub śniegu. Chmura ta jest wszędzie tak gruba, że całkowicie przesłania Słońce. Dolna powierzchnia chmury Nimbostratus często jest częściowo lub całkowicie zasłonięta przez niskie postrzępione chmury (pannus), które tworzą się poniżej jej podstawy lub u podstawy i szybko zmieniają kształty.	Deszcz ●, śnieg* ziarna lodowe
	0,3	Stratocumulus Kłębiasto-warstwowe	Sc	Kropelki wody	Chmury Stratocumulus, to szare lub białe, bądź częściowo szare, częściowo białe ławice, płaty lub warstwa chmur, posiadająca prawie zawsze ciemne części, złożona z zaokrąglonych brył, walców itp., połączonych ze sobą lub oddzielonych od siebie i nie posiadających wyglądu włóknistego. Stopień przenikania światła przez chmury Stratocumulus zmienia się w szerokich granicach. Nieprzeświecające warstwy posiadają często dolną powierzchnię pełną nierówności tworzących niejako płaskorzeźbę. Opady pochodzące z tych chmur posiadają zawsze słabe natężenie.	Deszcz ●, śnieg * krupa śnieżna Wieniec wokół Słońca wieniec wokół Księżyca iryzacja
	0	Stratus warstwowe	St	Kropelki wody	Chmury Stratus najczęściej występują jako mgliste, szare i prawie jednostajne warstwy, posiadające często tak niską dolną podstawę, że zasłaniają wierzchołki niskich wzgórz lub wysokich budowli. Czasami są tak cienkie, że zarysy Słońca lub Księżyca mogą być wyraźnie widoczne. W pewnych przypadkach mają ciemny lub nawet groźny wygląd. Dolna powierzchnia chmury Stratus jest zwykle dobrze zaznaczona i może być sfalowana. Występuje także w postaci fragmentów o zmieniających się wymiarach i jasności, mniej lub bardziej połączonych ze sobą, lub też w postaci strzępów.	Mżawka śnieg ziarnisty pył diamentowyHalo słoneczne halo księżycowe Wieniec wokół Słońca wieniec wokół Księżyca
Chmury pionowe (konwe-kcyjne)	1	Cumulus Kłębiaste	Cu	Kropelki wody, w górnych częściach tworzą się kryształki lodu	Chmury Cumulus, to oddzielne, na ogół gęste chmury o ostrych zarysach, rozwijające się w kierunku pionowym w kształcie pagórków, kopuł lub wież, których górna część przypomina często kalafior. Oświetlone przez Słońce części tych chmur są przeważnie lśniąco białe, a ich podstawa jest stosunkowo ciemna i prawie pozioma. Cumulusy zazwyczaj o umiarkowanym pionowym rozwoju, są niekiedy ustawione w szeregi prawie równoległe do kierunku wiatru i mają niekiedy bardzo postrzępione brzegi, przy czym ich zarysy ulegają ciągłym, często szybkim zmianom. Dają opady tylko przy silnym rozbudowaniu.	Deszcz ●, śnieg* krupa śnieżna Wieniec wokół Słońca wieniec wokół Księżyca tęcza
	0,5	Cumulo-nimbus Kłębiasto-deszczowe	Cb	Kryształki wody, w górnych częściach tworzą się kryształki lodu	Potężna, gęsta chmura o dużej pionowej rozciągłości w kształcie góry lub wielkich wież. Przynajmniej część jej wierzchołka jest zazwyczaj gładka, włóknista lub prążkowana i prawie zawsze spłaszczona. Część ta rozpościera się często w kształcie kowadła lub rozległego pióropusza. Poniżej podstawy tej chmury, często bardzo ciemnej, niejednokrotnie występują niskie postrzępione chmury połączone lub oddzielne od podstawy. W początkowym stadium rozwoju z chmur Cumulus, chmury Cumulonimbus wykazują u wierzchołków zaokrąglone wypukłości, pomimo że ich górna część traci ostrość zarysów. Później górna część całkowicie przekształca się we włóknistą lub prążkowaną bryłę, przyjmującą kształt podobny do kowadła. Podstawa tych chmur wynosi na ogół kilkaset metrów, wierzchołki najwyższych mogą osiągać wysokość 12 kilometrów. Chmura ta rozwija się bardzo szybko. Od początku jej powstawania do pierwszych kropel deszczu może upłynąć 20-30 minut. Towarzyszą im ulewne deszcze, opady gradu, wyładowania elektryczne i szkwały, a czasami wiry pyłowe i trąby.	Deszcz ●, śnieg* krupa śnieżna krupa lodowa Δ grad ▲ Halo słoneczne Halo księżycowe tęcza

---