Kim byli ojcowie - założyciele Europy?

Robert Schuman (1886-1963), polityk francuski. Po studiach prawniczych w Berlinie, Monachium i Strasburgu od 1912 prowadził kancelarię adwokacką w Metz. Podczas I wojny światowej służył w armii niemieckiej. 1919-1940 deputowany do parlamentu francuskiego. W 1940 wchodził w skład rządów P. Reynauda i Ph. Pétaina.

We wrześniu 1940 aresztowany przez gestapo i wywieziony do Rzeszy. W 1942 uciekł do Francji, gdzie brał udział w ruchu oporu. Po II wojnie światowej współzałożył Republikańską Partię Ludową (początkowo Republikański Ruch Ludowy, MRP). 1945-1962 w parlamencie.

Sprawował liczne funkcje ministerialne: ministra finansów (1946-1947), ministra spraw zagranicznych (1948-1953), ministra sprawiedliwości (1955-1956), a także premiera (1947-1948). Przyczynił się do pojednania francusko-niemieckiego. Zaproponował zacieśnienie współpracy pomiędzy zachodnimi sojusznikami, dzięki której powstało NATO (1949). Był także autorem planu integracji europejskiej (tzw. plan Schumana), w efekcie którego w 1952 utworzono Europejską Wspólnotę Węgla i Stali. 1956-1960 przewodniczący Parlamentu Europejskiego.

Jean Monnet (1888-1979), francuski polityk i dyplomata, ekonomista i finansista. Po II wojnie światowej zaangażował się aktywnie w ideę zjednoczenia Europy. Był autorem planu R. Schumana, otwierającego możliwość współpracy francusko-niemieckiej w zakresie węgla i stali w ramach organizacji Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali. W 1955 założył Komitet Akcji na rzecz Stanów Zjednoczonych Europy, który podejmował działania służące integracji gospodarczej "szóstki" państw - członków EWWiS.

Przyczynił się do powstania w 1957 Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej oraz Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej.

Konrad Adenauer (1876-1967), niemiecki prawnik, polityk, działacz chrześcijańsko-demokratyczny. Od 1906 członek partii Centrum. 1917-1933 nadburmistrz Kolonii, od 1920 przewodn. pruskiej Rady Państwa. Przeciwnik nazizmu, po dojściu do władzy A. Hitlera (1933) pozbawiony wszelkich funkcji, 1934 tymczasowo aresztowany. W związku z zamachem na Hitlera (1944) powtórnie uwięziony. Po wkroczeniu aliantów do Kolonii (1945) ponownie objął urząd nadburmistrza.

Współtwórca i od 1946 przewodniczący Unii Chrześcijańsko-Demokratycznej w brytyjskiej strefie okupacyjnej, 1950-1965 w całej RFN (od 1966 jej honorowy przewodn.). 1948-1949 na czele Rady Parlamentarnej, będącej namiastką ogólnokrajowego parlamentu. 1949-1963 pierwszy kanclerz RFN, jednocześnie 1951-1955 minister spraw zagranicznych. Odegrał wybitną rolę w procesach integracji europejskiej, przyczyniając się do powstania EWG i Euratomu, wprowadził Niemcy do EWWiS oraz Rady Europy. Efektywnie realizował program odbudowy państwa na obszarze zachodnich stref okupacyjnych oraz integracji politycznej i wojskowej RFN z Europą Zachodnią i USA, w celu przełamania izolacjonizmu Niemiec na arenie międzynarodowej.

Dążył do budowy ustroju opartego na zasadach demokracji parlamentarnej. Prowadził politykę denazyfikacji oraz remilitaryzacji Niemiec, a także nieuznawania NRD i granicy na Odrze i Nysie. Odegrał ogromną rolę przy wprowadzeniu RFN do zachodnich struktur politycznych i wojskowych - NATO i Unii Zachodnioeuropejskiej. Doprowadził do zbliżenia z Francją (1954 porozumienie w sprawie obszaru Saary, 1963 traktat o współpracy). W polityce wschodniej doprowadził do nawiązania stosunków dyplomatycznych z ZSRR (1955). 1963, ze względu na podeszły wiek, ustąpił z pełnionych funkcji państwowych. Autor wspomnień Erinnerungen (tomy 1-4, 1965-1968).

Alcide de Gasperi (1881-1954), polityk włoski. Od 1905 redaktor dziennika Il Trentino. 1911-1918 poseł do parlamentu wiedeńskiego z ramienia regionalnej partii katolików, gdzie reprezentował interesy mniejszości włoskiej. W 1919 współzałożyciel Włoskiej Partii Ludowej (PPI), od 1923 jej przewodniczący. Od 1921 deputowany do parlamentu włoskiego.

Przeciwnik faszyzmu. W 1926 pozbawiony mandatu, 1927 aresztowany i skazany na 4 lata więzienia. Zwolniony dzięki interwencji papieża Piusa IX, następnie pracownik Biblioteki Watykańskiej. Uczestnik ruchu oporu. W 1943 współtwórca i przywódca Włoskiej Partii Chrześcijańsko-Demokratycznej.

W latach 1945-1953 ośmiokrotny premier oraz sześciokrotny minister spraw zagranicznych. Prowadził dzieło politycznej i ekonomicznej odbudowy Włoch, wprowadził kraj w struktury ogólnoeuropejskie, m.in. w 1949 do NATO. Współorganizator Rady Europy (1949) oraz Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali (1951). Propagował ideę zjednoczenia Europy, odwołując się do zasad solidaryzmu. Zaliczany do najwybitniejszych chadeckich polityków powojennej Europy.

Paul Henri Spaak (1899-1972), polityk belgijski, działacz Belgijskiej Partii Socjalistycznej, w latach 1936-1957 wielokrotnie minister spraw zagranicznych i premier. Współtwórca Beneluksu, NATO i Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej. 1946 przewodniczący pierwszego Zgromadzenia Ogólnego ONZ. 1961-1966 wicepremier i minister spraw zagranicznych.

Na rzecz zjednoczenia Europy działali również Polacy, m.in.:

Józef Retinger (1888-1960), polski publicysta, historyk literatury, polityk. W okresie I wojny światowej reprezentant sprawy polskiej wobec państw Ententy, nie związany z żadnym ugrupowaniem politycznym.

W okresie międzywojennym przebywał przeważnie za granicą, m.in. w: Anglii, Francji, Hiszpanii i Meksyku, gdzie nawiązał rozległe kontakty z wieloma politykami i przedstawicielami kultury. Od października 1939 radca Prezydium Rady Ministrów RP.

W czerwcu 1940 po klęsce Francji odszukał generała W. Sikorskiego i zorganizował jego przelot do Londynu, do 1943 jego bliski współpracownik.

Po ewakuacji armii generała W. Andersa z ZSRR, jako chargé d'affaires rządu na emigracji wysłany do Moskwy. 1944 przerzucony do kraju drogą lotniczą, spotkał się z przedstawicielami głównych ugrupowań politycznych. Od 1945 za granicą, organizował pomoc humanitarną dla Polski.

---